Melissa de Ruiter
Beeldtaal
Perspectieven voor makers en gebruikers, 3 e druk
Hoofdstuk 1: Inleiding
Woorden geven vorm aan
communicatie. Zonder integratie met
vormen en woorden is er geen sprake
van visuele communicatie. Ze
verschaffen de mogelijkheid om
beeldelementen en abstracties te
benoemen, te definiëren en te
classificeren. Vormen zijn abstracter dan
beelden.
Wat bedoelen we met beeld?
Beeld: “Alle communicatieve middelen die niet primair tekst zijn, door
middel van een tweedimensionaal medium tot ons komen, en primair een
communicatief-retorische functie hebben.”
Beeld en vorm
Onderdelen van beelden zijn vormen. Lijnen, vierkanten, rechthoeken etc.
worden vormen genoemd en de mensen, bomen, huizen etc. die daaruit zijn
samengesteld noemen we beeldelementen. Het totaal van een voorstelling Beeldtaal houdt de integratie
in van beeld en vormen en
is dan het beeld.
woord tot één enkele
communicatie-eenheid.
Beeld en tekst
Beelden komen via een tweedimensionaal medium tot ons (papier, beeldscherm etc.). Met
beeld doelen we dus niet op ruimtelijke beelden maar op driedimensionale voorstellingen
die via het platte vlak tot ons komen. Moderne media (holografie) zullen het onderscheid
tussen 2d en 3d wel doen vervagen.
De kracht van beeld met tekst
Beeldtaal gaat niet alleen over beelden maar soms ook over combinatie van beelden en
tekst. Visuele communicatie is volgens Horn de integratie van beelden en vormen én
woorden tot één communicatie-eenheid. Tekst kan beelden betekenis geven maar beeld kan
ook tekst een andere betekenis geven. Je hoofd heeft aandacht voor tekst of beeld.
, Melissa de Ruiter
Pastische = Nabootsing van het werk van een bekende auteur, mogelijk humoristisch
Parodie = Spottende nabootsing van het werk van een ander
Communicatief-retorisch
Esthetische beelden = mooie beelden, kunst
Vanzelfsprekend worden aan esthetische beelden hele andere eisen gesteld dan aan beeld
dat is bedoeld om te communiceren of te overtuigen.
Drie theoretische scholen
Er zijn drie scholen waar in dit boek gekeken wordt naar beeld en beeldtaal. Ze maken het
mogelijk om keuzes te onderbouwen, een normatief kader te stellen en een
begrippenapparaat biedt om zinnig te kunnen praten over beeld. Iedere theorie gaat in op
specifieke aspecten van beeldtaal. De ene keer past de ene benadering beter dan de ander.
Goed toepassen van een drietal theorieën maakt dat je begrijpt hoe je het beeld
interpreteert (gestalttheorie) begrijpt (semiotiek), en hoe deze je probeert te overtuigen
(retorica).
Drie scholen:
- Gestalttheorie = verklaart de perceptie van visuele communicatie
- Semiotiek = verklaart dat je de betekenis ervan begrijpt
- Moderne retorica = verklaart hoe visuele communicatie je overtuigt
GSR-beeldanalyse = Samenvatting van de drie theorieën. Eerst controleren of de
Gestaltwetten goed zijn toegepast, maar je switch geregeld tussen de drie theorieën. Met de
een vul je de ander aan. Het interpreteren van beeld is een iteratief proces.
Hoofdstuk 2: Beeldgeletterdheid
Definities genoeg
Definities van beeldgeletterdheid
- Er wordt vaak gezegd dat beeld een vorm van taal is.
- Je kan beeld interpreteren en evalueren
- Legt de nadruk op de maker van beeld
Twee perspectieven
De verzameling van definities laat de twee perspectieven voor makers en gebruikers zien.
We stellen de vraag: wat betekent dit voor de maker en wat betekent dit voor de gebruiker
ervan?
Vaardigheden en kennis
Visuele geletterdheid houdt ook in dat we beeld kunnen herkennen en onthouden.
Interpreteren heeft doorgaans te maken met kennis (over de context van het beeld, de
oorsprong en de verwijzing). Kennis is gedacht vanuit de gebruiker. Vanuit het perspectief
van de maker staan vaardigheden of kennis over technieken meer centraal, het maakt
interpretatie mogelijk.
Beeldtaal
Perspectieven voor makers en gebruikers, 3 e druk
Hoofdstuk 1: Inleiding
Woorden geven vorm aan
communicatie. Zonder integratie met
vormen en woorden is er geen sprake
van visuele communicatie. Ze
verschaffen de mogelijkheid om
beeldelementen en abstracties te
benoemen, te definiëren en te
classificeren. Vormen zijn abstracter dan
beelden.
Wat bedoelen we met beeld?
Beeld: “Alle communicatieve middelen die niet primair tekst zijn, door
middel van een tweedimensionaal medium tot ons komen, en primair een
communicatief-retorische functie hebben.”
Beeld en vorm
Onderdelen van beelden zijn vormen. Lijnen, vierkanten, rechthoeken etc.
worden vormen genoemd en de mensen, bomen, huizen etc. die daaruit zijn
samengesteld noemen we beeldelementen. Het totaal van een voorstelling Beeldtaal houdt de integratie
in van beeld en vormen en
is dan het beeld.
woord tot één enkele
communicatie-eenheid.
Beeld en tekst
Beelden komen via een tweedimensionaal medium tot ons (papier, beeldscherm etc.). Met
beeld doelen we dus niet op ruimtelijke beelden maar op driedimensionale voorstellingen
die via het platte vlak tot ons komen. Moderne media (holografie) zullen het onderscheid
tussen 2d en 3d wel doen vervagen.
De kracht van beeld met tekst
Beeldtaal gaat niet alleen over beelden maar soms ook over combinatie van beelden en
tekst. Visuele communicatie is volgens Horn de integratie van beelden en vormen én
woorden tot één communicatie-eenheid. Tekst kan beelden betekenis geven maar beeld kan
ook tekst een andere betekenis geven. Je hoofd heeft aandacht voor tekst of beeld.
, Melissa de Ruiter
Pastische = Nabootsing van het werk van een bekende auteur, mogelijk humoristisch
Parodie = Spottende nabootsing van het werk van een ander
Communicatief-retorisch
Esthetische beelden = mooie beelden, kunst
Vanzelfsprekend worden aan esthetische beelden hele andere eisen gesteld dan aan beeld
dat is bedoeld om te communiceren of te overtuigen.
Drie theoretische scholen
Er zijn drie scholen waar in dit boek gekeken wordt naar beeld en beeldtaal. Ze maken het
mogelijk om keuzes te onderbouwen, een normatief kader te stellen en een
begrippenapparaat biedt om zinnig te kunnen praten over beeld. Iedere theorie gaat in op
specifieke aspecten van beeldtaal. De ene keer past de ene benadering beter dan de ander.
Goed toepassen van een drietal theorieën maakt dat je begrijpt hoe je het beeld
interpreteert (gestalttheorie) begrijpt (semiotiek), en hoe deze je probeert te overtuigen
(retorica).
Drie scholen:
- Gestalttheorie = verklaart de perceptie van visuele communicatie
- Semiotiek = verklaart dat je de betekenis ervan begrijpt
- Moderne retorica = verklaart hoe visuele communicatie je overtuigt
GSR-beeldanalyse = Samenvatting van de drie theorieën. Eerst controleren of de
Gestaltwetten goed zijn toegepast, maar je switch geregeld tussen de drie theorieën. Met de
een vul je de ander aan. Het interpreteren van beeld is een iteratief proces.
Hoofdstuk 2: Beeldgeletterdheid
Definities genoeg
Definities van beeldgeletterdheid
- Er wordt vaak gezegd dat beeld een vorm van taal is.
- Je kan beeld interpreteren en evalueren
- Legt de nadruk op de maker van beeld
Twee perspectieven
De verzameling van definities laat de twee perspectieven voor makers en gebruikers zien.
We stellen de vraag: wat betekent dit voor de maker en wat betekent dit voor de gebruiker
ervan?
Vaardigheden en kennis
Visuele geletterdheid houdt ook in dat we beeld kunnen herkennen en onthouden.
Interpreteren heeft doorgaans te maken met kennis (over de context van het beeld, de
oorsprong en de verwijzing). Kennis is gedacht vanuit de gebruiker. Vanuit het perspectief
van de maker staan vaardigheden of kennis over technieken meer centraal, het maakt
interpretatie mogelijk.
