100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Summary lewenswetenskappe graad 12 (almal verstaan)

Beoordeling
-
Verkocht
1
Pagina's
96
Geüpload op
07-08-2024
Geschreven in
2024/2025

lewenswetenskappe graad 12 (almal verstaan)

Instelling
Vak











Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Geschreven voor

Instelling
Vak
Schooljaar
200

Documentinformatie

Geüpload op
7 augustus 2024
Aantal pagina's
96
Geschreven in
2024/2025
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

Graad 12




Hierdie is die oorspronklike werk van
die Macmillan (Almal verstaan) Graad 12
Lewenswetenskappe handboek wat
slegs deur skool_notas opgesom is.
Dit mag nie herverkoop/versprei of
onder n nuwe lisensie verkoop word nie.

, Kopiereg © skool_notas




DNS (DNS) : die kode van lewe...................................................................................................................................................... 3
Deoksiribonukleïensuur (DNS)......................................................................................................................................................... 3
Ribonukleïensuur (RNS) .................................................................................................................................................................. 5
Meiose ........................................................................................................................................................................................ 8
Chromosome ................................................................................................................................................................................... 8
Meiose : die proses van reduksiedeling............................................................................................................................................ 8
Vergelyking van mitose met meiose ................................................................................................................................................ 12
Voorplanting by gewerweldes ...................................................................................................................................................... 14
Diversiteit van voortplantingstrategieë ............................................................................................................................................ 14
Menslike voorplanting ................................................................................................................................................................ 18
Die manlike en vroulike voortplantingstelsels ................................................................................................................................. 18
Gametogenese .............................................................................................................................................................................. 19
Die hormone wat die menstruele siklus beheer.............................................................................................................................. 21
Bevrugting en die ontwikkeling van die sigoot tot die blastosist ....................................................................................................... 21
Ontwikkeling van die fetus en die rol van die plasenta .................................................................................................................... 22
Voorbehoedingsmetodes en -apparate .......................................................................................................................................... 23
Genetika en oorerflikheid ........................................................................................................................................................... 25
Genetika en gene........................................................................................................................................................................... 25
Oorerflikheid en variasie ................................................................................................................................................................ 26
Geslagschromosome...................................................................................................................................................................... 29
Mutasies........................................................................................................................................................................................ 30
Genetiese manipulasie .................................................................................................................................................................. 33
Die gebruik van menslike DNS ....................................................................................................................................................... 36
Die menslike senuweestelsel ....................................................................................................................................................... 38
Die senuweestelsel ........................................................................................................................................................................ 38
Afwykings van en beserings aan die senuweestelsel ....................................................................................................................... 42
Reseptore ...................................................................................................................................................................................... 44
Die menslike endokriene stelsel .................................................................................................................................................. 54
Die endokriene stelsel ................................................................................................................................................................... 54
Homeostase in die mens ............................................................................................................................................................. 60
Homeostase................................................................................................................................................................................... 60
Plante ........................................................................................................................................................................................ 64
Planthormone................................................................................................................................................................................ 64
Tropismes in plante ....................................................................................................................................................................... 65

1

, Kopiereg © skool_notas
Verdedigingsmeganismes van plante.............................................................................................................................................. 66
Evolusie deur natuurlike seleksie ................................................................................................................................................. 68
Oorsprong van idees oor die oorsprong van spesies ....................................................................................................................... 68
Kunsmatige en natuurlike seleksie ................................................................................................................................................. 73
Die vorming van ‘n nuwe spesie ..................................................................................................................................................... 76
Evolusie in die hedendaagse tyd .................................................................................................................................................... 79
Menslike evolusie ....................................................................................................................................................................... 81
Bewyse van gemeenskaplike voorouers van lewende hominiede (insluitend mense) ...................................................................... 81
Uit Afrika-hipotese ......................................................................................................................................................................... 86
Belangrikheid van die Wieg van die Mensdom ............................................................................................................................... 89
Alternatiewe beskouings vir evolusie .............................................................................................................................................. 93




2

, Kopiereg © skool_notas




Die ligging van DNS in die sel
→ Die kern van eukariotiese selle bevat DNA in die vorm van chromosome.
→ Die genetiese materiaal in die vorm van gene word deur chromosome gedra.
→ Behalwe tydens seldeling, verskyn chromosome in die kern as lang, ineengestrengelde drade.
→ Die chromatienetwerk bestaan uit hierdie verweefde chromosome.
→ Die chromosome verdik, skakel af en word sigbaar as individuele chromosome tydens seldeling.
→ DNS kan ook gevind word in mitochondria en chloroplaste van eukariotiese selle.
→ Ekstranukleêre DNS is DNS wat buite die selkern ontdek word.

Die struktuur van DNS
→ DNS is ’n dubbeldraad-polinukleotied.
→ 'n Polinukleotiedketting is 'n baie lang molekule wat bestaan uit nukleotiede, wat
herhaal word.

DNS-nukleotied
→ ’n Deoksiribose suikermolekule.
→ ’n Fosfaatgroep.
→ ’n Stikstofbevattende basis.

Moontlike basisse wat deel van ’n DNS-nukleotied kan vorm
→ Adenien (A).
→ Timien (T).
→ Guanien (G).
→ Sitosien (C).

’n Spesifieke pirimidien bind altyd met ’n spesifieke purien
→ Adenien pas by timien (twee waterstofbindings).
→ Sitosien pas by guanien (drie waterstofbindings).

Gene en niekoderings-DNS
→ 'n Geen is die gedeelte van 'n DNS-molekule wat die instruksies bevat om 'n sekere proteïen te produseer.
→ Elke proteïen het 'n duidelike kenmerk, soos die bloedgroep van 'n persoon.
→ As gevolg hiervan bestaan 'n DNS-molekuul uit baie verskillende gene.
→ Die DNS van 'n chromosoom kodeer nie almal vir proteïenproduksie nie.
→ Nie-koderende DNS is DNS wat nie vir proteïene kodeer nie en tussen die gene op 'n chromosoom voorkom.

Die ontdekking van die struktuur van DNS
→ Teen die middel van die 1900’s het baie wetenskaplikes die struktuur van DNS probeer uitwerk.
→ Volgens eksperimentele data blyk dit nie dat DNS uit 'n enkele ketting van nukleotiede bestaan nie.
→ Rosalind Franklin het by King’s College, Londen, aan X-straalbuigingspatrone van DNS gewerk.

3

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
elrilombard University of Pretoria
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
27
Lid sinds
1 jaar
Aantal volgers
4
Documenten
25
Laatst verkocht
2 weken geleden

5,0

1 beoordelingen

5
1
4
0
3
0
2
0
1
0

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo makkelijk kan het dus zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen