EBM leerjaar 1
Descriptieve statistiek
EBM ➔ evidence-based-midwifery, onderbouwing voor verloskundig handelen.
3 pijlers EBM:
1. Verloskundige expertise (ervaring van zorgverlener)
2. Wensen van cliënt
3. Wetenschappelijke kennis
Statistiek is nodig om resultaten van wetenschappelijk onderzoek goed te kunnen interpreteren.
Kengetal ➔ één getal waarmee je data wil schetsen (mediaan, gemiddelde,modus)
Standaard deviatie (SD) ➔ “gemiddelde” afstand tot het gemiddelde (spreidingsmaat)
SD = één getal waarmee geprobeerd wordt om de spreiding te duiden.
Range ➔ verschil tussen laagste en hoogste gegeven
Range is niet altijd betrouwbaar, omdat dit afhankelijk kan zijn van 1 persoon.
4 meetniveaus:
Nominaal ➔ de data kunnen alleen worden gecategoriseerd, zonder duidelijke rangorde.
Bijv. gender, etniciteit, geboorteplaats, geloofsovertuiging
Ordinaal ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd en er is sprake van een duidelijke rangorde.
Bijv. opleidingsniveau,
Interval ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd, er is sprake van een rangorde en de intervallen
tussen de categorieën zijn gelijk (bijvoorbeeld steeds een stap van 10).
Bijv. toetsscores, persoonlijkheidstest, temperatuur, IQ
Ratio ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd, er is sprake van een rangorde, de intervallen
tussen de categorieën zijn gelijk en er is een betekenisvol nulpunt.
Bijv. gewicht, lengte, leeftijd
, Workshop richtlijnen
5 stappen beantwoorden clinical irritation:
1. Clinical irritation tegenkomen
2. Formuleren duidelijke onderzoeksvraag
3. Onderzoek naar relevante informatie in richtlijnen, literatuur, artikelen
4. Kritisch beoordelen gevonden informatie
5. Toepassen gevonden informatie en nemen van een beslissing
Clinical irritation ➔ wat je hebt geleerd in de theorie staat soms haaks op wat je in de praktijk ziet.
Onderzoeksvraag formuleren middels PICO of PDO
PICO:
P: population
I: intervention
C: comparison
O: outcome
PDO:
P: population
D: determinant
O: outcome
Gouden standaard ➔ diagnostische methode die grootste zekerheid geeft over het al dan niet
aanwezig zijn van een aandoening.
Richtlijn ➔ document met aanbevelingen, adviezen en handelingsinstructies. Een richtlijn is geen
spoorboekje, beargumenteerd afwijken kan/moet.
Richtlijn geeft aan wat er het beste gedaan kan worden (landelijk).
Protocol ➔ regionale/lokale gedetailleerde vertaling van een landelijke richtlijn. Is gebaseerd op
regionale omstandigheden en mogelijkheden.
Protocol geeft aan hoe iets het beste gedaan kan worden (regionaal).
Zorgpad ➔ verzameling methodes en hulpmiddelen voor een specifieke groep cliënten waarbij
zorgproces wordt vastgelegd
Documenten KNOV:
- Standpunt ➔ aanbeveling beleid voor te weinig kennis of te veel kennis
- Factsheet ➔ samenvatting van wetenschappelijke literatuur
- Time task matrix ➔ hulpmiddel bij maken zorgpas
- KNOV-standaard ➔ richtlijn
Wanneer gebruik van richtlijnen:
- Praktijkvraagstuk
- Protocollencommissie ziekenhuis, VSV of coöperatie
- Regionale commentaarfase protocollen
Aandachtspunten gebruik richtlijn:
* Beoogde populatie verschilt mogelijk van eigen populatie
* Internationale richtlijnen zijn gebaseerd op een ander verloskundig systeem
* Evidence in richtlijnen is gericht op de “gemiddelde” cliënt
* Als cliënt zorg wil die buiten richtlijn valt ➔ leidraad verloskundige zorg buiten richtlijn
Descriptieve statistiek
EBM ➔ evidence-based-midwifery, onderbouwing voor verloskundig handelen.
3 pijlers EBM:
1. Verloskundige expertise (ervaring van zorgverlener)
2. Wensen van cliënt
3. Wetenschappelijke kennis
Statistiek is nodig om resultaten van wetenschappelijk onderzoek goed te kunnen interpreteren.
Kengetal ➔ één getal waarmee je data wil schetsen (mediaan, gemiddelde,modus)
Standaard deviatie (SD) ➔ “gemiddelde” afstand tot het gemiddelde (spreidingsmaat)
SD = één getal waarmee geprobeerd wordt om de spreiding te duiden.
Range ➔ verschil tussen laagste en hoogste gegeven
Range is niet altijd betrouwbaar, omdat dit afhankelijk kan zijn van 1 persoon.
4 meetniveaus:
Nominaal ➔ de data kunnen alleen worden gecategoriseerd, zonder duidelijke rangorde.
Bijv. gender, etniciteit, geboorteplaats, geloofsovertuiging
Ordinaal ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd en er is sprake van een duidelijke rangorde.
Bijv. opleidingsniveau,
Interval ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd, er is sprake van een rangorde en de intervallen
tussen de categorieën zijn gelijk (bijvoorbeeld steeds een stap van 10).
Bijv. toetsscores, persoonlijkheidstest, temperatuur, IQ
Ratio ➔ de data kunnen worden gecategoriseerd, er is sprake van een rangorde, de intervallen
tussen de categorieën zijn gelijk en er is een betekenisvol nulpunt.
Bijv. gewicht, lengte, leeftijd
, Workshop richtlijnen
5 stappen beantwoorden clinical irritation:
1. Clinical irritation tegenkomen
2. Formuleren duidelijke onderzoeksvraag
3. Onderzoek naar relevante informatie in richtlijnen, literatuur, artikelen
4. Kritisch beoordelen gevonden informatie
5. Toepassen gevonden informatie en nemen van een beslissing
Clinical irritation ➔ wat je hebt geleerd in de theorie staat soms haaks op wat je in de praktijk ziet.
Onderzoeksvraag formuleren middels PICO of PDO
PICO:
P: population
I: intervention
C: comparison
O: outcome
PDO:
P: population
D: determinant
O: outcome
Gouden standaard ➔ diagnostische methode die grootste zekerheid geeft over het al dan niet
aanwezig zijn van een aandoening.
Richtlijn ➔ document met aanbevelingen, adviezen en handelingsinstructies. Een richtlijn is geen
spoorboekje, beargumenteerd afwijken kan/moet.
Richtlijn geeft aan wat er het beste gedaan kan worden (landelijk).
Protocol ➔ regionale/lokale gedetailleerde vertaling van een landelijke richtlijn. Is gebaseerd op
regionale omstandigheden en mogelijkheden.
Protocol geeft aan hoe iets het beste gedaan kan worden (regionaal).
Zorgpad ➔ verzameling methodes en hulpmiddelen voor een specifieke groep cliënten waarbij
zorgproces wordt vastgelegd
Documenten KNOV:
- Standpunt ➔ aanbeveling beleid voor te weinig kennis of te veel kennis
- Factsheet ➔ samenvatting van wetenschappelijke literatuur
- Time task matrix ➔ hulpmiddel bij maken zorgpas
- KNOV-standaard ➔ richtlijn
Wanneer gebruik van richtlijnen:
- Praktijkvraagstuk
- Protocollencommissie ziekenhuis, VSV of coöperatie
- Regionale commentaarfase protocollen
Aandachtspunten gebruik richtlijn:
* Beoogde populatie verschilt mogelijk van eigen populatie
* Internationale richtlijnen zijn gebaseerd op een ander verloskundig systeem
* Evidence in richtlijnen is gericht op de “gemiddelde” cliënt
* Als cliënt zorg wil die buiten richtlijn valt ➔ leidraad verloskundige zorg buiten richtlijn
