Portfolio-opdracht vwo-tto 4.1 Roman 1: Wer das Schweigen bricht. Max de Haas van
Dorsser
Opdrachttitel: Roman 1: Wer das Schweigen bricht.
Doel: Je kunt zelfstandig een roman lezen, samenvatten en literaire
kenmerken uit de roman halen.
Centrale vaardigheden: Leesvaardigheid, literair analyseren, hoofd- en bijzaken
onderscheiden, concentratie en doorzettingsvermogen,
Leerinhoud: Roman ‘Wer das Schweigen bricht’ von Mechtild Borrmann
Leeractiviteiten: Leesvaardigheid, literair analyseren, hoofd- en bijzaken
onderscheiden, concentratie en doorzettingsvermogen,
Docentrol (wat wordt De docent leidt het boek in, leest soms delen voor, bespreekt
uitgelegd): leesvragen. De docent bespreekt literaire kenmerken.
Bronnen: Roman ‘Wer das Schweigen bricht’ von Mechtild Borrmann
(boekje op school in de klas of scan in SOM jaarbijlagen),
leesvragen door docent per week in dit document aangevuld.
Samen/zelfstandig: Zelfstandig lezen, samen bespreken.
Wanneer/waar: In de les en thuis.
Beoordeling: Verwerkingsopdracht in SE01 in toetsweek 2 (5%). Met deze
opdracht laat je zien dat je het boek gelezen en bestudeerd hebt.
Inlevermanier Schriftelijk SE in toetsweek 2.
Link naar podcast https://open.spotify.com/album/4myBENfft8hc4X96sALZ1t?
si=KYoqm_HbT-iq26Y0sW8NSw
Beoordelingsrubric
Voorbeeldopdrachten bij SE01 volgen eind periode 2. Tot die tijd: maak goede aantekeningen
bij het leesboek. Dit kun je doen door onderstaande leesvragen uit te werken.
,Leesvragen bij ‘Wer das Schweigen bricht’
Kapitel 1 (S. 7-11)
1. S. 7 “Zu groß. So war es mit allem, was er mit seinem Vater verband. Alles war ihm,
Robert, immer zu groß vorgekommen. Die Gesten, das Haus, die Feste, die Reden, die
Ansprüche und Erwartungen”. Hoe heeft Robert zijn jeugd en zijn vader ervaren?
a. De vader van Robert was erg rijk en had altijd erg hoge verwachtingen van
hem.
2. Is Robert opgelucht dat zijn vader overleden is? S. 8
a. Een soort van, want hij hoeft zich niet meer aan alle verwachtingen te voldoen.
3. Waar woont Robert? Waar woonden zijn ouders?
a. Zijn ouders woonde in een stadvilla aan de rand van Essen. Robert woont nu in
Hamburg in een kleiner huis.
4. Leeft de moeder van Robert nog?
a. Nee de moeder is overleden in 1991.
5. Wat heeft zijn vader als werk gedaan?
a. Hij heeft een bouwbedrijf opgericht. Lubisch AG
6. Wat leidde tot een breuk tussen Robert en zijn vader? S. 9
a. De vader van Robert had veel te hoge verwachtingen van Robert. Hij wilde
ook het bedrijf niet overnemen.
7. Wat vindt hij in een sigarenkistje? Welke namen staan erop? S. 10
a. Een SS paspoort waar de naam Wilhelm Peters.
b. en een papiertje dat iemand uit de krijgsgevangenis wordt vrijgelaten waar de
naam van zijn vader op staat
c. Plus een papiertje waarmee je over de grens mag.
d. En een pasfoto waar een jonge vrouw op staat.
Kapitel 2 (S. 12-15)
1. Wat doet Robert opeens denken aan het sigarettenkistje dat hij drie maanden terug in
een doos gegooid had toen hij het huis van zijn vader aan het uitruimen was?
a. Hij is foto’s van vroeger aan het bekijken en ziet het sigarenkistje staan.
2. “Ich bin desertiert” (S. 13) had Roberts vader gezegd. Wat betekent dat? Hoe en
waarom had hij dit gedaan?
a. Hij is weggelopen van de oorlog, weg of naar de vijand. Hij had dit gedaan
omdat hij bang was.
3. Wie was Wilhelm Peters? Hoe hielp die de vader van Robert Lubisch op zijn vlucht?
a. Wilhelm Peters was een vriend van de vader van Robert Lubisch en heeft hem
geholpen om te vluchten. Wilhelm was te bevelvoerder van Robert, toen
Wilhelm overleden zou zijn zou Robert als Wilhelm voordoen.
4. Hoeveel jaar heeft Friedhelm Lubisch als krijgsgevangene vastgezeten?
’44-‘48
5. Wat is er met de ouders en zus van Friedhelm Lubisch gebeurd in de oorlog?
Die zijn overleden
, 6. Wie is de vrouw op de foto?
Therese Peters
7.Wat staat er achter op de foto?
Het atelier waar de foto is gemaakt.
8.Wat denkt Robert over zijn vader, met betrekking tot de vrouw op de foto?
Dat de vrouw de minnares van zijn vader is.
9.Waarom wil hij weten of dit idee klopt?
Om te weten dat zijn vader ook niet perfect was.
Kapitel 3 (S. 16-23)
1.Wil de waardin in het café Robert helpen op zijn zoektocht naar Atelier Heuer?
Nee ze is sceptisch en het een beetje bijzonder. Maar uiteindelijk doet ze het wel.
2.‘dieses Unbehagen. Dieses Gefühl, sich in Dinge einzumischen die ihn nichts angingen’ [...]
‘Was fiel ihm denn ein, die Leute wegen eines mindestens fünfzig Jahre alten Fotos zu
belästigen’. Leg in het Nederlands uit welk gevoel Robert bij zijn zoektocht heeft en waarom.
Hij heeft het gevoel dat mensen niet op hem zitten te wachten.
3.Wat vertelt de oude Heuer over wie er op de foto staat?
Het is Therese Peter (Pohl). Haar man Wilhelm was vermist en kort daarna zij ook.
4.Wat vermoeden Robert en Heuer dat het verband tussen Therese en Roberts vader was?
Een affaire.
5.Waarheen gaat Robert na dit bezoek aan Heuer?
Höverhof, bij Paul en Hanna Höver.
6. Wat is een ‘Hof’ en wat een ‘Kotten’ ? Dus wat is de Höverhof en wat de Höverkoten?
Probeer je een beeld te vormen hoe dat eruitziet.
Een heel oud gebouw, dat bijna uit elkaar valt. Een boerderij/hof/erf.
Kapitel 4 (S. 24-28)
1. Welk karakter wordt geïntroduceerd? Hoe heet ze, waar woont ze, wat voor beroep
heeft ze?
a. Rita Albers, ze is journalist en ze is niet erg sociaal. Ze is wel erg
nieuwsgierig.
2. Robert twijfelt erg aan het voortzetten van zijn zoektocht. Waarom twijfelt hij zo denk
je?
Dorsser
Opdrachttitel: Roman 1: Wer das Schweigen bricht.
Doel: Je kunt zelfstandig een roman lezen, samenvatten en literaire
kenmerken uit de roman halen.
Centrale vaardigheden: Leesvaardigheid, literair analyseren, hoofd- en bijzaken
onderscheiden, concentratie en doorzettingsvermogen,
Leerinhoud: Roman ‘Wer das Schweigen bricht’ von Mechtild Borrmann
Leeractiviteiten: Leesvaardigheid, literair analyseren, hoofd- en bijzaken
onderscheiden, concentratie en doorzettingsvermogen,
Docentrol (wat wordt De docent leidt het boek in, leest soms delen voor, bespreekt
uitgelegd): leesvragen. De docent bespreekt literaire kenmerken.
Bronnen: Roman ‘Wer das Schweigen bricht’ von Mechtild Borrmann
(boekje op school in de klas of scan in SOM jaarbijlagen),
leesvragen door docent per week in dit document aangevuld.
Samen/zelfstandig: Zelfstandig lezen, samen bespreken.
Wanneer/waar: In de les en thuis.
Beoordeling: Verwerkingsopdracht in SE01 in toetsweek 2 (5%). Met deze
opdracht laat je zien dat je het boek gelezen en bestudeerd hebt.
Inlevermanier Schriftelijk SE in toetsweek 2.
Link naar podcast https://open.spotify.com/album/4myBENfft8hc4X96sALZ1t?
si=KYoqm_HbT-iq26Y0sW8NSw
Beoordelingsrubric
Voorbeeldopdrachten bij SE01 volgen eind periode 2. Tot die tijd: maak goede aantekeningen
bij het leesboek. Dit kun je doen door onderstaande leesvragen uit te werken.
,Leesvragen bij ‘Wer das Schweigen bricht’
Kapitel 1 (S. 7-11)
1. S. 7 “Zu groß. So war es mit allem, was er mit seinem Vater verband. Alles war ihm,
Robert, immer zu groß vorgekommen. Die Gesten, das Haus, die Feste, die Reden, die
Ansprüche und Erwartungen”. Hoe heeft Robert zijn jeugd en zijn vader ervaren?
a. De vader van Robert was erg rijk en had altijd erg hoge verwachtingen van
hem.
2. Is Robert opgelucht dat zijn vader overleden is? S. 8
a. Een soort van, want hij hoeft zich niet meer aan alle verwachtingen te voldoen.
3. Waar woont Robert? Waar woonden zijn ouders?
a. Zijn ouders woonde in een stadvilla aan de rand van Essen. Robert woont nu in
Hamburg in een kleiner huis.
4. Leeft de moeder van Robert nog?
a. Nee de moeder is overleden in 1991.
5. Wat heeft zijn vader als werk gedaan?
a. Hij heeft een bouwbedrijf opgericht. Lubisch AG
6. Wat leidde tot een breuk tussen Robert en zijn vader? S. 9
a. De vader van Robert had veel te hoge verwachtingen van Robert. Hij wilde
ook het bedrijf niet overnemen.
7. Wat vindt hij in een sigarenkistje? Welke namen staan erop? S. 10
a. Een SS paspoort waar de naam Wilhelm Peters.
b. en een papiertje dat iemand uit de krijgsgevangenis wordt vrijgelaten waar de
naam van zijn vader op staat
c. Plus een papiertje waarmee je over de grens mag.
d. En een pasfoto waar een jonge vrouw op staat.
Kapitel 2 (S. 12-15)
1. Wat doet Robert opeens denken aan het sigarettenkistje dat hij drie maanden terug in
een doos gegooid had toen hij het huis van zijn vader aan het uitruimen was?
a. Hij is foto’s van vroeger aan het bekijken en ziet het sigarenkistje staan.
2. “Ich bin desertiert” (S. 13) had Roberts vader gezegd. Wat betekent dat? Hoe en
waarom had hij dit gedaan?
a. Hij is weggelopen van de oorlog, weg of naar de vijand. Hij had dit gedaan
omdat hij bang was.
3. Wie was Wilhelm Peters? Hoe hielp die de vader van Robert Lubisch op zijn vlucht?
a. Wilhelm Peters was een vriend van de vader van Robert Lubisch en heeft hem
geholpen om te vluchten. Wilhelm was te bevelvoerder van Robert, toen
Wilhelm overleden zou zijn zou Robert als Wilhelm voordoen.
4. Hoeveel jaar heeft Friedhelm Lubisch als krijgsgevangene vastgezeten?
’44-‘48
5. Wat is er met de ouders en zus van Friedhelm Lubisch gebeurd in de oorlog?
Die zijn overleden
, 6. Wie is de vrouw op de foto?
Therese Peters
7.Wat staat er achter op de foto?
Het atelier waar de foto is gemaakt.
8.Wat denkt Robert over zijn vader, met betrekking tot de vrouw op de foto?
Dat de vrouw de minnares van zijn vader is.
9.Waarom wil hij weten of dit idee klopt?
Om te weten dat zijn vader ook niet perfect was.
Kapitel 3 (S. 16-23)
1.Wil de waardin in het café Robert helpen op zijn zoektocht naar Atelier Heuer?
Nee ze is sceptisch en het een beetje bijzonder. Maar uiteindelijk doet ze het wel.
2.‘dieses Unbehagen. Dieses Gefühl, sich in Dinge einzumischen die ihn nichts angingen’ [...]
‘Was fiel ihm denn ein, die Leute wegen eines mindestens fünfzig Jahre alten Fotos zu
belästigen’. Leg in het Nederlands uit welk gevoel Robert bij zijn zoektocht heeft en waarom.
Hij heeft het gevoel dat mensen niet op hem zitten te wachten.
3.Wat vertelt de oude Heuer over wie er op de foto staat?
Het is Therese Peter (Pohl). Haar man Wilhelm was vermist en kort daarna zij ook.
4.Wat vermoeden Robert en Heuer dat het verband tussen Therese en Roberts vader was?
Een affaire.
5.Waarheen gaat Robert na dit bezoek aan Heuer?
Höverhof, bij Paul en Hanna Höver.
6. Wat is een ‘Hof’ en wat een ‘Kotten’ ? Dus wat is de Höverhof en wat de Höverkoten?
Probeer je een beeld te vormen hoe dat eruitziet.
Een heel oud gebouw, dat bijna uit elkaar valt. Een boerderij/hof/erf.
Kapitel 4 (S. 24-28)
1. Welk karakter wordt geïntroduceerd? Hoe heet ze, waar woont ze, wat voor beroep
heeft ze?
a. Rita Albers, ze is journalist en ze is niet erg sociaal. Ze is wel erg
nieuwsgierig.
2. Robert twijfelt erg aan het voortzetten van zijn zoektocht. Waarom twijfelt hij zo denk
je?
