OPLEIDING TOT
FYSIOTHERAPEUT
Aanhoudende lage
rugpijn
BAS 12
F2SEM4
,AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN DIAGNOSTISCH PROCES 3
Indicatie fysiotherapie 3
Rode vlaggen 3
Anamnese 4
Klinisch beeld en beloop 6
(Belemmerende) prognostische factoren 7
Etiologische factoren 7
Epidemiologie 8
Pathofysiologie 8
Comorbiditeiten 8
Fasen stapsgewijze benadering — extra uitleg in ‘Zorgstandaard chronische pijn’ (blz 18). 8
Lichamelijk onderzoek 9
Bewegingsonderzoek 10
Meetinstrumenten 11
AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN THERAPEUTISCH PROCES 12
Inhoud voorlichting behandelprofiel / 3 12
Inhoud voorlichting LRS 12
Stappenplan pijneducatie Kortleve 13
Oefentherapie 15
Interventies 15
Pijneducatie 16
Aandachtspunten pijneducatie 16
Oefentherapie 16
Gedragsgeörienteerde behandeling 17
Niet-oefentherapeutische interventies 18
BRAVO advies 19
AXIALE SPONDYLOARTRITIS DIAGNOSTISCH PROCES 20
Indicatie fysiotherapie 20
Rode Vlaggen 20
Anamnese 20
(Belemmerende) prognostische factoren 21
Epidemiologie 21
Pathofysiologie 22
Comorbiditeiten 22
Lichamelijk onderzoek 22
Meetinstrumenten 23
,Samenvatting Aanhoudende lage rugpijn BAS 12
AXIALE SPONDYLOARTRITIS THERAPEUTISCH PROCES 25
Groepstraining 25
Aanbevelingen 25
Interventies 27
Informatie en educatie gericht op: 27
PIJN 33
CFT — cognitive functional therapy 38
CFT behandeling 41
ACT — Acceptance and commitment therapy 42
Motorisch leren 43
Werk 45
FCE — functionele capaciteit evaluatie 45
Andere deskundigen binnen revalidatieproces 46
FML — Functionele mogelijkheden lijst 46
Stages of change — gedragsverandering 47
Weefselherstel 48
Informatie uit lessen 49
Kanaal stenose — verduidelijking van klachtenbeeld 49
Pijn 51
Verschil in cluster Van der Wurff en Laslett 53
Testen 54
PIJNPROVOCATIETEST VAN DER WURFF 54
PIJNPROVOCATIE TEST VAN LASLET 56
3 FASE TESTEN VAN MENELL 57
ABBARENT MOVEMENT 58
PRONE INSTABILITY TEST (BUIKLIG) 58
PRONE INSTABILITY TEST (ZIJLIG) 58
P/A-druk 59
Vinger-vloer (bodem)-afstand 59
SLUMP-test 59
Pagina 2 van 59
, Samenvatting Aanhoudende lage rugpijn BAS 12
Lage rugpijn → rugpijn die zich bevindt tussen de onderste ribben en bilplooien.
De rugpijn kan uitstralen naar een/beide billen en/of benen.
Fases rugpijn: acuut (0-6wkn) / subacuut (6-12 wkn) / chronisch (>12 wkn)
AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN DIAGNOSTISCH PROCES
Indicatie fysiotherapie
• Patiënt met lage rugpijn heeft een hulpvraag die gerelateerd is aan beperkingen in ADL en/of
maatschappelijke participatie op basis van het bewegend functioneren;
• De therapeut ziet geen aanleiding tot (terug)verwijzing naar huisarts of specialist.
Rode vlaggen
Neurologisch noodgeval
• Uitval op bepaald niveau hebben → cauda-equinasyndroom.
• Moeite met plassen of ontlasting
• Toenemende motorische zwakte of uitval aanwezig
• Eventueel uitval aan twee kanten, waarbij motorische uitval dusdanig ernstig is dat de MRC-
score onder de 3 gaat zitten.
• Gevoelsstoornissen die zijn opgetreden in minder dan 48 uur.
• Wijdverspreide neurologische symptomen (bijv. Piramidale tekenen (dezelfde tekenen bij
iemand die herseninfarct heeft)) → problemen met spraak, hangen van helft van het gezicht,
problemen met slikken etc.
Fractuur
• Ernstige lage rugpijn na (hoogenergetisch) trauma.
• Ernstige lage rugpijn kan ook ontstaan na kleine trauma of zonder dat de pt zich bewust is
van een trauma → komt vaak voor bij mensen met een verhoogde kans op een fractuur.
- Hoge leeftijd
- Voorgeschiedenis van kanker
- Axiale spondylartritis
- Osteoporose
- Langdurig gebruik corticosteroïden.
Infectie
• Nachtzweten
• Rillingen en verhoogde temperatuur
• Intraveneus druggebruik
• Immunodeficiëntie (immuunsysteem werkt niet zo goed).
• Onverklaard gewichtsverlies
• Bekend zijn met voorgaande systemische infecties of risico op infectie.
• Recente chirurgische ingreep (pt kan daarna infectie oplopen).
• Huidinfectie of infecties in de urine.
Tumor
• Komt vooral voor bij jongeren < 18 jaar of ouderen > 55 jaar.
• Voorgeschiedenis van kanker.
• Onverklaard gewichtsverlies > 5kg verlies binnen een maand.
• Vermoeidheid (ernstiger dan normaal).
• Ernstige nachtelijke pijn (die niet over gaat bij wisselen van houding)
• Nachtzweren
Pagina 3 van 59
FYSIOTHERAPEUT
Aanhoudende lage
rugpijn
BAS 12
F2SEM4
,AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN DIAGNOSTISCH PROCES 3
Indicatie fysiotherapie 3
Rode vlaggen 3
Anamnese 4
Klinisch beeld en beloop 6
(Belemmerende) prognostische factoren 7
Etiologische factoren 7
Epidemiologie 8
Pathofysiologie 8
Comorbiditeiten 8
Fasen stapsgewijze benadering — extra uitleg in ‘Zorgstandaard chronische pijn’ (blz 18). 8
Lichamelijk onderzoek 9
Bewegingsonderzoek 10
Meetinstrumenten 11
AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN THERAPEUTISCH PROCES 12
Inhoud voorlichting behandelprofiel / 3 12
Inhoud voorlichting LRS 12
Stappenplan pijneducatie Kortleve 13
Oefentherapie 15
Interventies 15
Pijneducatie 16
Aandachtspunten pijneducatie 16
Oefentherapie 16
Gedragsgeörienteerde behandeling 17
Niet-oefentherapeutische interventies 18
BRAVO advies 19
AXIALE SPONDYLOARTRITIS DIAGNOSTISCH PROCES 20
Indicatie fysiotherapie 20
Rode Vlaggen 20
Anamnese 20
(Belemmerende) prognostische factoren 21
Epidemiologie 21
Pathofysiologie 22
Comorbiditeiten 22
Lichamelijk onderzoek 22
Meetinstrumenten 23
,Samenvatting Aanhoudende lage rugpijn BAS 12
AXIALE SPONDYLOARTRITIS THERAPEUTISCH PROCES 25
Groepstraining 25
Aanbevelingen 25
Interventies 27
Informatie en educatie gericht op: 27
PIJN 33
CFT — cognitive functional therapy 38
CFT behandeling 41
ACT — Acceptance and commitment therapy 42
Motorisch leren 43
Werk 45
FCE — functionele capaciteit evaluatie 45
Andere deskundigen binnen revalidatieproces 46
FML — Functionele mogelijkheden lijst 46
Stages of change — gedragsverandering 47
Weefselherstel 48
Informatie uit lessen 49
Kanaal stenose — verduidelijking van klachtenbeeld 49
Pijn 51
Verschil in cluster Van der Wurff en Laslett 53
Testen 54
PIJNPROVOCATIETEST VAN DER WURFF 54
PIJNPROVOCATIE TEST VAN LASLET 56
3 FASE TESTEN VAN MENELL 57
ABBARENT MOVEMENT 58
PRONE INSTABILITY TEST (BUIKLIG) 58
PRONE INSTABILITY TEST (ZIJLIG) 58
P/A-druk 59
Vinger-vloer (bodem)-afstand 59
SLUMP-test 59
Pagina 2 van 59
, Samenvatting Aanhoudende lage rugpijn BAS 12
Lage rugpijn → rugpijn die zich bevindt tussen de onderste ribben en bilplooien.
De rugpijn kan uitstralen naar een/beide billen en/of benen.
Fases rugpijn: acuut (0-6wkn) / subacuut (6-12 wkn) / chronisch (>12 wkn)
AANHOUDENDE LAGE RUGPIJN DIAGNOSTISCH PROCES
Indicatie fysiotherapie
• Patiënt met lage rugpijn heeft een hulpvraag die gerelateerd is aan beperkingen in ADL en/of
maatschappelijke participatie op basis van het bewegend functioneren;
• De therapeut ziet geen aanleiding tot (terug)verwijzing naar huisarts of specialist.
Rode vlaggen
Neurologisch noodgeval
• Uitval op bepaald niveau hebben → cauda-equinasyndroom.
• Moeite met plassen of ontlasting
• Toenemende motorische zwakte of uitval aanwezig
• Eventueel uitval aan twee kanten, waarbij motorische uitval dusdanig ernstig is dat de MRC-
score onder de 3 gaat zitten.
• Gevoelsstoornissen die zijn opgetreden in minder dan 48 uur.
• Wijdverspreide neurologische symptomen (bijv. Piramidale tekenen (dezelfde tekenen bij
iemand die herseninfarct heeft)) → problemen met spraak, hangen van helft van het gezicht,
problemen met slikken etc.
Fractuur
• Ernstige lage rugpijn na (hoogenergetisch) trauma.
• Ernstige lage rugpijn kan ook ontstaan na kleine trauma of zonder dat de pt zich bewust is
van een trauma → komt vaak voor bij mensen met een verhoogde kans op een fractuur.
- Hoge leeftijd
- Voorgeschiedenis van kanker
- Axiale spondylartritis
- Osteoporose
- Langdurig gebruik corticosteroïden.
Infectie
• Nachtzweten
• Rillingen en verhoogde temperatuur
• Intraveneus druggebruik
• Immunodeficiëntie (immuunsysteem werkt niet zo goed).
• Onverklaard gewichtsverlies
• Bekend zijn met voorgaande systemische infecties of risico op infectie.
• Recente chirurgische ingreep (pt kan daarna infectie oplopen).
• Huidinfectie of infecties in de urine.
Tumor
• Komt vooral voor bij jongeren < 18 jaar of ouderen > 55 jaar.
• Voorgeschiedenis van kanker.
• Onverklaard gewichtsverlies > 5kg verlies binnen een maand.
• Vermoeidheid (ernstiger dan normaal).
• Ernstige nachtelijke pijn (die niet over gaat bij wisselen van houding)
• Nachtzweren
Pagina 3 van 59
