PROBLEEM 2 – BEHANDELING EETSTOORNISSEN
Leerdoelen:
1. Wat zijn de behandelingen voor eetstoornissen?
2. Welke rol speelt motivatie in het behandelen van eetstoornissen?
3. Wanneer mag iemand gedwongen behandeld worden?
WILSON (2010). CHAPTER 19: COGNITIVE BEHAVIORAL THERAPY FOR
EATING DISORDERS.
Bulimia Nervosa
De meest gebruikte CBT benadering voor BN is van Fairburn. Dit is gebaseerd op
de psychopathologische processen die de stoornis intact zouden houden. De kern
psychopathologie is de abnormale bezorgdheid om het belang van de
lichaamsvorm en gewicht dat leidt tot dysfunctioneel diëten en andere extreme,
ongezonde gedragingen zoals overgeven. De behandeling bestaat uit
intergerelateerde en sequentieel toegepaste gedrags- en cognitieve strategieën
die zijn ontworpen om motivatie voor verandering te verhogen.
- Het vervangen van dysfunctioneel diëten door een gezond eetpatroon.
- Overgeven en andere vormen van gewichtscontrole verwijderen.
- Overbezorgdheid om lichaamsvorm en gewicht verlagen.
- Terugval voorkomen.
Kan individuele therapie of groepstherapie zijn. Gemiddeld 12-20 sessies van
individuele therapie over 4-5 maanden.
Therapeutic efficacy
Veel klinische en empirische steun voor CBT. Meest geprefereerde en effectieve
behandeling voor BN. Elimineert binge eating en overgeven in 30-50% van de
gevallen. Gebaseerd op EDE na 4 weken (niet op self-reports).
- Brede en blijvende effecten (minstens 1 jaar).
- Vermindert binge eating/purging in 30-50% van de gevallen.
- Verlaagt psychiatrische comorbiditeit.
- Verhoogt zelfvertrouwen en verbetert sociaal functioneren.
- Effectiever dan antidepressiva, omdat er nog weinig bekend is over de
effectiviteit op lange termijn hiervan.
- Effectiever dan andere psychologische behandelingen waarmee het is
vergeleken, in ieder geval op korte termijn. Superieur aan interpersoonlijke
psychotherapie.
Problemen met verspreiding
Deze aanpak wordt nog weinig in de praktijk gebruikt. Oorzaken:
- Training in evidence-based behandelingen voor eetstoornissen is vaak nog
niet beschikbaar. Dit zou moeten komen in de vorm van didactisch inleidend
werk onder toezicht met feedback.
- Misconcepties m.b.t. manual-based behandelingen kunnen therapeuten
ontmoedigen voor het gebruik van CBT. Empirisch bewijs is niet te
generaliseren naar klinische praktijk.
Veelbelovende indicaties: effectieve overdracht telegeneeskunde, gestuurde
zelfhulp programma’s.
Guided self-help
1
, Uitvoering vergt therapeutische vaardigheid en training. Een effectieve therapeut
mengt de focus van de structuur met flexibiliteit om de behandeling aan te
passen aan de cliënt. Gestuurde zelfhulp combineert een zelfhulp handleiding
met een gelimiteerd aantal korte therapiesessies (beter gebruik CBT).
- Primaire verzorgers getraind in CBTgsh toonden significant superieure
resultaten vergeleken met een delayed treatment controle conditie
(behouden bij 6 maanden follow-up).
- GSH meer verbetering follow-up, effectiever in patiënten met ernstigere
problemen.
- Vergelijking CBTgsh en familietherapie beide significante verbetering binge
eating en purging bij einde behandeling en follow-up (6 en 12 maanden).
CBTgsh significant snellere vermindering binge eating en geassocieerd met
grotere acceptatie en lagere kosten dan familietherapie.
Onervaren en non-supervised zorgverleners met minimale training in CBTgsh zijn
niet effectief. CBTgsh zou bruikbaar zijn als first intervention in een stepped-care
framework. In een studie is gevonden dat CBTgsh resulteerde in substantieel
lagere kosten per effectief behandelde patiënt dan reguliere manual-based CBT.
Verbeteren werkzaamheid behandeling Bulimia Nervosa
Opties om werkzaamheid te verbeteren:
- Combinatie van manual-based CBT met andere evidence-based therapie –
antidepressiva. Niet effectiever dan CBT opzich, maar kan inspelen op
comorbide psychopathologie.
- Combinatie van CBT met andere psychologische behandeling. Psychotherapie
integratie is CBT + psychodynamische therapie. Geen bewijs over effectiviteit
hiervan voor BN.
Verbeterde CBT
CBT-E is een tweede generatie manual-based interventie, waarbij de focus ligt op
common processen die de verschillende ED onderhouden. Behandelingsplannen
worden gestuurd door gepersonaliseerde behandelingsformaties. 2 soorten:
- CBT-Ef (focused): lijkt op eerste manual. Verschillen: herformuleerde
strategie en methode voor het adresseren van dysfunctionele lichaamsvorm
en gewichtszorgen, en er is een toevoeging van een expliciete
behandelingsmodule voor ‘mood intolerance’ als een specifieke trigger voor
binge eating en purging.
- CBT-Eb (broad): gebaseerd op breder model van behoudende processen BN
perfectionisme, laag zelfvertrouwen en interpersoonlijke moeilijkheden.
Bevat uitgebreid scala aan strategieën voor behandeling van deze extra
onderhoudsmechanismen.
In beide vormen beoordeelt de therapeut systematisch het succes van het initiële
behandelingsplan. Doel: identificeren van non-responders. Gebaseerd op
bevinding dat patiënten zonder vroege response een kleine kans op verbetering
hebben. Therapeut moet veranderingen aanbrengen bij geen vooruitgang.
Momenteel brengen clinici veranderingen aan door hun persoonlijke klinische
ervaring, niet door beschikbaar onderzoek bewijs. Er is specifieke expertise en
klinische competentie nodig om de behandeling te kunnen beoordelen.
Vergelijking CBT-Ef en CBT-Eb beide significante verbetering bij post-treatment
en follow-up bij BN en EDNOS. Hogere rate van remissie dan eerdere versie CBT.
Response rate BN en EDNOS vrijwel gelijk. CBT-Eb effectiever bij patiënten met
twee van de behoudende mechanismen.
2
Leerdoelen:
1. Wat zijn de behandelingen voor eetstoornissen?
2. Welke rol speelt motivatie in het behandelen van eetstoornissen?
3. Wanneer mag iemand gedwongen behandeld worden?
WILSON (2010). CHAPTER 19: COGNITIVE BEHAVIORAL THERAPY FOR
EATING DISORDERS.
Bulimia Nervosa
De meest gebruikte CBT benadering voor BN is van Fairburn. Dit is gebaseerd op
de psychopathologische processen die de stoornis intact zouden houden. De kern
psychopathologie is de abnormale bezorgdheid om het belang van de
lichaamsvorm en gewicht dat leidt tot dysfunctioneel diëten en andere extreme,
ongezonde gedragingen zoals overgeven. De behandeling bestaat uit
intergerelateerde en sequentieel toegepaste gedrags- en cognitieve strategieën
die zijn ontworpen om motivatie voor verandering te verhogen.
- Het vervangen van dysfunctioneel diëten door een gezond eetpatroon.
- Overgeven en andere vormen van gewichtscontrole verwijderen.
- Overbezorgdheid om lichaamsvorm en gewicht verlagen.
- Terugval voorkomen.
Kan individuele therapie of groepstherapie zijn. Gemiddeld 12-20 sessies van
individuele therapie over 4-5 maanden.
Therapeutic efficacy
Veel klinische en empirische steun voor CBT. Meest geprefereerde en effectieve
behandeling voor BN. Elimineert binge eating en overgeven in 30-50% van de
gevallen. Gebaseerd op EDE na 4 weken (niet op self-reports).
- Brede en blijvende effecten (minstens 1 jaar).
- Vermindert binge eating/purging in 30-50% van de gevallen.
- Verlaagt psychiatrische comorbiditeit.
- Verhoogt zelfvertrouwen en verbetert sociaal functioneren.
- Effectiever dan antidepressiva, omdat er nog weinig bekend is over de
effectiviteit op lange termijn hiervan.
- Effectiever dan andere psychologische behandelingen waarmee het is
vergeleken, in ieder geval op korte termijn. Superieur aan interpersoonlijke
psychotherapie.
Problemen met verspreiding
Deze aanpak wordt nog weinig in de praktijk gebruikt. Oorzaken:
- Training in evidence-based behandelingen voor eetstoornissen is vaak nog
niet beschikbaar. Dit zou moeten komen in de vorm van didactisch inleidend
werk onder toezicht met feedback.
- Misconcepties m.b.t. manual-based behandelingen kunnen therapeuten
ontmoedigen voor het gebruik van CBT. Empirisch bewijs is niet te
generaliseren naar klinische praktijk.
Veelbelovende indicaties: effectieve overdracht telegeneeskunde, gestuurde
zelfhulp programma’s.
Guided self-help
1
, Uitvoering vergt therapeutische vaardigheid en training. Een effectieve therapeut
mengt de focus van de structuur met flexibiliteit om de behandeling aan te
passen aan de cliënt. Gestuurde zelfhulp combineert een zelfhulp handleiding
met een gelimiteerd aantal korte therapiesessies (beter gebruik CBT).
- Primaire verzorgers getraind in CBTgsh toonden significant superieure
resultaten vergeleken met een delayed treatment controle conditie
(behouden bij 6 maanden follow-up).
- GSH meer verbetering follow-up, effectiever in patiënten met ernstigere
problemen.
- Vergelijking CBTgsh en familietherapie beide significante verbetering binge
eating en purging bij einde behandeling en follow-up (6 en 12 maanden).
CBTgsh significant snellere vermindering binge eating en geassocieerd met
grotere acceptatie en lagere kosten dan familietherapie.
Onervaren en non-supervised zorgverleners met minimale training in CBTgsh zijn
niet effectief. CBTgsh zou bruikbaar zijn als first intervention in een stepped-care
framework. In een studie is gevonden dat CBTgsh resulteerde in substantieel
lagere kosten per effectief behandelde patiënt dan reguliere manual-based CBT.
Verbeteren werkzaamheid behandeling Bulimia Nervosa
Opties om werkzaamheid te verbeteren:
- Combinatie van manual-based CBT met andere evidence-based therapie –
antidepressiva. Niet effectiever dan CBT opzich, maar kan inspelen op
comorbide psychopathologie.
- Combinatie van CBT met andere psychologische behandeling. Psychotherapie
integratie is CBT + psychodynamische therapie. Geen bewijs over effectiviteit
hiervan voor BN.
Verbeterde CBT
CBT-E is een tweede generatie manual-based interventie, waarbij de focus ligt op
common processen die de verschillende ED onderhouden. Behandelingsplannen
worden gestuurd door gepersonaliseerde behandelingsformaties. 2 soorten:
- CBT-Ef (focused): lijkt op eerste manual. Verschillen: herformuleerde
strategie en methode voor het adresseren van dysfunctionele lichaamsvorm
en gewichtszorgen, en er is een toevoeging van een expliciete
behandelingsmodule voor ‘mood intolerance’ als een specifieke trigger voor
binge eating en purging.
- CBT-Eb (broad): gebaseerd op breder model van behoudende processen BN
perfectionisme, laag zelfvertrouwen en interpersoonlijke moeilijkheden.
Bevat uitgebreid scala aan strategieën voor behandeling van deze extra
onderhoudsmechanismen.
In beide vormen beoordeelt de therapeut systematisch het succes van het initiële
behandelingsplan. Doel: identificeren van non-responders. Gebaseerd op
bevinding dat patiënten zonder vroege response een kleine kans op verbetering
hebben. Therapeut moet veranderingen aanbrengen bij geen vooruitgang.
Momenteel brengen clinici veranderingen aan door hun persoonlijke klinische
ervaring, niet door beschikbaar onderzoek bewijs. Er is specifieke expertise en
klinische competentie nodig om de behandeling te kunnen beoordelen.
Vergelijking CBT-Ef en CBT-Eb beide significante verbetering bij post-treatment
en follow-up bij BN en EDNOS. Hogere rate van remissie dan eerdere versie CBT.
Response rate BN en EDNOS vrijwel gelijk. CBT-Eb effectiever bij patiënten met
twee van de behoudende mechanismen.
2
