Kennisclip college 1
Vrijdag 8 september ’23
H1
Introductie van een aantal issues
1. (on)haalbaarheid van idealen van journalistiek
2. Fragmentatie van nieuws → veel keuze voor nieuwsgebruikers (artikel Costera Meijer &
Groot Kormelink)
3. Wat is nieuws, hoe verandert het
4. Vertrouwen in nieuws en journalistiek als institutie → weinig vertrouwen in NOS, veel mensen
beschuldigen hen van fakenews en als ze reportages maken, moeten de logo’s ook
worden afgeplakt, omdat mensen uit ideologische overwegingen de apparatuur kapot
maken
5. Machthebbers en nieuws → journalisten (nieuwsbrengers) vs nieuwsgebruikers
(nieuwsafnemers) vs de bronnen (mensen waarover het nieuws gaat, bijv
minderheidsgroepen in de samenleving)
6. Kennis van publiek over hoe nieuws werkt
Doel H1
- Doel van de auteur: welk punt wil hij maken?
- Box 1,1 begrijpen → Gebeurtenissen in historische context kunnen plaatsen
- Roadmap is handig, niet noodzakelijk
- Conclusie, snap ik dit helemaal?
, Kennisclip college 2
Donderdag 14 september ‘23
In de inleiding staat vaak het doel van het hoofdstuk en in tabellen worden concepten
samengevat
H2
Nieuws is vandaag de dag veelzijdig en veelvormig, vroeger waren er veel regels rondom nieuws
(kranten). Er was een strenge vorm van artikelen (kop, lead, middenstuk, conclusie). Ook de
nieuwsagenda was duidelijk gemarkeerd. Tegenwoordig is nieuws veel veelzijdiger: in vorm maar
ook in soorten nieuws.
Legacy media Social media platforms
Nieuwsverzamelaars en verslaggevers Nieuwsverspreiders
NOS journaal Instagram, Facebook
Duur en ingewikkeld proces van krant maken Goedkoop en makkelijk proces van posten
Politieke leiders → mainstream → publiek (Lewin) Burgers → social media (viral) → publiek
Nieuws wordt ontdekt door journalisten Burger pikken ook nieuws op en
verspreiden dit → burgerjournalistiek
Journalisten zoeken vaak ook de samenwerking met burgers, want die kunnen vaker getuigen zijn
dan journalisten zelf, die niet altijd overal bij kunnen zijn
Genetwerkte publieke sfeer waarin informatie uitgewisseld wordt
Gatekeeping – het proces van selecteren, schrijven, bewerken, plaatsen, produceren van
informatie om nieuws te worden → Kurt Lewin maakte het eerste model over de theorie
Metafoor: sluiswachter Poortwachter/uitsmijters
Controle over informatiestroom Selectie en controle over informatie
Lewin’s model: political leader → mainstream → citizens
Door persvrijheid kan een overheid niet makkelijk zeggen wat er wel/niet mag worden
gepubliceerd
H4
Normatieve theorieën over de pers: Fred Siebert, Theodore Peterson, Wilbur Schramm
Liberation theory
- Vrijheid van meningsuiting → recht van expressie → ontstaan van juice channels
- Vrij van beperkingen door overheid
- Manier om te garanderen dat de ‘waarheid’ naar boven komt door discussie van andere
ideeën → free market place of ideas
- Een beperkt aantal inperkingen op vrijheid → niet oproepen tot geweld
- Complicaties → wordt de waarheid wel gegarandeerd? Soms komt er onware informatie +
wie is er verantwoordelijk voor onware informatie?
Social resonsibility perspective
- Sociale verantwoordelijkheid perspectief
- Acties hebben consequenties
- Historische context: vlak na WOII ontstonden ideeën over de pers → veel alertheid,
verantwoordelijkheid en bezorgdheid over hoe informatie wordt vergaard
- Door de opkomst van de tv kwamen ideeën in het westen over nieuws → publiekelijk
gefinancierd
- Verschillende rollen voor journalistiek
1. Monitoren van informatie
2. Interpretatie → nieuws wordt op verschillende manieren gebruikt en vervuld meerdere
rollen (mening vormen, analyseren, vrije tijd)
Vrijdag 8 september ’23
H1
Introductie van een aantal issues
1. (on)haalbaarheid van idealen van journalistiek
2. Fragmentatie van nieuws → veel keuze voor nieuwsgebruikers (artikel Costera Meijer &
Groot Kormelink)
3. Wat is nieuws, hoe verandert het
4. Vertrouwen in nieuws en journalistiek als institutie → weinig vertrouwen in NOS, veel mensen
beschuldigen hen van fakenews en als ze reportages maken, moeten de logo’s ook
worden afgeplakt, omdat mensen uit ideologische overwegingen de apparatuur kapot
maken
5. Machthebbers en nieuws → journalisten (nieuwsbrengers) vs nieuwsgebruikers
(nieuwsafnemers) vs de bronnen (mensen waarover het nieuws gaat, bijv
minderheidsgroepen in de samenleving)
6. Kennis van publiek over hoe nieuws werkt
Doel H1
- Doel van de auteur: welk punt wil hij maken?
- Box 1,1 begrijpen → Gebeurtenissen in historische context kunnen plaatsen
- Roadmap is handig, niet noodzakelijk
- Conclusie, snap ik dit helemaal?
, Kennisclip college 2
Donderdag 14 september ‘23
In de inleiding staat vaak het doel van het hoofdstuk en in tabellen worden concepten
samengevat
H2
Nieuws is vandaag de dag veelzijdig en veelvormig, vroeger waren er veel regels rondom nieuws
(kranten). Er was een strenge vorm van artikelen (kop, lead, middenstuk, conclusie). Ook de
nieuwsagenda was duidelijk gemarkeerd. Tegenwoordig is nieuws veel veelzijdiger: in vorm maar
ook in soorten nieuws.
Legacy media Social media platforms
Nieuwsverzamelaars en verslaggevers Nieuwsverspreiders
NOS journaal Instagram, Facebook
Duur en ingewikkeld proces van krant maken Goedkoop en makkelijk proces van posten
Politieke leiders → mainstream → publiek (Lewin) Burgers → social media (viral) → publiek
Nieuws wordt ontdekt door journalisten Burger pikken ook nieuws op en
verspreiden dit → burgerjournalistiek
Journalisten zoeken vaak ook de samenwerking met burgers, want die kunnen vaker getuigen zijn
dan journalisten zelf, die niet altijd overal bij kunnen zijn
Genetwerkte publieke sfeer waarin informatie uitgewisseld wordt
Gatekeeping – het proces van selecteren, schrijven, bewerken, plaatsen, produceren van
informatie om nieuws te worden → Kurt Lewin maakte het eerste model over de theorie
Metafoor: sluiswachter Poortwachter/uitsmijters
Controle over informatiestroom Selectie en controle over informatie
Lewin’s model: political leader → mainstream → citizens
Door persvrijheid kan een overheid niet makkelijk zeggen wat er wel/niet mag worden
gepubliceerd
H4
Normatieve theorieën over de pers: Fred Siebert, Theodore Peterson, Wilbur Schramm
Liberation theory
- Vrijheid van meningsuiting → recht van expressie → ontstaan van juice channels
- Vrij van beperkingen door overheid
- Manier om te garanderen dat de ‘waarheid’ naar boven komt door discussie van andere
ideeën → free market place of ideas
- Een beperkt aantal inperkingen op vrijheid → niet oproepen tot geweld
- Complicaties → wordt de waarheid wel gegarandeerd? Soms komt er onware informatie +
wie is er verantwoordelijk voor onware informatie?
Social resonsibility perspective
- Sociale verantwoordelijkheid perspectief
- Acties hebben consequenties
- Historische context: vlak na WOII ontstonden ideeën over de pers → veel alertheid,
verantwoordelijkheid en bezorgdheid over hoe informatie wordt vergaard
- Door de opkomst van de tv kwamen ideeën in het westen over nieuws → publiekelijk
gefinancierd
- Verschillende rollen voor journalistiek
1. Monitoren van informatie
2. Interpretatie → nieuws wordt op verschillende manieren gebruikt en vervuld meerdere
rollen (mening vormen, analyseren, vrije tijd)
