MEISJES- EN
JONGENSBOEKEN
Een land van waan en wijs
Jongens- en meisjesboeken zijn binnen de jeugdliteratuur opmerkelijke genres. Ze vertellen kinderen
niet alleen waar jongens en meisjes van dromen, maar vooral hoe de wereld van volwassenen
eruitziet, en welke specifieke rol seksen daarin hebben. In geen ander genre is de opvoedkundige
functie die aan jeugdliteratuur wordt toebedeeld meer zichtbaar dan in jongens- en meisjesboeken.
Vanuit genreperspectief zijn het jongens-en meisjesboek eveneens een geval apart, dit omdat ze
inhoudelijk vaak overlappen met andere genres. Bijvoorbeeld het fantasy verhaal twilight is vooral
populair bij meisjes omdat het over liefde gaat, terwijl klassieke fantasy over strijd en oorloog meer
in de smaak vallen bij jongens.
In de 16e eeuw ontstond de scheiding tussen jongens- en meisjesboeken vanuit het idee dat ieder
een eigen rol in de samenleving te vervullen heeft. Intressant is de overgang van jongens- en
meisjesboek naar ‘gewoon’ boek. Afgezien van de verdeling van de hoofdrollen, een jongen in een
jongensboek en een meisje in een meisjesboek is er weinig vat op te krijgen waarom een
jongensboek nou echt een jongensboek is en geen gewoon boek. Het enige antwoord op deze vraag
is dat in jongens- en meisjesboeken wordt verteld hoe een jongen of een meisje zich in de
maatschappij hoort te gedragen.
Het meisjesboek
Meisjes in de puberteit vroeger en nu, creëren een eigen wereld waarin ze opzoek gaan naar
oplossingen voor hun problemen. Daarbij past een voorkeur voor verhalen waarin ze zichzelf kunnen
terugvinden. Boeken voor meisjes gaan over het uiteenrafelen van gedachten en gevoelens en over
de twijfels die daarmee gepaard gaan. Naast een ontspannende functie heeft het meisjesboek
namelijk de intentie om jonge meisjes op te voeden. De ideeën per tijd over hoe een (jonge) vrouw
hoort te zijn, worden bepaalde perspectieven en taken voor het meisje weggelegd en verteld in het
meisjesboek.
Volledig in de lijn van de Verlichting zijn de eerste meisjesboeken aan het van de 18 e eeuw sterk
belerend. Meisjesboeken zijn er opgericht om de jonge vrouw voor te bereiden op haar toekomst als
echtgenoot, huisvrouw en moeder. Het harmonieuze gezin is de steunpilaar van een gezonde natie
en daarin krijgen de man en de vrouw een eigen rol.
In het eerste Nederlandse boek (De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart, 1782) dat inhoudelijk
als meisjesroman kan worden aangeduid wordt met name de socialisatie van meisjes beschreven.
Deze socialisatie komt overeen met de maatschappelijke visie die er destijds was over vrouwen,
namelijk dat vrouwen en bepaalde rol hebben als echtgenote, vrouw en moeder. Meisjesboeken
waren destijds dan ook een instrument van de maatschappij om de verwachtingen die de
maatschappij van meisjes had kracht bij te zetten. Meisjes horen zich dus aan te passen aan de
maatschappij.
Met de klassieker vertaald uit het Engels, Onder moeders vleugels van Louisa May Alcott maakt de
lezer kennis met de kern van de vrouwelijke puberteit. De hoofdpersoon in dit boek is dan ook
JONGENSBOEKEN
Een land van waan en wijs
Jongens- en meisjesboeken zijn binnen de jeugdliteratuur opmerkelijke genres. Ze vertellen kinderen
niet alleen waar jongens en meisjes van dromen, maar vooral hoe de wereld van volwassenen
eruitziet, en welke specifieke rol seksen daarin hebben. In geen ander genre is de opvoedkundige
functie die aan jeugdliteratuur wordt toebedeeld meer zichtbaar dan in jongens- en meisjesboeken.
Vanuit genreperspectief zijn het jongens-en meisjesboek eveneens een geval apart, dit omdat ze
inhoudelijk vaak overlappen met andere genres. Bijvoorbeeld het fantasy verhaal twilight is vooral
populair bij meisjes omdat het over liefde gaat, terwijl klassieke fantasy over strijd en oorloog meer
in de smaak vallen bij jongens.
In de 16e eeuw ontstond de scheiding tussen jongens- en meisjesboeken vanuit het idee dat ieder
een eigen rol in de samenleving te vervullen heeft. Intressant is de overgang van jongens- en
meisjesboek naar ‘gewoon’ boek. Afgezien van de verdeling van de hoofdrollen, een jongen in een
jongensboek en een meisje in een meisjesboek is er weinig vat op te krijgen waarom een
jongensboek nou echt een jongensboek is en geen gewoon boek. Het enige antwoord op deze vraag
is dat in jongens- en meisjesboeken wordt verteld hoe een jongen of een meisje zich in de
maatschappij hoort te gedragen.
Het meisjesboek
Meisjes in de puberteit vroeger en nu, creëren een eigen wereld waarin ze opzoek gaan naar
oplossingen voor hun problemen. Daarbij past een voorkeur voor verhalen waarin ze zichzelf kunnen
terugvinden. Boeken voor meisjes gaan over het uiteenrafelen van gedachten en gevoelens en over
de twijfels die daarmee gepaard gaan. Naast een ontspannende functie heeft het meisjesboek
namelijk de intentie om jonge meisjes op te voeden. De ideeën per tijd over hoe een (jonge) vrouw
hoort te zijn, worden bepaalde perspectieven en taken voor het meisje weggelegd en verteld in het
meisjesboek.
Volledig in de lijn van de Verlichting zijn de eerste meisjesboeken aan het van de 18 e eeuw sterk
belerend. Meisjesboeken zijn er opgericht om de jonge vrouw voor te bereiden op haar toekomst als
echtgenoot, huisvrouw en moeder. Het harmonieuze gezin is de steunpilaar van een gezonde natie
en daarin krijgen de man en de vrouw een eigen rol.
In het eerste Nederlandse boek (De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart, 1782) dat inhoudelijk
als meisjesroman kan worden aangeduid wordt met name de socialisatie van meisjes beschreven.
Deze socialisatie komt overeen met de maatschappelijke visie die er destijds was over vrouwen,
namelijk dat vrouwen en bepaalde rol hebben als echtgenote, vrouw en moeder. Meisjesboeken
waren destijds dan ook een instrument van de maatschappij om de verwachtingen die de
maatschappij van meisjes had kracht bij te zetten. Meisjes horen zich dus aan te passen aan de
maatschappij.
Met de klassieker vertaald uit het Engels, Onder moeders vleugels van Louisa May Alcott maakt de
lezer kennis met de kern van de vrouwelijke puberteit. De hoofdpersoon in dit boek is dan ook
