2018-2019 – J. Ureel - Statistiek
Inleiding tot de statistiek en statistische concepten
Definitie
- Wetenschap, methodiek en techniek v/h verzamelen, bewerken, interpreteren
en presenteren van gegevens/data
- Onderdeel van de wiskunde
Tweeledig doel v/d statistiek
Beschrijven Verklaren/toetsen
Bv. “Criminaliteit is met een derde Bv. Ik wil verklaren hoe vaak jongeren
toegenomen” illegaal Game of Thrones downloaden
(bv. met enquête)
Ordenen & presenteren v. gegevens Generaliseren v/d steekproef naar de
populatie
Voorstellen v. onderzoeksgegevens Je kan onmogelijk een volledige groep
via kengetallen en/of grafische onderzoeken selectie v/d groep =
presentative steekproef veralgemenen naar
grotere populatie
Informatie samenvatten en op een Iets besluiten over een populatie
duidelijke & overtuigende wijze o.b.v. steekproefgegevens
voorstellen (niet alle gegevens weergeven, Onthullen of iets wat we gedaan
maar een deel, bv. met iets visueels) hebben een impact heeft gehad (het
gaat meestal over het ontdekken van dingen
o.b.v. dat algemene)
Statistische subdisciplines: descriptie inductie
Descriptieve/beschrijvende Inductieve/verklarende/toetsende/
statistiek inferentiële statistiek (inferential
Hier gaan wij ons vooral op focussen statistics)
Gemiddelde Hypothesetoetsing (toetsen of een
hypothese klopt)
Mediaan Bv. Ik heb een bepaalde
onderwijsmethode bedacht, en ik ga
nu in deze groep studenten testen of
deze methode werkt.
Spreidingsbreedte Je kan bv. ook naar verschillen kijken
SD = standard deviation Statistische significantie: als bep.
(standaardafwijking) waarden onder bep. grenzen vallen,
zijn ze statistisch significant (er is
statistisch gezien een opvallend verschil)
Modus H0 = nulhypothese = geen effect
Centrummaat H1 = alternatieve hypothese
Spreidingsmaat Effectgrootte
Taartpuntdiagram Parametrische toets
Cirkeldiagram Betrouwbaarheidsinterval
t-toets
ANOVA
Voorbeeld examenvraag: een andere naam voor verklarende statistiek is ...
statistiek.
Statistiek voor niet-statistici
1
, 2018-2019 – J. Ureel - Statistiek
Krantenkop: “Vrouwen zijn voorzichtiger achter het stuur” / “Pas in 2040
zal vergrijzing niet meer toenemen” / “Helft van goedkope USB-laders is
niet veilig” / “Aantal Antwerpse fietsers stijgt”
- Hier moet statistiek achter zitten: o.b.v. gegevens die ze verzameld hebben,
doen ze een uitspraak
- Ze hebben waarschijnlijk een steekproef moeten uitvoeren en dan moeten
veralgemenen naar de grotere populatie (ze kunnen bv. nooit alle goedkope USB-
laders testen)
- Wat ze dan precies hebben gedaan in de onderzoeken, moet je dan lezen in
het artikel
- Krantenkoppen & gegevens hangen v. onderzoek af
Context: je moet bij een onderzoek altijd vragen
hoe/wat/wanneer/waar/met wie/...
Voordelen statistische geletterdheid
Volgens Graham (2017) zijn er vier redenen om statistische geletterdheid te
ontwikkelen bij iedereen:
Reden Statistische gevoeligheid helpt ons de ‘krachten’ die op ons inwerken
1 te begrijpen en de informatie die ons tegemoet komt te verwerken,
vooral als deze informatie misleidend wordt ingezet. Het is belangrijk
dat ook niet-statistici een bep. achtergrond hebben i/d statistiek, zo
kan je bv. toch doorprikken als iemand iets zegt wat niet klopt.
Reden Veel v/d belangrijke beslissingen die we moeten nemen, hebben te
2 maken met cijfermatig denken en met het af- en opwegen v. risico’s.
Reden Bijna elk onderwerp dat aan bod komt op school/de universiteit en i/d
3 media berust voor een groot deel op kwantitatieve data(verwerking).
Dit geldt ook voor academische contexten. Data moeten op accurate
wijze verkregen zijn, het is belangrijk dat je als lezer fouten ziet en
kan zeggen ‘hier klopt iets niet’.
Reden Van statistiek kunnen we ook gewoon genieten!
4
Onderwijsfocus: descriptieve statistiek
Focus op basiselementen en twee belangrijke soorten kengetallen:
centrummaten en spreidingsmaten.
Basiselementen Centrummaten Spreidingsmaten
Datamatrix (Rekenkundig) Standaardafwijking
gemiddelde: waar ligt het
centrum van deze data
ongeveer?
Variabelen Modus (mv. modi) (denk Spreidingsbreedte
aan: wat is er in de mode? =
wat komt het vaakst voor?)
Meetniveaus Mediaan Minimum-maximum
Centrummaten Spreidingsmaten
Ook wel ‘centrale tendentiematen’ of Ook wel ‘kengetallen voor spreiding’
‘kengetallen voor ligging’ genoemd genoemd
Engelse benaming: measures of Engelse benaming: measures of
central tendency variability of measures of dispersion
Kengetallen die een ‘samenvatting’ Kengetallen die een beeld geven v/d
2
Inleiding tot de statistiek en statistische concepten
Definitie
- Wetenschap, methodiek en techniek v/h verzamelen, bewerken, interpreteren
en presenteren van gegevens/data
- Onderdeel van de wiskunde
Tweeledig doel v/d statistiek
Beschrijven Verklaren/toetsen
Bv. “Criminaliteit is met een derde Bv. Ik wil verklaren hoe vaak jongeren
toegenomen” illegaal Game of Thrones downloaden
(bv. met enquête)
Ordenen & presenteren v. gegevens Generaliseren v/d steekproef naar de
populatie
Voorstellen v. onderzoeksgegevens Je kan onmogelijk een volledige groep
via kengetallen en/of grafische onderzoeken selectie v/d groep =
presentative steekproef veralgemenen naar
grotere populatie
Informatie samenvatten en op een Iets besluiten over een populatie
duidelijke & overtuigende wijze o.b.v. steekproefgegevens
voorstellen (niet alle gegevens weergeven, Onthullen of iets wat we gedaan
maar een deel, bv. met iets visueels) hebben een impact heeft gehad (het
gaat meestal over het ontdekken van dingen
o.b.v. dat algemene)
Statistische subdisciplines: descriptie inductie
Descriptieve/beschrijvende Inductieve/verklarende/toetsende/
statistiek inferentiële statistiek (inferential
Hier gaan wij ons vooral op focussen statistics)
Gemiddelde Hypothesetoetsing (toetsen of een
hypothese klopt)
Mediaan Bv. Ik heb een bepaalde
onderwijsmethode bedacht, en ik ga
nu in deze groep studenten testen of
deze methode werkt.
Spreidingsbreedte Je kan bv. ook naar verschillen kijken
SD = standard deviation Statistische significantie: als bep.
(standaardafwijking) waarden onder bep. grenzen vallen,
zijn ze statistisch significant (er is
statistisch gezien een opvallend verschil)
Modus H0 = nulhypothese = geen effect
Centrummaat H1 = alternatieve hypothese
Spreidingsmaat Effectgrootte
Taartpuntdiagram Parametrische toets
Cirkeldiagram Betrouwbaarheidsinterval
t-toets
ANOVA
Voorbeeld examenvraag: een andere naam voor verklarende statistiek is ...
statistiek.
Statistiek voor niet-statistici
1
, 2018-2019 – J. Ureel - Statistiek
Krantenkop: “Vrouwen zijn voorzichtiger achter het stuur” / “Pas in 2040
zal vergrijzing niet meer toenemen” / “Helft van goedkope USB-laders is
niet veilig” / “Aantal Antwerpse fietsers stijgt”
- Hier moet statistiek achter zitten: o.b.v. gegevens die ze verzameld hebben,
doen ze een uitspraak
- Ze hebben waarschijnlijk een steekproef moeten uitvoeren en dan moeten
veralgemenen naar de grotere populatie (ze kunnen bv. nooit alle goedkope USB-
laders testen)
- Wat ze dan precies hebben gedaan in de onderzoeken, moet je dan lezen in
het artikel
- Krantenkoppen & gegevens hangen v. onderzoek af
Context: je moet bij een onderzoek altijd vragen
hoe/wat/wanneer/waar/met wie/...
Voordelen statistische geletterdheid
Volgens Graham (2017) zijn er vier redenen om statistische geletterdheid te
ontwikkelen bij iedereen:
Reden Statistische gevoeligheid helpt ons de ‘krachten’ die op ons inwerken
1 te begrijpen en de informatie die ons tegemoet komt te verwerken,
vooral als deze informatie misleidend wordt ingezet. Het is belangrijk
dat ook niet-statistici een bep. achtergrond hebben i/d statistiek, zo
kan je bv. toch doorprikken als iemand iets zegt wat niet klopt.
Reden Veel v/d belangrijke beslissingen die we moeten nemen, hebben te
2 maken met cijfermatig denken en met het af- en opwegen v. risico’s.
Reden Bijna elk onderwerp dat aan bod komt op school/de universiteit en i/d
3 media berust voor een groot deel op kwantitatieve data(verwerking).
Dit geldt ook voor academische contexten. Data moeten op accurate
wijze verkregen zijn, het is belangrijk dat je als lezer fouten ziet en
kan zeggen ‘hier klopt iets niet’.
Reden Van statistiek kunnen we ook gewoon genieten!
4
Onderwijsfocus: descriptieve statistiek
Focus op basiselementen en twee belangrijke soorten kengetallen:
centrummaten en spreidingsmaten.
Basiselementen Centrummaten Spreidingsmaten
Datamatrix (Rekenkundig) Standaardafwijking
gemiddelde: waar ligt het
centrum van deze data
ongeveer?
Variabelen Modus (mv. modi) (denk Spreidingsbreedte
aan: wat is er in de mode? =
wat komt het vaakst voor?)
Meetniveaus Mediaan Minimum-maximum
Centrummaten Spreidingsmaten
Ook wel ‘centrale tendentiematen’ of Ook wel ‘kengetallen voor spreiding’
‘kengetallen voor ligging’ genoemd genoemd
Engelse benaming: measures of Engelse benaming: measures of
central tendency variability of measures of dispersion
Kengetallen die een ‘samenvatting’ Kengetallen die een beeld geven v/d
2
