Psychopathologie hoorcolleges
Hoorcollege 1
Deelgebieden ontwikkelingspsychologie
- Fysieke/motorische ontwikkeling
Zij kijken naar de invloed van het lichaam op ons gedrag. Denk aan de invloed van de
hersenen, het zenuwstelsel, de spieren en de zintuigen, maar ook aan de behoefte aan eten
drinken, en slaap.
Onderzoek richt zich bijvoorbeeld op de effecten van de ondervoeding op het groeitempo en
de motoriek van kinderen, of op het seksuele rijpingsproces tijdens de adolescentie.
(De grens tussen 2 perioden rondom de puberteit is bijv. gebaseerd op deze biologische
verandering).
- Cognitieve ontwikkeling (denken) ( Piaget)
Zij proberen te begrijpen hoe groei en verandering in intellectuele vermogens ons gedrag
beïnvloedt. Cognitieve ontwikkelingspsychologen houden zich bezig met denken, leren,
geheugen, probleemoplossing en intelligentie.
Ze onderzoeken bijvoorbeeld hoe intellectuele vermogens in de loop van de kindertijd
veranderen. Of ze proberen te achterhalen in hoeverre er culturele verschillen bestaan in hoe
leerlingen hun successen en mislukkingen op school verklaren. Zij kunnen ook geïnteresseerd
zijn in de manier waarop iemand in de kindertijd een trauma heeft ervaren, zich dit later in
het leven herinnert.
- Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling ( Vygotsky)
o Sociaal-emotionele ontwikkeling:
Hierbij gaat het om de manier waarop de interacties van mensen en hun sociale
relaties in de loop van hun leven groeien, veranderen en stabiel blijven, en om de
manier waarop zij in toenemende mate hun emoties bewust ervaren en greep krijgen
op hun emoties. Ze kijken bijvoorbeeld naar het uitgaansgedrag van adolescenten of
naar de effecten van een klasstructuur op het emotionele welbevinden van
schoolgaande kinderen.
o Persoonlijkheidsontwikkeling:
Hierbij wordt gekeken naar stabiliteit en verandering in de karaktereigenschappen die
het ene individu van het andere onderscheiden. Een ontwikkelingspsycholoog die
geïnteresseerd is in persoonlijkheidsontwikkeling kan zich afvragen of een mens
tijdens zijn leven stabiele, duurzame karaktertrekken bezit.
1
,Continu: lengte
Discontinue: gedrag (ineens is een kind in staat om)
Nature: waar besta je uit, wat is je genetische bouw?
Nurture: omgeving, wat zijn de omgevingsinvloeden?
Samenspel maakt iemand z’n ontwikkeling.
Kritieke – gevoelige perioden
- Kritieke periode = specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste (en zelfs onomkeerbare) gevolgen heeft. Bijvoorbeeld: in de buik is drugs en alcohol
in een bepaalde fase nog niet veel impact hebben en in een andere fase wel.
Voorbeeld:
o Rodehond, waterpokken
o Vroeger dachten ze dat er meer ‘gebeurtenissen’ waren die in een kritieke perioden
tot onomkeerbare effecten leidden.
- Gevoelige periode = bepaalde gebeurtenis heeft meer impact dan op een ander moment.
Een bepaalde periode in de ontwikkeling waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde
gebeurtenissen. Bijvoorbeeld: taalontwikkeling ontwikkelt meer in een periode dan in een
andere periode. Niet een kritiek moment. Een gevoelige periode, in de eerste paar jaar heb je
meer invloed op hechting bijvoorbeeld.
Voorbeeld:
o Hechting
o Taal (hoewel hier nog wel discussie over bestaat)
Plasticiteit:
De mate waarin je kan herstellen en waarin de impact groter is en je eigenlijk kan zeggen van je kan
ook weer wat inhalen, als een kind bijvoorbeeld een achterstand heeft, kan een kind dat makkelijker
inhalen dan op latere leeftijd.
2
, Teratogene effecten:
Terras = monster
Gennan = voortbrengen
Wat zijn alle invloeden die schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van het kind?
- Voeding
- Drugs/medicijngebruik
- Alcohol, cafeïne, tabak
- Gezondheid moeder (bijv. kinderziekten, psychiatrische ziekten)
Zwangere vrouw met psychiatrische problematiek: medicatie of niet?
- Voordelen van blijven innemen van antidepressiva?
o Minder stress (mentale staat)
o Leefstijl (eetpatroon, slaapritme)
- Voordelen van het tijdelijk niet innemen van antidepressiva?
o Teratogene effect (er kunnen motorische stoornissen ontstaan)
POP-expertisecentrum
Psychiatrie, Obstetrie, Pediatrie
Bevalling – geboorte
1. Te vroeg (prematuur – minder dan 38 weken) Gevolg: niet volgroeid
2. Te licht (wegen minder dan 2500 gram)
3. Te laat (postmatuur = 2 weken na uitgerekende datum nog in buik)
3
Hoorcollege 1
Deelgebieden ontwikkelingspsychologie
- Fysieke/motorische ontwikkeling
Zij kijken naar de invloed van het lichaam op ons gedrag. Denk aan de invloed van de
hersenen, het zenuwstelsel, de spieren en de zintuigen, maar ook aan de behoefte aan eten
drinken, en slaap.
Onderzoek richt zich bijvoorbeeld op de effecten van de ondervoeding op het groeitempo en
de motoriek van kinderen, of op het seksuele rijpingsproces tijdens de adolescentie.
(De grens tussen 2 perioden rondom de puberteit is bijv. gebaseerd op deze biologische
verandering).
- Cognitieve ontwikkeling (denken) ( Piaget)
Zij proberen te begrijpen hoe groei en verandering in intellectuele vermogens ons gedrag
beïnvloedt. Cognitieve ontwikkelingspsychologen houden zich bezig met denken, leren,
geheugen, probleemoplossing en intelligentie.
Ze onderzoeken bijvoorbeeld hoe intellectuele vermogens in de loop van de kindertijd
veranderen. Of ze proberen te achterhalen in hoeverre er culturele verschillen bestaan in hoe
leerlingen hun successen en mislukkingen op school verklaren. Zij kunnen ook geïnteresseerd
zijn in de manier waarop iemand in de kindertijd een trauma heeft ervaren, zich dit later in
het leven herinnert.
- Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling ( Vygotsky)
o Sociaal-emotionele ontwikkeling:
Hierbij gaat het om de manier waarop de interacties van mensen en hun sociale
relaties in de loop van hun leven groeien, veranderen en stabiel blijven, en om de
manier waarop zij in toenemende mate hun emoties bewust ervaren en greep krijgen
op hun emoties. Ze kijken bijvoorbeeld naar het uitgaansgedrag van adolescenten of
naar de effecten van een klasstructuur op het emotionele welbevinden van
schoolgaande kinderen.
o Persoonlijkheidsontwikkeling:
Hierbij wordt gekeken naar stabiliteit en verandering in de karaktereigenschappen die
het ene individu van het andere onderscheiden. Een ontwikkelingspsycholoog die
geïnteresseerd is in persoonlijkheidsontwikkeling kan zich afvragen of een mens
tijdens zijn leven stabiele, duurzame karaktertrekken bezit.
1
,Continu: lengte
Discontinue: gedrag (ineens is een kind in staat om)
Nature: waar besta je uit, wat is je genetische bouw?
Nurture: omgeving, wat zijn de omgevingsinvloeden?
Samenspel maakt iemand z’n ontwikkeling.
Kritieke – gevoelige perioden
- Kritieke periode = specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste (en zelfs onomkeerbare) gevolgen heeft. Bijvoorbeeld: in de buik is drugs en alcohol
in een bepaalde fase nog niet veel impact hebben en in een andere fase wel.
Voorbeeld:
o Rodehond, waterpokken
o Vroeger dachten ze dat er meer ‘gebeurtenissen’ waren die in een kritieke perioden
tot onomkeerbare effecten leidden.
- Gevoelige periode = bepaalde gebeurtenis heeft meer impact dan op een ander moment.
Een bepaalde periode in de ontwikkeling waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde
gebeurtenissen. Bijvoorbeeld: taalontwikkeling ontwikkelt meer in een periode dan in een
andere periode. Niet een kritiek moment. Een gevoelige periode, in de eerste paar jaar heb je
meer invloed op hechting bijvoorbeeld.
Voorbeeld:
o Hechting
o Taal (hoewel hier nog wel discussie over bestaat)
Plasticiteit:
De mate waarin je kan herstellen en waarin de impact groter is en je eigenlijk kan zeggen van je kan
ook weer wat inhalen, als een kind bijvoorbeeld een achterstand heeft, kan een kind dat makkelijker
inhalen dan op latere leeftijd.
2
, Teratogene effecten:
Terras = monster
Gennan = voortbrengen
Wat zijn alle invloeden die schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van het kind?
- Voeding
- Drugs/medicijngebruik
- Alcohol, cafeïne, tabak
- Gezondheid moeder (bijv. kinderziekten, psychiatrische ziekten)
Zwangere vrouw met psychiatrische problematiek: medicatie of niet?
- Voordelen van blijven innemen van antidepressiva?
o Minder stress (mentale staat)
o Leefstijl (eetpatroon, slaapritme)
- Voordelen van het tijdelijk niet innemen van antidepressiva?
o Teratogene effect (er kunnen motorische stoornissen ontstaan)
POP-expertisecentrum
Psychiatrie, Obstetrie, Pediatrie
Bevalling – geboorte
1. Te vroeg (prematuur – minder dan 38 weken) Gevolg: niet volgroeid
2. Te licht (wegen minder dan 2500 gram)
3. Te laat (postmatuur = 2 weken na uitgerekende datum nog in buik)
3
