Samenvatting hormoonstelsel

Anatomie hoofdstuk 13

13.2 Hormonen
 Hormonen zijn signaastoffen die in het bloed circuleren
 Signaalstoffen zijn chemische boodschappers
Doel signaalstoffen:
 Doelcellen aanzien tot bepaalde stofwisselingsprocessen

Hormoonklieren – endocriene klieren
Kenmerken:
 Deze klieren hebben geen afvoergang maar geven hun stoffen direct af aan het bloed
 De werking gebeurt daarom niet op de plaats waar ze gemaakt worden
 Ze gaan via hun doelcellen op transport door de bloedbaan

Afgifte hormonen bloedbaan
Werking:
 De lever en nieren halen alle circulerende hormonen langzaam uit het bloed
 Dit wordt weer opgevuld door een constante voortdurende hormoonproductie
 Dit wordt door het lichaam gereguleerd door het remmende terugkoppelingsmechanisme
(negatief feedbacksysteem)

13.3 Hypothalamus – hypofysesysteem
Wat is de functie:
 Het centrum van het hormoonstelsel
Waar bevindt het zich:
 Hypofyse
o Middenin je hersenen, zo groot al seen kikkererwt
 Hypothalamus
o Ligt boven de hypofyse (en weegt 4 gram)
Hypothalamus en hypofyse zijn verbonden door de hypofysesteel

Functie hypothalamus:
 De hypofyse staat onder controle van de hypothalamus
 De hypothalamus ‘meet’ de hoeveelheid hormonen in het bloed
 Na deze ‘meeting’ stimuleert of met de hypothalamus de afgifte van hormonen in de
hypofyse
Hulpsystemen hypothalamus:
 Directe prikkeling door zenuwvezels via de hypofysesteel
 Afgifte van signaalstoffen aan de bloedcirculatie

De hypothalamus reguleert:
 Bloeddruk
 Hartslag
 Honger
 Dorst
 Slaap-waakritme
 Seksuele opwinding
 Lichaamstemperatuur
 Vecht- of vluchtreactie
 Voedingsgedrag
 Voortplantingsgedrag


1

, Het remmend terugkoppelingsmechanisme
 Hypofyse geeft seintje aan schildklier
 Schildklier gaat schildklierhormoon produceren
 Teveel schildklierhormoon?
o Wordt gemeten door hypothalamus
o Seintje vrij voor afremmen
 Te weinig schildklierhormoon;
o Seintje voor productie

13.3.3 hypofyseachtekwab = neurohypofyse
 Taken:
o Aanmaak twee hormonen
 ADH – antidiuretisch hormoon
 Regelt de waterhuishouding in je lichaam, werken zeer nauw samen
met de nieren
 Oxytocine
 Stimuleert baarmoeder om zich samen te trekken. Dit veroorzaakt
weeen
 Toeschiet reflex tijdens borstvoeding
 Trekt baarmoeder samen na bevalling
 Calcitonine
 2e hormoon dat wordt aangemaakt door schildklier
 Wordt ook wel C-cellen genoemd
 Effect in het lichaam
o Verlaagt calciumgehalte in het bloed
 Calcium nodig voor:
 Opbouw van botweefsel
 Prikkelgeleiding in de zenuwen
 Gebruik van spieren
 Bij bloedstolling
 Werking:
o Calciumgehalte in het bloed te hoog, c-cellen maken dan
calcitonine aan
 Hierdoor verlaagt het calciumgehalte
o Zorgt dat calcium wordt opgenomen in het bot
o Stimuleert de nieren calcium uit te scheiden
Parathormoon
Latijnse naam: Glandula parathyroidea
 Hormoon wat de bijschildklier maakt
 Werking:
o Maakt calcium vrij uit botten
o Remt uitscheiding van calcium in nieren
o Werkt tegengesteld aan calcitonine
o De hypothalamus houdt deze balans in evenwicht

13.5 Bijnieren
 Buitenkant is bijnierschors
 Klierweefsel
 Drie soorten hormonen (corticosteroïden):
o Aldosteron

2