Les 15: verbintenissenR
Back to the basics
Back to the basics
- Vereitsen voor buitencontractuele aansprakelijkheid
1: fout of ander tot aansprakelijkheid leidend feit
2: schade
3: causaal verband tssn 1 en 2
- Dat is ook van belang voor de contractuele aansprakelijkheid
Art. 5.237Bw: ‘bij toerekenbare niet-nakoming is de schuldenaar gehouden tot intehraal herstel
van de door de schuldeiser gelden schade hetzij in natura, hetzij in geld
Boek 6 van overeenkomstig van toepassing tenzij zijn aard en strekking hiermee onverenigbaar
is’
Causaliteit
Recht inzake causaliteit (oud recht maar geldt nog steeds)
- Vb : cass 2maart 2021
‘degene die schadevergoeding vordert moet bewijzen dat er tussen de fout en de schade zoals
die zich concreet heeft voorgedaan een oorzakelijk verband bestaat. Dit verband veronderstelt
dat, zonder de fout, de schade zich niet had voorgedaan zoals ze zich heeft voorgedaan. Er is
bijgevolg geen oorzakelijk verband wanneer de schade zich eveneens zou hebben voorgedaan
indien de verweerder de hem verweten handelwijze correct jad uitgevoerd
De rechter moet aldus bepalen wat de verweerder had moeten doen om rechtmatig te handelen.
Hij moet abstractie maken van het foutieve element in de historiek van het schadegeval, zonder
de andere omstandigheden ervan te wijzigen en nagaan of de schade zich ook in dat geval zou
hebben voorgedaan. Indien de rechter daarbij vaststelt dat de schade zich op dezelfde wijze zou
hebbe voorgedaan of oordeelt dat zulks onzeker is, is er geen oorzakelijk verband tussen de fout
en schade. Om te besluiten tot een oorzakelijk verband dient de rechter niet alle mogelijke
hypothetische gevolgen die tot dezelfde schade hadden kunnen leiden te vermelden en uit te
sluiten’
- De causaliteit is een noodzakelijke voorwaarde = conditio qua non test
In het oude belgische recht gaan we enkel na : of er tussen de fout en de schade er een
noodzakelijk verband is
- Alle oorzaken zijn in principe gelijkwaaridg (=equivalentieleer)
Er is een equivalentieleer zonder een verdere selectie -> er wordt niet gekeken of de oorzaak
rechtsreeks of onrechtstreeks voorkomt, of het voorzienbaar was,…
, - Feitelijk vs juridische causaliteit
Feitelijke causaliteit: conditione sine qua non test
➔ Als je vaststelt dat zonder fout er geen schade zou zijn – dan is de fout een noodzakelijke
voorwaarde en is er dus causaliteit = feitelijke causaliteit
Juridische causaliteit: naar oud belgisch recht gebeurt er dus geen verdere selectie
➔ In andere rechtstelsels gaat men ook op een tweede niveau een test doen: volgt de
schade volgens de normale gang van zake uit die fout wel voort
Bij ons is Feitelijke = juridische causaliteit
Nieuw recht inzake causaliteit: uitgangspunt blijft
- Het uitgangspunt blijft: de noodzakelijke voorwaarde (art. 6.18 §1 lid1Bw)
‘een tot aansprakelijkheid leidend feit is oorzaak van de schade indien het een noodzakelijke
voorwaarde is voor deze laatste. Een feit is een noodzakelijke voorwaarde voor de schade indien
de schade zich zonder dit feit in de concrete omstandigheden die bestonden ten tijde van het
schadegeval niet zou hebben voorgedaan zoald deze zich heeft voorgedaan’
Er is cauasliteit indien het feit dat tot aansprakelijkheid leidt (de fout) een noodzakelijke
voorwaarde is -> dat is het wanneer de schade zich zonder dat feit niet zou hebben voorgedaan
Vb je hebt je auto verkeerd geparkeerd (dat is een fout) -> er gebeurd een verkeersongeval (dat is
de schade) -> de vraag is of er een verband is tussen jou fout geparkeerde auto en het ongeval
(men gaat die fout geparkeerde auto wegdenken en gaan zich afvragen of die schade dan ook
nog steeds was gekomen of dat deze schade er dan niet was geweest en dan is er causaliteit)
- Maar er zijn twee correcties op het uitgangspunt
1: art. 6.18 §1 lid2 Bw -> als we de causaliteitsleer gaan toepasseen is er geen causaliteit maar
de wet gaat wel een noodzakelijk verband aannemen omdat ze dat wenselijk acht
2: art. 6.19 §2 Bw -> als je de causaliteitsleer toepast is er causaliteit maar de wet gaat geen
aansprakelijkheid aannemen
- Het wegdenken van de fout ( rechtmatig alternatief gaan reconstueren)
De historiek van het schadegeval mag niet gewijzigd worden – alle andere omstandigheden
moeten gelijk blijven
Het is van belang dat men het juiste rechtmatig alternatief gebruiken (vb er is een chauffeur die
zich dronken in het verkeer begeeft zonder verzekeringspapieren -> het rechtmatig alternatief
hier is dat die chauffeur zich niet dronken en met verzekeringspapieren zou hebben bevonden )
- Het causaal verband moet in principe zeker zijn (aantal nuances)
- Gemeen bewijsrecht is van toepassing
Redelijke mate van zekerheid (art. 8.5 Bw) -> geen absolute zekerheid voor het bewijs
Bewijs door waarschijnlijkheid (art. 8.6 Bw) (vb bewijs van een negatief feit)
Back to the basics
Back to the basics
- Vereitsen voor buitencontractuele aansprakelijkheid
1: fout of ander tot aansprakelijkheid leidend feit
2: schade
3: causaal verband tssn 1 en 2
- Dat is ook van belang voor de contractuele aansprakelijkheid
Art. 5.237Bw: ‘bij toerekenbare niet-nakoming is de schuldenaar gehouden tot intehraal herstel
van de door de schuldeiser gelden schade hetzij in natura, hetzij in geld
Boek 6 van overeenkomstig van toepassing tenzij zijn aard en strekking hiermee onverenigbaar
is’
Causaliteit
Recht inzake causaliteit (oud recht maar geldt nog steeds)
- Vb : cass 2maart 2021
‘degene die schadevergoeding vordert moet bewijzen dat er tussen de fout en de schade zoals
die zich concreet heeft voorgedaan een oorzakelijk verband bestaat. Dit verband veronderstelt
dat, zonder de fout, de schade zich niet had voorgedaan zoals ze zich heeft voorgedaan. Er is
bijgevolg geen oorzakelijk verband wanneer de schade zich eveneens zou hebben voorgedaan
indien de verweerder de hem verweten handelwijze correct jad uitgevoerd
De rechter moet aldus bepalen wat de verweerder had moeten doen om rechtmatig te handelen.
Hij moet abstractie maken van het foutieve element in de historiek van het schadegeval, zonder
de andere omstandigheden ervan te wijzigen en nagaan of de schade zich ook in dat geval zou
hebben voorgedaan. Indien de rechter daarbij vaststelt dat de schade zich op dezelfde wijze zou
hebbe voorgedaan of oordeelt dat zulks onzeker is, is er geen oorzakelijk verband tussen de fout
en schade. Om te besluiten tot een oorzakelijk verband dient de rechter niet alle mogelijke
hypothetische gevolgen die tot dezelfde schade hadden kunnen leiden te vermelden en uit te
sluiten’
- De causaliteit is een noodzakelijke voorwaarde = conditio qua non test
In het oude belgische recht gaan we enkel na : of er tussen de fout en de schade er een
noodzakelijk verband is
- Alle oorzaken zijn in principe gelijkwaaridg (=equivalentieleer)
Er is een equivalentieleer zonder een verdere selectie -> er wordt niet gekeken of de oorzaak
rechtsreeks of onrechtstreeks voorkomt, of het voorzienbaar was,…
, - Feitelijk vs juridische causaliteit
Feitelijke causaliteit: conditione sine qua non test
➔ Als je vaststelt dat zonder fout er geen schade zou zijn – dan is de fout een noodzakelijke
voorwaarde en is er dus causaliteit = feitelijke causaliteit
Juridische causaliteit: naar oud belgisch recht gebeurt er dus geen verdere selectie
➔ In andere rechtstelsels gaat men ook op een tweede niveau een test doen: volgt de
schade volgens de normale gang van zake uit die fout wel voort
Bij ons is Feitelijke = juridische causaliteit
Nieuw recht inzake causaliteit: uitgangspunt blijft
- Het uitgangspunt blijft: de noodzakelijke voorwaarde (art. 6.18 §1 lid1Bw)
‘een tot aansprakelijkheid leidend feit is oorzaak van de schade indien het een noodzakelijke
voorwaarde is voor deze laatste. Een feit is een noodzakelijke voorwaarde voor de schade indien
de schade zich zonder dit feit in de concrete omstandigheden die bestonden ten tijde van het
schadegeval niet zou hebben voorgedaan zoald deze zich heeft voorgedaan’
Er is cauasliteit indien het feit dat tot aansprakelijkheid leidt (de fout) een noodzakelijke
voorwaarde is -> dat is het wanneer de schade zich zonder dat feit niet zou hebben voorgedaan
Vb je hebt je auto verkeerd geparkeerd (dat is een fout) -> er gebeurd een verkeersongeval (dat is
de schade) -> de vraag is of er een verband is tussen jou fout geparkeerde auto en het ongeval
(men gaat die fout geparkeerde auto wegdenken en gaan zich afvragen of die schade dan ook
nog steeds was gekomen of dat deze schade er dan niet was geweest en dan is er causaliteit)
- Maar er zijn twee correcties op het uitgangspunt
1: art. 6.18 §1 lid2 Bw -> als we de causaliteitsleer gaan toepasseen is er geen causaliteit maar
de wet gaat wel een noodzakelijk verband aannemen omdat ze dat wenselijk acht
2: art. 6.19 §2 Bw -> als je de causaliteitsleer toepast is er causaliteit maar de wet gaat geen
aansprakelijkheid aannemen
- Het wegdenken van de fout ( rechtmatig alternatief gaan reconstueren)
De historiek van het schadegeval mag niet gewijzigd worden – alle andere omstandigheden
moeten gelijk blijven
Het is van belang dat men het juiste rechtmatig alternatief gebruiken (vb er is een chauffeur die
zich dronken in het verkeer begeeft zonder verzekeringspapieren -> het rechtmatig alternatief
hier is dat die chauffeur zich niet dronken en met verzekeringspapieren zou hebben bevonden )
- Het causaal verband moet in principe zeker zijn (aantal nuances)
- Gemeen bewijsrecht is van toepassing
Redelijke mate van zekerheid (art. 8.5 Bw) -> geen absolute zekerheid voor het bewijs
Bewijs door waarschijnlijkheid (art. 8.6 Bw) (vb bewijs van een negatief feit)
