PROBLEEM 3 - DEPRESSION
1. Wat is depressie? Oorzaken, ontwikkeling, prevalentie?
2. Wat zijn de onderliggende mechanismen?
3. Wat is ECT? Werkt het voor depressie?
4. Welke behandelingen zijn er voor depressie?
5. Het verloop van depressie?
6. Wat is van invloed op de uiting?
7. Wanneer kan diagnose gesteld worden? Wat zijn de effecten als dit vroeg
gebeurt?
8. Wat is het verschil tussen zeggen en daadwerkelijk doen?
9. Risicofactoren? Wat kun je ertegen doen?
ABRAMSON ET AL. (2002). COGNITIVE VULNERABILITY-STRESS MODELS
OF DEPRESSION IN SELF-REGULATORY AND PSYCHOBIOLOGICAL
CONTEXT.
Introductie
Eerst werd er weinig aandacht aan depressie geschonken en als er al aandacht
aan werd gegeven was dit vaak op een psychoanalytische manier. De cognitieve
benadering werd populairder door:
1. De opkomst van informatieverwerking theorieën in het algemeen.
2. Er was aangetoond dat cognitieve processen gedachtes en emoties regelden
ook depressie.
In dit hoofdstuk worden er 2 cognitieve theorieën over depressie besproken.
2 cognitieve theorieën voor depressie
- Hopelessness theorie (Abrahamson, 1989).
Hopeloosheid: dat wat je heel graag wilt gebeurt niet en wat je absoluut niet wilt
gebeurt wel. Dit zou de hoofdoorzaak zijn van depressie
(hopeloosheidsdepressie, HD). De negatieve gebeurtenissen (of niet gebeurde
dingen die je wilde) kunnen zorgen voor hopeloosheid. Dit is niet bij iedereen zo,
er zijn 3 tussenkomsten:
1. Stable-global causes: het moet stabiele en veel voorkomende belangrijke
levensfactoren bevatten.
2. Negative consequences: erop lijken dat het zal lijden tot meer negatieve
consequenties.
3. Negative self-characteristics: negatief zelfbeeld hebben en het gevoel dat het
jouw schuld is.
Bijvoorbeeld: iemand haalt een
laag cijfer (life event) doordat ze
denkt dat ze niet intelligent is (1)
en dat ze daarom geen
geneeskunde kan studeren (2) en
dat ze daarom waardeloos is (3).
Cognitieve kwetsbaarheid-stress
component (style): als je al
cognitieve kwetsbaarheid hebt dan
zijn de life events de stress. Kan
bijv. zijn sociale afwijzing miss
1x gepest (life event) en dan kun je depressief worden.
, - Beck’s theorie
Lijkt op de hopelessness theorie, maar heeft meer te maken met de cognitieve
schema’s die iemand heeft (zegt
meer dat iets fout is). Wanneer
een schema wordt geactiveerd
door een life event, kan dat een
verstoring opleveren dat lijdt tot
negatieve automatische
gedachten en negatieve
cognitieve triad (over
pessimistisch levensbeeld). Bijv.:
als een persoon mij niet leuk
vindt ben ik slecht. Life event
kan een ruzie zijn. Samen lijdt dit tot de negatieve gedachte ‘ik ben slecht’ kan
lijden tot depressieve symptomen.
Beck’s cognitive distortion hypothese: Beck zegt dat de cognitieve
informatieverwerking verstoord is en slechter dan bij niet depressieven.
Tegenstanders zeggen dat mensen met een depressie ‘helderder’ na kunnen
denken. Denken bijv. niet dat iemand gedachte kan controleren etc.
Vergelijken 2 theorieën
Over het algemeen zijn deze twee theorieën goed te vergelijken en vooral het
cognitieve aspect komt overeen. Het verschil zit hem in cognitieve proces
(schema’s, de manier waarop je iets bekijkt is fout Beck) en product (het
eindproduct is niet goed, gaat niet echt fout). Bij Beck is dus het proces en
inhoud verstoord, waardoor het product ook verstoord is, bij de hopelessness is
alleen de inhoud verstoord, niet per se het proces. Daardoor eindproduct ook
verstoord.
Empirische ontwikkeling
Er zijn 5 voorspellingen die gedaan kunnen worden:
1. Beide geven een interactie tussen cognitieve kwetsbaarheid en stress.
2. Beide geven tussenkomende factoren aan tussen life events en depressie.
3. Beide lijden tot een subtype van depressie.
4. Beide zeggen dat kwetsbaarheid in bepaald domein kan zorgen voor
depressie in dat domein.
5. Alleen Beck zegt dat de cognitieve verwerking verstoord is.
Worden de ‘Big Facts’ verklaard?
1. Recurrent: depressie kan in meerdere episodes voorkomen. Wordt verklaard
door de modellen op sommige momenten/domeinen kwetsbaarder, kan
voor de episodes zorgen.
2. Life events: spelen een grote rol en wordt verklaar door de modellen.
3. Suïcide: vooral de hopeloosheidstheorie is hier een verklaring voor.
Hopeloosheid kan oorzaak suïcide zijn.
4. Common: veelvoorkomend, wordt verklaard. Negatieve life events zijn
namelijk ook veelvoorkomend.
5. Leeftijd: stijgt met leeftijd, doen negatieve life events ook vaak dus dit wordt
ondersteund.
6. Geslacht: vrouwen vaker. Wordt ondersteund door hopeloosheidstheorie
(vrouwen vaker) maar niet door die van Beck (mannen functioneren op
cognitief gebied slechter).
7. Heterogeniteit: depressie is heterogeen met verschillende subtypes en
oorzaken klopt.
1. Wat is depressie? Oorzaken, ontwikkeling, prevalentie?
2. Wat zijn de onderliggende mechanismen?
3. Wat is ECT? Werkt het voor depressie?
4. Welke behandelingen zijn er voor depressie?
5. Het verloop van depressie?
6. Wat is van invloed op de uiting?
7. Wanneer kan diagnose gesteld worden? Wat zijn de effecten als dit vroeg
gebeurt?
8. Wat is het verschil tussen zeggen en daadwerkelijk doen?
9. Risicofactoren? Wat kun je ertegen doen?
ABRAMSON ET AL. (2002). COGNITIVE VULNERABILITY-STRESS MODELS
OF DEPRESSION IN SELF-REGULATORY AND PSYCHOBIOLOGICAL
CONTEXT.
Introductie
Eerst werd er weinig aandacht aan depressie geschonken en als er al aandacht
aan werd gegeven was dit vaak op een psychoanalytische manier. De cognitieve
benadering werd populairder door:
1. De opkomst van informatieverwerking theorieën in het algemeen.
2. Er was aangetoond dat cognitieve processen gedachtes en emoties regelden
ook depressie.
In dit hoofdstuk worden er 2 cognitieve theorieën over depressie besproken.
2 cognitieve theorieën voor depressie
- Hopelessness theorie (Abrahamson, 1989).
Hopeloosheid: dat wat je heel graag wilt gebeurt niet en wat je absoluut niet wilt
gebeurt wel. Dit zou de hoofdoorzaak zijn van depressie
(hopeloosheidsdepressie, HD). De negatieve gebeurtenissen (of niet gebeurde
dingen die je wilde) kunnen zorgen voor hopeloosheid. Dit is niet bij iedereen zo,
er zijn 3 tussenkomsten:
1. Stable-global causes: het moet stabiele en veel voorkomende belangrijke
levensfactoren bevatten.
2. Negative consequences: erop lijken dat het zal lijden tot meer negatieve
consequenties.
3. Negative self-characteristics: negatief zelfbeeld hebben en het gevoel dat het
jouw schuld is.
Bijvoorbeeld: iemand haalt een
laag cijfer (life event) doordat ze
denkt dat ze niet intelligent is (1)
en dat ze daarom geen
geneeskunde kan studeren (2) en
dat ze daarom waardeloos is (3).
Cognitieve kwetsbaarheid-stress
component (style): als je al
cognitieve kwetsbaarheid hebt dan
zijn de life events de stress. Kan
bijv. zijn sociale afwijzing miss
1x gepest (life event) en dan kun je depressief worden.
, - Beck’s theorie
Lijkt op de hopelessness theorie, maar heeft meer te maken met de cognitieve
schema’s die iemand heeft (zegt
meer dat iets fout is). Wanneer
een schema wordt geactiveerd
door een life event, kan dat een
verstoring opleveren dat lijdt tot
negatieve automatische
gedachten en negatieve
cognitieve triad (over
pessimistisch levensbeeld). Bijv.:
als een persoon mij niet leuk
vindt ben ik slecht. Life event
kan een ruzie zijn. Samen lijdt dit tot de negatieve gedachte ‘ik ben slecht’ kan
lijden tot depressieve symptomen.
Beck’s cognitive distortion hypothese: Beck zegt dat de cognitieve
informatieverwerking verstoord is en slechter dan bij niet depressieven.
Tegenstanders zeggen dat mensen met een depressie ‘helderder’ na kunnen
denken. Denken bijv. niet dat iemand gedachte kan controleren etc.
Vergelijken 2 theorieën
Over het algemeen zijn deze twee theorieën goed te vergelijken en vooral het
cognitieve aspect komt overeen. Het verschil zit hem in cognitieve proces
(schema’s, de manier waarop je iets bekijkt is fout Beck) en product (het
eindproduct is niet goed, gaat niet echt fout). Bij Beck is dus het proces en
inhoud verstoord, waardoor het product ook verstoord is, bij de hopelessness is
alleen de inhoud verstoord, niet per se het proces. Daardoor eindproduct ook
verstoord.
Empirische ontwikkeling
Er zijn 5 voorspellingen die gedaan kunnen worden:
1. Beide geven een interactie tussen cognitieve kwetsbaarheid en stress.
2. Beide geven tussenkomende factoren aan tussen life events en depressie.
3. Beide lijden tot een subtype van depressie.
4. Beide zeggen dat kwetsbaarheid in bepaald domein kan zorgen voor
depressie in dat domein.
5. Alleen Beck zegt dat de cognitieve verwerking verstoord is.
Worden de ‘Big Facts’ verklaard?
1. Recurrent: depressie kan in meerdere episodes voorkomen. Wordt verklaard
door de modellen op sommige momenten/domeinen kwetsbaarder, kan
voor de episodes zorgen.
2. Life events: spelen een grote rol en wordt verklaar door de modellen.
3. Suïcide: vooral de hopeloosheidstheorie is hier een verklaring voor.
Hopeloosheid kan oorzaak suïcide zijn.
4. Common: veelvoorkomend, wordt verklaard. Negatieve life events zijn
namelijk ook veelvoorkomend.
5. Leeftijd: stijgt met leeftijd, doen negatieve life events ook vaak dus dit wordt
ondersteund.
6. Geslacht: vrouwen vaker. Wordt ondersteund door hopeloosheidstheorie
(vrouwen vaker) maar niet door die van Beck (mannen functioneren op
cognitief gebied slechter).
7. Heterogeniteit: depressie is heterogeen met verschillende subtypes en
oorzaken klopt.
