Week 1
Geschiedenis is een eindeloze discussie met steeds meer opvattingen. Waar werk je naartoe als je
niet weet wat ‘best’ is?
Pieter Geyl (1887-1966)
● Familie van artsen
● Vader verslaafd aan morphine -> verhuisde veel
● Studeerde Nederlandse letteren (geschiedenis) in Leiden (woonde thuis)
● Werkte tijdens WO I in GB als journalist
● Anti-Belg, was voor een Groot-Nederland waar België bij hoorde
● Gevangen gezet in WO II
In hoeverre kan je je als historicus niet politiek arrangeren
Het verleden is afhankelijk van hoe de persoon/cultuur zich tot het verleden houdt
Het belang van een open discussie
Geschiedenis hielp antwoord geven op de politieke problemen van zijn tijd
Geschiedenis
● Res gestae = het geheel van de dingen dat in het verleden gebeurd is
● Historia rerum gestarum = het verhaal over het verleden
Historiografie
● Geschiedenis schrijven
● Geschiedenis in de 2e graad = kijken naar hoe mensen vroeger naar het verleden hebben
gekeken
○ 1 onderwerp
○ Geschiedenis van de geschiedenis
Week 2
Hubert Howe Bancroft
● Boerenfamilie -> op zoek naar kansen (goldrush)
○ Ging achter zijn vader aan naar California
○ Pioniers die The Frontier verder naar het westen duwden werden gerekruteerd
○ Krijgt aanbevelingsbrief van zwager mee voor openen winkeltje
● Opent wegens succes een grote boekhandel en wordt rijk
● Geld was niet genoeg voor hem hij wilde ‘zijn immateriële ik uitbreiden en veredelen’
○ Verzamelt geschiedenis van heel de Pacific States (Alaska -> Panama)
○ Naar Europa om collectie uit te breiden
● Angst voor brand (universeel) -> bouwt nieuw gebouw rondom brandveiligheid (Bancroft
library)
● Wilde collectie toegankelijk maken, koos ervoor alleen de boeken relevant voor zijn
onderzoek (history of the Pacific States) op te nemen in het systeem
● De bibliotheek gaf een ‘bruikbaar verleden’ weer (zoals de VS zichzelf graag zag -> witte
man)
● Legde ook Mexicaanse en Indiaanse geschiedenis vast, omdat dat de geschiedenis was die
verloren zou gaan (door de voortgang van de VS)
Context is belangrijk om het werk van historici te begrijpen
Geschiedenis is plaatsloos: het zou voor het beoefenen van de geschiedenis net als bij andere
wetenschappen niet uit moeten maken wat de situering is (maar dat is wel zo)
Archief en bibliotheek erg belangrijk voor historici
Op het moment dat de Nederlandse natiestaat opkwam (Franse tijd) kwamen ook de bibliotheek en
, het archief op
-> iedere respectabele natiestaat had er een (staatsinitiatief)
-> VS was een minder sterke staat dan de Europese
-> veel privé initiatief ipv staatsinitiatief
-> zwakkere hedendaagse collecties (vooral bestaande uit gedoneerde privé collecties)
Archief = bewaarplaats van alle kennis
Tegenstelling binnen en buiten archief
● Buiten = chaos
● Binnen = orde/controle/veiligheid
Om van verzamelingen boeken een bibliotheek te maken is een systeem nodig. Een catalogus is
hierin onmisbaar.
Bibliotheken en archieven zijn gemaakt en hebben daardoor een bepaald perspectief (dat van de
makers). Daarom is het ook mogelijk/nodig de instituten en systemen te bekritiseren.
Week 3
China: Song-dynastie (11e-12e eeuw)
Waarom was de geschiedenis zo belangrijk in China tijdens de Song-dynastie?
Wat was die geschiedenis?
Waarom bespreken we de Chinese geschiedschrijving tijdens de Song-dynastie?
● Kritisch kijken naar het verhaal van de geschiedenis
2 problemen worden dan duidelijk
○ Eurosolipsisme = richt zich alleen op de geschiedenis binnen Europa
○ Teleologie (Whig history) = geschiedenis leidt naar een onvermijdelijk doel. Het eind
van de ontwikkeling is het doel van de ontwikkeling. Het einde/doel wordt dan een
meetlat voor eerdere periodes (in hoeverre is het gelijk aan het ‘doel’).
Terug redeneren vanaf het einde -> anachronisme.
Geschiedschrijvers leefden in hun eigen heden. Ze keken naar het verleden met hun
eigen ogen ???
Sima Guang (1019-1086)
● Song-dynastie was relatief kort aan de gang toen Guang geboren werd en volgde een
tumultueuze periode op
● Tang-dynastie (voor Song): geschiedenis gebureaucratiseerd (Chinese traditie verstaat iets anders
onder geschiedenis)
⤷Ambiguïteit Chinese karakters -> geschiedschrijving open voor interpretatie. Geschiedenis
wordt per dynastie geschreven. Opeenvolgende dynastieën laten de geschiedenis van de vorige
dynastie schrijven.
○ Shiguan = departement voor het schrijven van geschiedenis
○ Shilu = verslagen die later worden gebruikt voor het schrijven van geschiedenis
● Keizerlijk examen gehaald op jonge leeftijd
○ Chinese literatuur/poëzie (klassiekers)
○ Geschiedenis
● Gaat naar keizer met een manier van geschiedschrijving voor steun
○ Chronologische geschiedenis (verslag) van China
○ Niet dynastiek
○ Meer gecomprimeerd
○ Lessen trekken uit het verleden
● Strijd tussen mensen die geschiedenis belangrijk vinden (Guang) en compleet niet belangrijk
Geschiedenis is een eindeloze discussie met steeds meer opvattingen. Waar werk je naartoe als je
niet weet wat ‘best’ is?
Pieter Geyl (1887-1966)
● Familie van artsen
● Vader verslaafd aan morphine -> verhuisde veel
● Studeerde Nederlandse letteren (geschiedenis) in Leiden (woonde thuis)
● Werkte tijdens WO I in GB als journalist
● Anti-Belg, was voor een Groot-Nederland waar België bij hoorde
● Gevangen gezet in WO II
In hoeverre kan je je als historicus niet politiek arrangeren
Het verleden is afhankelijk van hoe de persoon/cultuur zich tot het verleden houdt
Het belang van een open discussie
Geschiedenis hielp antwoord geven op de politieke problemen van zijn tijd
Geschiedenis
● Res gestae = het geheel van de dingen dat in het verleden gebeurd is
● Historia rerum gestarum = het verhaal over het verleden
Historiografie
● Geschiedenis schrijven
● Geschiedenis in de 2e graad = kijken naar hoe mensen vroeger naar het verleden hebben
gekeken
○ 1 onderwerp
○ Geschiedenis van de geschiedenis
Week 2
Hubert Howe Bancroft
● Boerenfamilie -> op zoek naar kansen (goldrush)
○ Ging achter zijn vader aan naar California
○ Pioniers die The Frontier verder naar het westen duwden werden gerekruteerd
○ Krijgt aanbevelingsbrief van zwager mee voor openen winkeltje
● Opent wegens succes een grote boekhandel en wordt rijk
● Geld was niet genoeg voor hem hij wilde ‘zijn immateriële ik uitbreiden en veredelen’
○ Verzamelt geschiedenis van heel de Pacific States (Alaska -> Panama)
○ Naar Europa om collectie uit te breiden
● Angst voor brand (universeel) -> bouwt nieuw gebouw rondom brandveiligheid (Bancroft
library)
● Wilde collectie toegankelijk maken, koos ervoor alleen de boeken relevant voor zijn
onderzoek (history of the Pacific States) op te nemen in het systeem
● De bibliotheek gaf een ‘bruikbaar verleden’ weer (zoals de VS zichzelf graag zag -> witte
man)
● Legde ook Mexicaanse en Indiaanse geschiedenis vast, omdat dat de geschiedenis was die
verloren zou gaan (door de voortgang van de VS)
Context is belangrijk om het werk van historici te begrijpen
Geschiedenis is plaatsloos: het zou voor het beoefenen van de geschiedenis net als bij andere
wetenschappen niet uit moeten maken wat de situering is (maar dat is wel zo)
Archief en bibliotheek erg belangrijk voor historici
Op het moment dat de Nederlandse natiestaat opkwam (Franse tijd) kwamen ook de bibliotheek en
, het archief op
-> iedere respectabele natiestaat had er een (staatsinitiatief)
-> VS was een minder sterke staat dan de Europese
-> veel privé initiatief ipv staatsinitiatief
-> zwakkere hedendaagse collecties (vooral bestaande uit gedoneerde privé collecties)
Archief = bewaarplaats van alle kennis
Tegenstelling binnen en buiten archief
● Buiten = chaos
● Binnen = orde/controle/veiligheid
Om van verzamelingen boeken een bibliotheek te maken is een systeem nodig. Een catalogus is
hierin onmisbaar.
Bibliotheken en archieven zijn gemaakt en hebben daardoor een bepaald perspectief (dat van de
makers). Daarom is het ook mogelijk/nodig de instituten en systemen te bekritiseren.
Week 3
China: Song-dynastie (11e-12e eeuw)
Waarom was de geschiedenis zo belangrijk in China tijdens de Song-dynastie?
Wat was die geschiedenis?
Waarom bespreken we de Chinese geschiedschrijving tijdens de Song-dynastie?
● Kritisch kijken naar het verhaal van de geschiedenis
2 problemen worden dan duidelijk
○ Eurosolipsisme = richt zich alleen op de geschiedenis binnen Europa
○ Teleologie (Whig history) = geschiedenis leidt naar een onvermijdelijk doel. Het eind
van de ontwikkeling is het doel van de ontwikkeling. Het einde/doel wordt dan een
meetlat voor eerdere periodes (in hoeverre is het gelijk aan het ‘doel’).
Terug redeneren vanaf het einde -> anachronisme.
Geschiedschrijvers leefden in hun eigen heden. Ze keken naar het verleden met hun
eigen ogen ???
Sima Guang (1019-1086)
● Song-dynastie was relatief kort aan de gang toen Guang geboren werd en volgde een
tumultueuze periode op
● Tang-dynastie (voor Song): geschiedenis gebureaucratiseerd (Chinese traditie verstaat iets anders
onder geschiedenis)
⤷Ambiguïteit Chinese karakters -> geschiedschrijving open voor interpretatie. Geschiedenis
wordt per dynastie geschreven. Opeenvolgende dynastieën laten de geschiedenis van de vorige
dynastie schrijven.
○ Shiguan = departement voor het schrijven van geschiedenis
○ Shilu = verslagen die later worden gebruikt voor het schrijven van geschiedenis
● Keizerlijk examen gehaald op jonge leeftijd
○ Chinese literatuur/poëzie (klassiekers)
○ Geschiedenis
● Gaat naar keizer met een manier van geschiedschrijving voor steun
○ Chronologische geschiedenis (verslag) van China
○ Niet dynastiek
○ Meer gecomprimeerd
○ Lessen trekken uit het verleden
● Strijd tussen mensen die geschiedenis belangrijk vinden (Guang) en compleet niet belangrijk
