Algemene microbiologie
Geschiedenis van microbiologie
Germ theory
- Aristoteles
o Seksuele en aseksuele reproductie
o Spontane generatie of abiogenese
- Francesco Redi
o Eerste experiment om abiogenese te bewijzen -> experiment
met vlees in een pot zonder kurk, pot met kurk en pot met
membraan. Bij pot met gaasje erop zie je de maden op het
gaasje en niet op het vlees, dus heb je bewijs dat abiogenese niet mogelijk is -> er
moet contact zijn
o Nog meerdere experimenten geweest door verschillende personen om te bewijzen
dat spontane generatie niet mogelijk is
- Louis Pasteur
o Fles met zwanenhals -> verwarmde bouillon en liet lang staan, er kwam een laagje
stof in de zwanenhals maar die kon niet bij de bouillon komen -> bleef helder dus
geen contaminatie
o Vervolgens fles op z’n kant gelegd zodat de bouillon nu wel in aanraking kan komen
met het stof en vervolgens zie je dat de bouillon troebel is geworden, dus is er
contaminatie geweest
o Pasteuriseren komt ook wel van het experiment van deze man -> kort verhitten om
de houdbaarheid te verlengen
- Robert Koch
o Postulaten van Koch
1. Micro-organisme moet aanwezig zijn bij een persoon die ziek is
2. Kiem moet geïsoleerd kunnen worden en moet kunnen groeien op agarplaat
3. Kiem moet dezelfde symptomen geven in een nieuw organisme
4. Aantonen dat de symptomen daadwerkelijk van die kiem komen
o Wanneer we deze vier postulaten hebben, kunnen we zeggen dat het micro-
organisme de oorzaak is van de ziekte
- Edward Jenner
o Eerste vaccinatie
o Koeienpokvirus (vaccinia) werd gebruikt om immuniteit te verkrijgen voor gewone
pokkenvirus (variola) -> hier komt ook de naam vaccinatie vandaan
Karakteristieken van prokaryote cellen
Prokaryoten versus eukaryoten
1
,Grootte, vorm en schikking
An overview of structure Op het examen altijd een vraag over de
- Een celmembraan, vaak omgeven door celwand structuur van een bacterie (dus
- Intern cytoplasma met ribosomen en nucleaire regio bijvoorbeeld tekenen)
- Variatie aan externe structuren, zoals capsule, flagella en pilli
Belangrijk om de buitenkant te bespreken -> immuunsysteem herkent dit en gaat op basis hiervan
reageren.
Celwand
- Ligt buiten de celmembraan
- Functies
o Geven de cel zijn vorm
o Voorkomt dat de cel openbarst door osmose
- Componenten
o Peptidoglycaan
o Buitenste membraan
o Periplasmatische ruimte
- Verschil tussen celmembraan van eukaryoot en prokaryoot -> eukaryoten hebben
cholesterol, prokaryoten hebben sterkere celmembraan omdat er geen cholesterol in zit
Gram positief of gram negatief?
2
, Peptidoglycaan of mureïne
De celwand bevat een peptidoglycaanlaag -> bevat 2 aspecten, suikers en eiwitten/aminozuren ->
NAG – NAM (NAG: N-acetylglucosamine, NAM: N-acetylmureïnezuur)
Er wordt gecrosslinked bij de tetrapeptides, met het derde aminozuur
- Lysine -> meeste gram positieven
- Diaminopimeline zuur -> meeste gram negatieven Chemische structuren moet je
Disacharide backbone is identiek voor alle bacteriën kunnen tekenen
Tetrapeptide
- L-alanine
- D-glutaminezuur
- L-lysine (gram positief)
- Diaminopilemine zuur (gram negatief)
- D-alanine
D-glutaminezuur
Diaminopilemine zuur
Gram negatief versus gram positief
- Gram negatief
o Meestal geen oligopeptidebrug
o Connectie tussen DAP en D-alanine
- Gram positief
o Oligopeptidebrug
o 5 glycine moleculen (kunnen ook andere aminozuren zijn
o Op positie 3 een lysine en geen rechtstreekse binding 3-4
maar we hebben aminozuren staan
dus een echte peptidebrug Examenvraag -> teken de celwand
van een gram positieve of gram
negatieve of zuurvaste bacterie
3
, Gram positieve bacterie
- Antennes die vertrekken vanuit
peptidoglycaanlaag zijn teichoïdezuren,
als ze vertrekken vanuit de
celmembraan dan zijn dit
lipoteichoïdezuren
- Dikke laag van peptidoglycaan
o 60-90% van de celwand is
peptidoglycaan
- Lipotechoïne- en teichoïdezuren
o Polymeren van ribitolfosfaat of
glycerolfosfaat
o Bestaat uit 3 delen
▪ De R-groep kan variëren -> heel veel mogelijkheden voor variatie, een soort
van antigen
▪ Ribitol zijn 5 koolstoffen, glycerol heeft er maar 3 -> bij ribitol heb je meer
variatie, want je hebt 3 plaatsen waar een R-groep kan geplaatst worden
▪ Negatief geladen -> Ca2+ kan gevangen worden, calcium is heel belangrijk
voor de bacterie om te kunnen groeien
- Eiwitten
o Adhesiefactoren
o Productie van capsule
o Penicillin binding protein (PBP) in celmembraan
Gram negatieve bacterie
- Heeft een veel dunnere
peptidoglycaanlaag
o Maar 10-20% van de
celwand is peptidoglycaan
o Verteerde peptidoglycaan
geeft sferoblast (2
membranen)
- Periplasmatische ruimte
o Ruimte tussen cel en
buitenste membraan
o Bevat peptidoglycaan,
toxines en enzymen ->
enzymen kunnen stoffen afbreken zodat ze wel door de buitenste membraan kunnen
passeren
- Geen teichoïnezuren -> je hebt hier liposachariden die vertrekken vanuit het buitenste
membraan -> de LPS zijn heel belangrijk!
- Heeft 2 membranen (gram positief heeft er maar 1)
- Proteïnen
o Adhesiefactoren
o Productie van capsule
o Penicillin binding protein (PBP) in celmembraan
4
Geschiedenis van microbiologie
Germ theory
- Aristoteles
o Seksuele en aseksuele reproductie
o Spontane generatie of abiogenese
- Francesco Redi
o Eerste experiment om abiogenese te bewijzen -> experiment
met vlees in een pot zonder kurk, pot met kurk en pot met
membraan. Bij pot met gaasje erop zie je de maden op het
gaasje en niet op het vlees, dus heb je bewijs dat abiogenese niet mogelijk is -> er
moet contact zijn
o Nog meerdere experimenten geweest door verschillende personen om te bewijzen
dat spontane generatie niet mogelijk is
- Louis Pasteur
o Fles met zwanenhals -> verwarmde bouillon en liet lang staan, er kwam een laagje
stof in de zwanenhals maar die kon niet bij de bouillon komen -> bleef helder dus
geen contaminatie
o Vervolgens fles op z’n kant gelegd zodat de bouillon nu wel in aanraking kan komen
met het stof en vervolgens zie je dat de bouillon troebel is geworden, dus is er
contaminatie geweest
o Pasteuriseren komt ook wel van het experiment van deze man -> kort verhitten om
de houdbaarheid te verlengen
- Robert Koch
o Postulaten van Koch
1. Micro-organisme moet aanwezig zijn bij een persoon die ziek is
2. Kiem moet geïsoleerd kunnen worden en moet kunnen groeien op agarplaat
3. Kiem moet dezelfde symptomen geven in een nieuw organisme
4. Aantonen dat de symptomen daadwerkelijk van die kiem komen
o Wanneer we deze vier postulaten hebben, kunnen we zeggen dat het micro-
organisme de oorzaak is van de ziekte
- Edward Jenner
o Eerste vaccinatie
o Koeienpokvirus (vaccinia) werd gebruikt om immuniteit te verkrijgen voor gewone
pokkenvirus (variola) -> hier komt ook de naam vaccinatie vandaan
Karakteristieken van prokaryote cellen
Prokaryoten versus eukaryoten
1
,Grootte, vorm en schikking
An overview of structure Op het examen altijd een vraag over de
- Een celmembraan, vaak omgeven door celwand structuur van een bacterie (dus
- Intern cytoplasma met ribosomen en nucleaire regio bijvoorbeeld tekenen)
- Variatie aan externe structuren, zoals capsule, flagella en pilli
Belangrijk om de buitenkant te bespreken -> immuunsysteem herkent dit en gaat op basis hiervan
reageren.
Celwand
- Ligt buiten de celmembraan
- Functies
o Geven de cel zijn vorm
o Voorkomt dat de cel openbarst door osmose
- Componenten
o Peptidoglycaan
o Buitenste membraan
o Periplasmatische ruimte
- Verschil tussen celmembraan van eukaryoot en prokaryoot -> eukaryoten hebben
cholesterol, prokaryoten hebben sterkere celmembraan omdat er geen cholesterol in zit
Gram positief of gram negatief?
2
, Peptidoglycaan of mureïne
De celwand bevat een peptidoglycaanlaag -> bevat 2 aspecten, suikers en eiwitten/aminozuren ->
NAG – NAM (NAG: N-acetylglucosamine, NAM: N-acetylmureïnezuur)
Er wordt gecrosslinked bij de tetrapeptides, met het derde aminozuur
- Lysine -> meeste gram positieven
- Diaminopimeline zuur -> meeste gram negatieven Chemische structuren moet je
Disacharide backbone is identiek voor alle bacteriën kunnen tekenen
Tetrapeptide
- L-alanine
- D-glutaminezuur
- L-lysine (gram positief)
- Diaminopilemine zuur (gram negatief)
- D-alanine
D-glutaminezuur
Diaminopilemine zuur
Gram negatief versus gram positief
- Gram negatief
o Meestal geen oligopeptidebrug
o Connectie tussen DAP en D-alanine
- Gram positief
o Oligopeptidebrug
o 5 glycine moleculen (kunnen ook andere aminozuren zijn
o Op positie 3 een lysine en geen rechtstreekse binding 3-4
maar we hebben aminozuren staan
dus een echte peptidebrug Examenvraag -> teken de celwand
van een gram positieve of gram
negatieve of zuurvaste bacterie
3
, Gram positieve bacterie
- Antennes die vertrekken vanuit
peptidoglycaanlaag zijn teichoïdezuren,
als ze vertrekken vanuit de
celmembraan dan zijn dit
lipoteichoïdezuren
- Dikke laag van peptidoglycaan
o 60-90% van de celwand is
peptidoglycaan
- Lipotechoïne- en teichoïdezuren
o Polymeren van ribitolfosfaat of
glycerolfosfaat
o Bestaat uit 3 delen
▪ De R-groep kan variëren -> heel veel mogelijkheden voor variatie, een soort
van antigen
▪ Ribitol zijn 5 koolstoffen, glycerol heeft er maar 3 -> bij ribitol heb je meer
variatie, want je hebt 3 plaatsen waar een R-groep kan geplaatst worden
▪ Negatief geladen -> Ca2+ kan gevangen worden, calcium is heel belangrijk
voor de bacterie om te kunnen groeien
- Eiwitten
o Adhesiefactoren
o Productie van capsule
o Penicillin binding protein (PBP) in celmembraan
Gram negatieve bacterie
- Heeft een veel dunnere
peptidoglycaanlaag
o Maar 10-20% van de
celwand is peptidoglycaan
o Verteerde peptidoglycaan
geeft sferoblast (2
membranen)
- Periplasmatische ruimte
o Ruimte tussen cel en
buitenste membraan
o Bevat peptidoglycaan,
toxines en enzymen ->
enzymen kunnen stoffen afbreken zodat ze wel door de buitenste membraan kunnen
passeren
- Geen teichoïnezuren -> je hebt hier liposachariden die vertrekken vanuit het buitenste
membraan -> de LPS zijn heel belangrijk!
- Heeft 2 membranen (gram positief heeft er maar 1)
- Proteïnen
o Adhesiefactoren
o Productie van capsule
o Penicillin binding protein (PBP) in celmembraan
4
