Bestuursrecht II
LEH 2: Handhaving deel II
INLEIDING
Bij LEH 1 is al aangegeven dat, hoewel handhaving van bestuursrechtelijke voorschriften via het
strafrecht kan worden afgedwongen, strafrechtelijke handhaving lang niet altijd wenselijk en/of zinvol is.
Dat kan zo zijn omdat er specifieke bestuursrechtelijke handhavingsmogelijkheden nodig zijn om effectief
op te kunnen treden tegen een overtreding (denk bijv. aan een bevel om een illegaal gebouwde woning af
te breken). Ook kent het Openbaar Ministerie vaak prioriteit toe aan de opsporing en vervolging van
andere (zwaardere strafrechtelijke misdrijven en overtredingen) en vormt de handhaving van
overtredingen van bestuursrechtelijke wet- en regelgeving het sluitstuk van de strafrechtelijke
handhaving.
Net zoals in LEH 1 wordt in LEH 2 besproken de bestuursrechtelijke handhaving d.w.z. de handhaving
van het bestuursrecht door bestuursorganen.
In LEH 1 hebben we bestudeerd:
de toekenning van toezichts- en sanctiebevoegdheden
de aard van de sancties (beogen zij bestraffing van de dader of herstel van de onrechtmatige
toestand)
de toepasselijkheid van verdragsrecht bij de oplegging van bestuursrechtelijke sancties (in het
bijzonder het EVRM)
de betekenis van beginselen van sanctierecht
de samenloop van sancties
In LEH 2 gaan we bespreken: de specifieke sancties.
Voor een aantal van de specifieke sancties is een regeling getroffen in H5 v/d Awb.
Leerdoelen
Last onder bestuursdwang
In welke gevallen oplegging van een last onder bestuursdwang mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de inhoud en bekendmaking v/d last onder bestuursdwang
Uitleggen wat onder een preventie last onder bestuursdwang wordt verstaan en in hoeverre die
geoorloofd is.
Uitleggen dat de geadresseerde v/d last onder bestuursdwang niet altijd tevens geadresseerde
v/d aanzegging tot kostenverhaal zal zijn.
Onder welke omstandigheden kostenverhaal v/d toegepaste bestuursdwang niet is toegestaan.
Last onder dwangsom
In hoeverre de last onder dwangsom verschilt v/d bestuurlijke boete
In welke gevallen oplegging van een last onder dwangsom mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de inhoud en bekendmaking v/d last onder dwangsom
Uitleggen waarom de bestuurlijke boete als een bestraffende sanctie moet worden aangemerkt
Bestuurlijke boete
In welke gevallen oplegging van een bestuurlijke boete mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de oplegging van een bestuurlijke boete
A.d.h.v. een voorbeeld aangeven dat ook intrekking van een beschikking het karakter van
bestuursrechtelijke sanctie kan hebben.
Lesstof
H18 (boek 1)
Pagina 1 van 23
,HERSTELSANCTIES
In het bestuursrecht wordt onderscheidt gemaakt tussen:
Herstelsancties
Bestraffende sancties
In deze LEH wordt besproken de meest voorkomende herstelsancties, namelijk:
Last onder bestuursdwang
Last onder dwangsom
Er bestaan nog andere vormen van herstelsancties die ook in deze LEH worden besproken.
Pagina 2 van 23
, BESTUURLIJKE BOETE
De bekendste bestuurlijke bestraffende sanctie is: de bestuurlijke boete.
De bestuurlijke boete wordt op grote schaal ingezet voor de bestraffende handhaving van de overtreding
van bestuurlijke voorschriften.
Voorbeeld:
Verkeersovertredingen, sociale zekerheidsfraude, overtredingen van voedsel- en warenwetgeving en
overtredingen in he financieel-economisch bestuursrecht.
In meer dan 170 bijzondere bestuursrechtelijke wetten is de bevoegdheid voor het bestuursorgaan
opgenomen om een bestuurlijke boete op te leggen als regels uit die wet worden overtreden.
Pagina 3 van 23
LEH 2: Handhaving deel II
INLEIDING
Bij LEH 1 is al aangegeven dat, hoewel handhaving van bestuursrechtelijke voorschriften via het
strafrecht kan worden afgedwongen, strafrechtelijke handhaving lang niet altijd wenselijk en/of zinvol is.
Dat kan zo zijn omdat er specifieke bestuursrechtelijke handhavingsmogelijkheden nodig zijn om effectief
op te kunnen treden tegen een overtreding (denk bijv. aan een bevel om een illegaal gebouwde woning af
te breken). Ook kent het Openbaar Ministerie vaak prioriteit toe aan de opsporing en vervolging van
andere (zwaardere strafrechtelijke misdrijven en overtredingen) en vormt de handhaving van
overtredingen van bestuursrechtelijke wet- en regelgeving het sluitstuk van de strafrechtelijke
handhaving.
Net zoals in LEH 1 wordt in LEH 2 besproken de bestuursrechtelijke handhaving d.w.z. de handhaving
van het bestuursrecht door bestuursorganen.
In LEH 1 hebben we bestudeerd:
de toekenning van toezichts- en sanctiebevoegdheden
de aard van de sancties (beogen zij bestraffing van de dader of herstel van de onrechtmatige
toestand)
de toepasselijkheid van verdragsrecht bij de oplegging van bestuursrechtelijke sancties (in het
bijzonder het EVRM)
de betekenis van beginselen van sanctierecht
de samenloop van sancties
In LEH 2 gaan we bespreken: de specifieke sancties.
Voor een aantal van de specifieke sancties is een regeling getroffen in H5 v/d Awb.
Leerdoelen
Last onder bestuursdwang
In welke gevallen oplegging van een last onder bestuursdwang mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de inhoud en bekendmaking v/d last onder bestuursdwang
Uitleggen wat onder een preventie last onder bestuursdwang wordt verstaan en in hoeverre die
geoorloofd is.
Uitleggen dat de geadresseerde v/d last onder bestuursdwang niet altijd tevens geadresseerde
v/d aanzegging tot kostenverhaal zal zijn.
Onder welke omstandigheden kostenverhaal v/d toegepaste bestuursdwang niet is toegestaan.
Last onder dwangsom
In hoeverre de last onder dwangsom verschilt v/d bestuurlijke boete
In welke gevallen oplegging van een last onder dwangsom mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de inhoud en bekendmaking v/d last onder dwangsom
Uitleggen waarom de bestuurlijke boete als een bestraffende sanctie moet worden aangemerkt
Bestuurlijke boete
In welke gevallen oplegging van een bestuurlijke boete mogelijk is
Welke eisen gelden m.b.t. de oplegging van een bestuurlijke boete
A.d.h.v. een voorbeeld aangeven dat ook intrekking van een beschikking het karakter van
bestuursrechtelijke sanctie kan hebben.
Lesstof
H18 (boek 1)
Pagina 1 van 23
,HERSTELSANCTIES
In het bestuursrecht wordt onderscheidt gemaakt tussen:
Herstelsancties
Bestraffende sancties
In deze LEH wordt besproken de meest voorkomende herstelsancties, namelijk:
Last onder bestuursdwang
Last onder dwangsom
Er bestaan nog andere vormen van herstelsancties die ook in deze LEH worden besproken.
Pagina 2 van 23
, BESTUURLIJKE BOETE
De bekendste bestuurlijke bestraffende sanctie is: de bestuurlijke boete.
De bestuurlijke boete wordt op grote schaal ingezet voor de bestraffende handhaving van de overtreding
van bestuurlijke voorschriften.
Voorbeeld:
Verkeersovertredingen, sociale zekerheidsfraude, overtredingen van voedsel- en warenwetgeving en
overtredingen in he financieel-economisch bestuursrecht.
In meer dan 170 bijzondere bestuursrechtelijke wetten is de bevoegdheid voor het bestuursorgaan
opgenomen om een bestuurlijke boete op te leggen als regels uit die wet worden overtreden.
Pagina 3 van 23
