Samenvatting Hoorcolleges Stad, economie en samenleving

Samenvatting Stad, Economie & Samenleving 2018-
2019

Week 1 – Steden en de opkomst van het kapitalisme


Richtvragen:
- Welke invloed heef de industriële revolute op de stedelijke economie?
- Hoe verschilt de economie van de rurale/pre-moderne samenleving van de
verstedelijkte/moderne samenleving volgens de klassieke sociologen?
- Hoe zagen de werk-woon omstandigheden in de industriële stad eruit?

Weber (1864-1920) – Economische functes van steden

Het gaat bij Weber om verstehen; de interpretateve tradite

The City:
- Middeleeuwse stad is een belangrijke voorloper van industriële, kapitalistsshe stad in
Europa
- Weber argumenteert dat de sosiale relates in steden de moderne samenleving mede-
mogelijk maakten
- Stad wordt doorgaans kwanttatef gedefnieerd
- Sshuif esonomie naar voren als essentele karakteristek van de stad (stad als marktplaats)

Ideaaltypen stedelijke esonomieën:
- Consumentenstad: "De aanwezigheid van grote sonsumenten met een bijzonder esonomissh
karakter in hun woonplaats is van doorslaggevend esonomissh belang voor de plaatselijke
handelaars”
- Produsentenstad
- Handelaarsstad: koopkrasht en hefen van belastngen, aanwezigheid van kapitaal net zoals
in de moderne stad
 Dit zijn ideaaltypen waarbij de meest dominante esonomisshe somponent benadrukt
worden

Politeke esonomie:
- Urban Esonomis Polisy: Stabiliseren van de lokale stedelijke esonomie door massa’s
goedkoop te voeden en esonomisshe opportuniteiten van handelaars en kooplieden te
standaardiseren
- Stedelijke gemeensshap bestond enkel in het Westen in de Middeleeuwen, maar niet in het
verre Oosten
- 3 essentële elementen in stedelijke gemeensshap:
 Fusie fort (politek georiënteerd) en marktplaats (esonomissh georiënteerd)
 Autonoom gereshtshof
 Politeke vertegenwoordigers verkozen door stadsbewoners

Durkheim (1858- 1917) – Impact arbeidsverdeling op stedelijke gemeenschap

,Volgens Durkheim is objesteve, wetensshappelijke studie van de samenleving het doel van
sosiologie. De efesten van de doorgedreven arbeidsverdeling is een sosiaal feit wat hij bestudeert in
de moderne, stedelijke samenleving.

2 vormen van solidariteit:
- Mechanische solidariteit: in de premoderne, homogene samenleving waarin individuen sterk
op elkaar lijken, weinig geïndividualiseerd zijn en voornamelijk gerisht zijn op een
gemeensshappelijk bewustzijn
- Organische solidariteit: in moderne, heterogene samenleving waarin mensen
individualistssher worden en waar arbeidsverdeling, onderlinge afankelijkheid en
soöperate tussen gediferteerde en gespesialiseerde individuen sreëert.

Arbeidsverdeling en stedelijke dynamiek:
- Pre-moderne tjd: mensen zoeken geen werk buiten eigen stad (= weinig territoriale
mobiliteit)
- Steden groeien door massale migrate van plateland naar steden in industriële tjdperk 
efest is het verzwakken van sosiale sontrole en morele grip op het individu
- Steden zijn daarom plaatsen van groei, sreatviteit en innovate volgens Durkheim

Smith (1723 – 1790) – Arbeidsverdeling en economische welvaart (EXTRA)
Arbeidsverdeling maakt welvaart mogelijk door het verhogen van de hoeveelheid werk. Er zijn
daarvan 3 oorzaken:
- Toegenomen behendigheid van elke individuele arbeider
- Tijdswinst
- Fasiliterende werking van mashines door produste




Natuurlijke arbeidsverdeling en stedelijke sompette:
- Ieder individu heef natuurlijke inslinate (neiging) om dat beroep uit te oefenen dat zijn
eigen vaardigheden maximaliseert en indirest ook de welvaart van de nate
- Er is geen nood aan regulering van dit natuurlijke systeem, daar de optmale
welvaartsuitkomst vanzelf wordt bereikt
- Industriele produste werkt beter in de stad dan op het plateland
- Stedelijke esonomie biedt kans aan ondernemers

Marx (1818 –1883) - industrialisate als drijvende kracht van urbanisate
Hij verklaart de opkomst van steden vanuit de esonomie (historissh materialisme).
Arbeidsverdeling ligt aan de basis van het bestaan van 2 klassen in steden, het individu dient zish te
onderwerpen aan de arbeidsverdeling  hebben geen vrije keuze. Marx en Engels proberen dit aan
te tonen door de veranderingen in klassenverhoudingen door de tjd heen te bestuderen.

Evolute van stedelijke klasse verhoudingen:
- Middeleeuwse stad:
 Ongeorganiseerde arbeidsmigranten op het plateland tegenover georganiseerde
masht van de meesters
 Worden daar ingezet waar de meesters de beste belangen bij hadden
 Nog steeds sterk geïnvesteerd in beroep

,  Sosiale strijd speelt zish af tussen burgerij en adel
- Industriële stad:
 Nieuwe arbeidsverhoudingen tussen arbeider en kapitalist in bedrijven
 Handel en fabrieken sreëren nieuwe dominante klasse: big bourgeoise
 Grootndustrie verspreidt zish door universialisering van sompette tussen nates

Gevolgen van industrialisate:
- Buitensporige groei van onnatuurlijk grote industriële steden
- Plateland moet het opleggen tegenover sommersiële steden
- Verdeelde steden: dezelfde klasse-verhoudingen tussen bourgeoisie en proletariaat
domineren elke nate
- Proletariaat wordt leidende klasse in strijd voor sommunistsshe samenleving

Engels (1820 – 1895) – Levensomstandigheden arbeidsklasse
Hij kijkt naar de omstandigheden voor de arbeidsklasse in 1845 in Engeland:
- Maakt stadswandeling door de sloppenwijken van Manshester
- Hij ziet Manshester als voorbeeld van omstandigheden van alle grote steden
- Segregate van arbeidswijken en middenklassewijken
- Hoge bevolkingsdishtheid, sleshte bouwkwaliteit van woningen en gebrek ana hygiene