Samenvatting Compendium van het personen- en familierecht

Personen- en
familierecht
COMPENDIUM

,Inhoud
H1 Inleiding............................................................................................................................................2
H2 De algemene bepalingen...................................................................................................................2
H3 Nationaliteit......................................................................................................................................3
H4 De naam............................................................................................................................................3
H5 De woonplaats..................................................................................................................................5
H6 De burgerlijke stand..........................................................................................................................5
H7 Het huwelijk......................................................................................................................................6
H8 Het geregistreerd partnerschap........................................................................................................7
H9 Het huwelijksvermogensrecht...........................................................................................................8
H10 Ontbinding van het huwelijk.........................................................................................................11
H11 Afstamming en adoptie.................................................................................................................12
H12 Minderjarigen................................................................................................................................14
H13 Omgang met minderjarige kinderen.............................................................................................16
H14 Curatele.........................................................................................................................................17
H15 Levensonderhoud..........................................................................................................................17
H16 Afwezigheid en vermissing............................................................................................................18
H17 Beschermingsbewind....................................................................................................................19
H18 Mentorschap.................................................................................................................................21
H19 Procesrecht...................................................................................................................................21
H20 Erfrecht.........................................................................................................................................22




1

, H1 Inleiding
Personenrecht: regels die gaan over de rechtspositie van een persoon als zodanig, zoals
begin en einde van zijn rechtspersoonlijkheid, recht op naam, etc.
Familierecht: regelt de rechtsverhoudingen die uit samenlevingsvormen en uit afstamming
voortvloeien.

Internationale verdragen die van belang zijn voor het Nederlandse personen- en
familierecht:
 EVRM
 IVRK
 Handvest van de Grondrechten van de EU



H2 De algemene bepalingen
Art. 1:1 BW: Ieder mens is rechtsbevoegd en dus persoon. Ieder is gelijkelijk rechtsbevoegd.
Het beginsel van de gelijke behandeling en het verbod van discriminatie is in art. 1 GW
vastgelegd.
De persoonlijkheid vangt aan met het levend ter wereld komen, dus met de geboorte. De
persoonlijkheid eindigt door de dood; de (vermogensrechtelijke) rechten en verplichtingen
van de overledene gaan dan over op zijn erfgenamen.

Bloedverwantschap: de betrekking tussen personen van wie de een van de ander afstamt
(bloedverwantschap in de rechte linie), of tussen personen die een gemeenschappelijke
stamvader hebben (bloedverwantschap in de zijlinie).
Het bestaan van juridisch bloedverwantschap betekent het bestaan van een
rechtsverhouding tussen de bloedverwanten (familierechtelijke betrekking).
Aanverwantschap berust op het huwelijk of het geregistreerd partnerschap.

In het Marckx-arrest beklaagde een ongehuwde moeder zich dat de Belgische wetgeving
voor het ontstaan van familierechtelijke betrekkingen tussen haar en haar dochter een
erkenning van het kind door de moeder eiste. Het gaat hier om de verstrekkende betekenis
die in het arrest door het EHRM is toegekend aan het in art. 8 EVRM neergelegde recht op
eerbiediging van het familie- en gezinsleven.
Inbreuken op art. 8 EVRM kunnen gerechtvaardigd zijn (art. 8 lid 2 EVRM): de inbreuk moet
dan nodig zijn in een democratische samenleving*, bij de wet zijn voorzien en dienen ter
bescherming van o.a. de lichamelijke en geestelijke gezondheid (van het kind) of de rechten
en vrijheden van anderen.
*Nodig zijn in een democratische samenleving:
 Als er een ‘pressing social need’ bestaat;
 Proportionaliteitseis;
 Subsidiariteitseis.
Daar waar zowel de rechten van ouders op grond van art. 8 EVRM als die van een kind in het
geding zijn, behoren in de afweging de rechten van het kind de doorslag te geven.


2