DA2 - Opdracht 1 – Mediatie - Oplossingen
Opgave
De dataset is afkomstig uit de Belgian National Election Study 2010, verzameld door het
Instituut voor Sociaal en Politiek Opinieonderzoek van het Centrum voor Sociologisch
onderzoek van de KU Leuven. In totaal werden 711 personen ouder dan 18 jaar en met
stemrecht bevraagd over hun opinies ten aanzien van een hele reeks politiek geladen
onderwerpen.
Instructies
• Volg onderstaande instructies zorgvuldig op vooraleer je aan de analyses
begint!
• Open de SPSS dataset ‘Taak1_mediatie _2024’
• Codeboek Verkiezingsonderzoek 2010 bevat de gedetailleerde beschrijving van
de variabelen in de dataset en hun bijhorende missing waarden. Raadpleeg het
codeboek indien je meer wil weten over de exacte vraagstelling van de survey
items.
• Bekijk onderstaand overzicht van de variabelen en hun meetniveau
VARIABELE NAAM MEETNIVEAU
Gender Q2 Categorisch
Opleidingsniveau Edu4 Ordinaal
Betaald werk Q3 Categorisch
Etnische diversiteit buurt Q31 Metrisch
Relatieve deprivatie Q70_1, Q70_2, en Q70_3 Metrisch
Veiligheidsgevoelens Q82 Metrisch
Autoritarisme Q81_4, Q81_5 en Q81_6 Metrisch
Anti-immigranten houding Q68_1 – Q68_9 Metrisch
Enkele tips
1. Controleer altijd of je de juiste variabelen gebruikt in de analyse.
2. Wanneer je veel ingewikkelde modellen maakt, kan SPSS onverwacht crashen, waardoor
je mogelijk je resultaten verliest. Een eenvoudige methode om ervoor te zorgen dat dit niet
gebeurt, is om je Syntax en Output na elke analyseopdracht op te slaan.
• Je kunt bijvoorbeeld eerst een opdracht uitvoeren om een variabele opnieuw te
coderen via het dialoogvenster, controleren in de output of het resultaat is wat je
eigenlijk wilde ontvangen. Vervolgens kun je een nieuw Syntax-bestand openen, dit
opslaan op je computer, teruggaan naar het dialoogvenster waar je de vorige
hercoderingsopdracht hebt uitgevoerd (alle instellingen van die opdracht zouden
nog steeds ingevuld zijn) en op de knop 'PASTE' drukken. Je code verschijnt dan in
je Syntax-bestand. Sla het op.
1
, DA2 - Opdracht 1 – Mediatie - Oplossingen
• Je kunt deze stappen uitvoeren voor alle opdrachten, inclusief PROCESS. Op deze
manier, als SPSS crasht, zou het extreem gemakkelijk zijn om je code opnieuw uit
te voeren en opnieuw dezelfde resultaten te krijgen. Of, als je vermoedt dat er iets
mis is gegaan met het hercoderen van variabelen, kun je altijd naar je code kijken
en analyseren waar de fout is gemaakt. Het gebruik van Syntax is niet verplicht
(tenzij je het zaadnummer voor een mediatie model moet toevoegen), maar kan zeer
nuttig zijn.
3. Om een seed-nummer toe te voegen aan de PROCESS-opdracht, moet je zeker Syntax
gebruiken. Wanneer je echter de instellingen invult in het dialoogvenster van PROCESS,
wordt er een waarschuwing weergegeven dat je de PASTE-knop niet moet gebruiken
omdat deze opdracht een extreem lange voorbereidende code produceert die vóór de
eigenlijke PROCESS-opdracht voor je model verschijnt.
• Ik raad aan om een nieuw leeg Syntax-bestand te openen en vervolgens op de
PASTE-knop te drukken in het dialoogvenster van PROCESS. Op deze manier
wordt de PROCESS-code gekopieerd naar een nieuw Syntax-bestand. Je kunt dan
de feitelijke PROCESS-code (alleen voor je model) kopiëren en plakken in je
Syntax-bestand, waar je alle stappen hebt om de variabelen te hercoderen en de
analyse uit te voeren.
• Je kunt vervolgens het nieuwe Syntax-bestand met de volledige PROCESS-
opdracht/output sluiten en een ander Syntax-bestand openen, als je nog een andere
PROCESS-opdracht wilt kopiëren uit het dialoogvenster. Als je veel grote
PROCESS-opdrachten in één Syntax-bestand bewaart, wordt het al snel te zwaar en
crasht SPSS.
4. Soms wil SPSS geen PROCESS-opdracht uitvoeren als het de eerste opdracht is die je
via SYNTAX probeert uit te voeren. Probeer hetzelfde model eerst via het dialoogvenster
uit te voeren en dan via Syntax. Het uitvoeren van andere opdrachten in Syntax kan ook
helpen.
5. Wanneer SPSS een foutmelding geeft als reactie op je PROCESS-opdracht, controleer
dan de volgende elementen:
• De lengte van de namen van alle variabelen (niet langer dan 8 tekens);
• De punt mag alleen aan het einde van de laatste regel in de opdracht staan, niet in
het midden van de code;
• Als de opdracht niet werkt via Syntax, probeer hem dan eerst via het dialoogvenster
uit te voeren, dan geeft SPSS mogelijk meer details over wat er mis is.
2
, DA2 - Opdracht 1 – Mediatie - Oplossingen
MAX SCORE: 19
Oplossingen
Vraag 1
Hoe heet dit mediatiemodel?
• Parallel mediatiemodel (de mediators zijn onafhankelijk van elkaar)
Typische fouten:
• Serieel mediatiemodel (bekijk het tekstboek van Hayes p.169 voor een voorbeeld van
een serieel mediatie model = het effect van M1 is afhankelijk van het effect van M2)
• Model 4 van PROCESS macro (dat is geen naam)
Vraag 2
1. Construeer de variabelen ‘relatieve deprivatie’, ‘autoritarisme’, en ‘anti-
immigranten houdingen’ via een niet-restrictieve gemiddelde somschaal.
Respondenten die op één of meerdere items een missing hebben, mogen wel een
score krijgen op de schaal. Gebruik hiervoor de MEAN() functie.
SPSS code:
COMPUTE rel_depr=MEAN(Q70_1, Q70_2, Q70_3).
VARIABLE LABELS rel_depr 'Relatieve deprivatie'.
EXECUTE.
COMPUTE autorit=MEAN(Q81_4, Q81_5, Q81_6).
3
Opgave
De dataset is afkomstig uit de Belgian National Election Study 2010, verzameld door het
Instituut voor Sociaal en Politiek Opinieonderzoek van het Centrum voor Sociologisch
onderzoek van de KU Leuven. In totaal werden 711 personen ouder dan 18 jaar en met
stemrecht bevraagd over hun opinies ten aanzien van een hele reeks politiek geladen
onderwerpen.
Instructies
• Volg onderstaande instructies zorgvuldig op vooraleer je aan de analyses
begint!
• Open de SPSS dataset ‘Taak1_mediatie _2024’
• Codeboek Verkiezingsonderzoek 2010 bevat de gedetailleerde beschrijving van
de variabelen in de dataset en hun bijhorende missing waarden. Raadpleeg het
codeboek indien je meer wil weten over de exacte vraagstelling van de survey
items.
• Bekijk onderstaand overzicht van de variabelen en hun meetniveau
VARIABELE NAAM MEETNIVEAU
Gender Q2 Categorisch
Opleidingsniveau Edu4 Ordinaal
Betaald werk Q3 Categorisch
Etnische diversiteit buurt Q31 Metrisch
Relatieve deprivatie Q70_1, Q70_2, en Q70_3 Metrisch
Veiligheidsgevoelens Q82 Metrisch
Autoritarisme Q81_4, Q81_5 en Q81_6 Metrisch
Anti-immigranten houding Q68_1 – Q68_9 Metrisch
Enkele tips
1. Controleer altijd of je de juiste variabelen gebruikt in de analyse.
2. Wanneer je veel ingewikkelde modellen maakt, kan SPSS onverwacht crashen, waardoor
je mogelijk je resultaten verliest. Een eenvoudige methode om ervoor te zorgen dat dit niet
gebeurt, is om je Syntax en Output na elke analyseopdracht op te slaan.
• Je kunt bijvoorbeeld eerst een opdracht uitvoeren om een variabele opnieuw te
coderen via het dialoogvenster, controleren in de output of het resultaat is wat je
eigenlijk wilde ontvangen. Vervolgens kun je een nieuw Syntax-bestand openen, dit
opslaan op je computer, teruggaan naar het dialoogvenster waar je de vorige
hercoderingsopdracht hebt uitgevoerd (alle instellingen van die opdracht zouden
nog steeds ingevuld zijn) en op de knop 'PASTE' drukken. Je code verschijnt dan in
je Syntax-bestand. Sla het op.
1
, DA2 - Opdracht 1 – Mediatie - Oplossingen
• Je kunt deze stappen uitvoeren voor alle opdrachten, inclusief PROCESS. Op deze
manier, als SPSS crasht, zou het extreem gemakkelijk zijn om je code opnieuw uit
te voeren en opnieuw dezelfde resultaten te krijgen. Of, als je vermoedt dat er iets
mis is gegaan met het hercoderen van variabelen, kun je altijd naar je code kijken
en analyseren waar de fout is gemaakt. Het gebruik van Syntax is niet verplicht
(tenzij je het zaadnummer voor een mediatie model moet toevoegen), maar kan zeer
nuttig zijn.
3. Om een seed-nummer toe te voegen aan de PROCESS-opdracht, moet je zeker Syntax
gebruiken. Wanneer je echter de instellingen invult in het dialoogvenster van PROCESS,
wordt er een waarschuwing weergegeven dat je de PASTE-knop niet moet gebruiken
omdat deze opdracht een extreem lange voorbereidende code produceert die vóór de
eigenlijke PROCESS-opdracht voor je model verschijnt.
• Ik raad aan om een nieuw leeg Syntax-bestand te openen en vervolgens op de
PASTE-knop te drukken in het dialoogvenster van PROCESS. Op deze manier
wordt de PROCESS-code gekopieerd naar een nieuw Syntax-bestand. Je kunt dan
de feitelijke PROCESS-code (alleen voor je model) kopiëren en plakken in je
Syntax-bestand, waar je alle stappen hebt om de variabelen te hercoderen en de
analyse uit te voeren.
• Je kunt vervolgens het nieuwe Syntax-bestand met de volledige PROCESS-
opdracht/output sluiten en een ander Syntax-bestand openen, als je nog een andere
PROCESS-opdracht wilt kopiëren uit het dialoogvenster. Als je veel grote
PROCESS-opdrachten in één Syntax-bestand bewaart, wordt het al snel te zwaar en
crasht SPSS.
4. Soms wil SPSS geen PROCESS-opdracht uitvoeren als het de eerste opdracht is die je
via SYNTAX probeert uit te voeren. Probeer hetzelfde model eerst via het dialoogvenster
uit te voeren en dan via Syntax. Het uitvoeren van andere opdrachten in Syntax kan ook
helpen.
5. Wanneer SPSS een foutmelding geeft als reactie op je PROCESS-opdracht, controleer
dan de volgende elementen:
• De lengte van de namen van alle variabelen (niet langer dan 8 tekens);
• De punt mag alleen aan het einde van de laatste regel in de opdracht staan, niet in
het midden van de code;
• Als de opdracht niet werkt via Syntax, probeer hem dan eerst via het dialoogvenster
uit te voeren, dan geeft SPSS mogelijk meer details over wat er mis is.
2
, DA2 - Opdracht 1 – Mediatie - Oplossingen
MAX SCORE: 19
Oplossingen
Vraag 1
Hoe heet dit mediatiemodel?
• Parallel mediatiemodel (de mediators zijn onafhankelijk van elkaar)
Typische fouten:
• Serieel mediatiemodel (bekijk het tekstboek van Hayes p.169 voor een voorbeeld van
een serieel mediatie model = het effect van M1 is afhankelijk van het effect van M2)
• Model 4 van PROCESS macro (dat is geen naam)
Vraag 2
1. Construeer de variabelen ‘relatieve deprivatie’, ‘autoritarisme’, en ‘anti-
immigranten houdingen’ via een niet-restrictieve gemiddelde somschaal.
Respondenten die op één of meerdere items een missing hebben, mogen wel een
score krijgen op de schaal. Gebruik hiervoor de MEAN() functie.
SPSS code:
COMPUTE rel_depr=MEAN(Q70_1, Q70_2, Q70_3).
VARIABLE LABELS rel_depr 'Relatieve deprivatie'.
EXECUTE.
COMPUTE autorit=MEAN(Q81_4, Q81_5, Q81_6).
3
