Leerdoelen
- Welke vormen van daderschap zijn er?
Het geval van een omissiedelict, het geval, waarin een verboden toestand
strafbaar is gesteld, functioneel daderschap en de strafbaarheid van een
rechtspersoon, fysiek daderschap, daderschap van publiekrechtelijke
rechtspersonen en feitelijk leidinggeven. Laatste 4 zijn het belangrijkst.
- Wat is functioneel daderschap?
Een ander dan degene, die fysiek handelt als dader, geldt op grond van zijn
maatschappelijke functie als dader, met name in het economisch verkeer.
- Wat zijn de criteria van het Ijzerdraadarrest?
o Beschikkingsmacht: de verdachte is de baas erover, en geeft dus
leiding aan degene die de gedraging uitvoert. ‘Ik had kunnen ingrijpen,
ik heb de feitelijke zeggenschap.’
o Aanvaarding: de verdachte wist dat de gedraging plaatsvond of plaats
kon vinden. Zekere bewustzijn zit erin en een zekere acceptatie.
Casus 1
- Van welk soort daderschap is er sprake in deze casus?
Functioneel daderschap.
- Kan je Sjef als eigenaar strafrechtelijk aansprakelijk stellen voor gedragingen
die zijn personeel verricht?
Hiervoor gelden de twee Ijzerdraad criteria. Sjef heeft beschikking, want hij
heeft zijn zetbazen geïnstrueerd. Sjefke had de feitelijke macht. Hij had de
zeggenschap, hij had kunnen ingrijpen. Aan aanvaarding is ook voldaan: door
te zeggen dat het hem niet boeit hoe ze de winst halen, wist hij dat de
gedraging plaats kon vinden. Het boeit hem niet hoe de winst wordt behaald,
dus we hebben het over voorwaardelijk opzet (willens en wetens de
aanmerkelijke kans aanvaarden). Hij heeft de kans aanvaard dat het fout kan
gaan. Er was een zeker bewustzijn en een zekere acceptatie. Hij wil bewust
niet op de hoogte zijn van hoe de winst behaald wordt. Hij had meer moeten
doen.
- Kan zijn gebrek aan belangstelling voldoende zijn om van daderschap te
spreken?
Nee, hierdoor is er alleen sprake van aanvaarding. Er moet ook sprake zijn
van beschikkingsmacht om als dader aangewezen te kunnen worden.
- Kan de zetbaas strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld?
Je kan hen aanmerken voor fysiek daderschap.
- Had Sjef moeten weten dat er harddrugs werd verkocht? Of moest Sjef het
echt weten dat er harddrugs wordt verkocht? (voor daderschap)
Nee, het is al voldoende dat Sjef wist dat er harddrugs verkocht kon worden.
- Kan de rechtspersoon Coffeeshop Sjefke vervolgd worden?
Het vierde punt van het Drijfmest arrest is hierbij van toepassing: de
rechtspersoon vermocht erover te beschikken of de gedraging al dan niet zou
plaatsvinden en zodanig of vergelijkbaar gedrag werd blijkens de feitelijke
gang van zaken door de rechtspersoon aanvaard of placht te worden
aanvaard. De rechtspersoon kan dus vervolgd worden. Ja dit kan, het ligt
eraan of het een rechtspersoon is of niet.
- Welke vormen van daderschap zijn er?
Het geval van een omissiedelict, het geval, waarin een verboden toestand
strafbaar is gesteld, functioneel daderschap en de strafbaarheid van een
rechtspersoon, fysiek daderschap, daderschap van publiekrechtelijke
rechtspersonen en feitelijk leidinggeven. Laatste 4 zijn het belangrijkst.
- Wat is functioneel daderschap?
Een ander dan degene, die fysiek handelt als dader, geldt op grond van zijn
maatschappelijke functie als dader, met name in het economisch verkeer.
- Wat zijn de criteria van het Ijzerdraadarrest?
o Beschikkingsmacht: de verdachte is de baas erover, en geeft dus
leiding aan degene die de gedraging uitvoert. ‘Ik had kunnen ingrijpen,
ik heb de feitelijke zeggenschap.’
o Aanvaarding: de verdachte wist dat de gedraging plaatsvond of plaats
kon vinden. Zekere bewustzijn zit erin en een zekere acceptatie.
Casus 1
- Van welk soort daderschap is er sprake in deze casus?
Functioneel daderschap.
- Kan je Sjef als eigenaar strafrechtelijk aansprakelijk stellen voor gedragingen
die zijn personeel verricht?
Hiervoor gelden de twee Ijzerdraad criteria. Sjef heeft beschikking, want hij
heeft zijn zetbazen geïnstrueerd. Sjefke had de feitelijke macht. Hij had de
zeggenschap, hij had kunnen ingrijpen. Aan aanvaarding is ook voldaan: door
te zeggen dat het hem niet boeit hoe ze de winst halen, wist hij dat de
gedraging plaats kon vinden. Het boeit hem niet hoe de winst wordt behaald,
dus we hebben het over voorwaardelijk opzet (willens en wetens de
aanmerkelijke kans aanvaarden). Hij heeft de kans aanvaard dat het fout kan
gaan. Er was een zeker bewustzijn en een zekere acceptatie. Hij wil bewust
niet op de hoogte zijn van hoe de winst behaald wordt. Hij had meer moeten
doen.
- Kan zijn gebrek aan belangstelling voldoende zijn om van daderschap te
spreken?
Nee, hierdoor is er alleen sprake van aanvaarding. Er moet ook sprake zijn
van beschikkingsmacht om als dader aangewezen te kunnen worden.
- Kan de zetbaas strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld?
Je kan hen aanmerken voor fysiek daderschap.
- Had Sjef moeten weten dat er harddrugs werd verkocht? Of moest Sjef het
echt weten dat er harddrugs wordt verkocht? (voor daderschap)
Nee, het is al voldoende dat Sjef wist dat er harddrugs verkocht kon worden.
- Kan de rechtspersoon Coffeeshop Sjefke vervolgd worden?
Het vierde punt van het Drijfmest arrest is hierbij van toepassing: de
rechtspersoon vermocht erover te beschikken of de gedraging al dan niet zou
plaatsvinden en zodanig of vergelijkbaar gedrag werd blijkens de feitelijke
gang van zaken door de rechtspersoon aanvaard of placht te worden
aanvaard. De rechtspersoon kan dus vervolgd worden. Ja dit kan, het ligt
eraan of het een rechtspersoon is of niet.
