Samenvatting Leerdoelen formeel strafrecht K2

Leerdoelen formeel strafrecht
Week 1
Het karakter van het strafprocesrecht is het normeren (= begrenzen) van overheidsmacht.
Strafvorderlijke normen geven inhouden aan het recht op een eerlijk proces.


de bronnen, uitgangspunten, doelen en beginselen van het strafprocesrecht toelichten;
Het strafprocesrecht is gericht op het verwezenlijken van het materiële strafrecht. Strafprocesrecht zijn
de procedures en bevoegdheden om norm- afwijkend gedrag daadwerkelijk aan te pakken. Het
strafprocesrecht maakt het mogelijk om de verdachte daadwerkelijk aan te pakken. Het
strafprocesrecht wordt genormeerd door de overheidsmacht. De strafvorderlijke normen geven inhoud
aan het recht op een eerlijk proces.



3. Art. 359a Sv  Consequenties
verzuimen
Het is de taak van de overheid om de gemeenschap (de burgers en zichzelf) tegen wangedrag te
beschermen. Bepaalde gedragingen zijn zo schadelijk dat het, naar huidige opvatting, niet eens
geoorloofd is om van hun strafbaarstelling af te zien. Dit wordt gezien als normafwijkend gedrag.

De essentie van het strafprocesrecht ligt juist in de bescherming van de burger tegen de
staatsmacht; het moet vooral een rechtvaardige toepassing van de strafwet verzekeren.

Strafprocesrecht is dus gericht op het verwezenlijken van het materiële strafrecht (Wetboek van
Strafrecht). Het strafprocesrecht (Wetboek van Strafvordering) zijn de procedures en bevoegdheden
om normafwijkend gedrag aan te pakken.

Het strafprocesrecht wordt genormeerd door de overheidsmacht. Deze strafrechtelijke normen vult
de inhoud van het recht op een eerlijk proces.

Bronnen
Het strafprocesrecht vinden we in de volgende bronnen:
 Art. 6 EVRM
Art. 6 EVRM zegt dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces. In dit artikel wordt
bijvoorbeeld vermeld welke rechten een verdachte heeft en dat de verdachte onschuldig is (=
onschuldpresumtie).
 EU + strafrecht + verdragen
Een belangrijke bron is het EVRM, met name art. 6 EVRM.
 Beginselen van een behoorlijke procesorde
Vertrouwensbeginsel, gelijkheidsbeginsel, legaliteitsbeginsel, proportionaliteitsbeginsel en
subsidiariteitsbeginsel
 Wetboek van Strafvordering
Het strafproces is te vinden in het Wetboek van strafrecht.
 Bijzondere wetten
Voorbeeld: Opiumwet, Wet Wapens en Munitie en Wegenverkeerswet

Fasen van het strafproces
Het strafproces kun je onderverdelen in fasen:
1. Vooronderzoek (=opsporingsonderzoek)  Men gaat op zoek naar bewijzen.
 Belissing tot (verdere) vervolging
 Dagvaarden of seponeren?
 De Officier van Justitie moet een vervolgbeslissing nemen.

,  Beslissing tot (verdere) vervolging.
o Dagvaarden of seponeren?
o De Officier van Justitie moet een vervolgingsbeslissing nemen.
2. Onderzoek ter terechtzitting.
3. Beraadslaging en uitspraak

Normering van overheidsmacht in de opsporingsfase
 Art. 1 Sv: bij de wet voorzien
Op grond van art. 1 Sv moet strafvordering gebaseerd zijn op een wet in formele zin. Op deze
manier wordt overheidsmacht begrensd, omdat een strafvordering alleen toegepast mag
worden als er sprake is van een wet in formele zin.
 Procesverbaal: art. 152-153, 148 lid 3, 149a, b Sv
Opsporingsambtenaren moeten hun opsporingsmethode vastleggen in een proces-verbaal.
Zo kan je zien hoe het onderzoek is verlopen en kan de rechter controleren of het is gebeurd
volgens de regels van het strafprocesrecht, want dat staat geregeld in art. 1 Sv.
 Gezag officier van Justitie: art. 148 lid 1 en 2 Sv; 12 Politiewet
De Officier van Justitie is naast opsporingsambtenaar ook een rechterlijk ambtenaar. Hij moet
er dus voor zorgen dat er een volledig en eerlijk onderzoek is.
 Art. 359 Sv: consequenties verzuimen
De rechter zal controleren of de opsporingsambtenaar volgens de regels van het strafproces
heeft gewerkt. Als de opsporingsambtenaar dat niet heeft gedaan, dan kunnen er gevolgen
zijn. Bewijsmateriaal kan bijvoorbeeld niet gebruikt worden of de ergste straf is dat de Officier
van Justitie ontvankelijk wordt verklaard.

Belangrijke artikelen in het strafprocesrecht
1. Art. 6 lid 1 EVRM  Verdachte heeft recht op een eerlijk proces
a. Openbare behandeling
i. Iedereen kan het dan zien, controle volk/media
b. Onafhankelijke en onpartijdig gerecht
i. Rechters zijn voor het leven benoemd, ze kunnen alleen door de HR
1. Art. 6 lid 1 EVRM  verdachte heeft recht op een eerlijk proces
 Openbare behandeling
 Iedereen kan het dan zien, controle volk/ media
 Onafhankelijke en onpartijdig gerecht
 Rechters zijn voor het leven benoemd, ze kunnen alleen dor de Hoge Raad ontslagen
worden. Verder hebben zij een salaris bij de wet geregeld, ze zijn bijna niet om te
kopen, tenzij je met heel veel geld aan komt zetten.
2. Art. 6 lid 2 EVRM  onschuldpresumptie
 Iedereen is onschuldig totdat schuld wordt vastgesteld
3. Art. 6 lid 4 EVRM  Rechten van de verdachten
4. Art. 5 EVRM  Recht op vrijheid en veiligheid
5. Art. 8 EVRM  Recht op eerbiedigheid van privé-, familie- en gezinsleven

2. Art. 6 lid 2 EVRM  Onschuldpresumptie
a. Iedereen is onschuldig totdat schuld wordt vastgesteld
3. Art. 6 lid 4 EVRM  Rechten van de verdachten
4. Art. 5 EVRM  Recht op vrijheid en veiligheid
5. Art. 8 EVRM  Recht op eerbiedigheid van privé-, familie- en gezinsleven
In bepaalde situaties is het toegestaan om een inbreuk te maken op de privacy van de verdachte,
maar dan moet wel elke keer opnieuw voldaan zijn aan de voorwaarden die daaraan verbonden zijn.
Hoe heftiger de inbreuk is, hoe zwaarder de voorwaarden zijn. Ze moeten wel geregeld zijn in de
wet, anders mag dit niet.

Art. 93 en 94 Gw geldt voor een ieder verbindende bepaling. Je kan dus als burger bij een nationale
rechter beroep doen op zo een dergelijke bepaling (doorwerking). Ook gaat het EVRM vóór het
nationale recht. Als het nationale recht in strijd is met het EVRM, moet de nationale rechtsregel
door de rechter buiten toepassing verklaart worden.

Doelen van het procesrecht
 Bescherming tegen ongerechtvaardigde onnodige en te ver gaande inbreuken