Spijsverteringskanaal: mond -> slokdarm -> maag -> dunne darm ->
blinde darm -> dikke darm -> endeldarm -> anus
Aanbevolen hoeveelheden:
Koolhydraten: >40 en%.
Totaal vet: 20-40 en%.
Verz. Vet: <10 en%.
Eiwit: 0,83 g/kg/dag.
WC 3
PPT:
Vervang:
Geraffineerde graanproducten door volkorenproducten.
Boter, harde margarine, bak- en braadvetten door vloeibaar
bak- en braadvet en plantaardige oliën.
Ongefilterde koffie door gefilterde koffie.
Soorten vertering:
Mond:
o Speeksel: amylase: koolhydraten
Maag:
o Maagsap: bacteriën doden. (alle enzymen
stoppen met werken want de zuurgraad is te
hoog).
12 vingerigedarm
o Alvleesklier: spijsverteringsenzymen,
insuline, amylase
Dunne & dikke darm:
o Opname voedingsstoffen, resorptie vocht en
voedingsstoffen, uitscheiding afvalstoffen.
De weg: 24 tot 48 uur.
Mond: fijnmalen voedsel, mengsel met speeksel (enzymen).
Maag: kneden, verblijf 2-3 uur
Dunne darm: darmwand neemt voedingstoffen op in je bloed.
Dikke darm: opname water en zouten, indikken ontlasting.
Spijsverteringsfeiten:
Ontbijt geeft een seintje aan de darmen om te leven.
Wat je ’s ochtends poept is je eten van 24-48 uur eerder.
Koffie werkt prikkelend op de dikke darm, daarom meestal poepen na koffie.
Vette en eiwitrijke maaltijden blijven langer in de maag dan 2-3 uur. (moeilijker om te
verteren).
Opname van voedingsstoffen gebeurt vooral in de dunne darm.
In onze dikke darm wonen biljoenen bacteriën die ons gezond houden.
(geen vragen over metabolisme!!)
,Bij onvoldoende toevoer van koolhydraten kan je lichaam ketonen maken.
Bij te weinig toevoer van zuurstof maakt je lichaam melkzuur aan. Dit verzuurt.
Het vrijmaken van energie kan op 2 manieren:
Met zuurstof:
o Aeroob
o Afbraak pyrodruivenzuur in citroenzuurcyclus -> levert energie uit ATP.
o Restproducten: water en CO2 -> uitscheiding nieren en longen.
o 30-38 ATP.
Zonder zuurstof:
o Anaeroob
o Pyrodruivenzuur: melkzuur.
o Levert weinig energie
o Verzuring met spiervermoeidheid
o 2 ATP
Vertering en resorptie koolhydraten:
Mond: afbraak zetmeel (gedeelte) met behulp van amylase (enzym) in maltose
(disacharide).
Maag: splitsing zetmeel stopt.
Twaalfvingerige darm: pancreassap bevat amylase, maltase en sacharase.
Dunne darm: disachariden gesplitst in monosachariden.
Dunne darm: resorptie monosachariden, fructose en galactose in lever omgezet in
glucose.
Volwassenen moeten meer dan 40% uit de energie van koolhydraten halen
Rekensom er in want komt in de toets!!
Lichaamssamenstelling meten:
Patiënt/ client gerelateerd:
Ondervoeding vaststellen.
Ondervoeding vaststellen.
Veranderingen in lichaamssamenstelling monitoren.
Zorgprofessional gerelateerd:
Je resultaten/ activiteiten uitdrukken in maat en getal.
Middelomtrek tussen onderste rib en boven heup bot.
Je gebruikt 70 % van je energiebehoefte aan metaalbolisme.
, Globaal geldt: beweging = ongeveer 20-30% van de totale energiebehoefte.
Beweegrichtlijnen: 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning
Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
Doe minstens 2x per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen
gecombineerd met balansoefeningen. Voorkom veel stilzitten.
Filmpje:
Koolhydraten:
Verzameling van suikers en zetmelen. Wordt gebruikt als brandstof.
Zit in: brood, aardappelen, rijst, pasta, fruit.
Functie:
Brandstof.
Levert energie: 1 gram = 4kcal. (in de vorm van glucose).
Essentieel voor: hersenen, zenuwcellen, rode bloedcellen en de citroenzuurcyclus.
50-100 gram koolhydraten per dag voor normaal functioneren. Nederlandse voeding
bevat 200-250 gram.
Glucosemolecuul:
C6H12O6.
3 soorten koolhydraten:
De disachariden moeten eerst gesplitst worden
voordat je ze kan gebruiken.
Polysachariden: meervoudige koolhydraten.
Glycogeen: voorraad van glucose in je lichaam.
Cellulose: de waterstof bruggen kan je lichaam moeilijk afbreken. Worden ook niet verteerd.
Vertering en resorptie:
Mond: afbraak zetmeel (gedeelte) met behulp van amylase (enzym) in maltose
(disacharide).
Maag: splitsing zetmeel gaat door.
Twaalfvingerige darm: pancreassap bevat amylase, maltase en sacharase.
Dunne darm: disachariden gesplitst in monosachariden. (wordt ook lactase gevormd,
dat kan disachariden splitsen).
Dunne darmwand: resorptie monosachariden. Fructose en galactose in lever omgezet
in glucose.
Lever: fructose en galactose worden omgezet in glucose.
Regulatie bloedglucose:
Normale glucosewaarde: 4-8 mmol/L.
Hoge bloedglucose: afgifte insuline. Opname glucose in cellen.
Lage bloedglucose: afgifte glucagon. Vrijmaken glucose uit glycogeen.
Metabolisme: (het vrijmaken van energie kan op 2 manieren):
Met zuurstof: aeroob:
blinde darm -> dikke darm -> endeldarm -> anus
Aanbevolen hoeveelheden:
Koolhydraten: >40 en%.
Totaal vet: 20-40 en%.
Verz. Vet: <10 en%.
Eiwit: 0,83 g/kg/dag.
WC 3
PPT:
Vervang:
Geraffineerde graanproducten door volkorenproducten.
Boter, harde margarine, bak- en braadvetten door vloeibaar
bak- en braadvet en plantaardige oliën.
Ongefilterde koffie door gefilterde koffie.
Soorten vertering:
Mond:
o Speeksel: amylase: koolhydraten
Maag:
o Maagsap: bacteriën doden. (alle enzymen
stoppen met werken want de zuurgraad is te
hoog).
12 vingerigedarm
o Alvleesklier: spijsverteringsenzymen,
insuline, amylase
Dunne & dikke darm:
o Opname voedingsstoffen, resorptie vocht en
voedingsstoffen, uitscheiding afvalstoffen.
De weg: 24 tot 48 uur.
Mond: fijnmalen voedsel, mengsel met speeksel (enzymen).
Maag: kneden, verblijf 2-3 uur
Dunne darm: darmwand neemt voedingstoffen op in je bloed.
Dikke darm: opname water en zouten, indikken ontlasting.
Spijsverteringsfeiten:
Ontbijt geeft een seintje aan de darmen om te leven.
Wat je ’s ochtends poept is je eten van 24-48 uur eerder.
Koffie werkt prikkelend op de dikke darm, daarom meestal poepen na koffie.
Vette en eiwitrijke maaltijden blijven langer in de maag dan 2-3 uur. (moeilijker om te
verteren).
Opname van voedingsstoffen gebeurt vooral in de dunne darm.
In onze dikke darm wonen biljoenen bacteriën die ons gezond houden.
(geen vragen over metabolisme!!)
,Bij onvoldoende toevoer van koolhydraten kan je lichaam ketonen maken.
Bij te weinig toevoer van zuurstof maakt je lichaam melkzuur aan. Dit verzuurt.
Het vrijmaken van energie kan op 2 manieren:
Met zuurstof:
o Aeroob
o Afbraak pyrodruivenzuur in citroenzuurcyclus -> levert energie uit ATP.
o Restproducten: water en CO2 -> uitscheiding nieren en longen.
o 30-38 ATP.
Zonder zuurstof:
o Anaeroob
o Pyrodruivenzuur: melkzuur.
o Levert weinig energie
o Verzuring met spiervermoeidheid
o 2 ATP
Vertering en resorptie koolhydraten:
Mond: afbraak zetmeel (gedeelte) met behulp van amylase (enzym) in maltose
(disacharide).
Maag: splitsing zetmeel stopt.
Twaalfvingerige darm: pancreassap bevat amylase, maltase en sacharase.
Dunne darm: disachariden gesplitst in monosachariden.
Dunne darm: resorptie monosachariden, fructose en galactose in lever omgezet in
glucose.
Volwassenen moeten meer dan 40% uit de energie van koolhydraten halen
Rekensom er in want komt in de toets!!
Lichaamssamenstelling meten:
Patiënt/ client gerelateerd:
Ondervoeding vaststellen.
Ondervoeding vaststellen.
Veranderingen in lichaamssamenstelling monitoren.
Zorgprofessional gerelateerd:
Je resultaten/ activiteiten uitdrukken in maat en getal.
Middelomtrek tussen onderste rib en boven heup bot.
Je gebruikt 70 % van je energiebehoefte aan metaalbolisme.
, Globaal geldt: beweging = ongeveer 20-30% van de totale energiebehoefte.
Beweegrichtlijnen: 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning
Langer, vaker en/of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
Doe minstens 2x per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen
gecombineerd met balansoefeningen. Voorkom veel stilzitten.
Filmpje:
Koolhydraten:
Verzameling van suikers en zetmelen. Wordt gebruikt als brandstof.
Zit in: brood, aardappelen, rijst, pasta, fruit.
Functie:
Brandstof.
Levert energie: 1 gram = 4kcal. (in de vorm van glucose).
Essentieel voor: hersenen, zenuwcellen, rode bloedcellen en de citroenzuurcyclus.
50-100 gram koolhydraten per dag voor normaal functioneren. Nederlandse voeding
bevat 200-250 gram.
Glucosemolecuul:
C6H12O6.
3 soorten koolhydraten:
De disachariden moeten eerst gesplitst worden
voordat je ze kan gebruiken.
Polysachariden: meervoudige koolhydraten.
Glycogeen: voorraad van glucose in je lichaam.
Cellulose: de waterstof bruggen kan je lichaam moeilijk afbreken. Worden ook niet verteerd.
Vertering en resorptie:
Mond: afbraak zetmeel (gedeelte) met behulp van amylase (enzym) in maltose
(disacharide).
Maag: splitsing zetmeel gaat door.
Twaalfvingerige darm: pancreassap bevat amylase, maltase en sacharase.
Dunne darm: disachariden gesplitst in monosachariden. (wordt ook lactase gevormd,
dat kan disachariden splitsen).
Dunne darmwand: resorptie monosachariden. Fructose en galactose in lever omgezet
in glucose.
Lever: fructose en galactose worden omgezet in glucose.
Regulatie bloedglucose:
Normale glucosewaarde: 4-8 mmol/L.
Hoge bloedglucose: afgifte insuline. Opname glucose in cellen.
Lage bloedglucose: afgifte glucagon. Vrijmaken glucose uit glycogeen.
Metabolisme: (het vrijmaken van energie kan op 2 manieren):
Met zuurstof: aeroob:
