Samenvatting
IPU/HATO 1
Staf (proces) recht begrepen
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – Algemene inleiding: wat is strafrecht?...........................................................................10
1.1 Inleiding......................................................................................................................................10
1.2 Strafrecht: begripsvorming.........................................................................................................10
1.2.1 Materieel en formeel delict.................................................................................................10
1.2.2 Commuun en bijzonder strafrecht.......................................................................................10
1.2.3 Wat is strafrecht?.................................................................................................................10
1.3 Doel van het Nederlandse strafrecht: handhaving door middel van leedtoevoeging.................10
1.3.1 Handhaving van de rechtsnorm...........................................................................................11
1.3.2 Strafrechttheorieën..............................................................................................................11
1.3.3 Geweldsmonopolie bij de overheid: het voorkomen van eigenrichting...............................12
1.3.4 De ultimum remedium-gedachte.........................................................................................12
1.4 Het legaliteitsbeginsel.................................................................................................................12
Hoofdstuk 7 – Formeel strafrecht: inleiding en hoofdrolspelers in het strafprocesrecht......................13
7.1 Inleiding......................................................................................................................................13
7.2 Het strafprocesrecht...................................................................................................................13
7.2.1 Gematigd accusatoir procesvorming....................................................................................13
7.2.2 Doelen van het strafprocesrecht..........................................................................................13
7.2.3 Bronnen van het Nederlandse strafprocesrecht..................................................................14
7.3 Hoofdrolspelers in het strafprocesrecht: de verdachte, het Openbaar Ministerie, de politie, de
rechter en de advocaat.....................................................................................................................14
7.3.1 De verdachte........................................................................................................................14
7.3.2 De bepalingen van art. 129 SV.............................................................................................15
7.3.3 Rechten van de verdachte....................................................................................................15
7.3.4 het Openbaar Ministerie en de officier van justitie..............................................................16
7.3.5 Politie(ambtenaren).............................................................................................................17
7.3.6 De rechter............................................................................................................................18
7.3.7 De advocaat.........................................................................................................................18
Hoofdstuk 8 – Formeel strafrecht: de strafprocedure (opsporing, vervolging en berechting)..............19
8.1 Inleiding......................................................................................................................................19
8.2 voorbereidend onderzoek..........................................................................................................19
8.2.1 personen met opsporing belast...........................................................................................20
8.2.2 aanvang opsporing...............................................................................................................20
8.2.3 Opsporingsbevoegdheden...................................................................................................21
8.2.4 controlebevoegdheden........................................................................................................21
1
, 8.3 De vervolging..........................................................................................................................22
8.3.1 Opportuniteitsbeginsel........................................................................................................22
8.3.2 Vervolgen en seponeren......................................................................................................23
8.3.3 vervolging niet mogelijk.......................................................................................................24
8.3.4 Bezwaar tegen de vervolging...............................................................................................24
8.3.5 Beklag over (niet verdere) vervolging..................................................................................24
8.3.6 vervolging door middel van strafbeschikking.......................................................................25
8.4 de berechting en tenuitvoerlegging............................................................................................25
8.4.1 de berechting: onderzoek ter terechtzitting, beraadslaging en uitspraak............................25
8.4.2 aanvang onderzoek ter terechtzitting en gevolgen opportuniteitsbeginsel.........................25
Hoofdstuk 9 Formeel strafrecht: dwangmiddelen................................................................................27
9.1 inleiding......................................................................................................................................27
9.2 vrijheidsbenemende dwangmiddelen........................................................................................27
9.2.1 Het algemeen systeem van gronden, gevallen, subject en bevoegde instanties..................27
9.2.2 Staande houden en aanhouding (heterdaad)......................................................................28
9.2.3 Ophouden voor onderzoek..................................................................................................29
9.2.4 De inverzekeringstelling.......................................................................................................30
9.2.5 De voorlopige hechtenis......................................................................................................31
Hoofdstuk 10 – Formeel strafrecht: de berechting I (dagvaarding).......................................................33
10.1 inleiding....................................................................................................................................33
10.2 De dagvaarding.........................................................................................................................33
10.2.1 Vier functies van een dagvaarding.....................................................................................33
10.3 De persoonsduidingsfunctie van de dagvaarding......................................................................33
10.3.1 Uitreiking van de dagvaarding............................................................................................33
10.3.2 Het betekenen van de dagvaarding....................................................................................34
10.3.3 De termijn van dagvaarden................................................................................................34
10.4 De oproepingsfunctie van de dagvaarding................................................................................34
10.4.1 Absolute bevoegdheid.......................................................................................................34
10.4.2 Relatieve bevoegdheid.......................................................................................................35
10.5 De beschuldigingsfunctie van de dagvaarding: de tenlastelegging...........................................35
10.5.1 Inhoudelijke vereisten tenlastelegging (feit, tijd en plaats)................................................35
10.5.2 De tenlastelegging moet voldoende feitelijk zijn...............................................................35
10.5.3 De tenlastelegging mag niet innerlijk tegenstrijdig zijn......................................................35
10.5.4 De tenlastelegging moet ook de wettelijke voorschriften van het feit vermelden.............35
10.6 De wettelijke informatie van de dagvaarding............................................................................36
10.7 Wijziging en/of aanvullen van de dagvaarding..........................................................................36
2
, 10.7.1 Het wijzigen van de tenlastelegging...................................................................................36
10.7.2 Het aanvullen van de tenlastelegging................................................................................36
Hoofdstuk 11 – Formeel strafrecht: de berechting II (het onderzoek ter terechtzitting)......................37
11.3.5 Het slachtoffer en de benadeelde partij............................................................................37
11.4 Requisitoir, pleidooi, re- en dupliek en laatste woord...............................................................37
11.4.1 Het requisitoir....................................................................................................................38
11.4.2 Het pleidooi.......................................................................................................................38
11.4.3 Re- en dupliek....................................................................................................................38
11.4.4 Het laatste woord van de verdachte..................................................................................38
Hoofdstuk 12 – de berechting III (beslissingsmodel 348/350)..............................................................39
12.1 inleiding....................................................................................................................................39
12.2 De vier vragen van art. 348 Sv...................................................................................................39
12.2.1 De eerste vraag van art. 348 Sv: geldige dagvaarding........................................................39
12.2.2 De tweede vraag van art. 348 Sv: bevoegde rechter..........................................................39
12.2.3 De derde vraag van art. 348 Sv: ontvankelijkheid officier van justitie................................39
12.2.4 De vierde vraag van art. 348 Sv: schorsing van de vervolging............................................40
12.2.5 Gevolgen beantwoording formele vragen artikel 348 Sv...................................................40
12.3 De vier vragen van artikel 350 Sv..............................................................................................41
12.3.1 De eerste vraag van artikel 350 Sv: bewijsvraag.................................................................41
12.3.2 De tweede vraag van artikel 350 Sv: kwalificatievraag.......................................................42
12.3.3 De derde vraag van artikel 350 Sv: strafbaarheidsvraag.....................................................42
12.3.4 Gevolgen beantwoording vragen van artikel 350 Sv..........................................................42
12.3.5 Delictsomschrijving waar wederrechtelijkheid of schuld een bestanddeel vormen..........43
12.4 Vormverzuimen in het voorbereidend onderzoek....................................................................43
12.4.1 Vormverzuimen tijdens het voorbereidend onderzoek......................................................43
12.4.2 Sancties met betrekking tot vormverzuimen.....................................................................43
Hoofdstuk 13 – formeel strafrecht: motiveren en rechtsmiddelen.......................................................45
13.1 Inleiding....................................................................................................................................45
13.3 Gewone rechtsmiddelen I: hoger beroep.................................................................................45
13.3.1 Wanneer hoger beroep?....................................................................................................46
13.3.2 Termijnen van hoger beroep..............................................................................................46
13.3.3 Beslissing(en) en hoger beroep..........................................................................................46
13.4 Gewone rechtsmiddelen II: beroep in cassatie.........................................................................46
13.4.1 Wanneer beroep in cassatie...............................................................................................47
13.4.2 Termijn cassatieberoep......................................................................................................47
13.4.3 Beslissing(en) in beroep in cassatie....................................................................................47
3
IPU/HATO 1
Staf (proces) recht begrepen
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – Algemene inleiding: wat is strafrecht?...........................................................................10
1.1 Inleiding......................................................................................................................................10
1.2 Strafrecht: begripsvorming.........................................................................................................10
1.2.1 Materieel en formeel delict.................................................................................................10
1.2.2 Commuun en bijzonder strafrecht.......................................................................................10
1.2.3 Wat is strafrecht?.................................................................................................................10
1.3 Doel van het Nederlandse strafrecht: handhaving door middel van leedtoevoeging.................10
1.3.1 Handhaving van de rechtsnorm...........................................................................................11
1.3.2 Strafrechttheorieën..............................................................................................................11
1.3.3 Geweldsmonopolie bij de overheid: het voorkomen van eigenrichting...............................12
1.3.4 De ultimum remedium-gedachte.........................................................................................12
1.4 Het legaliteitsbeginsel.................................................................................................................12
Hoofdstuk 7 – Formeel strafrecht: inleiding en hoofdrolspelers in het strafprocesrecht......................13
7.1 Inleiding......................................................................................................................................13
7.2 Het strafprocesrecht...................................................................................................................13
7.2.1 Gematigd accusatoir procesvorming....................................................................................13
7.2.2 Doelen van het strafprocesrecht..........................................................................................13
7.2.3 Bronnen van het Nederlandse strafprocesrecht..................................................................14
7.3 Hoofdrolspelers in het strafprocesrecht: de verdachte, het Openbaar Ministerie, de politie, de
rechter en de advocaat.....................................................................................................................14
7.3.1 De verdachte........................................................................................................................14
7.3.2 De bepalingen van art. 129 SV.............................................................................................15
7.3.3 Rechten van de verdachte....................................................................................................15
7.3.4 het Openbaar Ministerie en de officier van justitie..............................................................16
7.3.5 Politie(ambtenaren).............................................................................................................17
7.3.6 De rechter............................................................................................................................18
7.3.7 De advocaat.........................................................................................................................18
Hoofdstuk 8 – Formeel strafrecht: de strafprocedure (opsporing, vervolging en berechting)..............19
8.1 Inleiding......................................................................................................................................19
8.2 voorbereidend onderzoek..........................................................................................................19
8.2.1 personen met opsporing belast...........................................................................................20
8.2.2 aanvang opsporing...............................................................................................................20
8.2.3 Opsporingsbevoegdheden...................................................................................................21
8.2.4 controlebevoegdheden........................................................................................................21
1
, 8.3 De vervolging..........................................................................................................................22
8.3.1 Opportuniteitsbeginsel........................................................................................................22
8.3.2 Vervolgen en seponeren......................................................................................................23
8.3.3 vervolging niet mogelijk.......................................................................................................24
8.3.4 Bezwaar tegen de vervolging...............................................................................................24
8.3.5 Beklag over (niet verdere) vervolging..................................................................................24
8.3.6 vervolging door middel van strafbeschikking.......................................................................25
8.4 de berechting en tenuitvoerlegging............................................................................................25
8.4.1 de berechting: onderzoek ter terechtzitting, beraadslaging en uitspraak............................25
8.4.2 aanvang onderzoek ter terechtzitting en gevolgen opportuniteitsbeginsel.........................25
Hoofdstuk 9 Formeel strafrecht: dwangmiddelen................................................................................27
9.1 inleiding......................................................................................................................................27
9.2 vrijheidsbenemende dwangmiddelen........................................................................................27
9.2.1 Het algemeen systeem van gronden, gevallen, subject en bevoegde instanties..................27
9.2.2 Staande houden en aanhouding (heterdaad)......................................................................28
9.2.3 Ophouden voor onderzoek..................................................................................................29
9.2.4 De inverzekeringstelling.......................................................................................................30
9.2.5 De voorlopige hechtenis......................................................................................................31
Hoofdstuk 10 – Formeel strafrecht: de berechting I (dagvaarding).......................................................33
10.1 inleiding....................................................................................................................................33
10.2 De dagvaarding.........................................................................................................................33
10.2.1 Vier functies van een dagvaarding.....................................................................................33
10.3 De persoonsduidingsfunctie van de dagvaarding......................................................................33
10.3.1 Uitreiking van de dagvaarding............................................................................................33
10.3.2 Het betekenen van de dagvaarding....................................................................................34
10.3.3 De termijn van dagvaarden................................................................................................34
10.4 De oproepingsfunctie van de dagvaarding................................................................................34
10.4.1 Absolute bevoegdheid.......................................................................................................34
10.4.2 Relatieve bevoegdheid.......................................................................................................35
10.5 De beschuldigingsfunctie van de dagvaarding: de tenlastelegging...........................................35
10.5.1 Inhoudelijke vereisten tenlastelegging (feit, tijd en plaats)................................................35
10.5.2 De tenlastelegging moet voldoende feitelijk zijn...............................................................35
10.5.3 De tenlastelegging mag niet innerlijk tegenstrijdig zijn......................................................35
10.5.4 De tenlastelegging moet ook de wettelijke voorschriften van het feit vermelden.............35
10.6 De wettelijke informatie van de dagvaarding............................................................................36
10.7 Wijziging en/of aanvullen van de dagvaarding..........................................................................36
2
, 10.7.1 Het wijzigen van de tenlastelegging...................................................................................36
10.7.2 Het aanvullen van de tenlastelegging................................................................................36
Hoofdstuk 11 – Formeel strafrecht: de berechting II (het onderzoek ter terechtzitting)......................37
11.3.5 Het slachtoffer en de benadeelde partij............................................................................37
11.4 Requisitoir, pleidooi, re- en dupliek en laatste woord...............................................................37
11.4.1 Het requisitoir....................................................................................................................38
11.4.2 Het pleidooi.......................................................................................................................38
11.4.3 Re- en dupliek....................................................................................................................38
11.4.4 Het laatste woord van de verdachte..................................................................................38
Hoofdstuk 12 – de berechting III (beslissingsmodel 348/350)..............................................................39
12.1 inleiding....................................................................................................................................39
12.2 De vier vragen van art. 348 Sv...................................................................................................39
12.2.1 De eerste vraag van art. 348 Sv: geldige dagvaarding........................................................39
12.2.2 De tweede vraag van art. 348 Sv: bevoegde rechter..........................................................39
12.2.3 De derde vraag van art. 348 Sv: ontvankelijkheid officier van justitie................................39
12.2.4 De vierde vraag van art. 348 Sv: schorsing van de vervolging............................................40
12.2.5 Gevolgen beantwoording formele vragen artikel 348 Sv...................................................40
12.3 De vier vragen van artikel 350 Sv..............................................................................................41
12.3.1 De eerste vraag van artikel 350 Sv: bewijsvraag.................................................................41
12.3.2 De tweede vraag van artikel 350 Sv: kwalificatievraag.......................................................42
12.3.3 De derde vraag van artikel 350 Sv: strafbaarheidsvraag.....................................................42
12.3.4 Gevolgen beantwoording vragen van artikel 350 Sv..........................................................42
12.3.5 Delictsomschrijving waar wederrechtelijkheid of schuld een bestanddeel vormen..........43
12.4 Vormverzuimen in het voorbereidend onderzoek....................................................................43
12.4.1 Vormverzuimen tijdens het voorbereidend onderzoek......................................................43
12.4.2 Sancties met betrekking tot vormverzuimen.....................................................................43
Hoofdstuk 13 – formeel strafrecht: motiveren en rechtsmiddelen.......................................................45
13.1 Inleiding....................................................................................................................................45
13.3 Gewone rechtsmiddelen I: hoger beroep.................................................................................45
13.3.1 Wanneer hoger beroep?....................................................................................................46
13.3.2 Termijnen van hoger beroep..............................................................................................46
13.3.3 Beslissing(en) en hoger beroep..........................................................................................46
13.4 Gewone rechtsmiddelen II: beroep in cassatie.........................................................................46
13.4.1 Wanneer beroep in cassatie...............................................................................................47
13.4.2 Termijn cassatieberoep......................................................................................................47
13.4.3 Beslissing(en) in beroep in cassatie....................................................................................47
3
