Onderdeel 5: het zenuwstelsel 3
Inleiding Een TENS-apparaat wordt gebruikt bij patiënten die chronische pijn ervaren. Het apparaat
wordt soms ook gebruikt om pijn tijdens de bevalling te verminderen. TENS is de afkorting voor
Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Bij deze behandeling wordt met behulp van zwakke
elektrische stroompjes de pijn verminderd. Hoe wordt pijn eigenlijk veroorzaakt? Lesactiviteiten
Op dit hoor-/werkcollege worden eerst de moeilijke concepten uit de stof dieper behandeld. Er
wordt geen uitgebreide samenvatting van de lesstof gegeven, maar op basis van de voorbereiding
(zelfstudie) wordt de stof verdiept en toegepast. In het tweede deel zal een casus met vragen
worden besproken die door studenten van tevoren op Brightspace is gemaakt.
Voorbereiding De te bestuderen hoofdstukken in de boeken zijn bestudeerd en de vragen op
Brightspace zijn gemaakt.
Bestuderen door middel van zelfstudie:
Pathologieboek 1. Hoofdstuk 17.1 t/m 17.3.1.3
Neurologieboek: 1. Hoofdstuk 13, 14.1, 14.2, 19 (NIET:19.4.1), 25.3.2, online materiaal
Vragen en opdrachten op Brightspace De student maakt de voorbereidingsvragen en de vragen
behorend bij de casus van week 5 op Brightspace.
Vergeet niet vragen voor het consultatiecollege in te dienen per mail, 2 dagen van tevoren, met in de
onderwerpregel: ‘Consultatiecollege jaar 1’.
Doelen De student kan:
1. Het ontstaan van pijn, soorten pijn en niet-medicamenteuze pijnbehandeling beschrijven.
Hyperalgesie = langdurig blootgesteld staan aan meerdere pijnprikkels waardoor de gevoeligheid
voor pijn wordt vergoot zoals een hete douche na verbranding van zon.
Tijdens weefselbeschadiging komt naast histamine ook prostaglandina vrij, NSAID’s grijpen hier op
aan.
,Nocireceptoren geven pijn door via de zenuw vezels naar de hersenen.
Pijn is een sensorische gewaarwording en emotionele ervaring. Er zijn verschillende soorten pijn:
- Nociceptieve pijn, door weefselbeschadiging. Directe pijn, gevolgd door langzame pijn branderig.
- Neuropatische pijn, zenuwbeschadiging, latente periode tussen beschadiging en voelen pijn.
Centrale pijn. Pijnscheuten.
- Fantoom pijn. Na geamputeerd ledenmaat.
- Psychogene pijn. Ook wel idiopathische pijn. Chronische pijn waarvoor vaak geen directe oorzaak is.
Pijnsyndroom
Dit is pijn die vaste met een combinatie van verschijnselen voorkomt.
- Neuralgie, pijn in verloop van zenuwen, pijn is stekend snijdend, chronische karakter, komt bijv. voor
bij herpes zoster.
- Complex regionaal pijn syndroom, 1 = zonder zenuwbeschadiging 2 is met ook bekend als Causalgie.
Gebeurt bij letsel aan extremiteiten bijv. ols fractuur. Bij langdurig bestaan kan verandering in
botstructuur voorkomen.
- Causalgie, na steek of schotwonden. CRPS 2, zenuwschade
De VAS schaal wordt gebruikt om pijn te meten. 0I-----I----I------I-------I--------I10 erge pijn
Nociceptie is sensorische prikkels die omgezet worden naar zenuwsignalen.
Dit is de cirkel van loeser wordt gebruikt om pijn te beschrijven. Gewaarwording is het doorgeven van
prikkels aan de hersenen.
Niet medicamenteuze pijn behandelingen(invasieve behandelingen):
- Zenuw(wortel) blokkades, hierbij wordt een perifeer zenuw geblokkeerd, waardoor pijn prikkels het
ruggenmerg niet meer bereiken. Eerst proef blokkade daarna definitieve blokkade. Door middel van
, zenuwschokken, ook wel RF-ablatie. Pijn kan wel weer terug komen.
Blokkades in zenuwwortels (in het wervelkanaal) worden uitgevoerd onder röntgendoorlichting.
Beide handelingen worden door anesthioloog uitgevoerd.
- TENS, kan pijn verminderen maar neemt oorzaak niet weg, zie ook tekst bij Pijnpoort. Apparaatje
wordt op de huid geplakt. Patiënt zelf prikkels reguleren. Contra-indicatie met zwangere vrouwen,
huidziekte of pacemaker.
- Epidurale of intrathecale(ruggenmergzak) toediening, pijnstillers met name morfine, is vaak beter
en minder bijwerkingen.
Chronische pijn en beïnvloeding van pijnbeleving en gedrag:
Chronische pijn heeft geen beschermende invloed meer. Het is vaak van emotionele, psychologische
en Sociaal-culturele aard. Vaak wordt hierbij cognitieve gedrag therapie gegeven. Chronische pijn
gaat samen met angst voor bewegen of in rolstoel te komen en depressie.
Pijnrevalidatiebehandeling:
Chronische pijn gaat vaak samen met achteruitgang van kwaliteit van leven. Hierbij komen fysio,
ergo therapeut, psycholoog bij kijken. De manier waarop men met pijn omgaat wordt veranderd,
denken en gedrag veranderen. Er mee leren omgaan.
Alternatieve methode van pijnbestrijding:
- Acupunctuur
- Reiki
- Massage
- Aromatherapie
- Muziektherapie
- Hypnosebehandelingen
Hoofdpijn:
- Migraine 15% bij vrouwen 6% bij mannen. Vaak al stemmingswisselingen voor aanval. Aanval duurt
meestal een dag. Bij 1 3e 1 tot 3 dagen. Migraine met aura gaat vaak samen met
gezichtsveldstoornis. Tintelingen soms spraakstoornissen. Bij migraine zonder auto ontbreken deze
verschijnselen. Hoofdpijn is eenzijdig en kloppend en bonzend gevoel en kan samen gaan met
misselijkheid en braken. Overgevoeligheid voor licht en geluid. Diagnose migraine wordt gesteld als
patient 5 aanvallen zonder aura heeft gehad. Migraine kan in de familie zitten en komt vaak in
periodes van rust dus begin van weekend of vakantie. Serotonine speelt een rol, tijdens aura is er
vasoconstrictie in de latere fase met doffe hoofdpijn is er vasodilatatie.
Behandeling bestaat uit aanvalscouperen en aanvalsprofylaxe met analgetica zoals aceltylsaliclzuur
en paracetamol. Triptanen zijn nieuwe medicijnen die serotonine receptoren stimuleren waardoor
vasoconstrictie ontstaat. Mag niet gegeven worden aan mensen met hartklachten.
Bij aanvalsprofylaxe worden soms betablokkers gegeven wanneer er 2 tot 3 of meer aanvallen per
maand zijn.
Migraine accompagnee = migraine samen met andere verschijnselen zoals oogspierverlamming en
visusvermindering. Patienten kunnen een hoofdpijn dag boek bijhouden.
- Thunderclap hoofdpijn, zeer hevig en acuut.
- Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie
Inleiding Een TENS-apparaat wordt gebruikt bij patiënten die chronische pijn ervaren. Het apparaat
wordt soms ook gebruikt om pijn tijdens de bevalling te verminderen. TENS is de afkorting voor
Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Bij deze behandeling wordt met behulp van zwakke
elektrische stroompjes de pijn verminderd. Hoe wordt pijn eigenlijk veroorzaakt? Lesactiviteiten
Op dit hoor-/werkcollege worden eerst de moeilijke concepten uit de stof dieper behandeld. Er
wordt geen uitgebreide samenvatting van de lesstof gegeven, maar op basis van de voorbereiding
(zelfstudie) wordt de stof verdiept en toegepast. In het tweede deel zal een casus met vragen
worden besproken die door studenten van tevoren op Brightspace is gemaakt.
Voorbereiding De te bestuderen hoofdstukken in de boeken zijn bestudeerd en de vragen op
Brightspace zijn gemaakt.
Bestuderen door middel van zelfstudie:
Pathologieboek 1. Hoofdstuk 17.1 t/m 17.3.1.3
Neurologieboek: 1. Hoofdstuk 13, 14.1, 14.2, 19 (NIET:19.4.1), 25.3.2, online materiaal
Vragen en opdrachten op Brightspace De student maakt de voorbereidingsvragen en de vragen
behorend bij de casus van week 5 op Brightspace.
Vergeet niet vragen voor het consultatiecollege in te dienen per mail, 2 dagen van tevoren, met in de
onderwerpregel: ‘Consultatiecollege jaar 1’.
Doelen De student kan:
1. Het ontstaan van pijn, soorten pijn en niet-medicamenteuze pijnbehandeling beschrijven.
Hyperalgesie = langdurig blootgesteld staan aan meerdere pijnprikkels waardoor de gevoeligheid
voor pijn wordt vergoot zoals een hete douche na verbranding van zon.
Tijdens weefselbeschadiging komt naast histamine ook prostaglandina vrij, NSAID’s grijpen hier op
aan.
,Nocireceptoren geven pijn door via de zenuw vezels naar de hersenen.
Pijn is een sensorische gewaarwording en emotionele ervaring. Er zijn verschillende soorten pijn:
- Nociceptieve pijn, door weefselbeschadiging. Directe pijn, gevolgd door langzame pijn branderig.
- Neuropatische pijn, zenuwbeschadiging, latente periode tussen beschadiging en voelen pijn.
Centrale pijn. Pijnscheuten.
- Fantoom pijn. Na geamputeerd ledenmaat.
- Psychogene pijn. Ook wel idiopathische pijn. Chronische pijn waarvoor vaak geen directe oorzaak is.
Pijnsyndroom
Dit is pijn die vaste met een combinatie van verschijnselen voorkomt.
- Neuralgie, pijn in verloop van zenuwen, pijn is stekend snijdend, chronische karakter, komt bijv. voor
bij herpes zoster.
- Complex regionaal pijn syndroom, 1 = zonder zenuwbeschadiging 2 is met ook bekend als Causalgie.
Gebeurt bij letsel aan extremiteiten bijv. ols fractuur. Bij langdurig bestaan kan verandering in
botstructuur voorkomen.
- Causalgie, na steek of schotwonden. CRPS 2, zenuwschade
De VAS schaal wordt gebruikt om pijn te meten. 0I-----I----I------I-------I--------I10 erge pijn
Nociceptie is sensorische prikkels die omgezet worden naar zenuwsignalen.
Dit is de cirkel van loeser wordt gebruikt om pijn te beschrijven. Gewaarwording is het doorgeven van
prikkels aan de hersenen.
Niet medicamenteuze pijn behandelingen(invasieve behandelingen):
- Zenuw(wortel) blokkades, hierbij wordt een perifeer zenuw geblokkeerd, waardoor pijn prikkels het
ruggenmerg niet meer bereiken. Eerst proef blokkade daarna definitieve blokkade. Door middel van
, zenuwschokken, ook wel RF-ablatie. Pijn kan wel weer terug komen.
Blokkades in zenuwwortels (in het wervelkanaal) worden uitgevoerd onder röntgendoorlichting.
Beide handelingen worden door anesthioloog uitgevoerd.
- TENS, kan pijn verminderen maar neemt oorzaak niet weg, zie ook tekst bij Pijnpoort. Apparaatje
wordt op de huid geplakt. Patiënt zelf prikkels reguleren. Contra-indicatie met zwangere vrouwen,
huidziekte of pacemaker.
- Epidurale of intrathecale(ruggenmergzak) toediening, pijnstillers met name morfine, is vaak beter
en minder bijwerkingen.
Chronische pijn en beïnvloeding van pijnbeleving en gedrag:
Chronische pijn heeft geen beschermende invloed meer. Het is vaak van emotionele, psychologische
en Sociaal-culturele aard. Vaak wordt hierbij cognitieve gedrag therapie gegeven. Chronische pijn
gaat samen met angst voor bewegen of in rolstoel te komen en depressie.
Pijnrevalidatiebehandeling:
Chronische pijn gaat vaak samen met achteruitgang van kwaliteit van leven. Hierbij komen fysio,
ergo therapeut, psycholoog bij kijken. De manier waarop men met pijn omgaat wordt veranderd,
denken en gedrag veranderen. Er mee leren omgaan.
Alternatieve methode van pijnbestrijding:
- Acupunctuur
- Reiki
- Massage
- Aromatherapie
- Muziektherapie
- Hypnosebehandelingen
Hoofdpijn:
- Migraine 15% bij vrouwen 6% bij mannen. Vaak al stemmingswisselingen voor aanval. Aanval duurt
meestal een dag. Bij 1 3e 1 tot 3 dagen. Migraine met aura gaat vaak samen met
gezichtsveldstoornis. Tintelingen soms spraakstoornissen. Bij migraine zonder auto ontbreken deze
verschijnselen. Hoofdpijn is eenzijdig en kloppend en bonzend gevoel en kan samen gaan met
misselijkheid en braken. Overgevoeligheid voor licht en geluid. Diagnose migraine wordt gesteld als
patient 5 aanvallen zonder aura heeft gehad. Migraine kan in de familie zitten en komt vaak in
periodes van rust dus begin van weekend of vakantie. Serotonine speelt een rol, tijdens aura is er
vasoconstrictie in de latere fase met doffe hoofdpijn is er vasodilatatie.
Behandeling bestaat uit aanvalscouperen en aanvalsprofylaxe met analgetica zoals aceltylsaliclzuur
en paracetamol. Triptanen zijn nieuwe medicijnen die serotonine receptoren stimuleren waardoor
vasoconstrictie ontstaat. Mag niet gegeven worden aan mensen met hartklachten.
Bij aanvalsprofylaxe worden soms betablokkers gegeven wanneer er 2 tot 3 of meer aanvallen per
maand zijn.
Migraine accompagnee = migraine samen met andere verschijnselen zoals oogspierverlamming en
visusvermindering. Patienten kunnen een hoofdpijn dag boek bijhouden.
- Thunderclap hoofdpijn, zeer hevig en acuut.
- Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie
