SEKSUALITEIT IN PERSPECTIEF
1: WAT IS SEKSUALITEIT?
DEFINITIE VAN SEKSUALITEIT
Wat is seksualiteit
- Wat is seksualiteit voor jou?
- Waarmee is seksualiteit gerelateerd?
- Waar denk je aan als je het woord ‘seksualiteit’ hoort?
- Waar denk je aan als je het woord ‘seks’ hoort?
Psychologie: Gedrag:
- Affectie - Communicatie
- Identiteit - Diversiteit
- Kwetsbaarheid - Geslachtsgemeenschap
- Zelfontplooiing - Experimenteren
- Liefde en intimiteit - Seksspeeltjes
- Spanning, opwinding - Vrijen
- Vertrouwen, relatie - Masturbatie
- Acceptatie, respect, gender
Biologie: Cultuur:
- Lichamelijkheid - Grenzen / consent
- Voortplanting - Diversiteit
- Opwinding - Taboe
- Hormonen - (Seksuele) opvoeding
- Anticonceptie - Wetgeving
- Geslacht - Media
Welke van de dimensie is volgens jullie de belangrijkste?
- Oftewel één van de vier:
o Het gaat over psychologie => beleving => leert ons iets hoe we met andere dingen
omgaan
o Gedrag komt voor uit andere dimensies, niet perse minder belangrijk maar door de
andere te bestuderen krijg je meer zicht op gedrag
o Cultureel beïnvloedt alles, en hij denkt dat ook! => hij gaat dat aantonen
- Oftewel allemaal even gelijk: verhouding tss de vier en vooral ook de link
Cultuur beïnvloedt biologie:
- Wie van jullie heeft voor de eerste menstruatie een feest gekregen? NIEMAND => taboe
- Gedachte-experiment:
o We gaan naar Zuid-Afrika, wie van jullie heeft er een feest gekregen? IEDEREEN
o In die cultuur betekent menstruatie dat je vruchtbaar bent => je zorgt voor
bruidsschat
- Betekenis die we er aan geven is heel anders in verschillende culturen
1
,Cultuur beïnvloedt onze beleving:
- 1ste woordje op het bord = affectie => in onze cultuur wordt er heel veel aandacht
gespendeerd aan het feit dat seksualiteit gepaard gaat met gevoelens, krijgt een betekenis in
de vorm van een relatie, een teken van elkaar graag zien
- Knop terugdraaien naar 100 jaar geleden: er was geen spraken van intimiteit => idee van
intimiteit is een gedachte van 50 jaar geleden
- 100 jaar geleden zei de ene buur tegen de andere: als onze zoon en dochter trouwen dan
hebben we meer land, dus minder aandacht aan de emotionele waarden
- Nog altijd zo: mensen trouwen graag & geven er een rituele betekenis aan, als je uit elkaar
gaat meer juridische betekenis en intimiteit enz verloren gaan
- Gedachte-experiment:
o Japan: wie is er voor u belangrijk?
Antwoord: mijn werkgever – mijn ouders – mijn kinderen – mijn echtgenoot
Werkgever een belangrijk persoon, omdat die niet alleen zorgt voor werk,
maar ook zorgt voor eten en onderhoud van het gezin
Cultuur beïnvloedt gedrag:
- Gedachte-experiment: hij gaat ons hier buiten verwelkomen en 4 vaten bier zetten => ‘voor
de 4 vaten niet op zijn, mogen jullie niet binnen’ & dan doen we dezelfde oefeningen
o Gevolg: het gaat minder lang duren vooraleer dat alle woorden op het bord staan
o Alcohol verlaagt de grens om iets te zeggen, deel van onze inhibities worden
opgeheven
o Normaal gezien vinden we het niet passen om over seksualiteit te praten, zit niet in
onze cultuur
Als klinisch seksuoloog rekening houden met 4 aspecten bv. 2/10 vrouwen ervaart elke keer pijn
tijdens seks.
Seksuele opvoeding:
- Pas op je kan zwanger worden, SOA krijgen of in het ernstigste geval ga je dood => dat is de
negatieve visie die we meekrijgen
- Stilstaan met biologie: uitleggen wat het is, maar ook waar de gevaren zitten
o Bv. clitoris: wat het is, hoe het eruit ziet, … => niet alleen uitleg aan vrouwen, maar
ook aan de partners
- Seks ver van kinderen en kinderen ver van seks => gesprek over seks met de kinderen er een
beetje raar over voelen
- Onderzoek: Hoe vroeger en hoe meer seksuele voorlichting je geeft, hoe groter de kans dat
je tienerzwangerschappen snel seksueel actief worden & veel partners gaat vermijden <> de
kat bij de melk zetten
o Door hen meer informatie te geven meer nadenken over hun keuze en andere keuze
maken tov als men die informatie niet krijgt
- Het is goed om te beseffen dat seksualiteit meer met cultuur heeft te maken dan je denkt
2
,SEKS(E)
ETHYMOLOGIE
- Latijn
o Sexus – afdeling, groep (sekse)
o Secare – snijden, scheiden, verdelen
- Engelse – seks
o 1382 = personen van een bepaald geslacht
o 1526 = eigenschap man of vrouw te zijn
o 1929 = geslachtsgemeenschap – ‘dirty word’
o 1950 =
gender – mannen en vrouwen
seks – seksueel gedrag en aantrekking tot anderen
- Nederlands
o Sekse = biologische verschillen tss mannen en vrouwen
o Seks = gedrag en emoties (opwinding) ikv aantrekking tss mensen en waarbij het
bereiken van seksuele doelen meespeelt
DEFINITIE
Definitie van seks:
- definitie van seks:
- seksualiteit, het seksuele
- geslacht, m.n. biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- seksuele omgang, geslachtsleven
- handelingen en gevoelens die te maken hebben met lichamelijke opwinding en vrijen
- handelingen waarbij je geslachtsorgaan een rol speelt en waarvan je lichamelijk opgewonden
raakt.
o Voorbeelden: ‘seks met iemand hebben`, `telefoonseks`, `soloseks`.
SEKSUALITEIT
ETHYMOLOGIE
- Frans – sexualité
o Sexualité = ‘wat gebonden is aan een bepaald geslacht’.
- Nederlands - seksualiteit
o 1849 = geslachtelijkheid
o 1926 = geslachtsleven
- seksualiteit = bredere betekenis (alle verschijnselen m.b.t. het seksuele leven)
o verwijzingen naar emoties, gedrag(ingen),
o ideeën, verlangens en neigingen.
o Seksualiteit = een eufemisme voor seks (rauwer)
“Ouderen” en “oude mensen”
3
, DEFINITIE
- Definitie van seksualiteit:
o definitie van seksualiteit:
o manier waarop je seks ervaart, bijv. ‘niet durven praten over seksualiteit’
o iemands seksuele emoties, ideeën en gedrag
o het bredere domein van emoties, verlangens, gedragingen, etc. die breder dan zijn
dan de louter paradigmatische seksuele handelingen, emoties
o geslachtelijkheid, geslachtsleven, seks
o iemands seksuele gedrag en neigingen
o het totaal van verschijnselen dat betrekking heeft op het seksuele leven
o uitingen op het gebied van het geslachtsleven of de geslachtsdrift ( Grote Van Dale)
- Alle aspecten die verwijzen naar seksuele gevoelens, fantasieën of seksueel gedrag
o Seksueel gedrag (enge definitie)
Masturbatie
Geslachtsgemeenschap
Kussen, zoenen, strelen
o Seksueel gedrag (bredere definitie)
Flirten
Romantische diner
Zich verleidelijk kleden
Playboy, Penthouse, … lezen
Surfen op het internet op zoek naar seksueel expliciet materiaal
- Gedragingen die als ‘seksueel’ worden gedefinieerd, variëren sterk:
o Tss versch groepen:
versch groepen geven versch betekenis aan seksueel gedrag bv. 26-jarigen vs
56-jarigen bv. orale seks
o Over de tijd:
over de loop van de tijd kan de betekenis evolueren of veranderen bv. orale
seks heeft nu een heel andere betekenis tov wat het vroeger was
o Tss versch culturen:
in sommige culturen orale seks met een man + sperma inslikken om
werkelijk man te worden => versch culturen versch betekenis aan seksualiteit
- ‘seksueel’ is afh van:
o ideeën van normaliteit over seks
goede seks is seks tss 2 gehuwde partners gericht op voortplanting => alles
wat erbuiten viel was abnormaal
o mannelijke en vrouwelijke rolpatronen
tegenwoordig in vraag gesteld, wat zijn die rolpatronen nu eig?
o sociale context
o cultuur
4
1: WAT IS SEKSUALITEIT?
DEFINITIE VAN SEKSUALITEIT
Wat is seksualiteit
- Wat is seksualiteit voor jou?
- Waarmee is seksualiteit gerelateerd?
- Waar denk je aan als je het woord ‘seksualiteit’ hoort?
- Waar denk je aan als je het woord ‘seks’ hoort?
Psychologie: Gedrag:
- Affectie - Communicatie
- Identiteit - Diversiteit
- Kwetsbaarheid - Geslachtsgemeenschap
- Zelfontplooiing - Experimenteren
- Liefde en intimiteit - Seksspeeltjes
- Spanning, opwinding - Vrijen
- Vertrouwen, relatie - Masturbatie
- Acceptatie, respect, gender
Biologie: Cultuur:
- Lichamelijkheid - Grenzen / consent
- Voortplanting - Diversiteit
- Opwinding - Taboe
- Hormonen - (Seksuele) opvoeding
- Anticonceptie - Wetgeving
- Geslacht - Media
Welke van de dimensie is volgens jullie de belangrijkste?
- Oftewel één van de vier:
o Het gaat over psychologie => beleving => leert ons iets hoe we met andere dingen
omgaan
o Gedrag komt voor uit andere dimensies, niet perse minder belangrijk maar door de
andere te bestuderen krijg je meer zicht op gedrag
o Cultureel beïnvloedt alles, en hij denkt dat ook! => hij gaat dat aantonen
- Oftewel allemaal even gelijk: verhouding tss de vier en vooral ook de link
Cultuur beïnvloedt biologie:
- Wie van jullie heeft voor de eerste menstruatie een feest gekregen? NIEMAND => taboe
- Gedachte-experiment:
o We gaan naar Zuid-Afrika, wie van jullie heeft er een feest gekregen? IEDEREEN
o In die cultuur betekent menstruatie dat je vruchtbaar bent => je zorgt voor
bruidsschat
- Betekenis die we er aan geven is heel anders in verschillende culturen
1
,Cultuur beïnvloedt onze beleving:
- 1ste woordje op het bord = affectie => in onze cultuur wordt er heel veel aandacht
gespendeerd aan het feit dat seksualiteit gepaard gaat met gevoelens, krijgt een betekenis in
de vorm van een relatie, een teken van elkaar graag zien
- Knop terugdraaien naar 100 jaar geleden: er was geen spraken van intimiteit => idee van
intimiteit is een gedachte van 50 jaar geleden
- 100 jaar geleden zei de ene buur tegen de andere: als onze zoon en dochter trouwen dan
hebben we meer land, dus minder aandacht aan de emotionele waarden
- Nog altijd zo: mensen trouwen graag & geven er een rituele betekenis aan, als je uit elkaar
gaat meer juridische betekenis en intimiteit enz verloren gaan
- Gedachte-experiment:
o Japan: wie is er voor u belangrijk?
Antwoord: mijn werkgever – mijn ouders – mijn kinderen – mijn echtgenoot
Werkgever een belangrijk persoon, omdat die niet alleen zorgt voor werk,
maar ook zorgt voor eten en onderhoud van het gezin
Cultuur beïnvloedt gedrag:
- Gedachte-experiment: hij gaat ons hier buiten verwelkomen en 4 vaten bier zetten => ‘voor
de 4 vaten niet op zijn, mogen jullie niet binnen’ & dan doen we dezelfde oefeningen
o Gevolg: het gaat minder lang duren vooraleer dat alle woorden op het bord staan
o Alcohol verlaagt de grens om iets te zeggen, deel van onze inhibities worden
opgeheven
o Normaal gezien vinden we het niet passen om over seksualiteit te praten, zit niet in
onze cultuur
Als klinisch seksuoloog rekening houden met 4 aspecten bv. 2/10 vrouwen ervaart elke keer pijn
tijdens seks.
Seksuele opvoeding:
- Pas op je kan zwanger worden, SOA krijgen of in het ernstigste geval ga je dood => dat is de
negatieve visie die we meekrijgen
- Stilstaan met biologie: uitleggen wat het is, maar ook waar de gevaren zitten
o Bv. clitoris: wat het is, hoe het eruit ziet, … => niet alleen uitleg aan vrouwen, maar
ook aan de partners
- Seks ver van kinderen en kinderen ver van seks => gesprek over seks met de kinderen er een
beetje raar over voelen
- Onderzoek: Hoe vroeger en hoe meer seksuele voorlichting je geeft, hoe groter de kans dat
je tienerzwangerschappen snel seksueel actief worden & veel partners gaat vermijden <> de
kat bij de melk zetten
o Door hen meer informatie te geven meer nadenken over hun keuze en andere keuze
maken tov als men die informatie niet krijgt
- Het is goed om te beseffen dat seksualiteit meer met cultuur heeft te maken dan je denkt
2
,SEKS(E)
ETHYMOLOGIE
- Latijn
o Sexus – afdeling, groep (sekse)
o Secare – snijden, scheiden, verdelen
- Engelse – seks
o 1382 = personen van een bepaald geslacht
o 1526 = eigenschap man of vrouw te zijn
o 1929 = geslachtsgemeenschap – ‘dirty word’
o 1950 =
gender – mannen en vrouwen
seks – seksueel gedrag en aantrekking tot anderen
- Nederlands
o Sekse = biologische verschillen tss mannen en vrouwen
o Seks = gedrag en emoties (opwinding) ikv aantrekking tss mensen en waarbij het
bereiken van seksuele doelen meespeelt
DEFINITIE
Definitie van seks:
- definitie van seks:
- seksualiteit, het seksuele
- geslacht, m.n. biologische verschillen tussen mannen en vrouwen
- seksuele omgang, geslachtsleven
- handelingen en gevoelens die te maken hebben met lichamelijke opwinding en vrijen
- handelingen waarbij je geslachtsorgaan een rol speelt en waarvan je lichamelijk opgewonden
raakt.
o Voorbeelden: ‘seks met iemand hebben`, `telefoonseks`, `soloseks`.
SEKSUALITEIT
ETHYMOLOGIE
- Frans – sexualité
o Sexualité = ‘wat gebonden is aan een bepaald geslacht’.
- Nederlands - seksualiteit
o 1849 = geslachtelijkheid
o 1926 = geslachtsleven
- seksualiteit = bredere betekenis (alle verschijnselen m.b.t. het seksuele leven)
o verwijzingen naar emoties, gedrag(ingen),
o ideeën, verlangens en neigingen.
o Seksualiteit = een eufemisme voor seks (rauwer)
“Ouderen” en “oude mensen”
3
, DEFINITIE
- Definitie van seksualiteit:
o definitie van seksualiteit:
o manier waarop je seks ervaart, bijv. ‘niet durven praten over seksualiteit’
o iemands seksuele emoties, ideeën en gedrag
o het bredere domein van emoties, verlangens, gedragingen, etc. die breder dan zijn
dan de louter paradigmatische seksuele handelingen, emoties
o geslachtelijkheid, geslachtsleven, seks
o iemands seksuele gedrag en neigingen
o het totaal van verschijnselen dat betrekking heeft op het seksuele leven
o uitingen op het gebied van het geslachtsleven of de geslachtsdrift ( Grote Van Dale)
- Alle aspecten die verwijzen naar seksuele gevoelens, fantasieën of seksueel gedrag
o Seksueel gedrag (enge definitie)
Masturbatie
Geslachtsgemeenschap
Kussen, zoenen, strelen
o Seksueel gedrag (bredere definitie)
Flirten
Romantische diner
Zich verleidelijk kleden
Playboy, Penthouse, … lezen
Surfen op het internet op zoek naar seksueel expliciet materiaal
- Gedragingen die als ‘seksueel’ worden gedefinieerd, variëren sterk:
o Tss versch groepen:
versch groepen geven versch betekenis aan seksueel gedrag bv. 26-jarigen vs
56-jarigen bv. orale seks
o Over de tijd:
over de loop van de tijd kan de betekenis evolueren of veranderen bv. orale
seks heeft nu een heel andere betekenis tov wat het vroeger was
o Tss versch culturen:
in sommige culturen orale seks met een man + sperma inslikken om
werkelijk man te worden => versch culturen versch betekenis aan seksualiteit
- ‘seksueel’ is afh van:
o ideeën van normaliteit over seks
goede seks is seks tss 2 gehuwde partners gericht op voortplanting => alles
wat erbuiten viel was abnormaal
o mannelijke en vrouwelijke rolpatronen
tegenwoordig in vraag gesteld, wat zijn die rolpatronen nu eig?
o sociale context
o cultuur
4
