Dierenvoeding
Vertering
->kijk naar het dier zijn speci ek stelsel: kan je al veel uit leren
-Verteringsprocessen
->mechanisch: kauwen(zoogdieren), contracties in de darm(minimaal van vezel is
belangrijk),…
->enzymatisch: verteringssappen nodig
->microbiële fermentatie: groot volume nodig
<HKW: pens
<Cardia bij maag van varken en paard
<krop en caeca bij vogels: afh van vogelsoort veel of weinig betekenen
<colon en caecum bij meeste dieren
<voormagen bij sommige exoten
-Vertering bij eenmagigen:
->grote maag(capaciteit, grote maaltijden in 1x)->varken is een opportunist: wnnr iets
tegenkomen dat interessant is om op te eten, zal hij dit waarschijnlijk wel doen, ook
hond(grote prooien+ zoveel mogelijk al van eten: overleving)
->verhouding dikke, dunne darm:
<varken: redelijk lange dunne darm+ toch nog dikke darm en caecum: vrij gelijk->groot deel
enzymatisch afbreekbaar maar ook in slagen om groot deel vanuit vezelig materiaal benutten
<dunne darm: belangrijkste plaats absorptie nutriënten maar niet enigste
Mond
->kauwen
<partikelverkleining
<speeksel: bicarbonaat->pH bufferen(vnl HKW belangrijk: niet te zuur in de pens)
<alfa amylase: hoeveelheid is diersoortafh
<lysosyme: antibacterieel, lost bacteriële celwanden op
fi
,->smaakperceptie: een dier eet iets omdat het dier doorheen de evolutie de smaak is gaan
appreciëren doordat het gunstig is(niet opeten doordat smaak is gelinkt met toxisch)
->illustratie: alpha amylase
<vnl omnivoren veel: in natuur toch veel zetmeel tegekomen(carnivoor: in meeste dierlijke
prooien is er niet veel zetmeel: weinig tot gn amylase)
<geiten, runderen,…: grazer: ook niet veel zetmeel te vinden-> weinig amylase in speeksel
<dier toch veel zetmeel geven(hondje, paarden,…): minder signalisaties aan
darmstelsel(varken: vrijgesteld amylase in speeksel geven signaal aan hersenen dat er
zetmeel aankomt-> paarden, hond, rund niet): zetmeelvertering minder goed
Maag
->cardia gedeelte en zuur secretorisch gedeelte:cardia gedeelte is eerste barriere tegen
bacteriën door melkzuur aanwezigheid bij paarden en biggen
->zuursecretorisch gedeelte: pepsinogeen opzetten nr pepsine: zuur nodig-> partikels in
kleine stukken
->perceptie van voeder:
<mond: smaakreceptoren
<maag: chemische en druksensoren:
-Chemische: er word door vertering aminozuren vrijgesteld-> thv maag en duodenum
opname die signalen geven dat er eiwit afbraak aanwezig is-> activatie stelsel
-Druk: wnnr zit je vol-> diersoortverschillen: vb hond en wolf kunnen veel eten
opnemen(druksensoren signaleren pas wnnr dier heel vol zit), vb kat jaagt op kleine
prooien(sneller druksensoren in gang), vb. Paard ook vrij kleine maag(druksensoren weer
anders signalisaties dan vb hond)
<duodenum: neurale en hormonale signalen
->maaglediging:
<afhankelijk van osmotische sensoren duodenum: snel eten in darm-> signaal nr maag dat
hij moet stoppen met ledigen, anders teveel voedsel door dunne darm: probleem vertering
, <in maag als er niet genoeg druksensoren worden getriggerd: veel te snel doorstromen(ev
voedsel dat 100% verteerbaar is maar niet helemaal verteerd word doordat het te snel
doorgaat)-> voeder in dikke darm: EW fermentatie: nadelige gevolgen
<obesitas: belang wat maakt dat lichaam ledigt of verzadiging vasthoudt
<overmaat vetten: vetten vertering is vrij zwaar, enzymen werken in waterig middel dus
moet zeker geemulgeerd worden-> teveel vet: houd maaglediging tegen
->ulceratie: jn gemalen voeder-> vaker ulcera of zweren van maag of dunne darm
->illustratie:
<opnames glucose langs darmzijde om zo in de circulatie te komen via GLUT receptoren(1
en 4 belangrijkste), geregeld door insuline
<smaakreceptoren: actieve rol in nutriënten absorptie: bepaalde component proeven: zet
dingen in gang-> vb glucose word geproefd, helpt bij absorptie
-ook smaakreceptoren thv dunne darm: kan niet letterlijk proeven-> wel nog steeds
detectie als thv mond: zorgen voor absorptie
->illustratie: haaienstudie ->harnas aangebracht+ via elektroden maaglediging waarnemen
<maaltijdgrootte(hoe veel neemt het dier op en hoe beïnvloed het de lediging)
<hoe groter maaltijd, hoe langere lediging: nodig
Dunne darm
->alkalisch secretie(in maag zeer zuur: bufferen van zuur)
->secretie van gal: vnl Na, K-> veel gal kwijt: veel elektrolyten kwijt
<galzouten(glycocholaat, taurocholaat)
<fosfolipiden
<pigmenten biliverdine en bilirubine(afbraakproducten van haem, cholesterol en mucus)
-verdine: groen-> in feces: wijst erop dat veel biliverdine verloren gaat
->pancreas:
<insuline
<verteringssappen
fi
Vertering
->kijk naar het dier zijn speci ek stelsel: kan je al veel uit leren
-Verteringsprocessen
->mechanisch: kauwen(zoogdieren), contracties in de darm(minimaal van vezel is
belangrijk),…
->enzymatisch: verteringssappen nodig
->microbiële fermentatie: groot volume nodig
<HKW: pens
<Cardia bij maag van varken en paard
<krop en caeca bij vogels: afh van vogelsoort veel of weinig betekenen
<colon en caecum bij meeste dieren
<voormagen bij sommige exoten
-Vertering bij eenmagigen:
->grote maag(capaciteit, grote maaltijden in 1x)->varken is een opportunist: wnnr iets
tegenkomen dat interessant is om op te eten, zal hij dit waarschijnlijk wel doen, ook
hond(grote prooien+ zoveel mogelijk al van eten: overleving)
->verhouding dikke, dunne darm:
<varken: redelijk lange dunne darm+ toch nog dikke darm en caecum: vrij gelijk->groot deel
enzymatisch afbreekbaar maar ook in slagen om groot deel vanuit vezelig materiaal benutten
<dunne darm: belangrijkste plaats absorptie nutriënten maar niet enigste
Mond
->kauwen
<partikelverkleining
<speeksel: bicarbonaat->pH bufferen(vnl HKW belangrijk: niet te zuur in de pens)
<alfa amylase: hoeveelheid is diersoortafh
<lysosyme: antibacterieel, lost bacteriële celwanden op
fi
,->smaakperceptie: een dier eet iets omdat het dier doorheen de evolutie de smaak is gaan
appreciëren doordat het gunstig is(niet opeten doordat smaak is gelinkt met toxisch)
->illustratie: alpha amylase
<vnl omnivoren veel: in natuur toch veel zetmeel tegekomen(carnivoor: in meeste dierlijke
prooien is er niet veel zetmeel: weinig tot gn amylase)
<geiten, runderen,…: grazer: ook niet veel zetmeel te vinden-> weinig amylase in speeksel
<dier toch veel zetmeel geven(hondje, paarden,…): minder signalisaties aan
darmstelsel(varken: vrijgesteld amylase in speeksel geven signaal aan hersenen dat er
zetmeel aankomt-> paarden, hond, rund niet): zetmeelvertering minder goed
Maag
->cardia gedeelte en zuur secretorisch gedeelte:cardia gedeelte is eerste barriere tegen
bacteriën door melkzuur aanwezigheid bij paarden en biggen
->zuursecretorisch gedeelte: pepsinogeen opzetten nr pepsine: zuur nodig-> partikels in
kleine stukken
->perceptie van voeder:
<mond: smaakreceptoren
<maag: chemische en druksensoren:
-Chemische: er word door vertering aminozuren vrijgesteld-> thv maag en duodenum
opname die signalen geven dat er eiwit afbraak aanwezig is-> activatie stelsel
-Druk: wnnr zit je vol-> diersoortverschillen: vb hond en wolf kunnen veel eten
opnemen(druksensoren signaleren pas wnnr dier heel vol zit), vb kat jaagt op kleine
prooien(sneller druksensoren in gang), vb. Paard ook vrij kleine maag(druksensoren weer
anders signalisaties dan vb hond)
<duodenum: neurale en hormonale signalen
->maaglediging:
<afhankelijk van osmotische sensoren duodenum: snel eten in darm-> signaal nr maag dat
hij moet stoppen met ledigen, anders teveel voedsel door dunne darm: probleem vertering
, <in maag als er niet genoeg druksensoren worden getriggerd: veel te snel doorstromen(ev
voedsel dat 100% verteerbaar is maar niet helemaal verteerd word doordat het te snel
doorgaat)-> voeder in dikke darm: EW fermentatie: nadelige gevolgen
<obesitas: belang wat maakt dat lichaam ledigt of verzadiging vasthoudt
<overmaat vetten: vetten vertering is vrij zwaar, enzymen werken in waterig middel dus
moet zeker geemulgeerd worden-> teveel vet: houd maaglediging tegen
->ulceratie: jn gemalen voeder-> vaker ulcera of zweren van maag of dunne darm
->illustratie:
<opnames glucose langs darmzijde om zo in de circulatie te komen via GLUT receptoren(1
en 4 belangrijkste), geregeld door insuline
<smaakreceptoren: actieve rol in nutriënten absorptie: bepaalde component proeven: zet
dingen in gang-> vb glucose word geproefd, helpt bij absorptie
-ook smaakreceptoren thv dunne darm: kan niet letterlijk proeven-> wel nog steeds
detectie als thv mond: zorgen voor absorptie
->illustratie: haaienstudie ->harnas aangebracht+ via elektroden maaglediging waarnemen
<maaltijdgrootte(hoe veel neemt het dier op en hoe beïnvloed het de lediging)
<hoe groter maaltijd, hoe langere lediging: nodig
Dunne darm
->alkalisch secretie(in maag zeer zuur: bufferen van zuur)
->secretie van gal: vnl Na, K-> veel gal kwijt: veel elektrolyten kwijt
<galzouten(glycocholaat, taurocholaat)
<fosfolipiden
<pigmenten biliverdine en bilirubine(afbraakproducten van haem, cholesterol en mucus)
-verdine: groen-> in feces: wijst erop dat veel biliverdine verloren gaat
->pancreas:
<insuline
<verteringssappen
fi
