Zo worden onze cliënten burgers samenvatting boek

Zo worden onze cliënten burgers

SHR = Systematisch rehabilitatiegericht handelen: richt zich op kwaliteit van leven
van mensen met psychische en sociale kwetsbaarheid. Het wil de samenleving socialer
maken, zodat mensen in kwetsbare posities mee kunnen doen en meetellen.
Persoonlijk herstel: betrekking op het verwerken van wat er is gebeurd en het leren
omgaan met kwetsbaarheid, tevens het opnieuw oriënteren op heden en toekomst.
Sociaal herstel: participatie, weer meedoen in de samenleving.

’80 SHR: ontwikkeld in NL (geïnspireerd op UK en VS). Gericht op het bereiken van
belangrijke levensdoelen van cliënten en staan voor een evenwaardige samenwerking
van cliënten, zijn omgeving en hulpverleners (triade).

Engeland: aandacht voor aangepaste omgevingen van waaruit herstelproces voor cliënt
ondersteund wordt.
Amerika: aandacht voor de individuele en methodische steun aan cliënten.
Italië: een maatschappelijk steun systeem waardoor psychiatrische ziekenhuizen
overbodig werden.

Integrale benadering: een brede rehabilitatiebenadering waarbij de cliënt als mens in
zijn geheel centraal staat, incl. zijn leefomgeving en sociale netwerken. SHR is hier de
methodische uitwerking van.

SHR drie gebieden ondersteuning: Het gaat hierbij om plaatsen waar de cliënt woont,
werkt, leert of leuke dingen doet (of wil doen) en de sociale netwerken waarvan de cliënt
deel uit maakt (of deel van wil uitmaken).
 Het realiseren van wensen en doelen met betrekking tot de kwaliteit van leven
 Omgaan met kwetsbaarheid en het versterken van krachten
 Verkrijgen van toegang tot gewenste omgevingen en het zo groot mogelijk maken
van de kwaliteit van leefomgevingen en sociale netwerken

Binnen de SHR zijn er belangrijke elementen opgenomen van 3 bewegingen, namelijk:
- De herstelbeweging: hierbij is het belangrijk dat hulpverleners weten wat
er bij iedere persoon speelt en erbij kunnen aansluiten.
- Presentiebenadering: de professional moet ‘er zijn’ voor de cliënt. D.w.z.
het aansluiten bij en het afstemmen op de cliënt en zijn leefwereld. Je leert
elkaar kennen en je bouwt een evenwaardige band op.
- Krachtgericht werken: de cliënt heeft de regie -> hulpverlener moet vanuit
het perspectief van de cliënt denken. Tevens staan niet alleen de
mogelijkheden van de cliënt, maar ook de mogelijkheden die de
samenleving biedt voorop.

Herstelondersteuning vereist een basishouding (er zijn voor de cliënt). Dit is presentie.
Vervolgens gaat het om het versterken van de krachten, mogelijkheden en het zoeken
naar kansen; krachtgericht werken.

Domeinen SHR
Persoonlijke domeinen Levensdomeinen
Zelfzorg Wonen
Gezondheid Werken
Zingeving Leren
Sociale relaties Recreëren

Herstelgericht werken: na traumatische ervaringen het leven weer oppakken en nieuw
zingeving ontdekken.
 Het herstelproces speelt zich grotendeels af in het innerlijk van de persoon

,  Het is een niet-lineair proces; het herstel proces verloopt met vallen en opstaan
 Centraal staat: acceptatie van wat er niet meer is en niet meer kan zijn
 Acceptatie is een actief gebeuren: je moet er veel voor doen
 Het herstelproces is vooral een proces van leren en volwassen worden
 Anderen kunnen een rol als leraar en partner hebben bij het ontwikkelen van
actieve pogingen om de gevolgen van aandoening te boven te komen.

Stigmatisering:
1. Primaire stigmatisering: de samenleving stigmatiseert mensen die anders zijn.
2. Secundaire stigmatisering: hulpverleners leggen de nadruk op negatieve mensen.
3. Tertiaire/zelf stigmatisering: de cliënt neemt dit over.

Symptomatisch herstel: zijn de symptomen van de ziekte geheel verdwenen
(genezing).
Sociaal herstel: zijn de symptomen er nog wel maar is er sprake van volledig sociaal
functioneren.

Strauss, herstelprocessen belangrijke principes:
1. het beloop van de aandoening wordt sterk beïnvloed door omgang tussen het individu
en zijn omgeving.
2. ook mensen met een aandoening kunnen leren om steeds beter met zichzelf, hun
omgeving en hun aandoening om te gaan.

Fasen herstelproces:
Stabilisatie: verkrijgen van controle en balans
Heroriëntatie: verwerken, onderzoeken, keuzes maken en doelen stellen
Re-integratie: verkrijgen van gewenste situaties op gebied van wonen, werken, leren
en recreëren.

Kenmerken van ondersteunende zorg, de hulpverlener:
 Is aandachtig aanwezig
 Gebruikt zijn professionele referentiekader op een bescheiden en terughoudende
wijze
 Maakt ruimte voor het verhaal van de cliënt, ondersteunt het maken van het
verhaal en sluit aan bij eigen verhaal van de cliënt
 Herkent en stimuleert het benutten van eigen krachten van de cliënt
(empowerment), zowel individueel als collectief
 Erkent, benut en stimuleert de ervaringsdeskundige van de cliënt
 Erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke
anderen
 Is gericht op het verlichten van lijden het vergroten van eigen
regie/zelfstandigheid van de cliënt

Persoonlijk steunsysteem:
 Steun van mensen met wie je verwantschap hebt, doordat je in vergelijkbare
omstandigheden zit of hetzelfde hebt meegemaakt
 Steun van vrienden, familie, buren of collega’s (omgeving)
 Hulpbronnen die in de leefomgeving of maatschappij aanwezig zijn, zoals
financiële bronnen, werkgelegenheid, scholen, winkels, sportclubs enzovoorts.

Presentiegericht werken: in de presentie staat de mens voorop. Hulpverlener probeert
vreemd gedrag te begrijpen. De hulpverlener toont aandacht, medeleven en erkenning
naar de cliënt en gaat zoveel mogelijk naar de cliënt toe; sluit zich aan bij de cliënt.

Gebaseerd op:
 Ieder mens heeft recht op een normaal leven