Samenvatting Groepsdynamica
hoofdstuk 3 Communiceren in
groepen
3.1 Inleiding
Effectieve groepscommunicatie bestaat uit patronen in de groepscommunicatie
(interactieanalyse, communicatienetwerken, type communicatie) en factoren die
communicatie beïnvloeden (groepsklimaat, omgeving, opstelling van zitplaatsen, humor).
3.2 Groepscommunicatie
Als een groepslid een boodschap stuurt naar een of meer groepsleden (ontvangers) met de
bewuste intentie om het gedrag van de ontvangers te beïnvloeden (Johnson, 2006), spreken
we van groepscommunicatie. We spreken van effectieve communicatie als de
ontvangers de boodschap op dezelfde wijze interpreteren als de zender bedoelde.
Communiceren is een simultaan proces: zenden, ontvangen, interpreteren en concluderen
zijn gebeurtenissen die gelijktijdig plaatsvinden. Als twee mensen met elkaar communiceren
zijn er twee communicatielijnen, bij drie zijn dat er zes, bij vier zijn dat er twaalf en bij acht
zijn dat er 30. De processen die zich in een kleine groep afspelen, vertonen de volgende
kenmerken:
1. De zender besluit een boodschap naar de ontvangers te zenden.
2. De boodschap bestaat uit verbale of non-verbale symbolen.
3. De zender stuurt de boodschap naar de ontvangers.
4. De boodschap wordt via een kanaal verzonden. Een kanaal is het middel waarmee
een boodschap wordt verzonden.
5. De zender neemt de reacties van de ontvangers waar en krijgt op deze wijze
feedback.
6. De ontvangers decoderen de boodschap door de betekenis ervan te interpreteren.
7. De ontvangers reageren intern op hun interpretatie van de boodschap.
8. Onder ruis verstaan we elk element dat het communicatieproces verstoort of
bemoeilijkt. Ruis kan optreden bij:
- De zender: attitudes, referentiekader en de zorgvuldigheid van taal.
- De ontvanger: attitudes, achtergrond en ervaringen.
- Het kanaal: omgevingsgeluiden, spraakproblemen, irriterende of aandacht
afleidende manieren.
3.3 Het zenden en ontvangen van boodschappen
Zenden van een effectieve boodschap
Als je een effectieve boodschap wilt overbrengen, moet je letten op het volgende:
1. Neem de verantwoordelijkheid voor je eigen boodschappen, door in de eerste
persoon enkelvoud te spreken.
2. Zorg ervoor dat je boodschap volledig en concreet is.
3. Zorg ervoor dat je verbale en non-verbale boodschappen congruent zijn, dus in
overeenstemming met elkaar.
4. Herhaal je boodschap via verschillende kanalen.
5. Vraag om feedback over de wijze waarop je boodschappen ontvangen worden.
6. Stem de boodschap af op het referentiekader van de ontvanger.
7. Benoem je gevoelens.
8. Beschrijf het gedrag van anderen zonder erover te oordelen of het te interpreteren.
9. Wees geloofwaardig.
hoofdstuk 3 Communiceren in
groepen
3.1 Inleiding
Effectieve groepscommunicatie bestaat uit patronen in de groepscommunicatie
(interactieanalyse, communicatienetwerken, type communicatie) en factoren die
communicatie beïnvloeden (groepsklimaat, omgeving, opstelling van zitplaatsen, humor).
3.2 Groepscommunicatie
Als een groepslid een boodschap stuurt naar een of meer groepsleden (ontvangers) met de
bewuste intentie om het gedrag van de ontvangers te beïnvloeden (Johnson, 2006), spreken
we van groepscommunicatie. We spreken van effectieve communicatie als de
ontvangers de boodschap op dezelfde wijze interpreteren als de zender bedoelde.
Communiceren is een simultaan proces: zenden, ontvangen, interpreteren en concluderen
zijn gebeurtenissen die gelijktijdig plaatsvinden. Als twee mensen met elkaar communiceren
zijn er twee communicatielijnen, bij drie zijn dat er zes, bij vier zijn dat er twaalf en bij acht
zijn dat er 30. De processen die zich in een kleine groep afspelen, vertonen de volgende
kenmerken:
1. De zender besluit een boodschap naar de ontvangers te zenden.
2. De boodschap bestaat uit verbale of non-verbale symbolen.
3. De zender stuurt de boodschap naar de ontvangers.
4. De boodschap wordt via een kanaal verzonden. Een kanaal is het middel waarmee
een boodschap wordt verzonden.
5. De zender neemt de reacties van de ontvangers waar en krijgt op deze wijze
feedback.
6. De ontvangers decoderen de boodschap door de betekenis ervan te interpreteren.
7. De ontvangers reageren intern op hun interpretatie van de boodschap.
8. Onder ruis verstaan we elk element dat het communicatieproces verstoort of
bemoeilijkt. Ruis kan optreden bij:
- De zender: attitudes, referentiekader en de zorgvuldigheid van taal.
- De ontvanger: attitudes, achtergrond en ervaringen.
- Het kanaal: omgevingsgeluiden, spraakproblemen, irriterende of aandacht
afleidende manieren.
3.3 Het zenden en ontvangen van boodschappen
Zenden van een effectieve boodschap
Als je een effectieve boodschap wilt overbrengen, moet je letten op het volgende:
1. Neem de verantwoordelijkheid voor je eigen boodschappen, door in de eerste
persoon enkelvoud te spreken.
2. Zorg ervoor dat je boodschap volledig en concreet is.
3. Zorg ervoor dat je verbale en non-verbale boodschappen congruent zijn, dus in
overeenstemming met elkaar.
4. Herhaal je boodschap via verschillende kanalen.
5. Vraag om feedback over de wijze waarop je boodschappen ontvangen worden.
6. Stem de boodschap af op het referentiekader van de ontvanger.
7. Benoem je gevoelens.
8. Beschrijf het gedrag van anderen zonder erover te oordelen of het te interpreteren.
9. Wees geloofwaardig.
