Samenvatting Verandering begeleiden - Agogiek 2

Agogiek 2
Week 1
Professionele hulpverlening:
- Een professionele hulpverlener:
o Werkt methodisch
o Kan verschillende methoden hanteren
o Weet op juiste moment de juiste methode voor de juiste cliënt te kiezen
- Hulpverlening voorheen:
o Heel erg op waarden gebaseerd
o Persoonlijke kwaliteiten centraal
- Verandering hulpverlening:
o Professionalisering slag gemaakt
o Cliënt nu gezien als subject i.p.v. object. De cliënt doet ook mee
 ‘wij weten wat goed voor je is’  ‘wat wil de cliënt’
- Inmiddels alweer stap verder: gebruikte methoden moeten bewezen effectief zijn: evidence
based werken genoemd.
o Niet alleen wetenschappelijk onderbouwd, maar echt bewezen dat het werkt
o Evidence based werken
 Wetenschappelijke kennis
 Ervaringskennis cliënten
 Praktijkkennis hulpverleners
 Werkt als een driehoek, als je één van deze 3 negeert, werk je dus niet evidence based

Begrippen ‘methode’ en ‘methodiek’: niet eenduidig. Bestaan veel uiteenlopende beschrijvingen.



Methodiek:
= samenhangende verzameling is van methoden, een werkwijze. Gebaseerd op wetenschappelijke
inzichten, maar ook op praktijkervaringen van een groep professionals.

 Bepaald niet het handelen zelf en ook niet hoe er gehandeld moet worden
 Soort leidraad en geeft richting aan het handelen
 Meer overkoepelend, hangt boven verschillende methodes



- Stelt social workers in staat op een verantwoorde manier methoden/werkwijzen kiezen
- Geeft in grote lijnen aan hoe hulp verleend moet worden en binnen welke grenzen de social
worker moet handelen
- Geeft aanwijzingen en ondersteuning bij handelen
- Is open en dynamisch  steeds nieuwe ontwikkelingen op zowel wetenschappelijk gebied als
praktijk
- Gedragen door iedereen: van cliënt tot management

,Een voorbeeld van systeemgericht werken = niet alleen op kind richten maar op gehele gezinssituatie
en alles daar omheen. Door in gesprek te gaan met het hele gezin, proberen we samen te begrijpen
waarom het opgroeien en opvoeden lastig is. We brengen interactiepatronen in kaart, hierdoor
krijgen gezinsleden meer begrip voor elkaar waardoor ze anders met elkaar omgaan.

Methodiek kent 4 basiselementen:

- Methodiek maakt verantwoord kiezen mogelijk
o Overkoepelend kader
o Stelt de hulpverlener in staat te kiezen, ook verantwoorden
 Niet de ene keer dit doen en de andere keer dat
 Nodig voor goede kwaliteit zorg
- Methodiek steunt op praktijktheoretische inzichten
o Zorgt verbinding theorie en praktijk
 Niet steeds opnieuw iets vinden, er is al veel nagedacht en kennis verzameld
o Methodiek komt vanuit praktijkervaring (inductief)
o Methodiek komt vanuit wetenschappelijke kennis (deductief)
 Verhouding kan wisselen tussen inductief en deductief
- Methodiek kent ethische en normatieve stellingnames
o Waarden en normen worden duidelijk in methodiek
o Geheel van gezamenlijk gedragen belangrijke waarden en normen die als basis dienen voor
het handelen
- Methodiek ontwikkelt zich in wisselwerking tussen theorie en praktijk
o Theorieën en wetenschappelijke inzichten zijn niet genoeg als basis voor methodiek  veel te
abstract en te ver van de werkelijkheid
o Wordt gevoed door ervaringen van hulpverleners



Methode:
= geeft richting aan het handelen van de hulpverlener d.m.v. aanwijzingen voor het gebruik van
instrumenten en technieken.

Kenmerken methode:

- Is gericht op een doelgroep
o Jongeren is te breed. Probeer: jongens tussen de 6 – 12 jaar met adhd
- Kent specifieke, welomschreven doelen
- Specifiek en beperkt in bereik; bruikbaar voor de situatie of het vraagstuk dat speelt
o Bv doel situatie onder controle brengen vraagt hele andere aanpak dan wanneer je doel is te
herstellen
- Gestandaardiseerd en overdraagbaar, vaste structuur
o Vaste voorgeschreven stappen.
 Sommige helemaal uitgeschreven
 Sommige meer volgens fasen uitgelegd
- Niet voor eenmalig gebruik, niet persoonsgebonden
o Niet alleen voor jantje of pietje, maar voor de gehele doelgroep
- Handelingsgericht
o Het geeft aan wat je als hulpverlener kan doen en welke instrumenten of technieken je
daarbij zou kunnen gebruiken

, - Expliciet theoretisch, wetenschappelijk verantwoord kader
o Niet zomaar bedacht, maar theoretisch onderbouwd
- Bewezen effectief (bij voorkeur)
o Dat het ook blijkt tot een succes te leiden



- Veel soorten methoden:
o Gedragsverandering tot doel
o Gedragsverandering door middel van inzicht
o Richten op omgeving i.p.v. client
o Etc.
- Methoden worden naast en door elkaar gebruikt
- Recept  veel ruimte
o Sommige volgens recept: precies handelt volgens de voorschriften dan lukt het altijd en als
het niet lukt ligt het aan jouw en heb je iets fout gedaan.  stellen ook dat hulpverlening
veelal rechtlijnig verloopt, weinig invloeden van buitenaf.
 In agogische hulpverlening bijna niet te doen volgens recept.
o Ruimte voor aanpassing aan de omstandigheden
- Agogische hulpverlening: cliënt heeft actieve rol = medespeler
o Altijd ruimte om je doelen bij te stellen
- Social worker: flexibel en creatief
o Onvoorspelbaar proces, zoektocht, maar geen gokspel



Doelen van een methode:

- Gedragsverandering
o Hoe?
 Onder controle brengen
 Als er sprake is van ongewenst en gevaarlijk gedrag
 Wijze handelen: ingrijpen/controleren  gericht op: individu
 Problemen oplossen/genezen
 Als het probleem is opgelost stopt de behandeling
 Wijze handelen: behandelen  gericht op: individu
 Behouden/stabiliseren
 Aandoening die niet te genezen is  ermee leren leven. Bv dementerende ouderen
 Wijze handelen: begeleiden  gericht op: individu, wisselwerking met omgeving,
omgeving
 Herstellen
 Bijkomen van iets, je plaats weer innemen in de maatschappij
 Wijze handelen: ondersteunen  gericht op: wisselwerking met omgeving, omgeving
 Ontwikkelen en groeien
 Voor veel professionals het ideaal. Goede ontwikkeling van de cliënt
 Wijze handelen: condities scheppen  gericht op: omgeving

Methodiek is de paraplu die boven de methodes hangt. Interventie komt voort uit methoden.
Handelingen die je kunt doen.