Economie katern 2 markt: vraag en aanbod
1.1 de vraag in de markt
Begrippen
Markt: het geheel van vraag naar en aanbod van een bepaald product.
Vraag: de hoeveelheid producten die de klanten willen kopen.
Aanbod: de hoeveelheid producten die de verkopers willen verkopen.
Concrete markt: markt met een zichtbare en vaste ontmoetingsplaats van vragers en
aanbieders.
Abstracte markt: markt zonder concrete ontmoetingsplaats van vragers en aanbieders
elkaar ontmoeten.
Betalingsbereidheid: het maximale bedrag dat een koper wil betalen voor een product.
Afzet: het aantal verkochte producten.
Omzet: de totale geldopbrengst van verkopen.
Individuele vraaglijn: lijn die het verband aangeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid van een product van een individuele koper.
Collectieve vraaglijn: lijn die het verband aangeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid van een product van de gezamenlijke kopers.
Vraagfunctie: functie die het verband weergeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid.
Leerdoelen:
Je kunt aan de hand van een voorbeelden uitleggen wanneer er sprake is van een concrete of een
abstracte markt.
Concrete markt: Een concrete markt is een plek waar kopers en verkopers elkaar fysiek kunnen
ontmoeten. Je kunt er dus naartoe gaan om producten te kopen of verkopen. Voorbeelden van
concrete markten zijn:
• De weekmarkt op het plein: Hier staan kraampjes waar mensen groente, fruit, kleding en
andere spullen kunnen kopen en verkopen.
• Een supermarkt: Je kunt zelf de producten pakken en aan de kassa afrekenen.
• Een rommelmarkt: Mensen staan achter kraampjes en bieden hun tweedehands spullen
aan.
Bij een concrete markt is er dus altijd een fysieke plek waar de ruil plaatsvindt. Je kunt de
producten zien, aanraken en meteen meenemen.
Abstracte markt: Een abstracte markt is niet gebonden aan een specifieke fysieke plek. Het is
meer een netwerk van vraag en aanbod, waarbij de kopers en verkopers elkaar niet fysiek
ontmoeten. Voorbeelden van abstracte markten zijn:
• De aandelenmarkt: Mensen kopen en verkopen aandelen via het internet of een
beursplatform, zonder dat er een fysieke beurs nodig is.
• De arbeidsmarkt: Dit verwijst naar de vraag en aanbod van werk, waar werkgevers op
zoek zijn naar werknemers en werkzoekenden naar banen, zonder dat dit op één plek
gebeurt.
• De valutamarkt: Hier wordt geld van verschillende landen verhandeld, meestal via online
platforms en banken, zonder dat je naar een specifieke plek hoeft te gaan.
, Bij een abstracte markt gaat het dus meer om het idee van een markt: het gaat om vraag en
aanbod, maar er is geen vaste, fysieke plek waar het allemaal gebeurt.
Je kunt uitleggen wat betalingsbereidheid inhoudt en hoe dit samenhangt met de vraag van
consumenten.
Betalingsbereidheid is het maximale bedrag dat een consument wil betalen voor een product.
Dit hangt samen met de vraag: hoe meer mensen bereid zijn om een product te kopen voor een
bepaalde prijs, hoe groter de vraag is. Als de prijs lager is dan wat veel consumenten willen
betalen, stijgt de vraag naar het product.
Je kunt een individuele vraaglijn tekenen in een grafiek.
1. Teken de assen: Zet de prijs (P) op de verticale as (y-as). Zet de gevraagde hoeveelheid
(Q) op de horizontale as (x-as).
2. Bepaal een aantal punten: Kies verschillende prijzen en bepaal bij elke prijs hoeveel een
individu van het product wil kopen (dit noem je de gevraagde hoeveelheid). Bijvoorbeeld:
Bij een prijs van €10 wil de consument 1 eenheid kopen. Bij een prijs van €5 wil de
consument 3 eenheden kopen. Bij een prijs van €2 wil de consument 6 eenheden kopen.
3. Zet de punten in de grafiek: Plaats de bijbehorende hoeveelheden op de x-as en de
bijbehorende prijzen op de y-as.
4. Trek de vraaglijn: Verbind de punten met een rechte lijn. Deze lijn loopt dalend van
linksboven naar rechtsonder, omdat de vraag meestal groter wordt als de prijs daalt.
Je kunt een collectieve vraaglijn tekenen in een grafiek.
1. Teken de assen: Zet de prijs (P) op de verticale as (y-as). Zet de gevraagde hoeveelheid
(Q) op de horizontale as (x-as).
2. Bereken de totale vraag: Kies verschillende prijzen en bepaal voor elke prijs hoeveel alle
consumenten samen willen kopen. Dit is de collectieve vraag. Je krijgt deze door de
gevraagde hoeveelheden van alle individuele consumenten bij elkaar op te tellen.
Bijvoorbeeld: Bij een prijs van €10 willen 100 consumenten in totaal 200 eenheden
kopen. Bij een prijs van €5 willen ze in totaal 400 eenheden kopen. Bij een prijs van €2
willen ze in totaal 800 eenheden kopen.
3. Zet de punten in de grafiek: Plaats de totale gevraagde hoeveelheden op de x-as (Q) en
de bijbehorende prijzen op de y-as (P).
4. Trek de collectieve vraaglijn: Verbind de punten met een rechte of kromme lijn. Deze lijn
loopt meestal dalend van linksboven naar rechtsonder, omdat de vraag doorgaans stijgt
naarmate de prijs daalt.
1.1 de vraag in de markt
Begrippen
Markt: het geheel van vraag naar en aanbod van een bepaald product.
Vraag: de hoeveelheid producten die de klanten willen kopen.
Aanbod: de hoeveelheid producten die de verkopers willen verkopen.
Concrete markt: markt met een zichtbare en vaste ontmoetingsplaats van vragers en
aanbieders.
Abstracte markt: markt zonder concrete ontmoetingsplaats van vragers en aanbieders
elkaar ontmoeten.
Betalingsbereidheid: het maximale bedrag dat een koper wil betalen voor een product.
Afzet: het aantal verkochte producten.
Omzet: de totale geldopbrengst van verkopen.
Individuele vraaglijn: lijn die het verband aangeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid van een product van een individuele koper.
Collectieve vraaglijn: lijn die het verband aangeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid van een product van de gezamenlijke kopers.
Vraagfunctie: functie die het verband weergeeft tussen de prijs en de gevraagde
hoeveelheid.
Leerdoelen:
Je kunt aan de hand van een voorbeelden uitleggen wanneer er sprake is van een concrete of een
abstracte markt.
Concrete markt: Een concrete markt is een plek waar kopers en verkopers elkaar fysiek kunnen
ontmoeten. Je kunt er dus naartoe gaan om producten te kopen of verkopen. Voorbeelden van
concrete markten zijn:
• De weekmarkt op het plein: Hier staan kraampjes waar mensen groente, fruit, kleding en
andere spullen kunnen kopen en verkopen.
• Een supermarkt: Je kunt zelf de producten pakken en aan de kassa afrekenen.
• Een rommelmarkt: Mensen staan achter kraampjes en bieden hun tweedehands spullen
aan.
Bij een concrete markt is er dus altijd een fysieke plek waar de ruil plaatsvindt. Je kunt de
producten zien, aanraken en meteen meenemen.
Abstracte markt: Een abstracte markt is niet gebonden aan een specifieke fysieke plek. Het is
meer een netwerk van vraag en aanbod, waarbij de kopers en verkopers elkaar niet fysiek
ontmoeten. Voorbeelden van abstracte markten zijn:
• De aandelenmarkt: Mensen kopen en verkopen aandelen via het internet of een
beursplatform, zonder dat er een fysieke beurs nodig is.
• De arbeidsmarkt: Dit verwijst naar de vraag en aanbod van werk, waar werkgevers op
zoek zijn naar werknemers en werkzoekenden naar banen, zonder dat dit op één plek
gebeurt.
• De valutamarkt: Hier wordt geld van verschillende landen verhandeld, meestal via online
platforms en banken, zonder dat je naar een specifieke plek hoeft te gaan.
, Bij een abstracte markt gaat het dus meer om het idee van een markt: het gaat om vraag en
aanbod, maar er is geen vaste, fysieke plek waar het allemaal gebeurt.
Je kunt uitleggen wat betalingsbereidheid inhoudt en hoe dit samenhangt met de vraag van
consumenten.
Betalingsbereidheid is het maximale bedrag dat een consument wil betalen voor een product.
Dit hangt samen met de vraag: hoe meer mensen bereid zijn om een product te kopen voor een
bepaalde prijs, hoe groter de vraag is. Als de prijs lager is dan wat veel consumenten willen
betalen, stijgt de vraag naar het product.
Je kunt een individuele vraaglijn tekenen in een grafiek.
1. Teken de assen: Zet de prijs (P) op de verticale as (y-as). Zet de gevraagde hoeveelheid
(Q) op de horizontale as (x-as).
2. Bepaal een aantal punten: Kies verschillende prijzen en bepaal bij elke prijs hoeveel een
individu van het product wil kopen (dit noem je de gevraagde hoeveelheid). Bijvoorbeeld:
Bij een prijs van €10 wil de consument 1 eenheid kopen. Bij een prijs van €5 wil de
consument 3 eenheden kopen. Bij een prijs van €2 wil de consument 6 eenheden kopen.
3. Zet de punten in de grafiek: Plaats de bijbehorende hoeveelheden op de x-as en de
bijbehorende prijzen op de y-as.
4. Trek de vraaglijn: Verbind de punten met een rechte lijn. Deze lijn loopt dalend van
linksboven naar rechtsonder, omdat de vraag meestal groter wordt als de prijs daalt.
Je kunt een collectieve vraaglijn tekenen in een grafiek.
1. Teken de assen: Zet de prijs (P) op de verticale as (y-as). Zet de gevraagde hoeveelheid
(Q) op de horizontale as (x-as).
2. Bereken de totale vraag: Kies verschillende prijzen en bepaal voor elke prijs hoeveel alle
consumenten samen willen kopen. Dit is de collectieve vraag. Je krijgt deze door de
gevraagde hoeveelheden van alle individuele consumenten bij elkaar op te tellen.
Bijvoorbeeld: Bij een prijs van €10 willen 100 consumenten in totaal 200 eenheden
kopen. Bij een prijs van €5 willen ze in totaal 400 eenheden kopen. Bij een prijs van €2
willen ze in totaal 800 eenheden kopen.
3. Zet de punten in de grafiek: Plaats de totale gevraagde hoeveelheden op de x-as (Q) en
de bijbehorende prijzen op de y-as (P).
4. Trek de collectieve vraaglijn: Verbind de punten met een rechte of kromme lijn. Deze lijn
loopt meestal dalend van linksboven naar rechtsonder, omdat de vraag doorgaans stijgt
naarmate de prijs daalt.
