Februari 2024 – Juni 2024 (examen 14/06/2024)
Managementvaardigheden - Noordhoff Uitgeverij Fons Koopmans & Suzan Bosch => boek kopen is niet
noodzakelijk
Docent: Inge Van Dooren
Inhoudstafel
Inleiding..................................................................................................................................................6
Les 1: Management & organisaties in een veranderende wereld..........................................................6
1. Waarom management studeren?...................................................................................................6
De universaliteit van management.................................................................................................6
De uitdagingen en beloningen voor een manager..........................................................................6
2. “Management”, een vlag die vele ladingen dekt............................................................................6
Tegenwoordig betekent management:..........................................................................................6
Management:.................................................................................................................................6
3. Wie is manager?.............................................................................................................................6
4. Managementniveaus binnen een organisatie.................................................................................7
Topmanagement............................................................................................................................7
Middenmanagement......................................................................................................................7
Eerstelijns/uitvoerend/lager management.....................................................................................7
5. Wat is management? Wat doen managers? De 4 managementfuncties:.......................................7
Kerntaak 1: plannen........................................................................................................................7
Kerntaak 2: vormgeven van de organisatie....................................................................................7
Kerntaak 3: leidinggeven aan medewerkers...................................................................................7
Kerntaak 4: controleren..................................................................................................................8
De klassieke benadering van strategisch management..................................................................8
De moderne benadering van strategisch management..................................................................8
6. Management, organisaties en verandering....................................................................................8
Welke veranderingen hebben invloed op het werk van een manager?.........................................8
7. Managementvaardigheden: ben ik geschikt als manager?.............................................................8
Managementvaardigheden (Katz)..................................................................................................9
8. Tips voor toekomstige managers....................................................................................................9
Les 2: Plannen & doelstellingen..............................................................................................................9
1. De planningsfunctie: strategische context......................................................................................9
Uitgangspunten: Missie – Rode Kruis.............................................................................................9
2. Plannen: Wat ? Hoe? Waarom ? Soorten van plannen.................................................................10
Waarom plannen?........................................................................................................................10
Soorten van plannen.....................................................................................................................10
Soorten van plannen: wie maakt ze inhoudelijk?.........................................................................10
3. Plannen binnen strategisch management....................................................................................10
1. Situatie analyse mbv SWOT & PESTLE.......................................................................................10
2.A. BNP Paribas: strat. Management – missie & strategie..........................................................11
2.B. Volkswagen Group – missie & strategie................................................................................11
1
, 3. Strategisch denken ipv strategisch management.....................................................................11
4. Hiërarchie van plannen en doelstellingen....................................................................................12
5. Plannen voor een afdeling............................................................................................................12
a. Inhoudelijk een afdelingsvisie ontwikkelen..............................................................................12
b. Inspirerend de afdelingsvisie ontwikkelen................................................................................12
c. De afdelingsvisie omzetten in een plan.....................................................................................12
d. Doelstellingen formuleren en bepalen.....................................................................................12
e. Doelstellingen opvolgen en bijsturen.......................................................................................13
f. SMART doelstellingen bepalen..................................................................................................13
g. Rol van de manager bij het realiseren van het plan..................................................................13
Les 3: Organiseren deel 1: netwerken..................................................................................................14
1. Waarom netwerken?....................................................................................................................14
Belang van netwerken voor een manager....................................................................................14
Integer netwerken........................................................................................................................14
2. Wat is netwerken?........................................................................................................................14
Netwerken = nieuwe mensen ontmoeten....................................................................................14
3. Verschil introveren – extraverten i.f.v. netwerken.......................................................................14
Introverten...................................................................................................................................14
Extraverten...................................................................................................................................15
Na het netwerken: volg je contacten op.......................................................................................15
Les 4: Organiseren deel 2: omgaan met stress en tijd..........................................................................15
1. Wat is stress en werkstress?.........................................................................................................15
Streven naar een optimaal stressniveau => effect op prestaties..................................................15
Stressgevoeligheid........................................................................................................................15
4 verschillende stresstypes...........................................................................................................15
2. Negatieve stress............................................................................................................................16
Waarom is het belangrijk om goed om te gaan met stress en tijd? Voor jezelf............................16
Hoe herken je stress?...................................................................................................................16
Wat is burn-out?...........................................................................................................................16
Wat is burn-out niet?....................................................................................................................17
Fasen burn-out.............................................................................................................................17
Wie is gevoelig voor burn-out?.....................................................................................................17
3. Oorzaken van stress......................................................................................................................17
Hoofdgroepen stressoren op het werk.........................................................................................17
Managers zijn soms zelf de oorzaak van stress.............................................................................17
4. Strategieën van stress management............................................................................................18
3 strategieën van stressmanagement...........................................................................................18
5. Stress en time management.........................................................................................................19
First things first: Stephen Covey: urgentie x belang......................................................................19
Wanneer ontstaat tijdsdruk? ‘moeten’ versus ‘willen’.................................................................19
Time management: Eisenhow matrix...........................................................................................19
2
, Time management = zelfmanagement.........................................................................................19
Les 5: Organiseren deel 3: change management..................................................................................21
Wat wil changemanagement bereiken.........................................................................................21
1. Verandering als constante............................................................................................................21
2. Strategisch handelen....................................................................................................................21
3. Verandering doorvoeren: verandervisie.......................................................................................21
4. Veranderingsstrategieën..............................................................................................................22
Veranderingsstrategieën en type van organisatie........................................................................22
Verandering en uitvoering............................................................................................................23
5 andere elementen ter bepaling van de optimale veranderingsstrategie...................................23
5. Fasering van verandering – weerstand managen.........................................................................23
6. Impact van verandering – 5 fases.................................................................................................24
Gedrag en attitude van medewerkers bij verandering.................................................................24
Change management een makkie?...............................................................................................24
Les 6: Organiseren deel 4: besluitvorming............................................................................................25
1. Besluitvorming en vraagstukken...................................................................................................25
2. Wat bepaalt de kwaliteit van de beslissing?.................................................................................25
3. Complexe besluitvorming.............................................................................................................25
4. Hoe komen besluiten tot stand?...................................................................................................25
Knelpunten van besluitvorming?..................................................................................................26
5. Participatie: noodzaak aan professionele begeleiding..................................................................26
6. Besluitvormingsprocessen: rationeel of organisch.......................................................................26
Het rationele besluitvormingsproces............................................................................................26
7 stappen van het rationele besluitvormingsproces.....................................................................26
Voorbeeld aankoop nieuwe latops...............................................................................................27
Intuïtieve en organische besluitvorming.......................................................................................29
Organische besluitvorming voorbeeld..........................................................................................29
7. Effectief vergaderen.....................................................................................................................30
Effectief online vergaderen...........................................................................................................30
8. Onderhandelen.............................................................................................................................30
Distributief of integratief onderhandelen.....................................................................................30
Emotionle valkuilen bij onderhandelen........................................................................................30
Les 7: Leidinggeven deel 1: motiveren van medewerkers....................................................................31
1. Belang van motiveren...................................................................................................................31
2. Hoofdvormen van motivatie: Motiveren op behoefte..................................................................31
3. Hoofdvormen van motivatie: Motiveren op gedrag.....................................................................31
Rol & impact manager..................................................................................................................32
Hoe als manager impact vergroten?.............................................................................................32
Beoordelingsgesprek....................................................................................................................32
4. Motivatietheorieën.......................................................................................................................32
Basisbehoeften: Maslow...............................................................................................................33
Revisionisten: Herzberg................................................................................................................33
Revisionisten: MC Gregor.............................................................................................................33
3
, Les 8: Leidinggeven: managen met motiverende gesprekken..............................................................34
1. Gesprekken om te motiveren.......................................................................................................34
Metacommunicatie......................................................................................................................34
2. Effectief luisteren..........................................................................................................................34
3. Effectief Zenden............................................................................................................................34
4. Effectief reguleren van het gesprek..............................................................................................34
5. Formele gesprekken.....................................................................................................................34
Coachingsgesprek.........................................................................................................................34
Slechtnieuwsgesprek....................................................................................................................35
Disciplinegesprek..........................................................................................................................35
Les 8: Leidinggeven deel 2: managen van conflicten............................................................................35
1. Het belang van conflictmanagement............................................................................................35
2. Wat is een conflict?......................................................................................................................35
De 7 kernelementen van een conflict...........................................................................................35
3. Niveaus en soorten van conflict....................................................................................................36
4. Conflict als proces: 4 stadia..........................................................................................................36
5. Escalatie van conflicten.................................................................................................................36
6. Management van conflicten.........................................................................................................36
7. Conflictstijlen................................................................................................................................37
Wanneer nodig?...........................................................................................................................39
8. De positieve functies van conflicten.............................................................................................39
9. Hoe positie kiezen in een conflict? Afhankelijk van …...................................................................39
Kwestie.........................................................................................................................................40
Relatie...........................................................................................................................................40
Omstandigheden..........................................................................................................................40
Oefening: (examen)......................................................................................................................40
Les 9: Leidinggeven deel 3: teams aansturen.......................................................................................41
1. Bouwen van effectieve groepen...................................................................................................41
Samenwerken in groepen.............................................................................................................41
2. Organisaties ontwerpen...............................................................................................................41
3. Soorten groepen binnen organisaties...........................................................................................42
Van formele groep naar effectief team........................................................................................42
4. Teamrollen van Belbin: 3 principes...............................................................................................42
Principe 1:.....................................................................................................................................42
Principe 2:.....................................................................................................................................42
Principe 3:.....................................................................................................................................43
De negen teamrollen van Belbin...................................................................................................43
5. Groeifasen van een team Tuckman Model...................................................................................44
Winter – forming..........................................................................................................................45
Voorjaar – storming......................................................................................................................45
Voorjaar – Norming......................................................................................................................45
Zomer - Performing......................................................................................................................45
Herfst – Mourning of adjourning..................................................................................................46
4