AZT 6
Leerjaar 3, periode 1+2
, College preoperatieve screening + preoperatieve medicatie
Leerdoelen
• De doelstelling benoemen van de preoperatieve screening;
• Benoemen wat er aan bod moet komen tijdens de preoperatieve screening;
• Benoemen welke preoperatieve medicatie voorschreven kan worden;
• Benoemen wat de farmacodynamiek en -kinetiek is van de meest voorkomende preoperatieve medicatie;
• Verklaren wat er van belang is met betrekking tot het gebruik van de eigen medicatie van de patiënt;
• Verklaren welke verschillen er zijn in de preoperatieve screening van de diverse patiëntencategorieën (zoals
kinderen, wilsonbekwamen, verstandelijk gehandicapten, etc.)
Wat is de doelstelling van de preoperatieve screening?
• Onder preoperatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor de patiënt voorafgaand aan een
operatie.
• Doel van het anesthesiologische deel van de preoperatieve zorg is het zo goed en veilig
mogelijk alten verlopen van de anesthesie bij de voorgenomen ingreep.
• Het mogelijk maken van de beste behandeling voor de specifieke patiënt rekening houdend
met:
o Voorgeschiedenis en huidige situatie
o Soort operatie
o Anesthesiologische techniek
Waar bestaat een PPOS uit?
• Vragenlijst → dit is een snel en effectief middel om informatie te verzamelen. Het is alleen niet
betrouwbaar
• Medische voorgeschiedenis
• Allergieën
• Medicijngebruik
• Roken/ alcohol/ drugs
• Lichamelijk onderzoek
• Voorlichting en informed consent
• Eventuele vervolgonderzoeken
De medische voorgeschiedenis bestaat uit:
• Eerdere operaties:
o Hoe verliep de anesthesie?
o PONV (= postoperatieve misselijkheid)
• Medische aandoeningen:
o Hart- en vaatziekten
o Longziekten
o Diabetes
o Nierziekten
o Schildklierafwijking
o Familiaire aandoeningen
o Spierziekten
o Ect.
,Voorgeschiedenis: hart- en vaatziekten
• +- 30 % van alle perioperatieve complicaties zijn cardiaal gerelateerd
• Risico hangt af van ernst cardiale aandoening en soort ingreep
• Veel medicatiegebruik zoals:
o Bètablokkers, bloedverdunners, ACE remmers, ATII remmers etc
▪ Betablokker= zorgt ervoor dat de hartfrequentie niet (verder) omhooggaat
→ als patiënten dit tijdens de anesthesie nog in gebruik hebben, dan kan je
niet zien of een patiënt pijn heeft, want de hartfrequentie gaat niet omhoog
• Specifieke vragen:
o Fysieke inspanning (METs)
o Specifiek cardiale klachten (Dyspneu, oedemen, orthopnoe, POB etc.)
MET Activiteit
1 MET Rustig stilzitten
2-3 MET Wandelen 3-4 km/u en licht huishoudelijk werk
4 MET 1 of 2 trappen oplopen en zwaar huishoudelijk werk
6-10 MET Rustig joggen, zwemmen, voetbal
Meer dan 10 MET Touwtjesspringen en hardlopen 10 km/u
Voorgeschiedenis: Hartklepafwijkingen
• Kleppen kunnen insufficiënt of stenotisch zijn:
o Insufficiëntie (lekken): niet volledig sluiten, terugloop van bloed
o Stenose: Niet volledig openen, drukoverbelasting
• Belangrijk is mate van symptomen
o Inspanningstolerantie en tekenen van hartfalen
• Auscultatie van het hart!
o Met name om aortaklepstenose te ontdekken → je hoort dan namelijk een geruis
• Overweeg verwijzing cardioloog bij nieuwe souffle (geruis)
• Denk bij klepprothesen aan eventuele antistolling en endocarditisprofylae of antibiotica
geven
Voorgeschiedenis: diabetes mellitus
• Chronische systeemziekte met gestoorde glucoseregulatie
o Type 1: Absoluut insulinetekort, ontstaan op jonge leeftijd → insuline geven
o Type 2: Verminderde afgifte insuline en gevoeligheid insuline receptor, geleidelijk
• Vroeg op programma i.v.m. nuchter zijn en dysregulatie glucose
• Medicatie:
o Orale medicatie: stoppen dag voor ingreep (risico hypoglykemie)
o Insuline: wisselen naar GIK schema adv insulinebehoefte
• Mensen met diabetes hebben extra risico op:
o Moeilijke intubatie (hebben verminderde nekextensie)
o Vertraagde maaglediging (niet nuchter)
o Ontregeling glucosewaarden door chirurgische stressrespons
o Perifere drukneuropathie
o PONV
, Voorgeschiedenis: nierinsufficiëntie
• Dit kan op meerdere manieren ontstaan:
o O.a. hypertensie, DM2, erfelijke aandoeningen
• Het zorgt voor een verminderde uitscheiding van afvalstoffen en verstoorde
vochthuishouding.
• Medicatie voor nierfalen altijd doorgebruiken!
• Anesthesiologische medicatie wordt minder goed geklaard! Dus let op met hoeveelheid
doseren.
Voorgeschiedenis: Obesitas
• De volgende dingen doe je bij mensen met obesitas tijdens de PPOS:
o Klinische beoordeling
o Nagaan van overige risicofactoren
o STOP-BANG cirteria
o Mallampati
o Nekomtrek
o ECG
o Hb
o Nierfunctie
o Heeft iemand OSAS en maakt hij gebruik van een CPAP!
Stop bang criteria → het is een criteria dat de diagnose OSAS kan vaststellen
Voorgeschiedenis: OSAS
• Dit is slaapapneu.
• Als patiënten hier nog niet bekend mee zijn, dan kan het starten van een behandeling van
OSAS voorafgaand aan de operatie tot mindere complicaties leiden.
• Mensen met OSAS hebben moeite met ademen en hebben last van adempauzes. Ze kunnen
dan in een normale situatie al snel de satureren. Als er tijdens de anesthesie opiaten geven
worden, dan wordt de ademhaling extra onderdrukt, waardoor mensen met OSAS nog
verder de satureren dan normaal.
o Dit wil je voorkomen en moet je rekening mee houden
• Als patiënten al bekend zijn met OSAS en een CPAP hebben, dan wordt er altijd gevraagd om
deze mee te nemen naar het ziekenhuis.
• Behandeling van OSAS kan CPAP of een MRA-beugel zijn. Een MRA-beugel zorgt ervoor dat
de onderkaak naar voren blijft.
Leerjaar 3, periode 1+2
, College preoperatieve screening + preoperatieve medicatie
Leerdoelen
• De doelstelling benoemen van de preoperatieve screening;
• Benoemen wat er aan bod moet komen tijdens de preoperatieve screening;
• Benoemen welke preoperatieve medicatie voorschreven kan worden;
• Benoemen wat de farmacodynamiek en -kinetiek is van de meest voorkomende preoperatieve medicatie;
• Verklaren wat er van belang is met betrekking tot het gebruik van de eigen medicatie van de patiënt;
• Verklaren welke verschillen er zijn in de preoperatieve screening van de diverse patiëntencategorieën (zoals
kinderen, wilsonbekwamen, verstandelijk gehandicapten, etc.)
Wat is de doelstelling van de preoperatieve screening?
• Onder preoperatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor de patiënt voorafgaand aan een
operatie.
• Doel van het anesthesiologische deel van de preoperatieve zorg is het zo goed en veilig
mogelijk alten verlopen van de anesthesie bij de voorgenomen ingreep.
• Het mogelijk maken van de beste behandeling voor de specifieke patiënt rekening houdend
met:
o Voorgeschiedenis en huidige situatie
o Soort operatie
o Anesthesiologische techniek
Waar bestaat een PPOS uit?
• Vragenlijst → dit is een snel en effectief middel om informatie te verzamelen. Het is alleen niet
betrouwbaar
• Medische voorgeschiedenis
• Allergieën
• Medicijngebruik
• Roken/ alcohol/ drugs
• Lichamelijk onderzoek
• Voorlichting en informed consent
• Eventuele vervolgonderzoeken
De medische voorgeschiedenis bestaat uit:
• Eerdere operaties:
o Hoe verliep de anesthesie?
o PONV (= postoperatieve misselijkheid)
• Medische aandoeningen:
o Hart- en vaatziekten
o Longziekten
o Diabetes
o Nierziekten
o Schildklierafwijking
o Familiaire aandoeningen
o Spierziekten
o Ect.
,Voorgeschiedenis: hart- en vaatziekten
• +- 30 % van alle perioperatieve complicaties zijn cardiaal gerelateerd
• Risico hangt af van ernst cardiale aandoening en soort ingreep
• Veel medicatiegebruik zoals:
o Bètablokkers, bloedverdunners, ACE remmers, ATII remmers etc
▪ Betablokker= zorgt ervoor dat de hartfrequentie niet (verder) omhooggaat
→ als patiënten dit tijdens de anesthesie nog in gebruik hebben, dan kan je
niet zien of een patiënt pijn heeft, want de hartfrequentie gaat niet omhoog
• Specifieke vragen:
o Fysieke inspanning (METs)
o Specifiek cardiale klachten (Dyspneu, oedemen, orthopnoe, POB etc.)
MET Activiteit
1 MET Rustig stilzitten
2-3 MET Wandelen 3-4 km/u en licht huishoudelijk werk
4 MET 1 of 2 trappen oplopen en zwaar huishoudelijk werk
6-10 MET Rustig joggen, zwemmen, voetbal
Meer dan 10 MET Touwtjesspringen en hardlopen 10 km/u
Voorgeschiedenis: Hartklepafwijkingen
• Kleppen kunnen insufficiënt of stenotisch zijn:
o Insufficiëntie (lekken): niet volledig sluiten, terugloop van bloed
o Stenose: Niet volledig openen, drukoverbelasting
• Belangrijk is mate van symptomen
o Inspanningstolerantie en tekenen van hartfalen
• Auscultatie van het hart!
o Met name om aortaklepstenose te ontdekken → je hoort dan namelijk een geruis
• Overweeg verwijzing cardioloog bij nieuwe souffle (geruis)
• Denk bij klepprothesen aan eventuele antistolling en endocarditisprofylae of antibiotica
geven
Voorgeschiedenis: diabetes mellitus
• Chronische systeemziekte met gestoorde glucoseregulatie
o Type 1: Absoluut insulinetekort, ontstaan op jonge leeftijd → insuline geven
o Type 2: Verminderde afgifte insuline en gevoeligheid insuline receptor, geleidelijk
• Vroeg op programma i.v.m. nuchter zijn en dysregulatie glucose
• Medicatie:
o Orale medicatie: stoppen dag voor ingreep (risico hypoglykemie)
o Insuline: wisselen naar GIK schema adv insulinebehoefte
• Mensen met diabetes hebben extra risico op:
o Moeilijke intubatie (hebben verminderde nekextensie)
o Vertraagde maaglediging (niet nuchter)
o Ontregeling glucosewaarden door chirurgische stressrespons
o Perifere drukneuropathie
o PONV
, Voorgeschiedenis: nierinsufficiëntie
• Dit kan op meerdere manieren ontstaan:
o O.a. hypertensie, DM2, erfelijke aandoeningen
• Het zorgt voor een verminderde uitscheiding van afvalstoffen en verstoorde
vochthuishouding.
• Medicatie voor nierfalen altijd doorgebruiken!
• Anesthesiologische medicatie wordt minder goed geklaard! Dus let op met hoeveelheid
doseren.
Voorgeschiedenis: Obesitas
• De volgende dingen doe je bij mensen met obesitas tijdens de PPOS:
o Klinische beoordeling
o Nagaan van overige risicofactoren
o STOP-BANG cirteria
o Mallampati
o Nekomtrek
o ECG
o Hb
o Nierfunctie
o Heeft iemand OSAS en maakt hij gebruik van een CPAP!
Stop bang criteria → het is een criteria dat de diagnose OSAS kan vaststellen
Voorgeschiedenis: OSAS
• Dit is slaapapneu.
• Als patiënten hier nog niet bekend mee zijn, dan kan het starten van een behandeling van
OSAS voorafgaand aan de operatie tot mindere complicaties leiden.
• Mensen met OSAS hebben moeite met ademen en hebben last van adempauzes. Ze kunnen
dan in een normale situatie al snel de satureren. Als er tijdens de anesthesie opiaten geven
worden, dan wordt de ademhaling extra onderdrukt, waardoor mensen met OSAS nog
verder de satureren dan normaal.
o Dit wil je voorkomen en moet je rekening mee houden
• Als patiënten al bekend zijn met OSAS en een CPAP hebben, dan wordt er altijd gevraagd om
deze mee te nemen naar het ziekenhuis.
• Behandeling van OSAS kan CPAP of een MRA-beugel zijn. Een MRA-beugel zorgt ervoor dat
de onderkaak naar voren blijft.
