Profielwerkstuk Biologie Vechtstede college
De rode Amerikaanse rivierkreeft als invasieve exoot
De effecten van deze invasieve exoot op de biodiversiteit in Weesp
Onderzoekers: Kaïn van Calcar & Danny Chan
Begeleider: Liesbeth Boormans
,Inhoudsopgave
Voorwoord 2
1.0 Inleiding 3
2.0 Informatie over de rivierkreeft 6
2.1 Gedrag van de rivierkreeft 7
2.2 Levenscyclus van de rivierkreeft/voortplantingsgedrag 8
2.3 Verspreidings gedrag van de rivierkreeft 10
3.0 Kreeftenpest 12
4.0 Verspreiding van de rivierkreeft 13
4.1 Verspreiding in Nederland 13
4.2 Verspreiding in Europa 14
5.0 Toekomstvoorspelling 15
6.0 Hoofdvraag en deelvragen 16
7.0 Deelvraag 1 17
8.0 Deelvraag 2 20
9.0 Deelvraag 3 28
Praktisch onderzoek 30
10.0 Deelvraag 4 40
11.0 Deelvraag 5 42
12.0 Hoofdvraag 47
13.0 Samenwerking 51
14.0 Discussie 51
15.0 Nawoord 52
16.0 Logboek 53
17.0 Bronnen 56
1
,Voorwoord
Voor u ligt het profielwerkstuk 'De rode Amerikaanse rivierkreeft als invasieve exoot.' Dit
profielwerkstuk is gemaakt door Danny Chan en Kaïn van Calcar, twee leerlingen van het
Vechtstede College uit VWO 6. Het profielwerkstuk werd gemaakt in VWO 5 (2019) en VWO
6 (2019). Samen met onze begeleider hebben we een hoofdvraag en deelvragen opgesteld.
We kwamen op het onderwerp van het profielwerkstuk door artikelen in de krant en
persoonlijke ervaringen met het onderwerp. Tijdens het onderzoek heeft onze begeleider,
Mevr. Boormans, ons geholpen met het onderzoek. Onze begeleider heeft ons advies
gegeven en materialen om ons onderzoek uit te voeren. Bij deze willen we ook graag de
universiteit Wageningen bedanken, Fabrice Ottburg, Chris van Dijk, Marleen van der Meer,
de Vrije Universiteit in Amsterdam en het Weespernieuws. Tevens willen we onze
begeleider en medeleerlingen bedanken voor hun steun en hulp tijdens het maken van dit
profielwerkstuk. Hun motiverende woorden en wijs advies hebben ons geholpen dit
profielwerkstuk tot een goed einde te brengen. We hopen dat dit profielwerkstuk u
interesseert en dat u iets nieuws leert tijdens het lezen. Veel leesplezier.
2
, 1.0 Inleiding ( ⁴ ⁵ ¹³)
De inheemse soorten van een land zijn de soorten (flora en fauna) die er van nature, dus
zonder menselijke invloeden, voorkomen. Soorten die niet van nature in Nederland
voorkomen noemen we exoten, of uitheemse soorten. Deze soorten zijn door menselijk
handelen in een gebied terechtgekomen waar ze van oorsprong niet voorkomen. Als een
soort is geïntroduceerd in Nederland vóór het jaar 1500 rekenen we ze niet meer tot
uitheemse soorten, deze soorten zijn nu inheems geworden. Voorbeelden hiervan zijn de
fazant, de knobbelzwaan en het konijn. De introductie van deze soorten is meestal
onopzettelijk. Huisdieren ontsnappen uit gevangenschap of worden losgelaten in het wild
door de eigenaren. Voorbeelden hiervan zijn de nijlgans en de roodwangschildpad. Andere
uitheemse soorten komen Nederland binnen door de import van producten en goederen.
De Chinese wolhandkrab is geïntroduceerd in Nederland door mee te reizen op schepen uit
China. Sommige soorten reizen mee in planten, voedsel of vliegtuigen. Ook kan de aanleg
van kanalen en wegen meer soorten de kans geven om in Nederland terecht te komen.
Boven: Een schema gemaakt door de universiteit van Wageningen om te bepalen of een dier een exoot is, en
zo ja, of de exoot een invasieve exoot is of niet. Bijvoorbeeld: Als de soort na het jaar 1500 in Nederland is
geïntroduceerd door menselijk handelen, zich snel kan verspreiden en een bedreiging vormt voor inheemse
soorten is de soort een invasieve exoot.
3
De rode Amerikaanse rivierkreeft als invasieve exoot
De effecten van deze invasieve exoot op de biodiversiteit in Weesp
Onderzoekers: Kaïn van Calcar & Danny Chan
Begeleider: Liesbeth Boormans
,Inhoudsopgave
Voorwoord 2
1.0 Inleiding 3
2.0 Informatie over de rivierkreeft 6
2.1 Gedrag van de rivierkreeft 7
2.2 Levenscyclus van de rivierkreeft/voortplantingsgedrag 8
2.3 Verspreidings gedrag van de rivierkreeft 10
3.0 Kreeftenpest 12
4.0 Verspreiding van de rivierkreeft 13
4.1 Verspreiding in Nederland 13
4.2 Verspreiding in Europa 14
5.0 Toekomstvoorspelling 15
6.0 Hoofdvraag en deelvragen 16
7.0 Deelvraag 1 17
8.0 Deelvraag 2 20
9.0 Deelvraag 3 28
Praktisch onderzoek 30
10.0 Deelvraag 4 40
11.0 Deelvraag 5 42
12.0 Hoofdvraag 47
13.0 Samenwerking 51
14.0 Discussie 51
15.0 Nawoord 52
16.0 Logboek 53
17.0 Bronnen 56
1
,Voorwoord
Voor u ligt het profielwerkstuk 'De rode Amerikaanse rivierkreeft als invasieve exoot.' Dit
profielwerkstuk is gemaakt door Danny Chan en Kaïn van Calcar, twee leerlingen van het
Vechtstede College uit VWO 6. Het profielwerkstuk werd gemaakt in VWO 5 (2019) en VWO
6 (2019). Samen met onze begeleider hebben we een hoofdvraag en deelvragen opgesteld.
We kwamen op het onderwerp van het profielwerkstuk door artikelen in de krant en
persoonlijke ervaringen met het onderwerp. Tijdens het onderzoek heeft onze begeleider,
Mevr. Boormans, ons geholpen met het onderzoek. Onze begeleider heeft ons advies
gegeven en materialen om ons onderzoek uit te voeren. Bij deze willen we ook graag de
universiteit Wageningen bedanken, Fabrice Ottburg, Chris van Dijk, Marleen van der Meer,
de Vrije Universiteit in Amsterdam en het Weespernieuws. Tevens willen we onze
begeleider en medeleerlingen bedanken voor hun steun en hulp tijdens het maken van dit
profielwerkstuk. Hun motiverende woorden en wijs advies hebben ons geholpen dit
profielwerkstuk tot een goed einde te brengen. We hopen dat dit profielwerkstuk u
interesseert en dat u iets nieuws leert tijdens het lezen. Veel leesplezier.
2
, 1.0 Inleiding ( ⁴ ⁵ ¹³)
De inheemse soorten van een land zijn de soorten (flora en fauna) die er van nature, dus
zonder menselijke invloeden, voorkomen. Soorten die niet van nature in Nederland
voorkomen noemen we exoten, of uitheemse soorten. Deze soorten zijn door menselijk
handelen in een gebied terechtgekomen waar ze van oorsprong niet voorkomen. Als een
soort is geïntroduceerd in Nederland vóór het jaar 1500 rekenen we ze niet meer tot
uitheemse soorten, deze soorten zijn nu inheems geworden. Voorbeelden hiervan zijn de
fazant, de knobbelzwaan en het konijn. De introductie van deze soorten is meestal
onopzettelijk. Huisdieren ontsnappen uit gevangenschap of worden losgelaten in het wild
door de eigenaren. Voorbeelden hiervan zijn de nijlgans en de roodwangschildpad. Andere
uitheemse soorten komen Nederland binnen door de import van producten en goederen.
De Chinese wolhandkrab is geïntroduceerd in Nederland door mee te reizen op schepen uit
China. Sommige soorten reizen mee in planten, voedsel of vliegtuigen. Ook kan de aanleg
van kanalen en wegen meer soorten de kans geven om in Nederland terecht te komen.
Boven: Een schema gemaakt door de universiteit van Wageningen om te bepalen of een dier een exoot is, en
zo ja, of de exoot een invasieve exoot is of niet. Bijvoorbeeld: Als de soort na het jaar 1500 in Nederland is
geïntroduceerd door menselijk handelen, zich snel kan verspreiden en een bedreiging vormt voor inheemse
soorten is de soort een invasieve exoot.
3
