Begrippen sociologie
Sociologie:
Definitie: Sociologie is de wetenschap die zich richt op het bestuderen van menselijk gedrag en
menselijke betrekkingen in de samenleving. Het onderzoekt hoe mensen samenleven en welke
invloeden dit gedrag beïnvloeden.
Private Troubles en Public Issues:
Definitie: Private troubles verwijzen naar persoonlijke moeilijkheden of problemen die individuen
ervaren. Public issues ontstaan wanneer deze persoonlijke problemen verbonden zijn met bredere
maatschappelijke oorzaken en sociale processen.
Cultureel Kapitaal:
Definitie: Cultureel kapitaal verwijst naar de beheersing van culturele competenties, kennis, en
attitudes die verband houden met iemands sociale positie en status in de samenleving. Het omvat
vaardigheden en kennis die mensen in staat stellen om zich in een bepaalde cultuur te bewegen.
Sociale Reproductie:
Definitie: Sociale reproductie verwijst naar het proces waarbij sociale ongelijkheid en sociale posities
van generatie op generatie worden doorgegeven. Kinderen erven niet alleen de sociale positie van
hun ouders, maar ook het culturele kapitaal dat daarmee gepaard gaat.
Gezonken Cultuurgoederen:
Definitie: Gezonken cultuurgoederen verwijzen naar normen en waarden die ooit behoorden tot de
elite of hogere klassen maar nu algemeen aanvaard zijn in de maatschappij.
Lower-Class Cultuur:
Definitie: Lower-class cultuur verwijst naar normen, waarden en gedragingen die geassocieerd
worden met sociaal-economisch benadeelde groepen. Dalrymple suggereert dat deze cultuur in
sommige gevallen wordt beschermd of zelfs gepromoot door de media en betuttelende instanties.
Civilisatieproces:
Definitie: Het civilisatieproces verwijst naar het proces waarin de westerse samenleving in de loop
der eeuwen verfijndere en gevarieerdere gedragsregels heeft ontwikkeld. Kenmerkend voor dit
proces is dat de deelnemende mensen zich vaak niet bewust zijn van hun deelname, en het proces
verloopt vaak ongepland en onvoorzien.
Informalisering:
Definitie: Informalisering duidt op het fenomeen waarbij mensen soepeler omgaan met
gedragsregels en zich minder aantrekken van strikte conformiteit. Het kan echter leiden tot de
perceptie van meer onaangenaam gedrag, zoals overtreding van sociale normen.
Sekse en Gender:
Definitie: Sekse verwijst naar het biologische onderscheid tussen mannelijk en vrouwelijk, terwijl
gender verwijst naar de culturele invulling van deze sekseverschillen.
Etnocentrisme:
Definitie: Etnocentrisme is de neiging om de eigen cultuur als superieur te beschouwen en andere
culturen te beoordelen op basis van de normen en waarden van de eigen cultuur.
Vooroordelen:
Definitie: Vooroordelen ontstaan wanneer aan stereotiepe beelden van een groep mensen
waardering wordt gekoppeld, vaak negatief. Het kan leiden tot discriminatie.
Subcultuur en Contracultuur:
Definitie: Een subcultuur is een groep met gedragsregels en waarden die afwijken van de dominante
cultuur. Een contracultuur is een subcultuur die zich actief verzet tegen de normen en waarden van
de dominante cultuur.
Referentiekader:
Definitie: Het referentiekader is het geheel van waarden, normen en overtuigingen op basis waarvan
individuen oordelen en handelen. Het wordt beïnvloed door de groepen waartoe iemand behoort en
waarmee hij of zij zich identificeert.
, Functionalistische benadering:
Definitie: De functionele benadering van de sociologie bekijkt de samenleving als een groot sociaal
systeem waarin elk onderdeel bijdraagt aan het voortbestaan van het geheel. Het benadrukt de
samenwerking en afstemming tussen de onderdelen van het systeem.
Sociaal bewustzijn: Het besef en begrip van individuen over de samenleving, hun rol daarin en hun
interacties met anderen.
Sociale ongelijkheid: Het verschil in macht, middelen en kansen tussen verschillende groepen mensen
in de samenleving.
Sociale verbanden: De relaties en connecties tussen individuen of groepen in de samenleving.
Groepering: Een overzichtelijke groepering van mensen die regelmatig, veelvuldig en intensief met
elkaar interacteren en gezamenlijke waarden en normen ontwikkelen.
Collectiviteit: Een grote groep mensen met een basis van gemeenschappelijke waarden of belangen,
maar die geen directe interactie of communicatie met elkaar hebben.
Sociale categorie: Een groep mensen die slechts een bepaald gemeenschappelijk kenmerk delen,
zonder directe sociale interactie of gemeenschappelijke waarden en normen.
Sociale beweging: Een deelcategorie die zich rondom een belang organiseert om invloed uit te
oefenen, bijvoorbeeld vakbonden.
Wij-en-zij onderscheid: Het onderscheid tussen de eigen groep (wij) en anderen (zij), en kan leiden tot
gevoelens van superioriteit.
Open groepering: Een groep waarvan het lidmaatschap relatief gemakkelijk toegankelijk is voor
nieuwe leden.
Gesloten groepering: Een groep met strenge toetredingsvereisten, die vaak nieuwe leden buitensluit.
Taakgerichte groepering: Groepen die zijn gevormd om specifieke taken of doelen te bereiken.
Contactgerichte groepering: Groepen die worden gedefinieerd door sociale interacties en relaties.
Mate van intimiteit: De graad van vertrouwelijkheid en nauwe betrokkenheid tussen leden van een
groep.
Formele groepering: Een groep met duidelijk vastgestelde regels en structuren.
Informele groepering: Een groep waarbij de regels en structuren minder strikt zijn en vaak op
spontane interacties zijn gebaseerd.
Permanente groepering: Een groep die lange tijd bestaat en stabiel is.
Tijdelijke groepering: Een groep die voor een beperkte periode bestaat en zich vaak vormt voor een
specifiek doel.
Sociaal bewustzijn: Het besef en begrip van individuen over de samenleving, hun rol daarin en hun
interacties met anderen.
Sociale ongelijkheid: Het verschil in macht, middelen en kansen tussen verschillende groepen mensen
in de samenleving.
Sociale verbanden: De relaties en connecties tussen individuen of groepen in de samenleving.
Groepering: Een overzichtelijke groepering van mensen die regelmatig, veelvuldig en intensief met
elkaar interacteren en gezamenlijke waarden en normen ontwikkelen.
Collectiviteit: Een grote groep mensen met een basis van gemeenschappelijke waarden of belangen,
maar die geen directe interactie of communicatie met elkaar hebben.
Sociale categorie: Een groep mensen die slechts een bepaald gemeenschappelijk kenmerk delen,
zonder directe sociale interactie of gemeenschappelijke waarden en normen.
Sociale beweging: Een deelcategorie die zich rondom een belang organiseert om invloed uit te
oefenen, bijvoorbeeld vakbonden.
Wij-en-zij onderscheid: Het onderscheid tussen de eigen groep (wij) en anderen (zij), en kan leiden tot
gevoelens van superioriteit.
Open groepering: Een groep waarvan het lidmaatschap relatief gemakkelijk toegankelijk is voor
nieuwe leden.
Gesloten groepering: Een groep met strenge toetredingsvereisten, die vaak nieuwe leden buitensluit.
Taakgerichte groepering: Groepen die zijn gevormd om specifieke taken of doelen te bereiken.
Contactgerichte groepering: Groepen die worden gedefinieerd door sociale interacties en relaties.
Sociologie:
Definitie: Sociologie is de wetenschap die zich richt op het bestuderen van menselijk gedrag en
menselijke betrekkingen in de samenleving. Het onderzoekt hoe mensen samenleven en welke
invloeden dit gedrag beïnvloeden.
Private Troubles en Public Issues:
Definitie: Private troubles verwijzen naar persoonlijke moeilijkheden of problemen die individuen
ervaren. Public issues ontstaan wanneer deze persoonlijke problemen verbonden zijn met bredere
maatschappelijke oorzaken en sociale processen.
Cultureel Kapitaal:
Definitie: Cultureel kapitaal verwijst naar de beheersing van culturele competenties, kennis, en
attitudes die verband houden met iemands sociale positie en status in de samenleving. Het omvat
vaardigheden en kennis die mensen in staat stellen om zich in een bepaalde cultuur te bewegen.
Sociale Reproductie:
Definitie: Sociale reproductie verwijst naar het proces waarbij sociale ongelijkheid en sociale posities
van generatie op generatie worden doorgegeven. Kinderen erven niet alleen de sociale positie van
hun ouders, maar ook het culturele kapitaal dat daarmee gepaard gaat.
Gezonken Cultuurgoederen:
Definitie: Gezonken cultuurgoederen verwijzen naar normen en waarden die ooit behoorden tot de
elite of hogere klassen maar nu algemeen aanvaard zijn in de maatschappij.
Lower-Class Cultuur:
Definitie: Lower-class cultuur verwijst naar normen, waarden en gedragingen die geassocieerd
worden met sociaal-economisch benadeelde groepen. Dalrymple suggereert dat deze cultuur in
sommige gevallen wordt beschermd of zelfs gepromoot door de media en betuttelende instanties.
Civilisatieproces:
Definitie: Het civilisatieproces verwijst naar het proces waarin de westerse samenleving in de loop
der eeuwen verfijndere en gevarieerdere gedragsregels heeft ontwikkeld. Kenmerkend voor dit
proces is dat de deelnemende mensen zich vaak niet bewust zijn van hun deelname, en het proces
verloopt vaak ongepland en onvoorzien.
Informalisering:
Definitie: Informalisering duidt op het fenomeen waarbij mensen soepeler omgaan met
gedragsregels en zich minder aantrekken van strikte conformiteit. Het kan echter leiden tot de
perceptie van meer onaangenaam gedrag, zoals overtreding van sociale normen.
Sekse en Gender:
Definitie: Sekse verwijst naar het biologische onderscheid tussen mannelijk en vrouwelijk, terwijl
gender verwijst naar de culturele invulling van deze sekseverschillen.
Etnocentrisme:
Definitie: Etnocentrisme is de neiging om de eigen cultuur als superieur te beschouwen en andere
culturen te beoordelen op basis van de normen en waarden van de eigen cultuur.
Vooroordelen:
Definitie: Vooroordelen ontstaan wanneer aan stereotiepe beelden van een groep mensen
waardering wordt gekoppeld, vaak negatief. Het kan leiden tot discriminatie.
Subcultuur en Contracultuur:
Definitie: Een subcultuur is een groep met gedragsregels en waarden die afwijken van de dominante
cultuur. Een contracultuur is een subcultuur die zich actief verzet tegen de normen en waarden van
de dominante cultuur.
Referentiekader:
Definitie: Het referentiekader is het geheel van waarden, normen en overtuigingen op basis waarvan
individuen oordelen en handelen. Het wordt beïnvloed door de groepen waartoe iemand behoort en
waarmee hij of zij zich identificeert.
, Functionalistische benadering:
Definitie: De functionele benadering van de sociologie bekijkt de samenleving als een groot sociaal
systeem waarin elk onderdeel bijdraagt aan het voortbestaan van het geheel. Het benadrukt de
samenwerking en afstemming tussen de onderdelen van het systeem.
Sociaal bewustzijn: Het besef en begrip van individuen over de samenleving, hun rol daarin en hun
interacties met anderen.
Sociale ongelijkheid: Het verschil in macht, middelen en kansen tussen verschillende groepen mensen
in de samenleving.
Sociale verbanden: De relaties en connecties tussen individuen of groepen in de samenleving.
Groepering: Een overzichtelijke groepering van mensen die regelmatig, veelvuldig en intensief met
elkaar interacteren en gezamenlijke waarden en normen ontwikkelen.
Collectiviteit: Een grote groep mensen met een basis van gemeenschappelijke waarden of belangen,
maar die geen directe interactie of communicatie met elkaar hebben.
Sociale categorie: Een groep mensen die slechts een bepaald gemeenschappelijk kenmerk delen,
zonder directe sociale interactie of gemeenschappelijke waarden en normen.
Sociale beweging: Een deelcategorie die zich rondom een belang organiseert om invloed uit te
oefenen, bijvoorbeeld vakbonden.
Wij-en-zij onderscheid: Het onderscheid tussen de eigen groep (wij) en anderen (zij), en kan leiden tot
gevoelens van superioriteit.
Open groepering: Een groep waarvan het lidmaatschap relatief gemakkelijk toegankelijk is voor
nieuwe leden.
Gesloten groepering: Een groep met strenge toetredingsvereisten, die vaak nieuwe leden buitensluit.
Taakgerichte groepering: Groepen die zijn gevormd om specifieke taken of doelen te bereiken.
Contactgerichte groepering: Groepen die worden gedefinieerd door sociale interacties en relaties.
Mate van intimiteit: De graad van vertrouwelijkheid en nauwe betrokkenheid tussen leden van een
groep.
Formele groepering: Een groep met duidelijk vastgestelde regels en structuren.
Informele groepering: Een groep waarbij de regels en structuren minder strikt zijn en vaak op
spontane interacties zijn gebaseerd.
Permanente groepering: Een groep die lange tijd bestaat en stabiel is.
Tijdelijke groepering: Een groep die voor een beperkte periode bestaat en zich vaak vormt voor een
specifiek doel.
Sociaal bewustzijn: Het besef en begrip van individuen over de samenleving, hun rol daarin en hun
interacties met anderen.
Sociale ongelijkheid: Het verschil in macht, middelen en kansen tussen verschillende groepen mensen
in de samenleving.
Sociale verbanden: De relaties en connecties tussen individuen of groepen in de samenleving.
Groepering: Een overzichtelijke groepering van mensen die regelmatig, veelvuldig en intensief met
elkaar interacteren en gezamenlijke waarden en normen ontwikkelen.
Collectiviteit: Een grote groep mensen met een basis van gemeenschappelijke waarden of belangen,
maar die geen directe interactie of communicatie met elkaar hebben.
Sociale categorie: Een groep mensen die slechts een bepaald gemeenschappelijk kenmerk delen,
zonder directe sociale interactie of gemeenschappelijke waarden en normen.
Sociale beweging: Een deelcategorie die zich rondom een belang organiseert om invloed uit te
oefenen, bijvoorbeeld vakbonden.
Wij-en-zij onderscheid: Het onderscheid tussen de eigen groep (wij) en anderen (zij), en kan leiden tot
gevoelens van superioriteit.
Open groepering: Een groep waarvan het lidmaatschap relatief gemakkelijk toegankelijk is voor
nieuwe leden.
Gesloten groepering: Een groep met strenge toetredingsvereisten, die vaak nieuwe leden buitensluit.
Taakgerichte groepering: Groepen die zijn gevormd om specifieke taken of doelen te bereiken.
Contactgerichte groepering: Groepen die worden gedefinieerd door sociale interacties en relaties.
