Samenvatting Zuid-Amerika
2 Bevolking in beweging
De hoofdvraag in dit hoofdstuk is:
Hoe heeft Zuid-Amerika zich vanuit verschillende dimensies ontwikkeld
tot de tegenwoordige samenleving?
2.1 Migranten in een nieuw continent
Deelvragen
1 Welke rol speelden migratie en natuurlijke omstandigheden in de
spreiding en de dichtheid van de bevolking?
2 Wat was de invloed van de aanleg van infrastructuur op het aantal
inwoners en op hun leefwijze?
3 Welke verschillen zijn er in de leeftijdsopbouw en wat is daarvan de
oorzaak?
Waar mensen wonen
relatief lage dichtheid en ► Als werelddeel telt Zuid-Amerika de minste inwoners. De
een sterk ongelijke bevolkingsdichtheid is relatief laag.
spreiding van de ● De spreiding van de bevolking is heel ongelijk, zowel over het
bevolking continent als binnen landen.
De spreiding verklaard
geboorteoverschot en ► Geboorteoverschot en migratie verklaren de ongelijke spreiding
migratie van de bevolking. De sociale bevolkingsgroei is een centraal thema.
sociale bevolkingsgroei ● Er zijn vier perioden in de demografische geschiedenis te
onderscheiden. Daarbij waren de natuurlijke omstandigheden steeds
vier perioden een belangrijke factor.
Migratie in de prekoloniale tijd
migratiestroom ► De eerste bewoners kwamen via de Beringstraat. Ze verspreidden
zuidwaarts gericht zich en trokken zuidwaarts, o.a. via de Andes.
vestiging in de Andes ● De Andes was geschikt om te overleven: koeler en geschikt voor de
(kleinschalige) akkerbouw, tuinbouw en veehouderij.
terrassenlandbouw ● Met behulp van terrassenlandbouw (waterverdeling en aanpassing
aan de wisselende temperatuur) kon de groeiende bevolking worden
gevoed. Voorbeeld Incacultuur.
ontdekking in 1492 Migratie in de koloniale tijd
verdrag van Tordesillas: ► In 1494: verdrag van Tordesillas. Portugal krijgt Brazilië, Spanje de
1494 rest. Zoektocht naar kostbare delfstoffen.
Het zwaartepunt ● Economisch en demografisch zwaartepunt verschuift van de Andes
verschuift naar streken naar lagere gebieden. Daar was grootschalige plantageteelt mogelijk,
waar plantagelandbouw o.a. van suikerriet. Indiaanse arbeidskrachten werden vervangen door
mogelijk is. Afrikaanse slaven.
● De oorspronkelijke bevolking slinkt door ziekte en strijd. Immigratie
Weinig immigratie, de van buiten Portugal en Spanje is onmogelijk.
inheemse bevolking neemt ● Een groot deel van het continent blijft dunbevolkt. Zelfvoorzienende
af: een ‘leeg’ continent. nomaden en zwerflandbouw bepalen daar het beeld van die tijd.
De Geo bovenbouw 5e editie vwo
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2017