Samenvatting - intellectuele eigendom design & branding (R_IEDB)

Samenvatting IEDB
‘Kort begrip van het intellectuele Eigendomsrecht’ en andere relevante literatuur

WEEK 1
DEEL 1 – Algemene inleiding + Ongeoorloofde
mededinging
Hoofdstuk 1 – Intellectueel Eigendomsrecht
I.1 Algemeen
1. Begrippen
De term ‘intellectuele eigendom’ in deze ruime betekenis heeft niet altijd bestaan.
- Lange tijd werd hieronder voornamelijk het auteursrecht verstaan, terwijl
octrooirecht, merkenrecht, handelsnaamrecht, kwekersrecht en modellenrecht
geacht werden tot het ‘industriële eigendomsrecht’ te behoren.
o Sinds de oprichting in 1976 van de Wereldorganisatie voor de Intellectuele
Eigendom (WIPO) is men de term ‘intellectuele eigendom’ echter gaan
gebruiken als overkoepelend begrip voor alle hiervoor genoemde rechten.

2. Industrieel eigendomsrecht
Het industriële eigendomsrecht regelt een aantal belangen van het bedrijfsleven.
- Bescherming via het burgerlijk recht, aangevuld via het handelsrecht
o Verdere bescherming verkregen door onderwerpen die tot het industriële
eigendomsrecht worden gerekend
 Deze onderwerpen hebben met elkaar gemeen dat zij op het gebied
van de concurrentiestrijd liggen.
 Doel = orde scheppen, het geoorloofde afbakenen tegenover het
ongeoorloofde
o Onderwerpen: voortbrengselen van de menselijke geest
 uitvindingen, creaties of onderscheidingstekens
 Men wil deze in het a.b. dan wel betrokkenenbelang beschermen
tegen ongeautoriseerde exploitatie door derden.

In het BW staat ‘eigendom’ voor zaken = voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke
objecten
- Belangen die in het industriële eigendomsrecht bescherming vinden zijn immaterieel
o Kunnen vergeleken worden met de materiële belangen van het bedrijf

Industrieel en zakelijk eigendomsrecht = absoluut recht

Zoals het materiële eigendomsrecht de eigenaar het ongestoorde genot van en de vrije
beschikking over zijn goed waarborgt, zo waarborgt het octrooirecht de rechthebbende een
soortgelijke positie ten opzichte van de uitvinding. Ditzelfde geldt voor het merk, het model,
de handelsnaam en de topografie.

Hoofdbeginselen van het recht betreffende de industriële eigendom zijn regels van
betamelijkheid

, - Het merken- en modellenrecht verbieden het merk/het model van een ander na te
bootsen
- Het handelsnaamrecht verbiedt zich te verschuilen achter de naam van een ander
- Het recht aangaande ongeoorloofde mededinging verbiedt het bevorderen van afzet
door bedrieglijke handelingen/handelingen die in strijd zijn met de betamelijkheid
- Het octrooirecht beschouwd het profiteren van de uitvinding en inspanning van een
ander als onbehoorlijk.

3. Intellectuele eigendomsrecht
Intellectueel eigendomsrecht in enge zin  auteursrecht en naburige rechten
- Betreft oorspronkelijk niet in de eerste plaats de belangen van het bedrijfsleven
o Tegenwoordig zijn bij de bescherming van werken door het auteursrecht
steeds meer economische belangen betrokken
- Overeenkomst met de industriële eigendomsrechten
o Centraal staan de voortbrengselen van de menselijke geest + dat de
rechthebbende het ongestoorde genot van en de vrije beschikking over zijn
goed wil waarborgen

4. Ratiobescherming
De ratio van bescherming van IE-rechten verschilt in ruime zin, afhankelijk van het recht
- Octrooi- & kwekersrecht: billijkheid + opportuniteit
o Billijk: iemand die een uitvinding doet wordt beloond in de vorm van een
tijdelijke exclusieve positie
 Anderzijds moet de vinding gepubliceerd en deugdelijk beschreven
worden  zorgt ervoor dat anderen hun voordeel ermee kunnen
doen, door hiervan gebruik te maken bij verdere ontwikkeling van de
technologie
 Beloning van uitvinderwerkzaamheid stimuleert innovatie
- Auteurs- & modellenrecht: beloning door een exclusief recht
o Stimulering van ‘the progress of science and useful arts’
- Merken & andere onderscheidingstekens: bescherming van goodwill + het belang van
vermijding van consumentenverwarring
- Bescherming tegen oneerlijke mededinging
o Verkrijging van een bepaalde ordening in het economisch verkeer
o Het voorkomen van onbetamelijk gedrag

5. Structuur van wetgeving
- De uitzonderingen op de IE-rechten hebben betrekking op voorwerpen waarop het
recht niet kan rusten.
- In de IE-wetgeving zijn beperkingen van de rechten opgenomen in het kader van een
belangenafweging ( beschermingsduur is hier de uitkomst van)
o IE-rechten geven exclusieve rechten aan diens houder, zodoende kan hij
derden verbieden bepaalde handelingen te verrichten
 Hierdoor moet rekening gehouden worden met de belangen van
derden, om te voorkomen dat het exclusieve recht te ver reikt.
 beperkingen in het IE-recht: de handelingen die niet als inbreuk beschouwd
worden en waartegen de rechthebbende niet kan optreden.

, o Belangrijke beperking = uitputting van het recht:
nadat een rechthebbende (of een derde met zijn toestemming) een product
waarop een IE-recht rust in het verkeer heeft gebracht, kan hij zich niet meer
op basis van dat IE-recht verzetten tegen verdere verhandeling van het
desbetreffende product.
 Driestappentoets auteursrecht
1. In bijzondere gevallen is een beperking op het recht
toegestaan, mits
2. Die beperking geen afbreuk doet aan de normale exploitatie
van het voorwerp van het IE-recht en
3. De wettige belangen van de rechthebbende niet op
ongerechtvaardigde wijze worden geschaad
 Driestappentoets andere IE-rechten
1. De beperkingen mogen niet op onredelijke wijze strijdig zijn
met de normale exploitatie van het recht en
2. Mogen niet op onredelijke wijze de legitieme belangen van de
rechthebbende schaden
3. Rekening houden met de legitieme belangen van derden

IE-rechten zijn vermogensrechten en kunnen daarom overgedragen en gelicentieerd worden
- In het octrooi- en kwekersrecht zijn licenties bovendien een instrument van de
wetgever om enkele negatieve effecten van het bestaan van een exclusief recht op te
heffen  bijv. indien het onvoldoende geëxploiteerd wordt of een derde die een
uitvinding doet die voortborduurt op een reeds beschermde uitvinding
 Oplossing: dwanglicenties
o Afweging tussen het belang van de rechthebbende bij ongestoord genot van
zijn recht en het a.b. + belangen van derden

IE-rechten zijn een soort beloning voor de investering in geld, tijd en moeite en bieden
daarom gedurende een bepaalde periode bescherming tegen nabootsing door derden. Maar
op een bepaald moment kan ervan uitgegaan worden dat de investering is terugverdiend en
dat het mogelijk moet zijn dat derden ook zonder te moeten betalen voor een licentie, het
voorwerp mogen namaken.
 Uitzondering: merkenrecht
- Vervult een andere functie: het identificeren van producten en het mogelijk maken
van communicatie tussen de marktdeelnemer  daarom onbeperkt in tijd
o Hier staat tegenover dat van een ongebruikt merkt verval kan worden
ingeroepen

IE-wetgeving regelt verkrijging van recht en hoe het in stand gehouden moet worden
- Octrooi-, kwekers-, topografie-, merk- en modelrechten zijn registerrechten, die
enkel uitgeoefend kunnen worden als ze geregistreerd zijn.
o Registratie biedt niet de garantie dat de houder een ongestoord recht geniet
o In de gerechtelijke procedure kunnen altijd nietigheidsgronden ingeroepen
worden  vernietiging heeft dan terugwerkende kracht, vervalgronden
werken pas vanaf het moment dat ze van toepassing zijn