Samenvatting artikelen Criminaliteit en Veiligheid
1. Wittebrood & Nieuwbeerta
Afgelopen 25 jaar omvang van door politie geregistreerde criminaliteit fors toegenomen (=
opgemaakte proces verbalen) bevorderen veiliger samenleving
Cijfers verklaard adh
- demografische ontwikkelingen (toegenomen aantal jongeren en etnische minderheden)
- economische ontwikkelingen (meer welvaart, werkloosheid)
- maatschappelijke ontwikkelingen (individualisering, verstedelijking, ontzuiling)
richten zich op totstandkoming van criminaliteit, maar niet op totstandkoming van registratie
van criminaliteit
Veranderingen in registratie van criminaliteit moeten eerst gemeld worden bij politie en
daarna ook nog als zodanig worden geregistreerd
in welke mate is de stijging in geregistreerde criminaliteit veroorzaakt door toename in
a. de kans dat een delict plaatsvindt
b. de kans dat dit delict bij de politie wordt gemeld
c. de kans dat van een gemeld delict een proces verbaal wordt gemaakt
aan de hand van slachtofferenquetes van CBS
schatting van aantal delicten waarvan bevolking van 15+ slachtoffer is, hoeveel daarvan
gemeld wordt bij politie en bij hoeveel een document is ondertekend
gekeken naar geweldsdelicten, diefstallen en vernielingen
Trends in de kans dat een delict plaatsvindt:
- criminaliteit daadwerkelijk toegenomen stabiel beeld (diefstal zelfs daling), dus nee
Trends in de kans dat een delict bij de politie wordt gemeld:
- delicten plaatsgevonden worden vaker gemeld
o mensen steeds gevoeliger voor criminaliteit eerder melden
o steeds makkelijker om aangifte te doen (telefoon, internet)
lichte stijging in meldingsgedrag van burgers
Trends in de kans dat van een gemeld delict een proces-verbaal wordt opgemaakt
- slachtoffer: voorkeur voor formele of informele afhandeling
- politie:
o productiviteit van de politie (door toegenomen politiesterkte/automatisering)
o druk om bepaalde beleidsdoelstellingen te halen
- politie en justitie: gevoeliger voor criminaliteit meer bereid delicten te registreren
welke reden dan ook: kans dat gemeld delict wordt geregistreerd is aanzienlijk toegenomen
(grootst voor vernielingen en geweld)
Trends in aantal delicten waarbij een proces-verbaal is opgemaakt
alle drie ontwikkelingen samengenomen
aantal door politie geregistreerde delicten = aantal ondervonden delicten * meldingskans *
registratiekans
Scenariostudie
- 1 procent van stijging zelfgeregistreerde criminaliteit veroorzaakt door stijging kans dat
delicten plaatsvinden
- 25 procent veroorzaakt door toename in meldingsbereidheid
- 74 procent (!) veroorzaakt door steeds meer proces-verbalen van gemelde delicten
,Twee beperkingen
1. slachtofferenquetes gericht op vaststellen criminaliteit die door bevolking wordt
ondervonden (dus niet strafbare feiten waar bedrijven slachtoffer van zijn of
slachtofferloze delicten als wapenbezit of rijden onder invloed)
2. methodologische kenmerken van slachtofferenquetes: gaan er vanuit dat de slachtoffers
een afspiegeling vormen van NL’se bevolking en dat zij betrouwbare en valide
antwoorden geven
Overall: prestatieparadox hoe beter de politie haar werk doet, hoe meer criminaliteit er in ons
land lijkt te zijn
2. Eysink Smeets & Vollaard
Criminaliteit is gedaald, maar veiligheidsbeleving is niet verbeterd
artikel zet voor zo lang mogelijke periode ontwikkelingen in objectieve en subjectieve
veiligheid onder elkaar
Belang veiligheidsbeleving
- beïnvloedt de geestelijke gezondheid (stress met ongunstige invloed op dagelijks
functioneren) bv. stress door stijging in lokale criminaliteit is 4x zo groot als stress agv
eenzelfde stijging in lokale werkloosheid
- vormt startpunt voor beslissingen zich tegen dreigende criminaliteit te wapenen
preventiegedrag
Vorming van veiligheidspercepties
is moeilijk
- volop beschrijvingen van risico, maar eigen situatie of buurt vaak anders
- directe observatie van criminaliteit zeldzaam
- slachtofferkans erg klein, dus leren obv eigen ervaring beperkt
mensen gebruiken vuistregels en schatten risico in leidt tot overschatting
prevalentie van criminaliteit is belangrijke verklarende factor voor gevoelens van
onveiligheid, maar ook individueel niveau (leeftijd, persoonlijkheidskenmerken en ingeschatte
kwetsbaarheid) en sociale en fysieke context (publieke familiariteit en stabiliteit van
bevolkingssamenstelling, en inrichting, overzichtelijkheid en aantrekkelijkheid van omgeving)
Ontwikkelingen in objectieve en subjectieve veiligheid
adh enquetes met enige aansporing tot nadenken vragen die specifiek ingaan op bepaalde
context
Inschatting persoonlijke slachtofferkans
laatste paar jaar gaat stabiel slachtofferschap gepaard met een stijging in de perceptie
Inschatting prevalentie van criminaliteit
ontwikkeling in perceptie van voorkomen van fietsdiefstal in eigen buurt is sterk gerelateerd
aan gerapporteerde slachtofferkans, beide dalend verloop
Inschatting recente ontwikkeling in criminaliteit
sinds halverwege jaren 90 zijn steeds minder mensen gaan denken dat criminaliteit laatste
tijd toeneemt
Onveiligheidsgevoelens weinig concreet, hangt van respondent af waar hij zich onveilig bij
voelt
gevoelens van onveiligheid sterk afgenomen sinds halverwege jaren 90
Criminaliteit als maatschappelijk probleem
% burgers dat criminaliteit als 1 van de 2 belangrijkste problemen noemt loopt gestaag terug
,Daling criminaliteit niet aan de gemiddelde NL’er voorbij gegaan crime drop gaat dus samen
met fear drop als criminaliteit daalt, verbeteren de veiligheidspercepties
3. TED-talk Steven Pinker
wij denken dat onze voorouders in veel harmonieuzer tijden leefden dan wij, maar
- onze voorouders veel gewelddadiger dan wij
- geweld al lang in neerwaartse spiraal aan het gaan
- vandaag de dag de meest vreedzame tijdens sinds het bestaan van onze soort
Millenium-scale: jagers en verzamelaars veel groter percentage killed by another man dan
europa en VS in 20e eeuw
Century-scale: alle manieren van straffen in de middeleeuwen bijv. (uit elkaar trekken door
paarden, brandstapel, doodstraf voor veel niet-gewelddadige crimes, slavernij etc.)
Decade-scale: sterke daling in dodelijke etnische rellen en militaire coups, interstate wars
Year-scale, vanaf koude oorlog: minder burgeroorlogen, genocides, reversal in homocide crime
(van 1960)
Hoe hebben we het zo fout?
- media
- cognitieve illusie: wat je leest in de krant met foto’s ed. onthoud je meer dan reporten
over mensen die in bed overlijden aan leeftijd
- verandering in standaard kan verandering in gedrag inhalen: dingen lijken altijd erger bij
de standaarden van vandaag de dag dan ze zouden hebben geleken bij de standaarden
van vroeger
Daling in criminaliteit, zou ons moeten afvragen
- niet waarom is er oorlog, maar waarom is er vrede
- niet wat doen we fout, maar wat doen we goed
4. Moffit
2 onverenigbare feiten over anti-sociaal gedrag:
1. indrukwekkende continuiteit over age
2. veranderd dramatisch over age, met stijging tijdelijke x10 stijging in de adolescentie
Veel individuele verschillen in de stabiliteit van antisociaal gedrag:
- veel mensen gedragen zich anti-sociaal, maar tijdelijk en situationeel
- sommige mensen gedragen zich anti-sociaal maar stabiel en persistent
Moffit draagt 2 kwalitatief verschillende categorieën van individuen aan in jeugdelijk delinquent
gedrag, met elk een eigen theoretische verklaring
- voor delinquenten met tijdelijk crimineel gedrag, moet theorie zorgen voor
discontinuïteit in hun leven
- voor delinquenten die hun hele leven crimineel gedrag zullen blijven vertonen, moet
theorie juist de causale factoren vroeg in hun jeugd lokaliseren en de continuïteit van
hun moeilijke levens verklaren
Stabiliteit van anti-sociaal gedrag is gelinkt aan extremiteit: meest persistente 5/6% zijn
verantwoordelijk voor de helft van de delicten begonnen ook eerder en crimineel gedrag ging
langer door
Er is een heel kleine groep mannen die de hoge rates van anti-sociaal gedrag laten zien over de
tijd en in diverse situaties
, Bijv. gedurende de leeftijd van 11-15, deed een derde van de jongens in de steekproef mee aan
het delinquente gedrag en levensstijl van de 5% van de jongens die stabiel anti-sociaal gedrag
hadden laten zien sinds de basisschool en hadden bij de leeftijd van 15 dezelfde normen
overtreden etc. cross-sectionair had de twee groepen niet uit elkaar kunnen halen
Life-Course-Persistent Antisocial Behavior
continuïteit is keurmerk (bijten en slaan (4), winkeldiefstal (10), drugverkoop (16) etc.
onderliggende dispositie blijft hetzelfde, maar de vorm verandert over de jaren
heterotypische continuïteit: een afgeleid kenmerk zou aan het begin liggen van diverse
fenotypische gedragingen (bijv. agressie in jeugd, fysieke avonturisme, non-conformisme
gerelateerd aan seksueel gedrag als volwassene)
Neurologisch: elk hersenletsel door complicaties tijdens de bevalling is empirisch gelinkt naar
geweld en anti-sociaal gedrag later
Twee soorten neuropsychologische tekorten zijn gelinkt aan anti-sociaal gedrag: verbaal en
executieve functies:
- Verbaal: probleemoplossend vermogen, geheugen, spraak en luisteren
- Executief: onoplettendheid en impulsiviteit, zelfcontrole
zijn allemaal karakteristieken wanneer de omgeving constant werd gehouden
maar kids met cognitieve en temperament minpunten komen vaak niet uit ‘supportive
environments’ intergenerationele overdracht van zeer anti-sociaal gedrag weten vaak zelf
niet hoe om te gaan met een moeilijk kind (want reageren zelf hetzelfde)
Ook: de uitdaging van het omgaan met een moeilijk kind lokt een keten uit van verkeerde ouder-
kind ontmoetingen
Samengevat: deze kinderen staan op gespannen voet met de omgeving en dan vooral degenen
die dagelijks met hen moeten omgaan om ze op te voeden, te onderwijzen of op een andere
manier te controleren: dit patroon is niet vatbaar voor verandering en heeft de meest
pessimistische prognose voor volwassenen aanpassing
3 typen persoon-omgeving interacties: passief, actief, evocatief/reactief
twee soorten consequenties:
- Cumulatief: vroege individuele verschillen zetten een soort sneeuwbal effect in werking
- Gelijktijdig: wanneer de persoon dezelfde samenstelling van kenmerken meeneemt naar
de volwassenheid die hem in de kindertijd in de problemen brachten
verklaringen voor continuïteit
o Geen prosociale alternatieven geleerd: wanneer iemand sociale en academische
skills niet onder de knie heeft, is dat op latere leeftijd moeilijk te herstellen
o Verstrikt geraakt in afwijkende levensstijl door crimineel gedrag:
tienerzwangerschap, drugsverslaving, vroeg schoolverlaten, tijd in gevangenis
zijn allemaal ‘verstrikkingen’ die de kans op later succes verminderen
Adolescence-Limited Antisocial Behavior
weinig continuïteit in hun anti-sociale gedrag
weinig consistentie: wel winkeldiefstal of drugs met vrienden, maar volgen bijv. wel de regels
van school of thuis daardoor weinig overeenstemming tussen verschillende beoordelaars
behouden controle over hun anti-sociale gedragingen en gebruiken dit gedrag alleen als het
ze op een bepaalde manier uit komt
Kritieke kenmerken van puberteit: varieteit in biologische leeftijd, stijgende belang van relaties
met vrienden en
1. Wittebrood & Nieuwbeerta
Afgelopen 25 jaar omvang van door politie geregistreerde criminaliteit fors toegenomen (=
opgemaakte proces verbalen) bevorderen veiliger samenleving
Cijfers verklaard adh
- demografische ontwikkelingen (toegenomen aantal jongeren en etnische minderheden)
- economische ontwikkelingen (meer welvaart, werkloosheid)
- maatschappelijke ontwikkelingen (individualisering, verstedelijking, ontzuiling)
richten zich op totstandkoming van criminaliteit, maar niet op totstandkoming van registratie
van criminaliteit
Veranderingen in registratie van criminaliteit moeten eerst gemeld worden bij politie en
daarna ook nog als zodanig worden geregistreerd
in welke mate is de stijging in geregistreerde criminaliteit veroorzaakt door toename in
a. de kans dat een delict plaatsvindt
b. de kans dat dit delict bij de politie wordt gemeld
c. de kans dat van een gemeld delict een proces verbaal wordt gemaakt
aan de hand van slachtofferenquetes van CBS
schatting van aantal delicten waarvan bevolking van 15+ slachtoffer is, hoeveel daarvan
gemeld wordt bij politie en bij hoeveel een document is ondertekend
gekeken naar geweldsdelicten, diefstallen en vernielingen
Trends in de kans dat een delict plaatsvindt:
- criminaliteit daadwerkelijk toegenomen stabiel beeld (diefstal zelfs daling), dus nee
Trends in de kans dat een delict bij de politie wordt gemeld:
- delicten plaatsgevonden worden vaker gemeld
o mensen steeds gevoeliger voor criminaliteit eerder melden
o steeds makkelijker om aangifte te doen (telefoon, internet)
lichte stijging in meldingsgedrag van burgers
Trends in de kans dat van een gemeld delict een proces-verbaal wordt opgemaakt
- slachtoffer: voorkeur voor formele of informele afhandeling
- politie:
o productiviteit van de politie (door toegenomen politiesterkte/automatisering)
o druk om bepaalde beleidsdoelstellingen te halen
- politie en justitie: gevoeliger voor criminaliteit meer bereid delicten te registreren
welke reden dan ook: kans dat gemeld delict wordt geregistreerd is aanzienlijk toegenomen
(grootst voor vernielingen en geweld)
Trends in aantal delicten waarbij een proces-verbaal is opgemaakt
alle drie ontwikkelingen samengenomen
aantal door politie geregistreerde delicten = aantal ondervonden delicten * meldingskans *
registratiekans
Scenariostudie
- 1 procent van stijging zelfgeregistreerde criminaliteit veroorzaakt door stijging kans dat
delicten plaatsvinden
- 25 procent veroorzaakt door toename in meldingsbereidheid
- 74 procent (!) veroorzaakt door steeds meer proces-verbalen van gemelde delicten
,Twee beperkingen
1. slachtofferenquetes gericht op vaststellen criminaliteit die door bevolking wordt
ondervonden (dus niet strafbare feiten waar bedrijven slachtoffer van zijn of
slachtofferloze delicten als wapenbezit of rijden onder invloed)
2. methodologische kenmerken van slachtofferenquetes: gaan er vanuit dat de slachtoffers
een afspiegeling vormen van NL’se bevolking en dat zij betrouwbare en valide
antwoorden geven
Overall: prestatieparadox hoe beter de politie haar werk doet, hoe meer criminaliteit er in ons
land lijkt te zijn
2. Eysink Smeets & Vollaard
Criminaliteit is gedaald, maar veiligheidsbeleving is niet verbeterd
artikel zet voor zo lang mogelijke periode ontwikkelingen in objectieve en subjectieve
veiligheid onder elkaar
Belang veiligheidsbeleving
- beïnvloedt de geestelijke gezondheid (stress met ongunstige invloed op dagelijks
functioneren) bv. stress door stijging in lokale criminaliteit is 4x zo groot als stress agv
eenzelfde stijging in lokale werkloosheid
- vormt startpunt voor beslissingen zich tegen dreigende criminaliteit te wapenen
preventiegedrag
Vorming van veiligheidspercepties
is moeilijk
- volop beschrijvingen van risico, maar eigen situatie of buurt vaak anders
- directe observatie van criminaliteit zeldzaam
- slachtofferkans erg klein, dus leren obv eigen ervaring beperkt
mensen gebruiken vuistregels en schatten risico in leidt tot overschatting
prevalentie van criminaliteit is belangrijke verklarende factor voor gevoelens van
onveiligheid, maar ook individueel niveau (leeftijd, persoonlijkheidskenmerken en ingeschatte
kwetsbaarheid) en sociale en fysieke context (publieke familiariteit en stabiliteit van
bevolkingssamenstelling, en inrichting, overzichtelijkheid en aantrekkelijkheid van omgeving)
Ontwikkelingen in objectieve en subjectieve veiligheid
adh enquetes met enige aansporing tot nadenken vragen die specifiek ingaan op bepaalde
context
Inschatting persoonlijke slachtofferkans
laatste paar jaar gaat stabiel slachtofferschap gepaard met een stijging in de perceptie
Inschatting prevalentie van criminaliteit
ontwikkeling in perceptie van voorkomen van fietsdiefstal in eigen buurt is sterk gerelateerd
aan gerapporteerde slachtofferkans, beide dalend verloop
Inschatting recente ontwikkeling in criminaliteit
sinds halverwege jaren 90 zijn steeds minder mensen gaan denken dat criminaliteit laatste
tijd toeneemt
Onveiligheidsgevoelens weinig concreet, hangt van respondent af waar hij zich onveilig bij
voelt
gevoelens van onveiligheid sterk afgenomen sinds halverwege jaren 90
Criminaliteit als maatschappelijk probleem
% burgers dat criminaliteit als 1 van de 2 belangrijkste problemen noemt loopt gestaag terug
,Daling criminaliteit niet aan de gemiddelde NL’er voorbij gegaan crime drop gaat dus samen
met fear drop als criminaliteit daalt, verbeteren de veiligheidspercepties
3. TED-talk Steven Pinker
wij denken dat onze voorouders in veel harmonieuzer tijden leefden dan wij, maar
- onze voorouders veel gewelddadiger dan wij
- geweld al lang in neerwaartse spiraal aan het gaan
- vandaag de dag de meest vreedzame tijdens sinds het bestaan van onze soort
Millenium-scale: jagers en verzamelaars veel groter percentage killed by another man dan
europa en VS in 20e eeuw
Century-scale: alle manieren van straffen in de middeleeuwen bijv. (uit elkaar trekken door
paarden, brandstapel, doodstraf voor veel niet-gewelddadige crimes, slavernij etc.)
Decade-scale: sterke daling in dodelijke etnische rellen en militaire coups, interstate wars
Year-scale, vanaf koude oorlog: minder burgeroorlogen, genocides, reversal in homocide crime
(van 1960)
Hoe hebben we het zo fout?
- media
- cognitieve illusie: wat je leest in de krant met foto’s ed. onthoud je meer dan reporten
over mensen die in bed overlijden aan leeftijd
- verandering in standaard kan verandering in gedrag inhalen: dingen lijken altijd erger bij
de standaarden van vandaag de dag dan ze zouden hebben geleken bij de standaarden
van vroeger
Daling in criminaliteit, zou ons moeten afvragen
- niet waarom is er oorlog, maar waarom is er vrede
- niet wat doen we fout, maar wat doen we goed
4. Moffit
2 onverenigbare feiten over anti-sociaal gedrag:
1. indrukwekkende continuiteit over age
2. veranderd dramatisch over age, met stijging tijdelijke x10 stijging in de adolescentie
Veel individuele verschillen in de stabiliteit van antisociaal gedrag:
- veel mensen gedragen zich anti-sociaal, maar tijdelijk en situationeel
- sommige mensen gedragen zich anti-sociaal maar stabiel en persistent
Moffit draagt 2 kwalitatief verschillende categorieën van individuen aan in jeugdelijk delinquent
gedrag, met elk een eigen theoretische verklaring
- voor delinquenten met tijdelijk crimineel gedrag, moet theorie zorgen voor
discontinuïteit in hun leven
- voor delinquenten die hun hele leven crimineel gedrag zullen blijven vertonen, moet
theorie juist de causale factoren vroeg in hun jeugd lokaliseren en de continuïteit van
hun moeilijke levens verklaren
Stabiliteit van anti-sociaal gedrag is gelinkt aan extremiteit: meest persistente 5/6% zijn
verantwoordelijk voor de helft van de delicten begonnen ook eerder en crimineel gedrag ging
langer door
Er is een heel kleine groep mannen die de hoge rates van anti-sociaal gedrag laten zien over de
tijd en in diverse situaties
, Bijv. gedurende de leeftijd van 11-15, deed een derde van de jongens in de steekproef mee aan
het delinquente gedrag en levensstijl van de 5% van de jongens die stabiel anti-sociaal gedrag
hadden laten zien sinds de basisschool en hadden bij de leeftijd van 15 dezelfde normen
overtreden etc. cross-sectionair had de twee groepen niet uit elkaar kunnen halen
Life-Course-Persistent Antisocial Behavior
continuïteit is keurmerk (bijten en slaan (4), winkeldiefstal (10), drugverkoop (16) etc.
onderliggende dispositie blijft hetzelfde, maar de vorm verandert over de jaren
heterotypische continuïteit: een afgeleid kenmerk zou aan het begin liggen van diverse
fenotypische gedragingen (bijv. agressie in jeugd, fysieke avonturisme, non-conformisme
gerelateerd aan seksueel gedrag als volwassene)
Neurologisch: elk hersenletsel door complicaties tijdens de bevalling is empirisch gelinkt naar
geweld en anti-sociaal gedrag later
Twee soorten neuropsychologische tekorten zijn gelinkt aan anti-sociaal gedrag: verbaal en
executieve functies:
- Verbaal: probleemoplossend vermogen, geheugen, spraak en luisteren
- Executief: onoplettendheid en impulsiviteit, zelfcontrole
zijn allemaal karakteristieken wanneer de omgeving constant werd gehouden
maar kids met cognitieve en temperament minpunten komen vaak niet uit ‘supportive
environments’ intergenerationele overdracht van zeer anti-sociaal gedrag weten vaak zelf
niet hoe om te gaan met een moeilijk kind (want reageren zelf hetzelfde)
Ook: de uitdaging van het omgaan met een moeilijk kind lokt een keten uit van verkeerde ouder-
kind ontmoetingen
Samengevat: deze kinderen staan op gespannen voet met de omgeving en dan vooral degenen
die dagelijks met hen moeten omgaan om ze op te voeden, te onderwijzen of op een andere
manier te controleren: dit patroon is niet vatbaar voor verandering en heeft de meest
pessimistische prognose voor volwassenen aanpassing
3 typen persoon-omgeving interacties: passief, actief, evocatief/reactief
twee soorten consequenties:
- Cumulatief: vroege individuele verschillen zetten een soort sneeuwbal effect in werking
- Gelijktijdig: wanneer de persoon dezelfde samenstelling van kenmerken meeneemt naar
de volwassenheid die hem in de kindertijd in de problemen brachten
verklaringen voor continuïteit
o Geen prosociale alternatieven geleerd: wanneer iemand sociale en academische
skills niet onder de knie heeft, is dat op latere leeftijd moeilijk te herstellen
o Verstrikt geraakt in afwijkende levensstijl door crimineel gedrag:
tienerzwangerschap, drugsverslaving, vroeg schoolverlaten, tijd in gevangenis
zijn allemaal ‘verstrikkingen’ die de kans op later succes verminderen
Adolescence-Limited Antisocial Behavior
weinig continuïteit in hun anti-sociale gedrag
weinig consistentie: wel winkeldiefstal of drugs met vrienden, maar volgen bijv. wel de regels
van school of thuis daardoor weinig overeenstemming tussen verschillende beoordelaars
behouden controle over hun anti-sociale gedragingen en gebruiken dit gedrag alleen als het
ze op een bepaalde manier uit komt
Kritieke kenmerken van puberteit: varieteit in biologische leeftijd, stijgende belang van relaties
met vrienden en
