Onderzoeken:
Invloed van sociale normen: onderzoek Feldmann-Hall 2012
Studie over keuzes die men maakt bij conflict tss eigenbelang (financiële aard) en belang van een ander (fysische aard,
fysiek lijden)
Voorschrift sociale norm: fysiek lijden vermijden door te doneren aan instanties etc gaat voor financieel gewin
Onderzoekers onderzochten wat men hierover zegt en in werkelijkheid doet
Opzet onderzoek:
• 1 dn geld, de andere pijnschokken (opgezet spel pseudedn)
• Dn met geld kon dat geven om de pijn te verzachten, of kon het geld houden (werd dan vermenigvuldigd
om mee naar huis te nemen, lotterij)
• 1 groep moest zelf zeggen wat ze hypothestisch zouden doen, de andere groep moest echt deelnemen
aan het onderzoek
Resultaat: veel mensen zeggen alles te geven om iemands pijn te verzachten maar in werkelijkheid houdt een
hele hoop nog minstens een deel vh geld voor zichzelf
Illustratie footbridge dilemma en trolley dilemma
Trolley dilemma:
Werkwagen op spoor op hol geslagen rolt naar 5 spoorareiders (allen sterven)
Indien je wissel omzet: spoor naar 1 arbeider (1 dood, 5 overleven)
Wissel omzetten?
Footbridge dilemma:
Werkwagen op spoor op hol geslagen rolt naar 5 spoorareiders (allen sterven)
Wagen blokkeren door dik persoon van brug te duwen om de anderen te redden
(1 dood, 5 overleven)
Persoon van de brug duwen?
tegenstrijdige resultaten terwijl beide dilemma’s op hetzelfde neerkomen
Verhalen leggen verschillende focussen: trolley dilemma focust op ‘1 vs 5 doden’, footbridge dilemma focust op ‘ene
persoon op de brug’
sociale wenselijkheid conform de focus
Grote invloed door beperkte ecologische validiteit:
• We maken nooit zoiets mee in het ware leven
• We laten onze keuze leiden door waar onze aandacht op gelegd w
• In het ware leven zouden we wss niemand helpen
Besluit: bij aanwezigheid v sterke sociale normen bestaat er vaak een discrepantie tss wat mensen beweren te doen en in
werkelijkheid doen=> gevaar om aan de hand hiervan uitspraken te doen over gedrag (geen goed idee om in deze gevallen
aan zelfbeschrijving te doen) zelfbeschrijving gevoelig voor schaden ecologische validiteit
Ook niet opgelost bij anoniem onderzoek: men kan zaken in zelfbeschrijvingen als confronterend ervaren voor zelfbeeld, en
dus ook proberen te ontwijken en zichzelf dus voor te liegen
, Correlationeel onderzoek: bereidheid tot donatie: Kogut 2011
Onderzoek:
Dns teksten over AIDS-patiënten laten lezen (zogezegd ‘waar’)
Dns moesten de verantwoordelijkheid vd patiënt beoordelen (1-7)
Konden achteraf doneren voor medicijn (‘na’ onderzoek), zogezegd anoniem
• Negatieve correlatie tss verantwoordelijkheid toeschrijven en hoeveelheid achtergelaten geld
• Maar geen harde conclusie over samenhang
• Negatieve correlatie: A werkt B tegen (hoe hoger A, hoe lager B)
Experimenteel onderzoek: donatie ifv verantwoordelijkheid en zelfhulp: Zagefka 2011
Predictie: meer noodhulp als slachtoffers niet verantwoordelijk geacht w en/ of af slachtoffers zelf aan oplossing werken
Procedure: artikel lezen over rebellen die dorpen vernielde
• Manipulataties:
verantwoordelijkheid dorpelingen (steunden andere militie vs buiten conflict)
zelfhulp (bouwden tijdelijke huisvestiging vs nog niets gedaan)(actief/ passief)
Metingen:
• Verklaarde bereidheid om te helpen op 7-puntenschaal
• Feitelijke donatie
Dns kregen net voor dit onderzoek 3 pond na andere studie: hadden allemaal geld op zak (6 stukken 50cent)
Resultaten:
• Hoofdeffect verantwoordelijkheid: meer verantwoordelijkheid, minder donatie
• Hoofdeffect actief/ passief: hoe actiever, hoe meer donatie
• Geen significante interacties
Onderzoek: macht en kleine kinderen Singh 1970
Kinderen kregen snoepjes: konden kiezen tss twee kanten v machine
• Deel v machine met hendel (10keer trekken=snoepje)=> macht over hendel
• Deel v machine waaruit snoepje automatisch kwam
Merendeel v snoepjes & tijd werd doorgebracht aan deel v machine met hendel=> moesten werken voor snoepje, en
toch kozen ze ervoor
Mogelijke verklaring: macht
Onderzoek: macht en ratten voor voedsel Singh 1970
Ratten in 2 open kooien waarin ze konden overlopen
• 1 kooi waarin ze gratis voedsel kregen
• 1kooi met hendelsysteem (na conditionering)
In gratis kooi kwam er significant meer voedsel uit per tijdseenheid
Groot deel vd ratten verkoos ondanks minder voedsel toch de kooi met de hendel: pas vanaf het enorme verschil van 50%
meer voedsel in gratis kooi, ging grote hoop naar gratis kooi toe
Onderzoek: macht en ratten in weg kiezen Voss en Homzie 1970
Ratten in kooi, 2 mogelijke wegen naar eten
• 1 weg: rechtdoor, andere weg: splitste op
Groot merendeel vd ratten verkoos splitsing=> drang naar keuzevrijheid (macht)
Onderzoek: computerspel, symbolen en keuzevrijheid Leotii & Delgado 2011
Het draait niet om het voorwerp maar om de keuze zelf
Dns zaten voor computer met 3 knoppen en ze kregen steeds 0, 33 of 100 punten (steeds willekeurig obv welke kn
kozen: veranderde voortdurend)
Er waren ook steeds 2 symbolen op het scherm (dns wisten betekenis niet hiervan maar konden er wel achter kom
• Symbool 1: geen keuzevrijheid, er licht een knop op waar men op moet drukken
• Symbool 2: wel keuzevrijheid
Na afloop vonden de dns het symbool met de keuzevrijheidconditie significant aantrekkelijker
Invloed van sociale normen: onderzoek Feldmann-Hall 2012
Studie over keuzes die men maakt bij conflict tss eigenbelang (financiële aard) en belang van een ander (fysische aard,
fysiek lijden)
Voorschrift sociale norm: fysiek lijden vermijden door te doneren aan instanties etc gaat voor financieel gewin
Onderzoekers onderzochten wat men hierover zegt en in werkelijkheid doet
Opzet onderzoek:
• 1 dn geld, de andere pijnschokken (opgezet spel pseudedn)
• Dn met geld kon dat geven om de pijn te verzachten, of kon het geld houden (werd dan vermenigvuldigd
om mee naar huis te nemen, lotterij)
• 1 groep moest zelf zeggen wat ze hypothestisch zouden doen, de andere groep moest echt deelnemen
aan het onderzoek
Resultaat: veel mensen zeggen alles te geven om iemands pijn te verzachten maar in werkelijkheid houdt een
hele hoop nog minstens een deel vh geld voor zichzelf
Illustratie footbridge dilemma en trolley dilemma
Trolley dilemma:
Werkwagen op spoor op hol geslagen rolt naar 5 spoorareiders (allen sterven)
Indien je wissel omzet: spoor naar 1 arbeider (1 dood, 5 overleven)
Wissel omzetten?
Footbridge dilemma:
Werkwagen op spoor op hol geslagen rolt naar 5 spoorareiders (allen sterven)
Wagen blokkeren door dik persoon van brug te duwen om de anderen te redden
(1 dood, 5 overleven)
Persoon van de brug duwen?
tegenstrijdige resultaten terwijl beide dilemma’s op hetzelfde neerkomen
Verhalen leggen verschillende focussen: trolley dilemma focust op ‘1 vs 5 doden’, footbridge dilemma focust op ‘ene
persoon op de brug’
sociale wenselijkheid conform de focus
Grote invloed door beperkte ecologische validiteit:
• We maken nooit zoiets mee in het ware leven
• We laten onze keuze leiden door waar onze aandacht op gelegd w
• In het ware leven zouden we wss niemand helpen
Besluit: bij aanwezigheid v sterke sociale normen bestaat er vaak een discrepantie tss wat mensen beweren te doen en in
werkelijkheid doen=> gevaar om aan de hand hiervan uitspraken te doen over gedrag (geen goed idee om in deze gevallen
aan zelfbeschrijving te doen) zelfbeschrijving gevoelig voor schaden ecologische validiteit
Ook niet opgelost bij anoniem onderzoek: men kan zaken in zelfbeschrijvingen als confronterend ervaren voor zelfbeeld, en
dus ook proberen te ontwijken en zichzelf dus voor te liegen
, Correlationeel onderzoek: bereidheid tot donatie: Kogut 2011
Onderzoek:
Dns teksten over AIDS-patiënten laten lezen (zogezegd ‘waar’)
Dns moesten de verantwoordelijkheid vd patiënt beoordelen (1-7)
Konden achteraf doneren voor medicijn (‘na’ onderzoek), zogezegd anoniem
• Negatieve correlatie tss verantwoordelijkheid toeschrijven en hoeveelheid achtergelaten geld
• Maar geen harde conclusie over samenhang
• Negatieve correlatie: A werkt B tegen (hoe hoger A, hoe lager B)
Experimenteel onderzoek: donatie ifv verantwoordelijkheid en zelfhulp: Zagefka 2011
Predictie: meer noodhulp als slachtoffers niet verantwoordelijk geacht w en/ of af slachtoffers zelf aan oplossing werken
Procedure: artikel lezen over rebellen die dorpen vernielde
• Manipulataties:
verantwoordelijkheid dorpelingen (steunden andere militie vs buiten conflict)
zelfhulp (bouwden tijdelijke huisvestiging vs nog niets gedaan)(actief/ passief)
Metingen:
• Verklaarde bereidheid om te helpen op 7-puntenschaal
• Feitelijke donatie
Dns kregen net voor dit onderzoek 3 pond na andere studie: hadden allemaal geld op zak (6 stukken 50cent)
Resultaten:
• Hoofdeffect verantwoordelijkheid: meer verantwoordelijkheid, minder donatie
• Hoofdeffect actief/ passief: hoe actiever, hoe meer donatie
• Geen significante interacties
Onderzoek: macht en kleine kinderen Singh 1970
Kinderen kregen snoepjes: konden kiezen tss twee kanten v machine
• Deel v machine met hendel (10keer trekken=snoepje)=> macht over hendel
• Deel v machine waaruit snoepje automatisch kwam
Merendeel v snoepjes & tijd werd doorgebracht aan deel v machine met hendel=> moesten werken voor snoepje, en
toch kozen ze ervoor
Mogelijke verklaring: macht
Onderzoek: macht en ratten voor voedsel Singh 1970
Ratten in 2 open kooien waarin ze konden overlopen
• 1 kooi waarin ze gratis voedsel kregen
• 1kooi met hendelsysteem (na conditionering)
In gratis kooi kwam er significant meer voedsel uit per tijdseenheid
Groot deel vd ratten verkoos ondanks minder voedsel toch de kooi met de hendel: pas vanaf het enorme verschil van 50%
meer voedsel in gratis kooi, ging grote hoop naar gratis kooi toe
Onderzoek: macht en ratten in weg kiezen Voss en Homzie 1970
Ratten in kooi, 2 mogelijke wegen naar eten
• 1 weg: rechtdoor, andere weg: splitste op
Groot merendeel vd ratten verkoos splitsing=> drang naar keuzevrijheid (macht)
Onderzoek: computerspel, symbolen en keuzevrijheid Leotii & Delgado 2011
Het draait niet om het voorwerp maar om de keuze zelf
Dns zaten voor computer met 3 knoppen en ze kregen steeds 0, 33 of 100 punten (steeds willekeurig obv welke kn
kozen: veranderde voortdurend)
Er waren ook steeds 2 symbolen op het scherm (dns wisten betekenis niet hiervan maar konden er wel achter kom
• Symbool 1: geen keuzevrijheid, er licht een knop op waar men op moet drukken
• Symbool 2: wel keuzevrijheid
Na afloop vonden de dns het symbool met de keuzevrijheidconditie significant aantrekkelijker
