Tijdig opmaken jaarrekening
De jaarrekening moet binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar worden opgemaakt en
voorgelegd aan de AVA. De AVA kan deze termijn met maximaal zes maanden verlengen op grond van
bijzondere omstandigheden.
Jaarverslag
Het jaarverslag wordt ook wel aangeduid als bestuurs- of directieverslag. Dit document geeft een
beschrijving van:
- de toestand van de vennootschap op balansdatum;
- de gang van zaken gedurende het boekjaar.
In het jaarverslag wordt een prognose gegeven van in het bijzonder de volgende zaken:
- investeringen;
- financiering;
- personeelsbezetting;
- omgevingsfactoren van belang voor de rentabiliteit;
- onderzoek en ontwikkeling.
Middelgrote ondernemingen mogen hun jaarverslag bewaren ten kantore van de vennootschap en
kleine ondernemingen hoeven überhaupt geen jaarverslag te maken. De jaarrekening dient door de
bestuurders te worden ondertekend,
Deponering jaarrekening binnen 8 dagen na vaststelling
De jaarrekening dient binnen acht dagen na vaststelling (door de AVA) te worden gedeponeerd bij het
handelsregister. SBR = Standard Business Reporting. Op overtreding van de deponeringsplicht staat
een boete van maximaal €20.750. Ook hechtenis tot 6 maanden kan worden opgelegd.
Fiscale grondslagen voor de jaarrekening
Kleine ondernemingen kunnen voor hun deponeringsplicht volstaan met een jaarrekening op fiscale
grondslagen. Men kan met één gecombineerd XBRL-document zowel voldoen aan de
deponeringsplicht bij de Kamer van Koophandel als de aangifteplicht bij de Belastingdienst. In het
MKB was er ons inziens toch al weinig verschil tussen de fiscale en commerciële grondslagen. In
het Besluit fiscale waarderingsgrondslagen is onder meer het volgende geregeld:
- de herinvesteringsreserve moet op de balans afzonderlijk worden opgenomen en de
afboeking van de herinvesteringsreserve op een bedrijfsmiddel moet in de toelichting
worden vermeld
- op de winst-en-verliesrekening moeten de fiscaal niet aftrekbare kosten worden opgenomen
- in de toelichting moet worden vermeld dat de fiscaal willekeurig is afgeschreven
- op de winst en verliesrekening moet de vpb worden opgenomen
De fiscale waarderingen liggen in veel gevallen een stuk lager. Ter grootte van de opwaardering van
de deelneming moet een herwaarderingsreserve worden gevormd. Een andere consequentie van
overgang naar fiscale grondslagen kan verlaging van de vrije reserves zijn met als gevolg dat de
onderneming minder dividend kan uitkeren.
Deadline deponering jaarrekening maximaal dertien maanden
Met de invoering van het nieuwe bv-recht is in BW bepaald dat als alle aandeelhouders ook
bestuurder van de bv zijn, het moment van ondertekenen van de jaarrekening door hen wordt gezien
als het moment van vaststelling van de jaarrekening. Bij niet-deponering moet de bestuurder in geval
van faillissement bewijzen dat geen sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur (omgekeerde
bewijslast).Als de jaarrekening niet op tijd is vastgesteld, moet de voorlopige jaarrekening worden
gedeponeerd binnen de bovengenoemde termijn. Dit blijft in de praktijk doorgaans achterwege. Er is
geen sprake van een sanctie als de voorlopige (concept)jaarrekening na deponering niet door een
,definitieve jaarrekening wordt vervangen. De dga loopt dus geen risico op aansprakelijkstelling door
het blote feit dat hij met het deponeren van een voorlopige jaarrekening volstaat.
Geen publicatie bij garantie moedermaatschappij
Als de moedermaatschappij zich hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van de
dochter en een aantal andere voorwaarden zijn vervuld, hoeft de jaarrekening van laatstgenoemde
niet te worden gedeponeerd. De aansprakelijkstelling kan ook weer worden ingetrokken. De dochter
dient dan weer een eigen jaarrekening op te maken en te publiceren. De aansprakelijkheid van de
moeder voor de op dat moment bestaande schulden van de dochter blijft evenwel bestaan.
Een kleine onderneming hoeft slechts haar balans plus een toelichting te publiceren. Het jaarverslag
hoeft niet openbaar te worden gemaakt. Een kleine onderneming is bovendien niet verplicht haar
jaarrekening te laten controleren door een accountant. De belangrijkste verlichting voor middelgrote
ten opzichte van grote ondernemingen is de vrijstelling van het publiceren van omzetgegevens.
Middelgrote en grote ondernemingen zijn in beginsel verplicht hun jaarrekening te laten controleren
door een accountant.
Beperkingen inkoop eigen aandelen
Inkoop van niet volgestorte eigen aandelen om baat is nietig. Er gelden geen beperkingen voor de
verkrijging om niet van volgestorte aandelen. Verkrijging van volgestorte aandelen om baat is
mogelijk zolang het vermogen daardoor niet kleiner wordt dan het vermogen dat op grond van de
statuten moet worden aangehouden. Verder moet voor een inkoop van aandelen worden getoetst
aan de 'uitkeringstest'. Inkoop van aandelen is een bevoegdheid van de AvA. De AvA dient de directie
daartoe te machtigen. Inkoop van aandelen behelst civielrechtelijk levering van aandelen (aan de
vennootschap). Hiervoor is een notariële akte vereist.
Beperkingen en procedure kapitaalvermindering
De vermindering van het kapitaal van een bv kan door middel van:
- intrekking van aandelen (cross-reference: civ-301); of
- vermindering van het nominale bedrag per aandeel (afstempeling).
Intrekking van aandelen en afstempeling is slechts mogelijk als de statuten van de vennootschap dit
toelaten. De vermogenstest betekent dat door de dividenduitkering het eigen vermogen niet kleiner
mag worden dan de wettelijke en statutaire reserves. Als er geen wettelijke en statutaire reserves
zijn, is op grond van de vermogenstest een dividenduitkering ter grootte van het aandelenkapitaal
mogelijk.
Uitkeringstest: Als gevolg van de balans- of vermogenstest mag door de terugbetaling van kapitaal het
eigen vermogen niet kleiner worden dan de wettelijke en statutaire reserves. Bij afwezigheid van
wettelijke en statutaire reserves kan deze test achterwege blijven. In zo'n geval kan een
dividenduitkering leiden tot een negatief vermogen en kan worden volstaan met de uitkeringstest.
Het bestuur van de bv mag niet meewerken aan uitkering van dividend, terugbetaling van kapitaal of
inkoop van eigen aandelen als hiervoor de belangen van de schuldeisers worden geschaad. De bv
moet in staat blijven haar opeisbare schulden te betalen. De periode waarover de beoordeling zich
zal moeten uitstrekken is in principe één jaar. In voorkomende gevallen zal een liquiditeitsprognose
moeten worden opgesteld. Mocht de bv na de te wraken rechtshandelingen nalatig blijken in de
betaling van haar schulden en de bestuurders dit wisten of behoorden te weten, dan zijn zij in
principe hoofdelijke aansprakelijk. Dit komt neer op aansprakelijkheid voor het faillissementstekort.
De onderhavige aansprakelijkheid van aandeelhouders ziet maximaal op het bedrag van de gewraakte
uitkering. Failleert de bv binnen een jaar na de te wraken rechtshandelingen, dan moet de
aandeelhouder het dividend, de terugbetaling van kapitaal etc. terugbetalen, tenzij hem geen verwijt
kan worden gemaakt. Formele waarborgen zijn op deze manier vervangen door materiële
waarborgen. Als een liquiditeitstekort wordt voorzien hetwelk echter kan worden opgevangen door
, de kredietfaciliteit van de bank, mag de directie haar goedkeuring aan het dividendvoorstel niet
onthouden.
Het uitkeren van dividend zonder dat aan de vermogens- en uitkeringstest is voldaan, is geen nietige
handeling, maar een onrechtmatige daad. Degene die een onrechtmatige daad begaat, is verplicht de
schade te vergoeden die daardoor is ontstaan. De aansprakelijkheid van de aandeelhouder is
overigens beperkt tot het ontvangen dividend.
Bij sommige dga's leeft de angst dat zij ondanks hun goede trouw aansprakelijk kunnen worden
gesteld bij het uitkeren van dividend. Te denken valt aan onvoorziene ongunstige ontwikkelingen met
betrekking tot de vennootschap. De praktijk leert dat curatoren in faillissementen soms aan
grensverkenning doen. Daarom wordt wel de nv geadviseerd als alternatief voor de bv. De
uitkeringstest geldt namelijk niet voor de nv. Het minimumkapitaal van €45.000 lijkt in de regel niet
onoverkomelijk. Bovendien levert een nv meer prestige op dan een 'ordinaire' bv.
Herwaardering onroerende zaak terugbetaling kapitaal
Bij onvoldoende zichtbaar vermogen is het wellicht onmogelijk om dividend uit te keren. Bij
aanwezigheid van stille reserves en/of goodwill is hiervoor een oplossing mogelijk.
Stel, in een bv is een onroerende zaak aanwezig met een flinke stille reserve. De bv wenst een
substantiële dividenduitkering te doen. Vanwege onvoldoende vrij uitkeerbare reserves is dit echter
niet mogelijk. De volgende procedure wordt gevolgd. De onroerende zaak wordt geherwaardeerd.
Boeking: onroerende zaak, aan belastinglatentie, aan herwaarderingsreserve. De
herwaarderingsreserve wordt omgezet in aandelenkapitaal, art. 2:390 BW. Vervolgens wordt een
kapitaalverminderingsprocedure in gang gezet met afstempeling van het aandelenkapitaal,
Omzetting bv in nv
Voor de nv geldt een minimumkapitaal van €45.000, wat voor een serieuze onderneming geen
wereldbedrag is. Het is voldoende dat de €45.000 in natura aanwezig is (eigen vermogen). De
omzetting van bv in nv verloopt fiscaal neutraal. Civielrechtelijk dienen de volgende stappen te
worden gezet:
- omzettingsbesluit van de vergadering van aandeelhouders;
- statutenwijziging;
- accountantsverklaring omtrent het minimumkapitaal;
- notariële akte;
- opgaaf van omzetting bij de Kamer van Koophandel.
Correcte inschrijving
Alle rechtspersonen en samenwerkingsverbanden hoeven zich alleen nog in te schrijven bij de KvK en
niet meer bij de Belastingdienst. Die kent vervolgens een Rechtspersonen Samenwerkingsverbanden
Informatienummer (RSIN) toe en stuurt automatisch een bericht van inschrijving aan de
Belastingdienst. Die bepaalt op basis van het RSIN het btw-nummer en eventuele andere nummers
zoals een loonheffingennummer of vennootschapsbelastingnummer. De klant ontvangt de nummers
over het algemeen binnen vijf werkdagen. De Belastingdienst belt als zij aanvullende informatie nodig
heeft, of zij stuurt een vragenformulier.
Opgave enig aandeelhouder
De Handelsregisterwet verlangt opgave van de natuurlijk persoon die alle aandelen houdt van een bv,
art. 22(1)(e) Handelsregisterbesluit. De deelgenoten in een huwelijksgemeenschap worden in dit
kader als één aandeelhouder gezien.
Dit is ongewenst voor aandeelhouders die dit niet aan de buitenwereld bekend willen maken. Omdat
deze verplichting uitsluitend geldt voor 100% aandeelhouders, kan zij gemakkelijk worden ontgaan
De jaarrekening moet binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar worden opgemaakt en
voorgelegd aan de AVA. De AVA kan deze termijn met maximaal zes maanden verlengen op grond van
bijzondere omstandigheden.
Jaarverslag
Het jaarverslag wordt ook wel aangeduid als bestuurs- of directieverslag. Dit document geeft een
beschrijving van:
- de toestand van de vennootschap op balansdatum;
- de gang van zaken gedurende het boekjaar.
In het jaarverslag wordt een prognose gegeven van in het bijzonder de volgende zaken:
- investeringen;
- financiering;
- personeelsbezetting;
- omgevingsfactoren van belang voor de rentabiliteit;
- onderzoek en ontwikkeling.
Middelgrote ondernemingen mogen hun jaarverslag bewaren ten kantore van de vennootschap en
kleine ondernemingen hoeven überhaupt geen jaarverslag te maken. De jaarrekening dient door de
bestuurders te worden ondertekend,
Deponering jaarrekening binnen 8 dagen na vaststelling
De jaarrekening dient binnen acht dagen na vaststelling (door de AVA) te worden gedeponeerd bij het
handelsregister. SBR = Standard Business Reporting. Op overtreding van de deponeringsplicht staat
een boete van maximaal €20.750. Ook hechtenis tot 6 maanden kan worden opgelegd.
Fiscale grondslagen voor de jaarrekening
Kleine ondernemingen kunnen voor hun deponeringsplicht volstaan met een jaarrekening op fiscale
grondslagen. Men kan met één gecombineerd XBRL-document zowel voldoen aan de
deponeringsplicht bij de Kamer van Koophandel als de aangifteplicht bij de Belastingdienst. In het
MKB was er ons inziens toch al weinig verschil tussen de fiscale en commerciële grondslagen. In
het Besluit fiscale waarderingsgrondslagen is onder meer het volgende geregeld:
- de herinvesteringsreserve moet op de balans afzonderlijk worden opgenomen en de
afboeking van de herinvesteringsreserve op een bedrijfsmiddel moet in de toelichting
worden vermeld
- op de winst-en-verliesrekening moeten de fiscaal niet aftrekbare kosten worden opgenomen
- in de toelichting moet worden vermeld dat de fiscaal willekeurig is afgeschreven
- op de winst en verliesrekening moet de vpb worden opgenomen
De fiscale waarderingen liggen in veel gevallen een stuk lager. Ter grootte van de opwaardering van
de deelneming moet een herwaarderingsreserve worden gevormd. Een andere consequentie van
overgang naar fiscale grondslagen kan verlaging van de vrije reserves zijn met als gevolg dat de
onderneming minder dividend kan uitkeren.
Deadline deponering jaarrekening maximaal dertien maanden
Met de invoering van het nieuwe bv-recht is in BW bepaald dat als alle aandeelhouders ook
bestuurder van de bv zijn, het moment van ondertekenen van de jaarrekening door hen wordt gezien
als het moment van vaststelling van de jaarrekening. Bij niet-deponering moet de bestuurder in geval
van faillissement bewijzen dat geen sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur (omgekeerde
bewijslast).Als de jaarrekening niet op tijd is vastgesteld, moet de voorlopige jaarrekening worden
gedeponeerd binnen de bovengenoemde termijn. Dit blijft in de praktijk doorgaans achterwege. Er is
geen sprake van een sanctie als de voorlopige (concept)jaarrekening na deponering niet door een
,definitieve jaarrekening wordt vervangen. De dga loopt dus geen risico op aansprakelijkstelling door
het blote feit dat hij met het deponeren van een voorlopige jaarrekening volstaat.
Geen publicatie bij garantie moedermaatschappij
Als de moedermaatschappij zich hoofdelijk aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van de
dochter en een aantal andere voorwaarden zijn vervuld, hoeft de jaarrekening van laatstgenoemde
niet te worden gedeponeerd. De aansprakelijkstelling kan ook weer worden ingetrokken. De dochter
dient dan weer een eigen jaarrekening op te maken en te publiceren. De aansprakelijkheid van de
moeder voor de op dat moment bestaande schulden van de dochter blijft evenwel bestaan.
Een kleine onderneming hoeft slechts haar balans plus een toelichting te publiceren. Het jaarverslag
hoeft niet openbaar te worden gemaakt. Een kleine onderneming is bovendien niet verplicht haar
jaarrekening te laten controleren door een accountant. De belangrijkste verlichting voor middelgrote
ten opzichte van grote ondernemingen is de vrijstelling van het publiceren van omzetgegevens.
Middelgrote en grote ondernemingen zijn in beginsel verplicht hun jaarrekening te laten controleren
door een accountant.
Beperkingen inkoop eigen aandelen
Inkoop van niet volgestorte eigen aandelen om baat is nietig. Er gelden geen beperkingen voor de
verkrijging om niet van volgestorte aandelen. Verkrijging van volgestorte aandelen om baat is
mogelijk zolang het vermogen daardoor niet kleiner wordt dan het vermogen dat op grond van de
statuten moet worden aangehouden. Verder moet voor een inkoop van aandelen worden getoetst
aan de 'uitkeringstest'. Inkoop van aandelen is een bevoegdheid van de AvA. De AvA dient de directie
daartoe te machtigen. Inkoop van aandelen behelst civielrechtelijk levering van aandelen (aan de
vennootschap). Hiervoor is een notariële akte vereist.
Beperkingen en procedure kapitaalvermindering
De vermindering van het kapitaal van een bv kan door middel van:
- intrekking van aandelen (cross-reference: civ-301); of
- vermindering van het nominale bedrag per aandeel (afstempeling).
Intrekking van aandelen en afstempeling is slechts mogelijk als de statuten van de vennootschap dit
toelaten. De vermogenstest betekent dat door de dividenduitkering het eigen vermogen niet kleiner
mag worden dan de wettelijke en statutaire reserves. Als er geen wettelijke en statutaire reserves
zijn, is op grond van de vermogenstest een dividenduitkering ter grootte van het aandelenkapitaal
mogelijk.
Uitkeringstest: Als gevolg van de balans- of vermogenstest mag door de terugbetaling van kapitaal het
eigen vermogen niet kleiner worden dan de wettelijke en statutaire reserves. Bij afwezigheid van
wettelijke en statutaire reserves kan deze test achterwege blijven. In zo'n geval kan een
dividenduitkering leiden tot een negatief vermogen en kan worden volstaan met de uitkeringstest.
Het bestuur van de bv mag niet meewerken aan uitkering van dividend, terugbetaling van kapitaal of
inkoop van eigen aandelen als hiervoor de belangen van de schuldeisers worden geschaad. De bv
moet in staat blijven haar opeisbare schulden te betalen. De periode waarover de beoordeling zich
zal moeten uitstrekken is in principe één jaar. In voorkomende gevallen zal een liquiditeitsprognose
moeten worden opgesteld. Mocht de bv na de te wraken rechtshandelingen nalatig blijken in de
betaling van haar schulden en de bestuurders dit wisten of behoorden te weten, dan zijn zij in
principe hoofdelijke aansprakelijk. Dit komt neer op aansprakelijkheid voor het faillissementstekort.
De onderhavige aansprakelijkheid van aandeelhouders ziet maximaal op het bedrag van de gewraakte
uitkering. Failleert de bv binnen een jaar na de te wraken rechtshandelingen, dan moet de
aandeelhouder het dividend, de terugbetaling van kapitaal etc. terugbetalen, tenzij hem geen verwijt
kan worden gemaakt. Formele waarborgen zijn op deze manier vervangen door materiële
waarborgen. Als een liquiditeitstekort wordt voorzien hetwelk echter kan worden opgevangen door
, de kredietfaciliteit van de bank, mag de directie haar goedkeuring aan het dividendvoorstel niet
onthouden.
Het uitkeren van dividend zonder dat aan de vermogens- en uitkeringstest is voldaan, is geen nietige
handeling, maar een onrechtmatige daad. Degene die een onrechtmatige daad begaat, is verplicht de
schade te vergoeden die daardoor is ontstaan. De aansprakelijkheid van de aandeelhouder is
overigens beperkt tot het ontvangen dividend.
Bij sommige dga's leeft de angst dat zij ondanks hun goede trouw aansprakelijk kunnen worden
gesteld bij het uitkeren van dividend. Te denken valt aan onvoorziene ongunstige ontwikkelingen met
betrekking tot de vennootschap. De praktijk leert dat curatoren in faillissementen soms aan
grensverkenning doen. Daarom wordt wel de nv geadviseerd als alternatief voor de bv. De
uitkeringstest geldt namelijk niet voor de nv. Het minimumkapitaal van €45.000 lijkt in de regel niet
onoverkomelijk. Bovendien levert een nv meer prestige op dan een 'ordinaire' bv.
Herwaardering onroerende zaak terugbetaling kapitaal
Bij onvoldoende zichtbaar vermogen is het wellicht onmogelijk om dividend uit te keren. Bij
aanwezigheid van stille reserves en/of goodwill is hiervoor een oplossing mogelijk.
Stel, in een bv is een onroerende zaak aanwezig met een flinke stille reserve. De bv wenst een
substantiële dividenduitkering te doen. Vanwege onvoldoende vrij uitkeerbare reserves is dit echter
niet mogelijk. De volgende procedure wordt gevolgd. De onroerende zaak wordt geherwaardeerd.
Boeking: onroerende zaak, aan belastinglatentie, aan herwaarderingsreserve. De
herwaarderingsreserve wordt omgezet in aandelenkapitaal, art. 2:390 BW. Vervolgens wordt een
kapitaalverminderingsprocedure in gang gezet met afstempeling van het aandelenkapitaal,
Omzetting bv in nv
Voor de nv geldt een minimumkapitaal van €45.000, wat voor een serieuze onderneming geen
wereldbedrag is. Het is voldoende dat de €45.000 in natura aanwezig is (eigen vermogen). De
omzetting van bv in nv verloopt fiscaal neutraal. Civielrechtelijk dienen de volgende stappen te
worden gezet:
- omzettingsbesluit van de vergadering van aandeelhouders;
- statutenwijziging;
- accountantsverklaring omtrent het minimumkapitaal;
- notariële akte;
- opgaaf van omzetting bij de Kamer van Koophandel.
Correcte inschrijving
Alle rechtspersonen en samenwerkingsverbanden hoeven zich alleen nog in te schrijven bij de KvK en
niet meer bij de Belastingdienst. Die kent vervolgens een Rechtspersonen Samenwerkingsverbanden
Informatienummer (RSIN) toe en stuurt automatisch een bericht van inschrijving aan de
Belastingdienst. Die bepaalt op basis van het RSIN het btw-nummer en eventuele andere nummers
zoals een loonheffingennummer of vennootschapsbelastingnummer. De klant ontvangt de nummers
over het algemeen binnen vijf werkdagen. De Belastingdienst belt als zij aanvullende informatie nodig
heeft, of zij stuurt een vragenformulier.
Opgave enig aandeelhouder
De Handelsregisterwet verlangt opgave van de natuurlijk persoon die alle aandelen houdt van een bv,
art. 22(1)(e) Handelsregisterbesluit. De deelgenoten in een huwelijksgemeenschap worden in dit
kader als één aandeelhouder gezien.
Dit is ongewenst voor aandeelhouders die dit niet aan de buitenwereld bekend willen maken. Omdat
deze verplichting uitsluitend geldt voor 100% aandeelhouders, kan zij gemakkelijk worden ontgaan
