Samenvatting Spijsverteringsstelsel/digestief systeem

Klinisch redeneren: digestee systeem

Klinische pathologie H 13
Voeding levert brandstofen voor energie en bouwstofen voor onderdelen van cellen. Een
gezonde darmwand laat alleen kleine en nutge voedingsstofen door naar het interne
milieu. Koolhydraten, veten en eiwiten worden niet als geheel opgenomen, maar door
enzymen verteerd tot monosacchariden (glucose), vetzuren en aminozuren. Water,
vitaminen en minderalen moeten juist intact worden geresorbeerd om nutg te zijn in het
lichaam.

13.1 spijsvertering/digestee
Onderdelen van de tractus digestvus zijn:
 Mond
 Pharynx (keelholte)
 Oesophagus (slokdarm)
 Maag (gaster)
 Pancreas (alvleesklier)
 Lever (hepar)
 Galblaas
 Dunne darm (duodenum, jejunum, ileum)
 Dikke darm (colon caecalis, ascendens, transversum, descendens, sigmoideum)
 Rectum (endeldarm)

In de mond word het voedsel gekauwd en vermengt met speeksel (water en slijm). Het
speeksel breekt zetmeel door amylase ae.
De pharynx is de ruimte vanae de neusholte en de mond tot aan de slokdarm en het
strotenhooed. Het is een deel van de ademweg, maar er moet ook voedsel door. Bij het
slikken wordt de luchtweg aegesloten door de epiglots (strotklepje). Bij verslikking ga je
hoesten om het uit je luchtweg te krijgen
De oesophagus verbindt de pharynx met de maag. Het is een gespierde buis die door middel
van peristaltek het voedsel naar de maag transporteert. Hij komt schuin in de cardia aan. Er
zit een klep voor, zodat het maagzuur niet terug kan stromen
De maag ligt hoog voorin de buikholte. De cardia is het deel van de slokdarm, de eundus ligt
links tegen het diaeragma, het middenstuk heet het corpus het antrum is het smalle deel bij
het duodenim. In de maag kan max. 2 liter. De maagwand bestaat uit meer spierlagen die
krachtg samentrekken, zodat de verteringssappen goed worden vermengd met het voedsel.
Het maagsap bestaat uit:
 Water
 Pepsine: splitst eiwiten
 Zouzuur
 Intrinsic eactor
 Slijm: voor bescherming vd maagwand

De pylorus is de spier tussen het maagantrum en duodenum, hij laat telkens kleine portes
De dunne darm bestaat uit drie delen: het duodenum (twaalevingerige darm), het jejunum
(nuchtere darm) en het ileum (kronkeldarm). In de dunne darm vind de eindvertering plaats

, en worden de voedingsstofen geresorbeerd (opgenomen). In het duodenum worden
pancreassap en gal toegevoegd aan de spijsbrij. Alvleeskliersap bevat amylase
(zetmeelsplitser), lipase (vetsplitser) en trypsine (eiwitsplitser). Ook heef het pancreassap
bicrbonaat, dat neutraliseert het maagzuur. Gal heef galzuren, dat werkt als emulgator. In
het jejunum en ileum kunnen er veel voedingsstofen opgenomen worden. Het
darmslijmvlies is geplooid en vol darmvlokken. Voedingsstofen uit het lumen worden
opgenomen en aegegeven aan bloedvaatjes in darmvlokken. Vanuit daar stromen ze via de
poortader naar de lever om bewerkt oe opgeslagen te worden. Het ileum komt uit in het
rechter deel van het colon
De onverteerbare resten en water en elktrolyten komen in het colon terecht. Vezels
prikkelen de darmperistaltek en voorkomen obstpate. De dikke darm ontrekt ook het
vocht uit de voedselbrij en zo wordt de eeces gevormd. De colonbacteriën maken vitamine K.
De dikke darm bestaat uit:
 Colon caecalis (coecum, blinde darm) appendix is het vormvormig aanhangsel bij de
blinde darm. En die is ontstoken bij “blinde darmontsteking”
 Colon ascendens (opstjgend deel R)
 Colon transversum (dwars deel)
 Colon descendens (aedalend deel L)
 Colon sigmoideum (S-vormig deel)

De endeldarm eindigt in de anus. En die heef twee kringspieren. De musculus sphincter ani
internus (inwendige kringspier) en de musculus sphincter ani externus (uitwendige
kringspier). Bij een vol rectum ontstpant de inwendige kringspier en krijg je aandrang.
Wanneer je contnent ben houdt het in dat je de willekeurige externe kringspier kunnen
aanspannen, totdat je op de toilet zit. Het is hierbij nodig dat signale van een vol rectum via
perieere zenuwen en ruggenmerg de hersenen bereiken en herkend worden.

Voedingsstof Afbraakprodctt Betrokken enzym Plaats
Koolhydraten Monosacchariden Amylase In de mond en
dunne darm
Vetten Vetzuren Lipase Dunne darm
Eiwitten Aminozuren Pepsine Maag
Trypsine Dunne darm

De lever is een groot orgaan rechts bovenin de buikholte. De leverhilus is aan de onderkant
verbonden met vena porta, arteria hepatca en galwegen. De lever is goed doorbloed. Bloed
met voedingsstofen uit de buikholte stroomt via de vena porta naar de lever. Zuurstoerijk
bloed wordt aangevoerd via arteria hepatca. In de haarvaten worden de voedingsstofen
opgeslagen en omgezet. Het gaat via de vena hepatca  vena cava ineerior uit de lever. De
eunctes van de lever zijn: opslag, ontgiitng/omzetng en producte. De lever slsaat glucose
op in de vorm van glycogeen en ijzer als eerritne. Ook heef de lever reserves van sommige
vitaminen. Ammoniak wordt door de lever omgezet naar ureum, dan kan dat weer uitgeplast
worden. Bilirubine is een gelig aevalproduct van hemoglobine. De lever koppelt dit aan een
suikerachtg stofe en geef dit daarna ae aan de gal. In de darm wordt dit omgezet in een
bruin stofe, daardoor krijgt de ontlastng de bruine kleur.
De lever schakelt hormonen en medicate uit. Bij een slechte levereuncte kan de
plasmaconcentrate van geneesmiddelen toenemen, omdat ze trager worden uitgescheiden.