Samenvatting – blok 6 – week 1 – longziekten
Medisch Biologisch
Anatomie:
Links = 2 longlobben. Rechts = 3
longlobben.
Longen zijn weer opgedeeld in
segmenten.
27 generaties bronchiën.
Trachea – bronchiën – bronchiolen –
alveoli.
Luchttransport = trachea, bronchiën
en bronchiolen.
Gasuitwisseling = alveoli.
Bronchiën hebben lymfevaten en
lymfeklieren. De bronchiolen en
alveoli niet. Voor het vervoeren van vocht, gebeurd daar door de bloedvaten.
Facilitatie van luchttransport:
- Ademhalingspieren + hulpademhalingspieren (kennen!).
- Anatomie van de bronchiën (verwijden en vernauwen).
- Slijmvliezen: trilhaartjes voor continue stroom voor dingen meenemen die er niet
horen (trilhaarepitheel) + slijmvlies produceert IgA (= eiwit voor virussen) + hoest-
reflex voor bescherming.
Longfunctie test:
- FEV1 = hoeveel kan je
maximaal uitademen in een
seconde. – is ongeveer 70%
van de longinhoud bij een
gezond persoon.
- Meten door spirometrie > hoe
snel en hoeveel lucht je ademt.
- VC = vitale capaciteit.
- Tiffenau index = FEV1 : VC.
Normaal is dit 75-80%.
Bij COPD onder de 70%.
Residuaal volume: blijft altijd in de
longen zitten, kan er niet uit.
Tidaal volume: wat je ademt als je
normaal zit enz. ongeveer 0,5 liter.
normaal vs. COPD
Compliance = rekbaarheid bindweefsel
in de longen.
V = volume
P = druk
Gezonde longen hebben een kleinere
compliance.
Elasticiteit = terugverend vermogen
naar eerdere vorm.
Retractiekracht = kracht die de long
weer terugtrekt in de neutrale positie.
Hoge elasticiteit = hoge
retractiekracht.
,Druk:
- Intrapulmonare druk = is positief bij uitademen en is
negatief bij inademen. In de longen.
- Intrapleurale druk = tussen de ribben en de
longvliezen en is negatief. Longen zitten tegen de
ribben aangeplakt (vergelijkbaar met 2 glazen
plaatjes met water ertussen).
- Transpulmonare druk = verschil tussen
intrapulmonare en intrapleurale druk.
EPP = Equal Pressure Point.
- Het punt waar de druk in de bronchiolen gelijk is aan
de druk/trekkracht die de elastische vezels in de
long kunnen oproepen.
Obstructief vs. restrictief
longprobleem:
- Obstructief = blokkade.
Restrictief = beperking.
- Obstructief = astma, COPD
(emfyseem + chronische
bronchitis).
Restrictief = compliance
neemt af. Meest voorkomende
is fibrose (of door litteken).
Pulmonale fibrose: chronische
ontstekingsreactie waardoor bindweefsel wordt afgezet gaat tussen de alveoli groeien
minder ruimte en worden stugger.
- Symptomen: kortademig, chronische droge hoest, zwakte, pijn op de borst, minder
eten dus gewichtsverlies.
- Oorzaak: asbest, zanddeeltjes of koolstof inademen, hete lucht inademen, chronische
infecties, auto-immuunziekten, erfelijk, medisch handelen (bestraling/radiostraling),
systeemziekten.
COPD = Chronic Obstructive Pulmonary Diseases (emfyseem + chronische bronchitis).
- Emfyseem
- Chronische bronchitis
- (astma)
, Bronchiaal astma: doorsnede van
de luchtwegen wordt kleiner
contractie gladde spierweefsel in
de bronchiën + bronchiolen ,
slijmvliezen gaan opzwellen door
ontsteking , toename van
slijmproductie.
Hoesten, piepende ademhaling,
strakke borstkas, soms fatale
kortademigheid, klachtenvrije
intervallen. ’s Ochtends en ’s
avonds het meeste last.
Chronische bronchitis: veel
slijmproductie en hoesten.
= meer dan 3 maanden per jaar,
min. 2 jaar achter elkaar.
- Eenvoudige chronische bronchitis
- Chronische mucopurulente bronchitis (infectie).
- Chronische bronchitis met obstructie.
Hypersecretie van mucus (meer slijmproducerende
cellen, meer musus, veranderde compositie mucus),
bronchiolitis, emfyseem ontwikkelen.
Anatomische veranderingen in de longen.
Prominent hoesten, sputum ophoesten,
kortademigheid en vaak vermoeid.
Lang leiden hieraan leidt tot centrilobulair
emfyseem.
Emfyseem: afbraak van alveoli, bindweefsel en bloedvaten in de longen door de
chronische ontsteking.
2 typen: centrilobulair en panlobulair.
- Centrilobulair = alleen in het centrum van de long.
- Panlobulair = in alle regio’s van de long.
Normaal adempatroon: 12-20 keer per minuut.
Pump and bucket handle ademhaling!
Pump handle = elevatie van de ribben (superior en anterior beweging sternum).
Bucket handle = elevatie van de ribben (ribben bewegen lateraal mee opzij).
Een buikademhaling is beter dan een borstademhaling. Bij een buikademhaling maak je
gebruik van de hele oppervlakte van de ribben (dus meer efficiënt zuurstofopname).
Ademhalingsspieren: diafragma en rectus abdominis.
- Diafragma:
Inademing = aanspannen (longen naar beneden).
Uitademing = ontspannen (longen terug naar boven).
- Rectus abdominus: zorgen voor buikademhaling.
Hulpademhalingspieren: sternocleidomastoideus, serratus anterior, scalenii en intercostaal
musculatuur.
In lig heb je vaker een buikademhaling omdat je dan niet tegen de aangespannen
buikspieren in hoeft te drukken. In zit zijn de buikspieren altijd aangespannen.
Veranderingen in de long bij ouder worden: verminderde elasticiteit, afname longvolume,
ribbenkast verkalkt sneller, krachtvermindering ademhalingspieren.
, Veranderingen in de long bij roken: trilhaartjes gaan aan elkaar zitten door teer (dus werken
minder goed), ontstekingsreacties, mucusvorming wat achterblijft in de longen, hemoglobine
bindt aan schadelijke stoffen waardoor zuurstof niet meer kan binden.
Een hoge compliance = lage elasticiteit = lage retractiekracht.
Een lage compliance = hoge elasticiteit = hoge retractiekracht.
Dynamisch longvolume > de hoeveelheid lucht die tijdens geforceerd ademhalen wordt
gemeten.
- FEV1
- FIV1
- MAMV
Chronische bronchitis is een probleem in het dynamische deel.
Statisch longvolume > indruk van de elasticiteit van de longen.
- Ademvolume
- Vitale capaciteit
- Residu
- Totale capaciteit
Emfyseem is een probleem in het statische deel.
Oorzaken verandering in longvolume: ademhalingspieren aangedaan, ziektebeeld, elasticiteit
van de longen, roken.
Medicatie en fysiotherapie kan het longvolume beïnvloeden door het trainen van
ademhalingspieren, houding veranderen, drainage houdingen, hoesten/huffen, medicatie
(luchtweg openen) of ontstekingsremmers.
Fysiotherapie:
Primaire preventie: gedrag gericht op voorkomen van het krijgen van ziekten of
aandoeningen.
Opzet FTzorg:
- Anamnese.
- Onderzoeksplan: inspectie/palpatie , functietesten , hypothese/conclusie.
- Behandelplan: trainen , leergesprek.
Auscultatie = luisteren naar longen en ademhaling met een stethoscoop.
- Sternum , ventraal , lateraal en dorsaal.
- Zorg dat de patiënt niet kan vallen als daar aanleiding voor is. Voorkom duizeligheid.
Gepast aanraken bij vrouwen. Diep in en uit laten ademen.
Dyspneu = benauwdheid.
- Oorzaken/ontstaan: klaplong, longembolie, astma, COPD, longontsteking,
longkanker, infectie, astma, obesitas, hartfalen, hartinfarct, allergieën, hyperventilatie.
Bruce test: een maximaal test voor het aerobe uithoudingsvermogen.
- Lopen op een loopband waarbij de loopsnelheid en de helling volgens protocol
toenemen in stappen van 3 minuten.
Km/uur Helling
2,7 10%
4,0 12%
5,4 14%
6,7 16%
8,0 18%
8,8 20%
9,6 22%
- Organen die kunnen beperken tijdens deze test zijn het hart en de longen (evt. maag
en darmen).
Patiënt gaat sneller ademen, hartslag stijgt, raakt uiteindelijk vermoeid.
Medisch Biologisch
Anatomie:
Links = 2 longlobben. Rechts = 3
longlobben.
Longen zijn weer opgedeeld in
segmenten.
27 generaties bronchiën.
Trachea – bronchiën – bronchiolen –
alveoli.
Luchttransport = trachea, bronchiën
en bronchiolen.
Gasuitwisseling = alveoli.
Bronchiën hebben lymfevaten en
lymfeklieren. De bronchiolen en
alveoli niet. Voor het vervoeren van vocht, gebeurd daar door de bloedvaten.
Facilitatie van luchttransport:
- Ademhalingspieren + hulpademhalingspieren (kennen!).
- Anatomie van de bronchiën (verwijden en vernauwen).
- Slijmvliezen: trilhaartjes voor continue stroom voor dingen meenemen die er niet
horen (trilhaarepitheel) + slijmvlies produceert IgA (= eiwit voor virussen) + hoest-
reflex voor bescherming.
Longfunctie test:
- FEV1 = hoeveel kan je
maximaal uitademen in een
seconde. – is ongeveer 70%
van de longinhoud bij een
gezond persoon.
- Meten door spirometrie > hoe
snel en hoeveel lucht je ademt.
- VC = vitale capaciteit.
- Tiffenau index = FEV1 : VC.
Normaal is dit 75-80%.
Bij COPD onder de 70%.
Residuaal volume: blijft altijd in de
longen zitten, kan er niet uit.
Tidaal volume: wat je ademt als je
normaal zit enz. ongeveer 0,5 liter.
normaal vs. COPD
Compliance = rekbaarheid bindweefsel
in de longen.
V = volume
P = druk
Gezonde longen hebben een kleinere
compliance.
Elasticiteit = terugverend vermogen
naar eerdere vorm.
Retractiekracht = kracht die de long
weer terugtrekt in de neutrale positie.
Hoge elasticiteit = hoge
retractiekracht.
,Druk:
- Intrapulmonare druk = is positief bij uitademen en is
negatief bij inademen. In de longen.
- Intrapleurale druk = tussen de ribben en de
longvliezen en is negatief. Longen zitten tegen de
ribben aangeplakt (vergelijkbaar met 2 glazen
plaatjes met water ertussen).
- Transpulmonare druk = verschil tussen
intrapulmonare en intrapleurale druk.
EPP = Equal Pressure Point.
- Het punt waar de druk in de bronchiolen gelijk is aan
de druk/trekkracht die de elastische vezels in de
long kunnen oproepen.
Obstructief vs. restrictief
longprobleem:
- Obstructief = blokkade.
Restrictief = beperking.
- Obstructief = astma, COPD
(emfyseem + chronische
bronchitis).
Restrictief = compliance
neemt af. Meest voorkomende
is fibrose (of door litteken).
Pulmonale fibrose: chronische
ontstekingsreactie waardoor bindweefsel wordt afgezet gaat tussen de alveoli groeien
minder ruimte en worden stugger.
- Symptomen: kortademig, chronische droge hoest, zwakte, pijn op de borst, minder
eten dus gewichtsverlies.
- Oorzaak: asbest, zanddeeltjes of koolstof inademen, hete lucht inademen, chronische
infecties, auto-immuunziekten, erfelijk, medisch handelen (bestraling/radiostraling),
systeemziekten.
COPD = Chronic Obstructive Pulmonary Diseases (emfyseem + chronische bronchitis).
- Emfyseem
- Chronische bronchitis
- (astma)
, Bronchiaal astma: doorsnede van
de luchtwegen wordt kleiner
contractie gladde spierweefsel in
de bronchiën + bronchiolen ,
slijmvliezen gaan opzwellen door
ontsteking , toename van
slijmproductie.
Hoesten, piepende ademhaling,
strakke borstkas, soms fatale
kortademigheid, klachtenvrije
intervallen. ’s Ochtends en ’s
avonds het meeste last.
Chronische bronchitis: veel
slijmproductie en hoesten.
= meer dan 3 maanden per jaar,
min. 2 jaar achter elkaar.
- Eenvoudige chronische bronchitis
- Chronische mucopurulente bronchitis (infectie).
- Chronische bronchitis met obstructie.
Hypersecretie van mucus (meer slijmproducerende
cellen, meer musus, veranderde compositie mucus),
bronchiolitis, emfyseem ontwikkelen.
Anatomische veranderingen in de longen.
Prominent hoesten, sputum ophoesten,
kortademigheid en vaak vermoeid.
Lang leiden hieraan leidt tot centrilobulair
emfyseem.
Emfyseem: afbraak van alveoli, bindweefsel en bloedvaten in de longen door de
chronische ontsteking.
2 typen: centrilobulair en panlobulair.
- Centrilobulair = alleen in het centrum van de long.
- Panlobulair = in alle regio’s van de long.
Normaal adempatroon: 12-20 keer per minuut.
Pump and bucket handle ademhaling!
Pump handle = elevatie van de ribben (superior en anterior beweging sternum).
Bucket handle = elevatie van de ribben (ribben bewegen lateraal mee opzij).
Een buikademhaling is beter dan een borstademhaling. Bij een buikademhaling maak je
gebruik van de hele oppervlakte van de ribben (dus meer efficiënt zuurstofopname).
Ademhalingsspieren: diafragma en rectus abdominis.
- Diafragma:
Inademing = aanspannen (longen naar beneden).
Uitademing = ontspannen (longen terug naar boven).
- Rectus abdominus: zorgen voor buikademhaling.
Hulpademhalingspieren: sternocleidomastoideus, serratus anterior, scalenii en intercostaal
musculatuur.
In lig heb je vaker een buikademhaling omdat je dan niet tegen de aangespannen
buikspieren in hoeft te drukken. In zit zijn de buikspieren altijd aangespannen.
Veranderingen in de long bij ouder worden: verminderde elasticiteit, afname longvolume,
ribbenkast verkalkt sneller, krachtvermindering ademhalingspieren.
, Veranderingen in de long bij roken: trilhaartjes gaan aan elkaar zitten door teer (dus werken
minder goed), ontstekingsreacties, mucusvorming wat achterblijft in de longen, hemoglobine
bindt aan schadelijke stoffen waardoor zuurstof niet meer kan binden.
Een hoge compliance = lage elasticiteit = lage retractiekracht.
Een lage compliance = hoge elasticiteit = hoge retractiekracht.
Dynamisch longvolume > de hoeveelheid lucht die tijdens geforceerd ademhalen wordt
gemeten.
- FEV1
- FIV1
- MAMV
Chronische bronchitis is een probleem in het dynamische deel.
Statisch longvolume > indruk van de elasticiteit van de longen.
- Ademvolume
- Vitale capaciteit
- Residu
- Totale capaciteit
Emfyseem is een probleem in het statische deel.
Oorzaken verandering in longvolume: ademhalingspieren aangedaan, ziektebeeld, elasticiteit
van de longen, roken.
Medicatie en fysiotherapie kan het longvolume beïnvloeden door het trainen van
ademhalingspieren, houding veranderen, drainage houdingen, hoesten/huffen, medicatie
(luchtweg openen) of ontstekingsremmers.
Fysiotherapie:
Primaire preventie: gedrag gericht op voorkomen van het krijgen van ziekten of
aandoeningen.
Opzet FTzorg:
- Anamnese.
- Onderzoeksplan: inspectie/palpatie , functietesten , hypothese/conclusie.
- Behandelplan: trainen , leergesprek.
Auscultatie = luisteren naar longen en ademhaling met een stethoscoop.
- Sternum , ventraal , lateraal en dorsaal.
- Zorg dat de patiënt niet kan vallen als daar aanleiding voor is. Voorkom duizeligheid.
Gepast aanraken bij vrouwen. Diep in en uit laten ademen.
Dyspneu = benauwdheid.
- Oorzaken/ontstaan: klaplong, longembolie, astma, COPD, longontsteking,
longkanker, infectie, astma, obesitas, hartfalen, hartinfarct, allergieën, hyperventilatie.
Bruce test: een maximaal test voor het aerobe uithoudingsvermogen.
- Lopen op een loopband waarbij de loopsnelheid en de helling volgens protocol
toenemen in stappen van 3 minuten.
Km/uur Helling
2,7 10%
4,0 12%
5,4 14%
6,7 16%
8,0 18%
8,8 20%
9,6 22%
- Organen die kunnen beperken tijdens deze test zijn het hart en de longen (evt. maag
en darmen).
Patiënt gaat sneller ademen, hartslag stijgt, raakt uiteindelijk vermoeid.
