Politiek en politicologie
Hoofdstuk 4
4.1 Globalisering en ‘governance’
De politieke, economische, sociale en culturele relaties tussen naties worden steeds
intensiever en breiden zich over steeds meer naties uit
- van onderop bezien, vanuit het perspectief van de natie, wordt dit aangeduid met
internationalisering; dit begrip verwijst naar de toenemende intensiteit en reikwijdte
van relaties tussen (‘iner’)naties
- van bovenaf bezien, vanuit het (mondiale) perspectief van de wereld (‘globe’),
wordt dit aangeduid als globalisering of mondialisering; dit begrip geeft de
reikwijdte en de richting van de internationalisering aan
- door het proces van internationalisering en globalisering neemt ook de intensiteit en
reikwijdte van grensoverschrijdende politieke problemen toe, zoals milieuvervuiling,
de verspreiding van nucleaire wapens of drugshandel
- regeringen moeten samenwerken om grensoverschrijdende problemen aan te
pakken; staten werken daarom samen in internationale instituties, ook wel
intergouvernementele organisaties genoemd
- het oplossen van internationale (wereldomvattende) politieke
problemen wordt in de literatuur ook wel aangeduid als
‘(global)governance’
- naast staten en intergouvernementele organisaties behoren ook de non-
gouvernementele organisaties (NGO’s) tot de actoren in de nationale en
internationale politiek
- NGO’s zijn organisaties die niet tot de overheid behoren, zoals
bedrijven (multinationals) en belangengroepen, zij proberen zowel in
de nationale als internationale politiek invloed uit te voeren
- relaties tussen NGO’s nemen in reikwijdte en intensiteit toe
(over de staatsgrenzen), dit speelt zich niet zo zeer af tussen
nationale staten (internationaal), maar veeleer over de grenzen
van naties heen (transnationaal); dit proces heet daarom ook
transnationalisering
4.2 Koppeling tussen nationale en internationale politiek
, Nationale en internationale politiek hangen met elkaar samen; wat staten in de internationale
politiek willen en doen, hangt onder meer af van de binnenlandse politiek
- ten onrechte worden staten soms als één actor gezien (het standpunt van Israël, het
besluit van de Verenigde Staten)
- op het regionaal niveau is de ene politieke partij groter dan de ander
- een voorbeeld hierbij is de ratificatie van verdragen; regeringen sluiten
internationale verdragen maar deze zijn pas geldig in de betreffende
landen als de nationale parlementen ze goedkeuren (‘ratificeren’)
- soms wordt ook een internationale overeenkomst door een nationaal
parlement afgekeurd; omkerend heeft internationale politiek invloed op de
binnenlandse politiek en kan de ontwikkeling van kansen of belemmeringen
van de nationale politiek beïnvloeden
- bijvoorbeeld de Europese 3-procentnorm waar de begroting van een
EU land niet boven de 3% BBP mag komen, heeft veel invloed op de
nationale politiek van EU landen doordat de landen (vaak) moeten
gaan bezuinigen als zij deze norm niet halen
4.3 Verschil tussen nationale en internationale politiek
Een belangrijk verschil tussen nationale en internationale politiek is dat nationale politieke
besluiten kunnen door de overheid worden afgedwongen (geweldsmonopolie); internationale
besluiten kunnen daarentegen niet worden afgedwongen, er bestaat geen internationale
organisatie die het geweldsmonopolie heeft over staten (staten zijn soeverein)
- staatsvorming betekent het risico oorlog tussen staten; op nationaal niveau dwingt de
overheid vrede af voor iedereen die zich op haar grondgebied bevindt, maar op
internationaal niveau bestaat er geen ‘wereldregering’ over de nationale regeringen
- desondanks het ontbreken van een ‘global government’ (wereldregering),
kent de internationale politiek wel een degelijke ‘global governance’
- staten werken intensief samen, zowel met elkaar als niet-statelijke
actoren en vormen bondgenootschappen zoals de NAVO, om zich te
verdedigen tegen aanvallen van andere staten
- hiernaast maken ze ook afspraken om milieuvervuiling terug te
dringen en in toenemende mate vindt internationale handel
plaats
- om de naleving van deze afspraken te handhaven,
worden de overeenkomsten gebaseerd op drie
principes: goed vertrouwen, nationale wetgeving en
supranormale besluitvorming (overlaten aan een
internationale organisaties zoals de EU of VN)
De besluitvorming in veel internationale organisaties is intergouvernementeel;
intergouvernementalisme betekent volledige soevereiniteit van de nationale staat bij
internationale samenwerking
- sommige internationale organisaties hebben echter supranationale elementen in hun
besluitvormingsprocessen; supranationalisme betekent het volledig overdragen van
de staatssoevereiniteit aan de internationale organisatie
Hoofdstuk 4
4.1 Globalisering en ‘governance’
De politieke, economische, sociale en culturele relaties tussen naties worden steeds
intensiever en breiden zich over steeds meer naties uit
- van onderop bezien, vanuit het perspectief van de natie, wordt dit aangeduid met
internationalisering; dit begrip verwijst naar de toenemende intensiteit en reikwijdte
van relaties tussen (‘iner’)naties
- van bovenaf bezien, vanuit het (mondiale) perspectief van de wereld (‘globe’),
wordt dit aangeduid als globalisering of mondialisering; dit begrip geeft de
reikwijdte en de richting van de internationalisering aan
- door het proces van internationalisering en globalisering neemt ook de intensiteit en
reikwijdte van grensoverschrijdende politieke problemen toe, zoals milieuvervuiling,
de verspreiding van nucleaire wapens of drugshandel
- regeringen moeten samenwerken om grensoverschrijdende problemen aan te
pakken; staten werken daarom samen in internationale instituties, ook wel
intergouvernementele organisaties genoemd
- het oplossen van internationale (wereldomvattende) politieke
problemen wordt in de literatuur ook wel aangeduid als
‘(global)governance’
- naast staten en intergouvernementele organisaties behoren ook de non-
gouvernementele organisaties (NGO’s) tot de actoren in de nationale en
internationale politiek
- NGO’s zijn organisaties die niet tot de overheid behoren, zoals
bedrijven (multinationals) en belangengroepen, zij proberen zowel in
de nationale als internationale politiek invloed uit te voeren
- relaties tussen NGO’s nemen in reikwijdte en intensiteit toe
(over de staatsgrenzen), dit speelt zich niet zo zeer af tussen
nationale staten (internationaal), maar veeleer over de grenzen
van naties heen (transnationaal); dit proces heet daarom ook
transnationalisering
4.2 Koppeling tussen nationale en internationale politiek
, Nationale en internationale politiek hangen met elkaar samen; wat staten in de internationale
politiek willen en doen, hangt onder meer af van de binnenlandse politiek
- ten onrechte worden staten soms als één actor gezien (het standpunt van Israël, het
besluit van de Verenigde Staten)
- op het regionaal niveau is de ene politieke partij groter dan de ander
- een voorbeeld hierbij is de ratificatie van verdragen; regeringen sluiten
internationale verdragen maar deze zijn pas geldig in de betreffende
landen als de nationale parlementen ze goedkeuren (‘ratificeren’)
- soms wordt ook een internationale overeenkomst door een nationaal
parlement afgekeurd; omkerend heeft internationale politiek invloed op de
binnenlandse politiek en kan de ontwikkeling van kansen of belemmeringen
van de nationale politiek beïnvloeden
- bijvoorbeeld de Europese 3-procentnorm waar de begroting van een
EU land niet boven de 3% BBP mag komen, heeft veel invloed op de
nationale politiek van EU landen doordat de landen (vaak) moeten
gaan bezuinigen als zij deze norm niet halen
4.3 Verschil tussen nationale en internationale politiek
Een belangrijk verschil tussen nationale en internationale politiek is dat nationale politieke
besluiten kunnen door de overheid worden afgedwongen (geweldsmonopolie); internationale
besluiten kunnen daarentegen niet worden afgedwongen, er bestaat geen internationale
organisatie die het geweldsmonopolie heeft over staten (staten zijn soeverein)
- staatsvorming betekent het risico oorlog tussen staten; op nationaal niveau dwingt de
overheid vrede af voor iedereen die zich op haar grondgebied bevindt, maar op
internationaal niveau bestaat er geen ‘wereldregering’ over de nationale regeringen
- desondanks het ontbreken van een ‘global government’ (wereldregering),
kent de internationale politiek wel een degelijke ‘global governance’
- staten werken intensief samen, zowel met elkaar als niet-statelijke
actoren en vormen bondgenootschappen zoals de NAVO, om zich te
verdedigen tegen aanvallen van andere staten
- hiernaast maken ze ook afspraken om milieuvervuiling terug te
dringen en in toenemende mate vindt internationale handel
plaats
- om de naleving van deze afspraken te handhaven,
worden de overeenkomsten gebaseerd op drie
principes: goed vertrouwen, nationale wetgeving en
supranormale besluitvorming (overlaten aan een
internationale organisaties zoals de EU of VN)
De besluitvorming in veel internationale organisaties is intergouvernementeel;
intergouvernementalisme betekent volledige soevereiniteit van de nationale staat bij
internationale samenwerking
- sommige internationale organisaties hebben echter supranationale elementen in hun
besluitvormingsprocessen; supranationalisme betekent het volledig overdragen van
de staatssoevereiniteit aan de internationale organisatie
