Voorblad paper
Dit formulier moet samen met de paper worden ingeleverd. Met dit ingevulde formulier heeft
de docent alle informatie die nodig is om de opdracht te beoordelen en de beoordeling te
verwerken. Zonder deze gegevens kan de docent de paper niet beoordelen.
Dit formulier is een toevoeging aan de opdracht maar telt niet mee als pagina in de opdracht.
Studentnummer:
Naam:
Naam opleiding: HBO Pedagogiek
Opleidingscode: 7932
Modulenummer: 1674
Modulenaam: Onderzoeken en rapporteren in de
hulpverlening
Versie (indien meerdere versies aanwezig): n.v.t.
Herkansing?: ja/nee Nee
In de opdracht is de juiste bronvermelding* Ja
toegepast:
In de opdracht zijn de verslagtechnieken toegepast: Ja
* Voor juridische modules is dit de Leidraad voor Juridische Auteurs. Voor niet-juridische
modules zijn dit de APA-richtlijnen.
Houd rekening met de knock-out criteria!
Je paper dient aan de onderstaande punten te voldoen. Is dit niet het geval, dan wordt je paper
niet beoordeeld.
Het voorblad is professioneel opgemaakt (zie instructie verslagtechnieken NTI) en
aanwezig;
De bronvermelding is zowel in de tekst als in de aparte literatuurlijst opgenomen
volgens de juiste bronvermelding;
Het verslag voldoet aan de vereisten m.b.t. het aantal pagina’s (in de opdracht wordt
dit exact benoemd) en is in lettertype Times New Roman 12 als lettertype opgemaakt
met regelafstand 1,5;
Het verslag heeft een juiste paginanummering.
De instructie in de opdracht is leidend. Wanneer deze instructie afwijkt van de algemene
instructie (verslagtechnieken en juiste bronvermelding), dan is dit leidend voor de te
schrijven paper.
Je vindt de regels rondom APA, de Leidraad voor juridische auteurs en de verslagtechnieken
in de tegel Algemene informatie.
1
,Samenvatting
Deze paper is het resultaat van een onderzoek naar aanleiding van pestgedrag in de
bovenbouw op basisschool de Vlieger*. Pesten is altijd actueel, omdat veel kinderen hier
direct of indirect mee te maken hebben (gehad) in zijn/haar omgeving. Dit onderzoek is
gericht op de meest effectieve interventie voor de bovenbouw, aangezien de professionals op
de Vliegerschool aangeven dat het pesten op deze school bij 8-12 jarigen vaker en in heftigere
mate voorkomt vergeleken met de onderbouw. Op deze school worden meerdere interventies
toegepast, wat nu de vraag oplevert welke het meest effectief blijkt te zijn om pestgedrag in
de bovenbouw te verminderen.
Door zowel te participeren aan de praktijk- en verdiepingsbijeenkomst van “Onderzoek en
rapportage”, als het bestuderen van de verplichte literatuur heb ik mij goed kunnen
voorbereiden op het onderzoek. Daarnaast heb ik nationale en internationale bronnen
geraadpleegd en 5 interviews afgenomen bij professionals, die werkzaam zijn op deze
basisschool, om de opdracht tot een goed einde te brengen.
Ik wens u veel leesplezier toe!
*Naam van de school is fictief
2
,INHOUDSOPGAVE
Samenvatting 2
Hoofdstuk 1: Inleiding 4
1.1 Thema onderzoek en het belang hiervan 4
1.2 Inzichten uit eerder onderzoek 4
1.3 Probleemdefinitie 5
Hoofdstuk 2: Literatuuronderzoek 6
2.1 Aard van pestgedrag 6
2.2 Interventies bij pestgedrag 6
Hoofdstuk 3: Methode van onderzoek 8
3.1 De geïnterviewden 8
3.2 Het soort interview 8
3.3 Betrouwbaarheid en validiteit 9
Hoofdstuk 4: Resultaten interviews 10
Hoofdstuk 5: Conclusies & Discussie 13
5.1 Deelvragen en conclusie 13
5.2 Zwakke en sterke kanten van dit onderzoek 14
Literatuurlijst 15
Bijlagen 17
Bijlage 1: Interviewgids 17
Bijlage 2: Samenvattingen interviews 19
Bijlage 3: Tabel ‘Vormen van pesten’ 24
Bijlage 4: Tabel ‘Verschil in interventie tussen onder- en bovenbouw’ 24
Bijlage 5: Conflictposter 25
Bijlage 6: De 5 Kanjerafspraken 26
3
, Bijlage 7: Uitleg petten Kanjertraining
27
Hoofdstuk 1 – Inleiding
“Pesten is een groepsproces waarin één persoon (of soms een paar) stelselmatig wordt
buitengesloten, genegeerd, geestelijk of fysiek beschadigd (van Stigt, 2014).
1.1 Thema onderzoek en het belang hiervan
Het thema van dit onderzoek heeft betrekking op ‘Pesten’. Pesten heeft nadelige gevolgen
voor het gepeste kind: aspecten als veiligheid, geluk, eigenwaarde en leerresultaten komen in
het geding. Ook voor de pester zijn er consequenties en kan zelfs de rest van de klas er onder
lijden. De impact op de sfeer in de groep en het welbevinden van de kinderen bij pestgedrag is
heel ingrijpend.
Vanuit mijn jarenlange ervaring in het basisonderwijs is pesten voornamelijk in de
bovenbouw een veelvoorkomend probleem. Naast fysiek en verbaal pesten -wat ook wordt
gesignaleerd in de onderbouw- is er in de bovenbouw ook sprake van indirect pesten en
cyberpesten. Om deze reden heb ik ervoor gekozen om onderzoek te doen naar pesten in de
bovenbouw van de Vliegerschool, waar ik 5 jaar werkzaam ben geweest en mijn kinderen
vanaf 2015 deel van uit maken. Ook deze school geeft aan regelmatig te maken te hebben met
pestincidenten. Met name bij de bovenbouw wordt dit gedrag wekelijks gesignaleerd, wat op
verschillende manieren wordt geuit.
Het thema van dit kwalitatieve onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de toegepaste
interventies in de bovenbouw van het basisonderwijs ten aanzien van pestgedrag, waarin
onderzocht wordt welke interventie het meest effectief is, wat het pesten helpt verminderen.
1.2 Inzichten uit eerder onderzoek
Pesten komt wereldwijd voor en vormt een aanzienlijk probleem onder kinderen (Harel-Fisch
et al., 2011). Grootschalig Nederlands onderzoek onder meer dan 22.000 leerlingen, laat zien
dat 10% van de leerlingen in het basisonderwijs in 2018 aangeeft gepest te worden (Nelen et
al., 2018). Het percentage leerlingen in het basisonderwijs dat volgens zichzelf pest was 2%.
Uit onderzoek blijkt dat pesten in de lagere klassen van het basisonderwijs minder vaak voor
komt. De top ligt in de periode van de overgang van de basisschool naar het voortgezet
onderwijs (van der Ploeg, 2018).
4
Dit formulier moet samen met de paper worden ingeleverd. Met dit ingevulde formulier heeft
de docent alle informatie die nodig is om de opdracht te beoordelen en de beoordeling te
verwerken. Zonder deze gegevens kan de docent de paper niet beoordelen.
Dit formulier is een toevoeging aan de opdracht maar telt niet mee als pagina in de opdracht.
Studentnummer:
Naam:
Naam opleiding: HBO Pedagogiek
Opleidingscode: 7932
Modulenummer: 1674
Modulenaam: Onderzoeken en rapporteren in de
hulpverlening
Versie (indien meerdere versies aanwezig): n.v.t.
Herkansing?: ja/nee Nee
In de opdracht is de juiste bronvermelding* Ja
toegepast:
In de opdracht zijn de verslagtechnieken toegepast: Ja
* Voor juridische modules is dit de Leidraad voor Juridische Auteurs. Voor niet-juridische
modules zijn dit de APA-richtlijnen.
Houd rekening met de knock-out criteria!
Je paper dient aan de onderstaande punten te voldoen. Is dit niet het geval, dan wordt je paper
niet beoordeeld.
Het voorblad is professioneel opgemaakt (zie instructie verslagtechnieken NTI) en
aanwezig;
De bronvermelding is zowel in de tekst als in de aparte literatuurlijst opgenomen
volgens de juiste bronvermelding;
Het verslag voldoet aan de vereisten m.b.t. het aantal pagina’s (in de opdracht wordt
dit exact benoemd) en is in lettertype Times New Roman 12 als lettertype opgemaakt
met regelafstand 1,5;
Het verslag heeft een juiste paginanummering.
De instructie in de opdracht is leidend. Wanneer deze instructie afwijkt van de algemene
instructie (verslagtechnieken en juiste bronvermelding), dan is dit leidend voor de te
schrijven paper.
Je vindt de regels rondom APA, de Leidraad voor juridische auteurs en de verslagtechnieken
in de tegel Algemene informatie.
1
,Samenvatting
Deze paper is het resultaat van een onderzoek naar aanleiding van pestgedrag in de
bovenbouw op basisschool de Vlieger*. Pesten is altijd actueel, omdat veel kinderen hier
direct of indirect mee te maken hebben (gehad) in zijn/haar omgeving. Dit onderzoek is
gericht op de meest effectieve interventie voor de bovenbouw, aangezien de professionals op
de Vliegerschool aangeven dat het pesten op deze school bij 8-12 jarigen vaker en in heftigere
mate voorkomt vergeleken met de onderbouw. Op deze school worden meerdere interventies
toegepast, wat nu de vraag oplevert welke het meest effectief blijkt te zijn om pestgedrag in
de bovenbouw te verminderen.
Door zowel te participeren aan de praktijk- en verdiepingsbijeenkomst van “Onderzoek en
rapportage”, als het bestuderen van de verplichte literatuur heb ik mij goed kunnen
voorbereiden op het onderzoek. Daarnaast heb ik nationale en internationale bronnen
geraadpleegd en 5 interviews afgenomen bij professionals, die werkzaam zijn op deze
basisschool, om de opdracht tot een goed einde te brengen.
Ik wens u veel leesplezier toe!
*Naam van de school is fictief
2
,INHOUDSOPGAVE
Samenvatting 2
Hoofdstuk 1: Inleiding 4
1.1 Thema onderzoek en het belang hiervan 4
1.2 Inzichten uit eerder onderzoek 4
1.3 Probleemdefinitie 5
Hoofdstuk 2: Literatuuronderzoek 6
2.1 Aard van pestgedrag 6
2.2 Interventies bij pestgedrag 6
Hoofdstuk 3: Methode van onderzoek 8
3.1 De geïnterviewden 8
3.2 Het soort interview 8
3.3 Betrouwbaarheid en validiteit 9
Hoofdstuk 4: Resultaten interviews 10
Hoofdstuk 5: Conclusies & Discussie 13
5.1 Deelvragen en conclusie 13
5.2 Zwakke en sterke kanten van dit onderzoek 14
Literatuurlijst 15
Bijlagen 17
Bijlage 1: Interviewgids 17
Bijlage 2: Samenvattingen interviews 19
Bijlage 3: Tabel ‘Vormen van pesten’ 24
Bijlage 4: Tabel ‘Verschil in interventie tussen onder- en bovenbouw’ 24
Bijlage 5: Conflictposter 25
Bijlage 6: De 5 Kanjerafspraken 26
3
, Bijlage 7: Uitleg petten Kanjertraining
27
Hoofdstuk 1 – Inleiding
“Pesten is een groepsproces waarin één persoon (of soms een paar) stelselmatig wordt
buitengesloten, genegeerd, geestelijk of fysiek beschadigd (van Stigt, 2014).
1.1 Thema onderzoek en het belang hiervan
Het thema van dit onderzoek heeft betrekking op ‘Pesten’. Pesten heeft nadelige gevolgen
voor het gepeste kind: aspecten als veiligheid, geluk, eigenwaarde en leerresultaten komen in
het geding. Ook voor de pester zijn er consequenties en kan zelfs de rest van de klas er onder
lijden. De impact op de sfeer in de groep en het welbevinden van de kinderen bij pestgedrag is
heel ingrijpend.
Vanuit mijn jarenlange ervaring in het basisonderwijs is pesten voornamelijk in de
bovenbouw een veelvoorkomend probleem. Naast fysiek en verbaal pesten -wat ook wordt
gesignaleerd in de onderbouw- is er in de bovenbouw ook sprake van indirect pesten en
cyberpesten. Om deze reden heb ik ervoor gekozen om onderzoek te doen naar pesten in de
bovenbouw van de Vliegerschool, waar ik 5 jaar werkzaam ben geweest en mijn kinderen
vanaf 2015 deel van uit maken. Ook deze school geeft aan regelmatig te maken te hebben met
pestincidenten. Met name bij de bovenbouw wordt dit gedrag wekelijks gesignaleerd, wat op
verschillende manieren wordt geuit.
Het thema van dit kwalitatieve onderzoek is het verkrijgen van inzicht in de toegepaste
interventies in de bovenbouw van het basisonderwijs ten aanzien van pestgedrag, waarin
onderzocht wordt welke interventie het meest effectief is, wat het pesten helpt verminderen.
1.2 Inzichten uit eerder onderzoek
Pesten komt wereldwijd voor en vormt een aanzienlijk probleem onder kinderen (Harel-Fisch
et al., 2011). Grootschalig Nederlands onderzoek onder meer dan 22.000 leerlingen, laat zien
dat 10% van de leerlingen in het basisonderwijs in 2018 aangeeft gepest te worden (Nelen et
al., 2018). Het percentage leerlingen in het basisonderwijs dat volgens zichzelf pest was 2%.
Uit onderzoek blijkt dat pesten in de lagere klassen van het basisonderwijs minder vaak voor
komt. De top ligt in de periode van de overgang van de basisschool naar het voortgezet
onderwijs (van der Ploeg, 2018).
4
