Samenvatting thema 2 - gewrichtsaandoeningen

Samenvatting thema 2 - Gewrichtsaandoeningen


De assen en vlakken van de bewegingsleer
3 vlakken: Sagitaal, Longitudinaal/ Frontaal en Transversaal
3 assen:
- Transversaal à Loodrecht op sagitale vlak à Voor- en achterwaartse bewegingen
 Anteflexie/ retroflexie (hoofd naar voren/ naar achteren)
 Anteversie, retoversie (arm omhoog, naar beneden),
 flexie en extensie,
 palmairflexie in pols (hand naar beneden)/ dorsaalflexie in pols (hand naar boven)
 plantairflexie (bovenste spongewricht, voet naar beneden)/ dorsaalflexie (bovenste
sponggewricht, voet naar boven
- Longitudinaal à Staat loodrecht op het transversale vlak à Rotatiebewegingen zijn mogelijk
 Endo (naar binnen)/ exorotatie (naar buiten)
 Torsi linksom en rechtsom
 Laterorotatie (hoofd draaien) naar links en rechts,
 Horizontale abductie (naar buiten) en adductie (naar binnen)
- Sagittaal à Loodrecht op het transversale/ frontale vlak à Zijwaartse bewegingen mogelijk
 Abductie/ adductie à Arm zijwaarts omhoog en zijwaarts naar beneden
 Lateroflexie naar rechts/ lateroflectie naar links à Lichaam naar rechts en links




3 vlakken  3 assen 

Beweging Vlak van de beweging As van de beweging
Ab/adductie Frontaal Sagittaal
Ante-/retroflexie/flexie/extensie Sagittaal
Transversaal
Endo/exorotatie Transversaal
Longitudinaal

,Samenvatting thema 2 - Gewrichtsaandoeningen




Flexie = buigen, extensie = strekken
Abductie (beweging van de middellijn af en adductie (beweging naar het midden v/h lichaam toe).
Onthoudt: adductie je voegt iets naar het lichaam toe.
Rotatie is draaiing om vertikale as. Je hebt endo- (binnenwaartse) en exorotatie (buitenwaartse).


Gewrichten (junctura, articulatio) = is een samenkomst > 2 botten/botdelen waarbij de stabiliteit
wordt verkregen door de benige architectuur, ligamenten en spieren. Het spierverloop van een
gewricht bepaalt de functie.

Gewrichten worden ingedeeld in junctura fibrosa (vezelige/bindweefsel verbindingen), junctura
cartilaginea (kraakbeen verbindingen) en de junctura synovialis (synoviale gewrichten).
Junctura fibrose: onderverdeling in syndesmosis, sutura of synostosis (gefuseerde botdelen) en
gomphosis (tand in kaakholte)
Junctura cartilaginea: onderverdeling in synchondrosis (hyalien kraakbeen) en symphysis (vezelig
kraakbeen)
- De junctura fibrosa en cartilaginea worden door bindweefsel bij elkaar gehouden waardoor
ze weinig of geen beweging toe laten. De junctura synovialis is omgeven door vezelig weefsel
waarbij de uiteinden van de beenderen met kraakbeen zijn bedekt. Dit zorgt voor vrije
beweging en wordt voorkomen dat de beenderen direct met elkaar in contact komen.


Bij de indeling naar functie worden gewrichten ingedeeld aan de hand van het bewegingsbereik, de
mate van beweging die mogelijk is.
- Synartrosis: geen bewegelijkheid mogelijk, omdat er twee botten bij elkaar komen in opzet
wel een gewricht. Benige delen komen tamelijk dicht bij elkaar en kunnen zelfs in elkaar
grijpen.
o Voorbeelden: schedelnaden, gebitselement in de kaak, ribben aan het sternum

- Amphiartrosis: gewrichten die een minimale beweeglijkheid hebben. Benige delen liggen iets
verder uit elkaar en kunnen vezelig of kraakbenig zijn.
o Voorbeelden: Symfyse pubis, heeft een wig van vezelig kraakbenig ertussen.
Syndesmose, verbinding tussen tibia en fibula en de verbinding tussenwervelschijf en
wervel.


- Diartrosis (synoviaal gewricht): vrij bewegende gewrichten, kunnen in minimaal 1 as
bewegingen. Onder normale omstandigheden komen de botdelen niet met elkaar in contact.
o Gewrichtsoppervlakten bedekt met gewrichtskraakbeen.
 Heeft geen perichondrium, matrix bevat meer water dan andere
kraakbeentypen.
o Gewricht is omgeven door een gewrichtskapsel. Gewrichtskapsel omvat het gewricht
maar, echter niet het gewrichtsoppervlak. Bestaande uit twee componenten;

, Samenvatting thema 2 - Gewrichtsaandoeningen


 Fibreus kapsel (gaat over in periost)
 Synoviaal membraan waarin synoviaal vloeistof gelegen is en het omsluit.
Synoviaal vloeistof smeert de bewegende oppervlakken in het gewricht en
verminderd frictie.

Aantal belangrijke structuren binnen synoviaal gewricht:
- Hyaliene kraakbeen: geen perichondrium, voeding via synoviaal vloeistof.  weinig
regeneratie. Elastisch van aard, wanneer het onder druk komt te staan heeft het een
absorberende functie (spons) waarbij bij druk de vocht naar buiten treedt en de pressie op
het kraakbeen beschermt en voorkomt.
- Gewrichtsholte met synoviaal vloeistof, lijkt erg op interstitieel vloeistof. Bevat echter iets
meer voedingsstoffen zodat kraakbeenweefsel de mogelijkheid heeft tot overleven.
o Functies: lubricatie, nutrientdistributie en schokabsorptie.
- Accessoire structuren:
o Bursa, met vocht gevulde pocket
 Reduceren wrijving
 Faciliteren beweging
 Drukverdeling
o Fat pad, beschermt gewrichtskraakbeen en dient
als verpakkingsmateriaal
o Meniscus, schokbrekende kussentjes bestaande uit
vezelig kraakbeen
o Ligamenten, extracapsulair ligament bijv.
patella/collaterale banden en (intra)capsulair
ligament (kruisbanden)
o Gewrichtskapsel
- Stabiliteit komt vanuit: gewrichtskapsel, ligamenten,
accessoire structuren, botten, pezen en spieren.


Verder kunnen synoviaal gewrichten worden onderverdeeld in de ‘’hoeveelheid’’ soorten
bewegingen er gemaakt kunnen worden:
- Non-axiaal: vlakke gewrichten  intercarpale gewrichten
- Uni-axiaal:
o Scharniergewricht  interfalangeale gewrichten
o Rolgewricht  art. atlantoaxialis (C1-C2) gewricht.
- Bi-axiaal:
o eigewricht/ovaalgewricht  atlanto-occipitalis (C1-schedel gewricht)
o Zadelgewricht  art. carpometacarpale I (CMC I gewricht)
- Multi-axiaal: Kogelgewricht 
heupgewricht