Eindterm
Mediation
Eindterm: Mediation 1
,Grondslagen Mediation
• Procedurele rechtvaardigheid
• Mensbeeld achter mediation
• Coöperatie (win-win) versus competitie (win-loose / loose-loose)
• Complexiteit van de samenleving
• Contractmodel binnen horizontale verhoudingen (ipv verticaal i.c. rechter)
Procedurele rechtvaardigheid
Vertaald zich als:
• Transparant
• Zeggenschap over procedure en inhoud
• Neutraliteit
• Vertrouwen in proces
• Zelf invloed uitoefenen op uitkomst
• Ervaren eerlijkheid
• Tevredenheid met uitkomst.
Eindterm: Mediation 2
,Kenmerken mediation
• Vrijwilligheid (commitment)
• Autonome zelfbeschikking
• Neutraliteit (inhoud), Onpartijdig (deelnemers)
• Vertrouwelijkheid
• Mediationproces (opbouw proces is niet willekeurig, mediator is
deskundige)
Eindterm: Mediation 3
,Verschillende benaderingen Mediation
• Evaluatieve benadering
• Faciliterende benadering
• Transformatieve benadering
• Narratieve benadering
Benoem: Sterke en zwakke kanten, principes waarop benadering gebaseerd is
Eindterm: Mediation 4
,Evaluatieve benadering / - mediation
Gebaseerd op: Positioneel onderhandelen
Kenmerken: Directief op proces en inhoud
Inhoudelijk gericht
Mediator = inhoudelijk expert
Gericht op deal-making
Werkwijze: Caucus / pendelen
Technieken om concessies te verkrijgen (reality check & worst case)
Kosten/risico-tactiek: settlement-value
Risico’s (Geen) zelfbeschikking? Mogelijk eerder early-neutral arbitrage
Rol deelnemers gereduceerd / Mediator centraal
Creativiteit in oplossingen gereduceerd
Eindterm: Mediation 5
,Faciliterende benadering / - mediation (in Nederland meest gangbare vorm)
Gebaseerd op: Harvard onderhandelen
Kenmerken: Proces- en communicatiegericht
Cliënten centraal
Onderliggende belangen
Gericht op gemeenschappelijkheid en herstel harmonie
Gestructureerd en gefaseerd proces
Werkwijze: Plenaire sessies (weinig caucus)
Stellen van vragen
Herformuleren / heretiketteren
Creativiteitsbevorderende technieken
Onthouden van eval. commentaar of doen van suggesties
Risico’s: Echte tegenstellingen komen niet op tafel
Te sterke processturing maakt deelnemers afhankelijk van de
mediator
Eindterm: Mediation 6
,Transformatieve benadering / - mediation
Kenmerken: Gaat uit van positief mensbeeld
Conflict als interactioneel verschijnsel
Empowerment & recognition
Kwaliteit van onderliggende interactie te verbeteren
Focus op hier en nu
Conflict “open” maken
Werkwijze: Intentionele stiltes
Intensief luisteren
Samenvatten / Reflecteren / Spiegelen
Uitnodigende vragen stellen
Mediator volgt en dienst als spiegel (niet leiden)
Risico’s Niet toepasbaar bij ernstig geëscaleerde conflicten (geen wil tot
veranderen bij deelnemers meer)
Werkt niet bij disfunctioneel gedrag
Mensbeeld = te positief
Eindterm: Mediation 7
,Narratieve benadering / - mediation
Kenmerken: Mediation >> het creëren van een nieuwe conflictvrije werkelijkheid
met pp.
Gaat uit van gedachte dat pp hun eigen werkelijkheid creëren
Conflict als botsing van 2 verschillende constructies
Mediator is geen buitenstaander maar zoekt actief mee naar nieuwe
betekenissen en verhaalelementen
Werkwijze: Start vaak met caucus (wil partij dat dit zijn leven blijft
beïnvloeden?)
Voordeel: Relationele gerichtheid
Degelijke theoretische onderbouwing (sociaal constructionisme)
Aandacht voor culturele achtergrond
Nadeel: Gelijkenis met therapie
Gebrek aan ervaring met deze vorm
Eindterm: Mediation 8
,Wanneer is mediation wel/niet toepasbaar of
Onder welke voorwaarden en condities is mediation effectief
• Onderhandelingsbereidheid, gemotiveerde deelnemers
• Onderhandelingsruimte
• Competentie van de deelnemers
• Machtsverdeling deelnemers
• Conflictniveau of escalatiegraad
Eindterm: Mediation 9
, Vormen van conflictinterventie en verschillen/overeenkomsten/verhouding
met mediation
• Rechtelijke procedure: verticaal / win-loose of loose-loose / openbaar /
relaties alleen juridisch, familierechtelijk of vermogensrechtelijk
• Bindend advies: onafhankelijke derde / win-loose of loose-loose / kans op
verslechtering verhouding tussen pp / juridisch traject
• Evaluatie: advies zonder binding / neutraliteit bepalend voor vertrouwen /
derde is deskundig op bep. terrein
• Factfinding: helder krijgen van feiten / neutraliteit bepalend voor
vertrouwen / derde is deskundig op bep. terrein
• Med-arb: als mediation niet werkt, dan arbitrage / juridische context /
autoriteit arbiter heeft negatieve invloed op rol mediator
• Pendeldiplomatie: pp hebben weinig tot geen directe interactie terwijl
bespreken belangen gunstig effect op onderhandelingen kunnen hebben /
voor optimale uitkomst is creativiteit van pp afwezig / bemiddelaar heeft
machtige positie (weet meer van/dan pp)
Eindterm: Mediation 10
Mediation
Eindterm: Mediation 1
,Grondslagen Mediation
• Procedurele rechtvaardigheid
• Mensbeeld achter mediation
• Coöperatie (win-win) versus competitie (win-loose / loose-loose)
• Complexiteit van de samenleving
• Contractmodel binnen horizontale verhoudingen (ipv verticaal i.c. rechter)
Procedurele rechtvaardigheid
Vertaald zich als:
• Transparant
• Zeggenschap over procedure en inhoud
• Neutraliteit
• Vertrouwen in proces
• Zelf invloed uitoefenen op uitkomst
• Ervaren eerlijkheid
• Tevredenheid met uitkomst.
Eindterm: Mediation 2
,Kenmerken mediation
• Vrijwilligheid (commitment)
• Autonome zelfbeschikking
• Neutraliteit (inhoud), Onpartijdig (deelnemers)
• Vertrouwelijkheid
• Mediationproces (opbouw proces is niet willekeurig, mediator is
deskundige)
Eindterm: Mediation 3
,Verschillende benaderingen Mediation
• Evaluatieve benadering
• Faciliterende benadering
• Transformatieve benadering
• Narratieve benadering
Benoem: Sterke en zwakke kanten, principes waarop benadering gebaseerd is
Eindterm: Mediation 4
,Evaluatieve benadering / - mediation
Gebaseerd op: Positioneel onderhandelen
Kenmerken: Directief op proces en inhoud
Inhoudelijk gericht
Mediator = inhoudelijk expert
Gericht op deal-making
Werkwijze: Caucus / pendelen
Technieken om concessies te verkrijgen (reality check & worst case)
Kosten/risico-tactiek: settlement-value
Risico’s (Geen) zelfbeschikking? Mogelijk eerder early-neutral arbitrage
Rol deelnemers gereduceerd / Mediator centraal
Creativiteit in oplossingen gereduceerd
Eindterm: Mediation 5
,Faciliterende benadering / - mediation (in Nederland meest gangbare vorm)
Gebaseerd op: Harvard onderhandelen
Kenmerken: Proces- en communicatiegericht
Cliënten centraal
Onderliggende belangen
Gericht op gemeenschappelijkheid en herstel harmonie
Gestructureerd en gefaseerd proces
Werkwijze: Plenaire sessies (weinig caucus)
Stellen van vragen
Herformuleren / heretiketteren
Creativiteitsbevorderende technieken
Onthouden van eval. commentaar of doen van suggesties
Risico’s: Echte tegenstellingen komen niet op tafel
Te sterke processturing maakt deelnemers afhankelijk van de
mediator
Eindterm: Mediation 6
,Transformatieve benadering / - mediation
Kenmerken: Gaat uit van positief mensbeeld
Conflict als interactioneel verschijnsel
Empowerment & recognition
Kwaliteit van onderliggende interactie te verbeteren
Focus op hier en nu
Conflict “open” maken
Werkwijze: Intentionele stiltes
Intensief luisteren
Samenvatten / Reflecteren / Spiegelen
Uitnodigende vragen stellen
Mediator volgt en dienst als spiegel (niet leiden)
Risico’s Niet toepasbaar bij ernstig geëscaleerde conflicten (geen wil tot
veranderen bij deelnemers meer)
Werkt niet bij disfunctioneel gedrag
Mensbeeld = te positief
Eindterm: Mediation 7
,Narratieve benadering / - mediation
Kenmerken: Mediation >> het creëren van een nieuwe conflictvrije werkelijkheid
met pp.
Gaat uit van gedachte dat pp hun eigen werkelijkheid creëren
Conflict als botsing van 2 verschillende constructies
Mediator is geen buitenstaander maar zoekt actief mee naar nieuwe
betekenissen en verhaalelementen
Werkwijze: Start vaak met caucus (wil partij dat dit zijn leven blijft
beïnvloeden?)
Voordeel: Relationele gerichtheid
Degelijke theoretische onderbouwing (sociaal constructionisme)
Aandacht voor culturele achtergrond
Nadeel: Gelijkenis met therapie
Gebrek aan ervaring met deze vorm
Eindterm: Mediation 8
,Wanneer is mediation wel/niet toepasbaar of
Onder welke voorwaarden en condities is mediation effectief
• Onderhandelingsbereidheid, gemotiveerde deelnemers
• Onderhandelingsruimte
• Competentie van de deelnemers
• Machtsverdeling deelnemers
• Conflictniveau of escalatiegraad
Eindterm: Mediation 9
, Vormen van conflictinterventie en verschillen/overeenkomsten/verhouding
met mediation
• Rechtelijke procedure: verticaal / win-loose of loose-loose / openbaar /
relaties alleen juridisch, familierechtelijk of vermogensrechtelijk
• Bindend advies: onafhankelijke derde / win-loose of loose-loose / kans op
verslechtering verhouding tussen pp / juridisch traject
• Evaluatie: advies zonder binding / neutraliteit bepalend voor vertrouwen /
derde is deskundig op bep. terrein
• Factfinding: helder krijgen van feiten / neutraliteit bepalend voor
vertrouwen / derde is deskundig op bep. terrein
• Med-arb: als mediation niet werkt, dan arbitrage / juridische context /
autoriteit arbiter heeft negatieve invloed op rol mediator
• Pendeldiplomatie: pp hebben weinig tot geen directe interactie terwijl
bespreken belangen gunstig effect op onderhandelingen kunnen hebben /
voor optimale uitkomst is creativiteit van pp afwezig / bemiddelaar heeft
machtige positie (weet meer van/dan pp)
Eindterm: Mediation 10
