Aantekeningen werkcollege 3
Bij Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 kan er sprake zijn van een
beslissing: maatregel (procedures die maatregelen treffen, bijv. status
gezagshouders) art. 15 – recht van de rechter en uitoefening art. 17 –
recht van de gewone verblijfplaats van het kind.
Er kan ook sprake zijn van rechtswege art. 16: hoe komt het gezag van
rechtswege tot stand? Dan is volgens lid 1 het recht van de gewone
verblijfplaats van het kind van toepassing. Het kan ook zo zijn dat de
gewone verblijfplaats van het kind wijzigt:
- Art. 4 (situatie één ouder heeft geen gezag) – er wordt gekeken naar
het recht van de nieuwe gewone verblijfplaats;
- Lid 3 (situatie ouder heeft het gezag) – gezag blijft bestaan.
(bovenstaande hoort nog bij werkcollege 2)
Zie ook casusvragen.
Een wijziging verblijfplaats kan op twee manieren: geoorloofd of
ongeoorloofd.
Om dit te beoordelen is de vraag: was er toestemming om de grens over
te gaan?
Niet spreken over ‘illegale overbrenging’, in dit vak ‘ongeoorloofd’, want
het gaat over privaatrechtelijke kinderontvoering.
Als er een strafrechtelijke procedure loopt, kan dit tegenwerken om je kind
terug te krijgen.
Voornamelijk worden Nederlandse kinderen ontvoerd naar Duitsland,
Spanje en België.
Haags Kinderontvoeringsverdrag 1980 vergemakkelijkt de teruggeleiding
van de ontvoerde kinderen. In Europa wordt dit verdrag aangevuld door
Brussel II-ter VO.
Het HKOV ’80 betekent dat je een systeem hebt om kinderen terug te
geleiden.
Kern is art. 12 van het Verdrag. Onmiddellijk bevel tot terugkeer.
Art. 12 lid 1 verwijst naar definitie art. 3: ongeoorloofde overbrenging
(geen toestemming om over de grens te gaan) of ongeoorloofde
vasthouding (wel toestemming om de grens over te gaan, maar voor
bepaalde periode en terugkeer geschied niet).
De procedure die o.g.v. het verdrag begint is de teruggeleidingsprocedure
(kan gezien worden als kort geding). Motto verdrag: eerst terug dan
praten. Hiermee wordt voorkomen dat een ontvoerende ouder voordeel
heeft bij de ontvoering.
Teruggeleidingsprocedure moet altijd gestart worden in het land waar de
kinderen zich bevinden – art. 12.
Bodemprocedure (bijv. om eenhoofdig gezag te vragen) wordt gestart in
het land van gewone verblijfplaats van de kinderen. Bodemprocedure
moet niet, mag wel. In bodemprocedure kun je niet eisen dat kinderen
, terug moeten, dit gebeurt in teruggeleidingsprocedure. Het Haags
Kinderontvoeringsverdrag is een uitwerking van de
teruggeleidingsprocedure, niet de bodemprocedure.
Het voordeel om de teruggeleidingsprocedure te starten in het land waar
de kinderen zich bevinden is dat het gemakkelijker is m.b.t. executeren (je
kan meteen politie inroepen indien geoordeeld wordt dat kinderen terug
moeten).
Voordat sprake is van een ongeoorloofde procedure moet sprake zijn van
een schending van het gezagsrecht. Het gezagsrecht wordt beoordeeld
naar het recht van de gewone verblijfplaats van het kind, voorafgaand aan
de overbrenging.
Uitgangspunt is dat kinderen terug moeten indien er sprake is van
ongeoorloofde overbrenging. Hiervan is sprake indien het gezagsrecht is
geschonden.
Het kan zo zijn dat het kind naar NL wordt ontvoerd (inkomende
kinderontvoering), maar het kan ook gaan om kinderen die vanuit NL naar
het buitenland wordt ontvoerd (uitgaande kinderontvoering).
Bij inkomende kinderontvoeringszaken hangt het bij het kader van
beoordeling ervan af waar de kinderen vandaan komen. Indien kinderen
uit EU, dan beoordelen a.d.h.v. het Haags Kinderontvoeringsverdrag 1980.
Ook Brussel II-ter wordt toegepast.
Indien geen EU, maar wel aansluiting HKOV, dan HKOV.
Indien geen EU en geen HKOV, dan kan NL alsnog het kind terugsturen (dit
kan in NL, maar is in andere landen ongebruikelijk).
Indien er sprake is van een bodemprocedure voordat het kind ontvoerd
wordt: art. 7 Brussel II ter
Indien er sprake is van een bodemprocedure nadat het kind ontvoerd
wordt: art. 9 indien naar EU-land en art. 7 Haags
Kinderbeschermingsverdrag 1996 indien naar niet-EU-land.
Indien er sprake is van een teruggeleidingsprocedure in NL (kind wordt
ontvoerd in NL):
- Vanuit EU: HKOV + art. 22-29 Brussel II ter
- Vanuit HKOV buiten EU: HKOV
- Vanuit niet-HKOV: uitvoeringswet + analoog HKOV
HR 2018: ontvoering naar niet-HKOV. Als het kind zich bevind in een HKOV-
land, dan daar teruggeleidingsprocedure beginnen. Toegevoegd door HR:
in de situatie dat het kind voorafgaand aan de ontvoering in NL gewone
verblijfplaats had en wordt ontvoerd naar niet-KHOV land, dan kun je ook
teruggeleidingsprocedure in NL voeren (uitzondering). Uiteindelijk schiet je
er niets mee op, want tenuitvoerlegging gaat niet, meer gedaan om
maatschappelijk uit te leggen dat er iets te doen is, maar eigenlijk is er
niets tegen te doen.
Bij Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 kan er sprake zijn van een
beslissing: maatregel (procedures die maatregelen treffen, bijv. status
gezagshouders) art. 15 – recht van de rechter en uitoefening art. 17 –
recht van de gewone verblijfplaats van het kind.
Er kan ook sprake zijn van rechtswege art. 16: hoe komt het gezag van
rechtswege tot stand? Dan is volgens lid 1 het recht van de gewone
verblijfplaats van het kind van toepassing. Het kan ook zo zijn dat de
gewone verblijfplaats van het kind wijzigt:
- Art. 4 (situatie één ouder heeft geen gezag) – er wordt gekeken naar
het recht van de nieuwe gewone verblijfplaats;
- Lid 3 (situatie ouder heeft het gezag) – gezag blijft bestaan.
(bovenstaande hoort nog bij werkcollege 2)
Zie ook casusvragen.
Een wijziging verblijfplaats kan op twee manieren: geoorloofd of
ongeoorloofd.
Om dit te beoordelen is de vraag: was er toestemming om de grens over
te gaan?
Niet spreken over ‘illegale overbrenging’, in dit vak ‘ongeoorloofd’, want
het gaat over privaatrechtelijke kinderontvoering.
Als er een strafrechtelijke procedure loopt, kan dit tegenwerken om je kind
terug te krijgen.
Voornamelijk worden Nederlandse kinderen ontvoerd naar Duitsland,
Spanje en België.
Haags Kinderontvoeringsverdrag 1980 vergemakkelijkt de teruggeleiding
van de ontvoerde kinderen. In Europa wordt dit verdrag aangevuld door
Brussel II-ter VO.
Het HKOV ’80 betekent dat je een systeem hebt om kinderen terug te
geleiden.
Kern is art. 12 van het Verdrag. Onmiddellijk bevel tot terugkeer.
Art. 12 lid 1 verwijst naar definitie art. 3: ongeoorloofde overbrenging
(geen toestemming om over de grens te gaan) of ongeoorloofde
vasthouding (wel toestemming om de grens over te gaan, maar voor
bepaalde periode en terugkeer geschied niet).
De procedure die o.g.v. het verdrag begint is de teruggeleidingsprocedure
(kan gezien worden als kort geding). Motto verdrag: eerst terug dan
praten. Hiermee wordt voorkomen dat een ontvoerende ouder voordeel
heeft bij de ontvoering.
Teruggeleidingsprocedure moet altijd gestart worden in het land waar de
kinderen zich bevinden – art. 12.
Bodemprocedure (bijv. om eenhoofdig gezag te vragen) wordt gestart in
het land van gewone verblijfplaats van de kinderen. Bodemprocedure
moet niet, mag wel. In bodemprocedure kun je niet eisen dat kinderen
, terug moeten, dit gebeurt in teruggeleidingsprocedure. Het Haags
Kinderontvoeringsverdrag is een uitwerking van de
teruggeleidingsprocedure, niet de bodemprocedure.
Het voordeel om de teruggeleidingsprocedure te starten in het land waar
de kinderen zich bevinden is dat het gemakkelijker is m.b.t. executeren (je
kan meteen politie inroepen indien geoordeeld wordt dat kinderen terug
moeten).
Voordat sprake is van een ongeoorloofde procedure moet sprake zijn van
een schending van het gezagsrecht. Het gezagsrecht wordt beoordeeld
naar het recht van de gewone verblijfplaats van het kind, voorafgaand aan
de overbrenging.
Uitgangspunt is dat kinderen terug moeten indien er sprake is van
ongeoorloofde overbrenging. Hiervan is sprake indien het gezagsrecht is
geschonden.
Het kan zo zijn dat het kind naar NL wordt ontvoerd (inkomende
kinderontvoering), maar het kan ook gaan om kinderen die vanuit NL naar
het buitenland wordt ontvoerd (uitgaande kinderontvoering).
Bij inkomende kinderontvoeringszaken hangt het bij het kader van
beoordeling ervan af waar de kinderen vandaan komen. Indien kinderen
uit EU, dan beoordelen a.d.h.v. het Haags Kinderontvoeringsverdrag 1980.
Ook Brussel II-ter wordt toegepast.
Indien geen EU, maar wel aansluiting HKOV, dan HKOV.
Indien geen EU en geen HKOV, dan kan NL alsnog het kind terugsturen (dit
kan in NL, maar is in andere landen ongebruikelijk).
Indien er sprake is van een bodemprocedure voordat het kind ontvoerd
wordt: art. 7 Brussel II ter
Indien er sprake is van een bodemprocedure nadat het kind ontvoerd
wordt: art. 9 indien naar EU-land en art. 7 Haags
Kinderbeschermingsverdrag 1996 indien naar niet-EU-land.
Indien er sprake is van een teruggeleidingsprocedure in NL (kind wordt
ontvoerd in NL):
- Vanuit EU: HKOV + art. 22-29 Brussel II ter
- Vanuit HKOV buiten EU: HKOV
- Vanuit niet-HKOV: uitvoeringswet + analoog HKOV
HR 2018: ontvoering naar niet-HKOV. Als het kind zich bevind in een HKOV-
land, dan daar teruggeleidingsprocedure beginnen. Toegevoegd door HR:
in de situatie dat het kind voorafgaand aan de ontvoering in NL gewone
verblijfplaats had en wordt ontvoerd naar niet-KHOV land, dan kun je ook
teruggeleidingsprocedure in NL voeren (uitzondering). Uiteindelijk schiet je
er niets mee op, want tenuitvoerlegging gaat niet, meer gedaan om
maatschappelijk uit te leggen dat er iets te doen is, maar eigenlijk is er
niets tegen te doen.
