Scheikunde Hoofdstuk 1
Stoffen verdeel je in mengsels en zuivere stoffen. Bij mengsels zijn verschillende zuivere
stoffen bij elkaar gemengd. Bij een heldere vloeistof heb je altijd te maken met een
oplossing. Is de vloeistof troebel, dan heb je te maken met een suspensie (fijne vaste stof
en een vloeistof) of een emulsie (twee vloeistoffen die onderling niet mengen). Vaak
ontmengt een suspensie en een emulsie, een emulgator voorkomt dat een emulsie
ontmengt. Een zuivere stof heeft een kookpunt en een smeltpunt. Een mengsel heeft een
smelttraject en een kooktraject. Met een scheidingsmethode kun je mengsels scheiden.
1. Filtreren; verschil in deeltjesgrootte
2. Indampen; verschil in kookpunt
3. Destilleren; verschil in kookpunt
4. Adsorberen; verschil in aanhechting aan een oppervlak
5. Extraheren; verschil in oplosbaarheid in extractie-middel
6. Chromatograferen; verschil in aanhechten aan een oppervlak of meegaan met een
loopvloeistof
Veel zuivere stoffen bestaan uit moleculen. Moleculen van één stof zijn onderling gelijk.
Hoe hoger de temperatuur hoe sneller moleculen bewegen. Er zijn drie fasen waarin een
stof zich kan bevinden. De vaste fase, ze trillen licht maar zijn vooral op dezelfde plek. De
vloeistoffase, de moleculen trillen heviger. De gasfase zijn de moleculen los van elkaar en
trillen nog heviger. Moleculen zijn opgebouwd uit atomen. Iedere atoomsoort staat voor een
bepaald element. Je geeft dat met een element symbool aan. De molecuulformule geeft
aan welke soorten atomen en hoeveel van elke soort in een molecuul aanwezig zijn, met
faseaanduidingen geef je ook de fase aan waarin het zich bevindt. Je hebt ontleedbare en
niet-ontleedbare moleculen. Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en
ontstaan er reactieproducten. Bij een chemische reactie is er sprake van massabehoud. De
totale massa van de beginstoffen is even groot als de massa van de reactieproducten. Je
hebt verschillende soorten reacties:
1. Ontledingsreactie: A → B + C
2. Vormingsreactie: P + Q → R
3. Verbrandingsreactie: Een beginstof reageert met zuurstof, er ontstaan oxiden van
de elementen van de beginstof. Beginstof + Zuurstof → Verbrandingsproducten.
Bij een chemische reactie heb je altijd een energie-effect. Bij een exotherme reactie, komt
er energie vrij, in de vorm van warmte. Voor een endotherme reactie is er energie nodig.
Veel ontledingsreacties zijn endotherm. Wanneer er warmte is toegevoegd aan de reactie
dan is het een thermolyse. Als de toegevoegde energie elektriciteit is dan is het een
elektrolyse.
Stoffen verdeel je in mengsels en zuivere stoffen. Bij mengsels zijn verschillende zuivere
stoffen bij elkaar gemengd. Bij een heldere vloeistof heb je altijd te maken met een
oplossing. Is de vloeistof troebel, dan heb je te maken met een suspensie (fijne vaste stof
en een vloeistof) of een emulsie (twee vloeistoffen die onderling niet mengen). Vaak
ontmengt een suspensie en een emulsie, een emulgator voorkomt dat een emulsie
ontmengt. Een zuivere stof heeft een kookpunt en een smeltpunt. Een mengsel heeft een
smelttraject en een kooktraject. Met een scheidingsmethode kun je mengsels scheiden.
1. Filtreren; verschil in deeltjesgrootte
2. Indampen; verschil in kookpunt
3. Destilleren; verschil in kookpunt
4. Adsorberen; verschil in aanhechting aan een oppervlak
5. Extraheren; verschil in oplosbaarheid in extractie-middel
6. Chromatograferen; verschil in aanhechten aan een oppervlak of meegaan met een
loopvloeistof
Veel zuivere stoffen bestaan uit moleculen. Moleculen van één stof zijn onderling gelijk.
Hoe hoger de temperatuur hoe sneller moleculen bewegen. Er zijn drie fasen waarin een
stof zich kan bevinden. De vaste fase, ze trillen licht maar zijn vooral op dezelfde plek. De
vloeistoffase, de moleculen trillen heviger. De gasfase zijn de moleculen los van elkaar en
trillen nog heviger. Moleculen zijn opgebouwd uit atomen. Iedere atoomsoort staat voor een
bepaald element. Je geeft dat met een element symbool aan. De molecuulformule geeft
aan welke soorten atomen en hoeveel van elke soort in een molecuul aanwezig zijn, met
faseaanduidingen geef je ook de fase aan waarin het zich bevindt. Je hebt ontleedbare en
niet-ontleedbare moleculen. Bij een chemische reactie verdwijnen de beginstoffen en
ontstaan er reactieproducten. Bij een chemische reactie is er sprake van massabehoud. De
totale massa van de beginstoffen is even groot als de massa van de reactieproducten. Je
hebt verschillende soorten reacties:
1. Ontledingsreactie: A → B + C
2. Vormingsreactie: P + Q → R
3. Verbrandingsreactie: Een beginstof reageert met zuurstof, er ontstaan oxiden van
de elementen van de beginstof. Beginstof + Zuurstof → Verbrandingsproducten.
Bij een chemische reactie heb je altijd een energie-effect. Bij een exotherme reactie, komt
er energie vrij, in de vorm van warmte. Voor een endotherme reactie is er energie nodig.
Veel ontledingsreacties zijn endotherm. Wanneer er warmte is toegevoegd aan de reactie
dan is het een thermolyse. Als de toegevoegde energie elektriciteit is dan is het een
elektrolyse.
