Hoofdstuk 8: infecte en antiiccooiile geneesiiddelen.
Inleiding
Bacteciile infecte, Vicusinfectee cciiielinfecte: Worden niet toegelicht.
- De manier waarop bacteriën, virussen en schimmels ziekten veroorzaken verschilt enorm.
- Bacteriën, maar ook andere micro-organismen zijn in staat resistent te worden tegen antmicrobiële
geneesmiddelen.
o MR A/ ietcilline-cesistente stapcylococcus auceus (maar ook clostridium):
Ziekenhuisinfecte die snel resistent wordt tegen nieuwe antbacteriële geneesmiddelen.
* Veel micro-organismen zijn onschadelijk, maar een paar zijn patcogenen (ziekte-veroorzakende micro-
organismen). Voorbeelden:
Rcinovicus: verkoudheid veroorzakende virus.
pcuw: Candidiasis. Infecte met de streptococcusbacterie.
Antiiccooieel geneesiiddel: Elk geneesmiddel dat een micro-organisme als aangrijpingspunt heef. Deze
worden veel gebruikt in ziekenhuizen.
Antmicrobiële geneesmiddelen grijpen aan op celniveau, en kan mens van microbe onderscheiden door het
verschil tussen de eiwiten.
Micco-ocganisien: Alleen microscopisch waarneembare organismen. De meest bekende groepen pathogene
soorten:
- Bacteriën
- Schimmels
- Virussen
- Protozoën
* Wormen: een kleine groep, waarbij nog discussie is of het echt micro-organismen zijn.
8.1 De plaats van iicco-ocganisien in de ocdening van cet leven
Alle leven op aarde kan worden ingedeeld in biologische classifcates in 1 van de 5 rijken van organismen;
1. Bacteriën
2. Protoctsta 3. planten 4. schimmels 5. Dieren
1. Oudste rijk. Eerste organismen die ooit op aarde ontstonden. Hieruit zijn alle andere organismen ontstaan.
- Ééncellig, relatef eenvoudige bouw.
- Pcokacyoot: “vóór kern”. Bacteriën zijn prokaryoten; ze hebben geen kern.
2. Pcotoctsta: een rijk van vooral ééncellige organismen.
* Andere nummers wordt niets over verteld.
* Virussen hebben geen cellen, en zijn hierin niet geclassifceerd.
Eukaryoot: “echte kern”. Alle andere cellulaire organismen, zoals de mens.
8.2 Bacteciin
Feitjes over bacteriën:
- Ontstaan ervan is niet bekend.
- Succesvolste groep organismen
- Groot aanpassingsvermogen
- Onzichtbaar voor het menselijk oog
- Groeien super snel (celdeling, 1 cyclus minder dan 20 min.).
- In een koele temperatuur kunnen bacteriën minder snel delen, dit vertraagt dus alleen.
8.2.1 De oouw van oacteciin
Gemeenschappelijke kenmerken van bacteriën:
- Hebben wel DNA (zit dus niet in een kern)
- Hebben geen mitochondriën, golgiapparaat, (R)ER, kern
, Overig:
Beweeglijk: Sommige bacteriën zijn beweeglijk. Maar kan zich voortbewegen door;
Flagellen: fjne zweephaartjes om mee voort te bewegen.
Fiiociae: Fijne haartjes, niet ter voortbeweging. Onduidelijk waarvoor wel.
pocen: Bacteriën in een “winterslaap”. Ze vormen sterke omhulsels. En kunnen zo lang zonder water
overleven.
Ooligaat: Verwijst naar micro-organismen die alleen in een bepaalde omgeving met bepaalde voedingsstofen
kunnen overleven.
Obligaat intracellulaire parasieten: Kunnen zich niet vermeerderen buiten de cellen van hun gastheer.
8.2.2 De classifcate van oacteciin
Oppoctunistscce patcogenen: Verwekken alleen ziekten als ze gelegenheid zich voordoet (bijv. bij een
onderdrukt immuunsysteem). Deze bacteriën zijn commensalen (zie onder).
Coiiensalen: Bacteriën die in en op ons lichaam leven. De profteren van de daar aanwezige voedingsstofen,
maar zijn niet schadelijk. Ze kunnen andere ziekteverwekkende bacteriën wegconcurreren, en produceren in de
darmen vitamine K.
Er zijn veel verschillende groepen bacteriën. Afankelijk van de groep wordt een bepaald geneesmiddel
gekozen om de bacterie mee te bestrijden. Hieronder worden de groepen kort besproken (celwand,
zuurstofehoefe en vorm).
Classifcate naar celwand
Er zijn twee globale categorieën:
Gcai-positef:
- Bacteriën die kleurstof opnemen.
- De celwand bestaat voornamelijk uit
peptdoglycaan.
o Peptdoglycaan: Complex molecuul dat zorgt
voor een gave, sterke celwand.
Gcai-negatef:
- Bacteriën die kleurstof niet opnemen.
- De celwand bestaat uit een dun laagje peptdoglycaan tussen 2 membranen in.
- Zijn meer resistent tegen antmicrobe middelen, omdat de celwand complex er is (middel kan minder
makkelijk naar binnen).
Tcanspeptdase: Bacterieel enzym die peptdoglycaan produceert. Is het aangrijpingspunt voor o.a. penicillinen
en cefalospocinen.
Classifcate naar zuurstofehoefe
Anaecooe oacteciin: Bacteriën die een zuurstofvrije omgeving nodig hebben.
Facultateve anaecooen: Bacteriën die deels aeroob, en deels anaeroob zijn. Ze kunnen hun metabolisme
omschakelen, afankelijk van de aanwezigheid van zuurstof.
Classifcate naar vorm
De twee grootste groepen:
Kokken: Bolvormig
Streptokokken: Bolvormig in een keten
Stafylokokken: Bolvormig trosvorm
Diplokokken: Bolvormig in paren
Bacillen: Staafvormig
8.2.3 Hoe oacteciin ziekten vecooczaken
- Sommige bacteriën maken tox inen vrij; chemische stofen die de gastheercellen en hun membranen
beschadigen.
- Sommige bacteriën hebben een voor de gastheer tox ische celwand.
- Van sommige bacteriën is niet bekend hoe ze ziekten verwekken.
Inleiding
Bacteciile infecte, Vicusinfectee cciiielinfecte: Worden niet toegelicht.
- De manier waarop bacteriën, virussen en schimmels ziekten veroorzaken verschilt enorm.
- Bacteriën, maar ook andere micro-organismen zijn in staat resistent te worden tegen antmicrobiële
geneesmiddelen.
o MR A/ ietcilline-cesistente stapcylococcus auceus (maar ook clostridium):
Ziekenhuisinfecte die snel resistent wordt tegen nieuwe antbacteriële geneesmiddelen.
* Veel micro-organismen zijn onschadelijk, maar een paar zijn patcogenen (ziekte-veroorzakende micro-
organismen). Voorbeelden:
Rcinovicus: verkoudheid veroorzakende virus.
pcuw: Candidiasis. Infecte met de streptococcusbacterie.
Antiiccooieel geneesiiddel: Elk geneesmiddel dat een micro-organisme als aangrijpingspunt heef. Deze
worden veel gebruikt in ziekenhuizen.
Antmicrobiële geneesmiddelen grijpen aan op celniveau, en kan mens van microbe onderscheiden door het
verschil tussen de eiwiten.
Micco-ocganisien: Alleen microscopisch waarneembare organismen. De meest bekende groepen pathogene
soorten:
- Bacteriën
- Schimmels
- Virussen
- Protozoën
* Wormen: een kleine groep, waarbij nog discussie is of het echt micro-organismen zijn.
8.1 De plaats van iicco-ocganisien in de ocdening van cet leven
Alle leven op aarde kan worden ingedeeld in biologische classifcates in 1 van de 5 rijken van organismen;
1. Bacteriën
2. Protoctsta 3. planten 4. schimmels 5. Dieren
1. Oudste rijk. Eerste organismen die ooit op aarde ontstonden. Hieruit zijn alle andere organismen ontstaan.
- Ééncellig, relatef eenvoudige bouw.
- Pcokacyoot: “vóór kern”. Bacteriën zijn prokaryoten; ze hebben geen kern.
2. Pcotoctsta: een rijk van vooral ééncellige organismen.
* Andere nummers wordt niets over verteld.
* Virussen hebben geen cellen, en zijn hierin niet geclassifceerd.
Eukaryoot: “echte kern”. Alle andere cellulaire organismen, zoals de mens.
8.2 Bacteciin
Feitjes over bacteriën:
- Ontstaan ervan is niet bekend.
- Succesvolste groep organismen
- Groot aanpassingsvermogen
- Onzichtbaar voor het menselijk oog
- Groeien super snel (celdeling, 1 cyclus minder dan 20 min.).
- In een koele temperatuur kunnen bacteriën minder snel delen, dit vertraagt dus alleen.
8.2.1 De oouw van oacteciin
Gemeenschappelijke kenmerken van bacteriën:
- Hebben wel DNA (zit dus niet in een kern)
- Hebben geen mitochondriën, golgiapparaat, (R)ER, kern
, Overig:
Beweeglijk: Sommige bacteriën zijn beweeglijk. Maar kan zich voortbewegen door;
Flagellen: fjne zweephaartjes om mee voort te bewegen.
Fiiociae: Fijne haartjes, niet ter voortbeweging. Onduidelijk waarvoor wel.
pocen: Bacteriën in een “winterslaap”. Ze vormen sterke omhulsels. En kunnen zo lang zonder water
overleven.
Ooligaat: Verwijst naar micro-organismen die alleen in een bepaalde omgeving met bepaalde voedingsstofen
kunnen overleven.
Obligaat intracellulaire parasieten: Kunnen zich niet vermeerderen buiten de cellen van hun gastheer.
8.2.2 De classifcate van oacteciin
Oppoctunistscce patcogenen: Verwekken alleen ziekten als ze gelegenheid zich voordoet (bijv. bij een
onderdrukt immuunsysteem). Deze bacteriën zijn commensalen (zie onder).
Coiiensalen: Bacteriën die in en op ons lichaam leven. De profteren van de daar aanwezige voedingsstofen,
maar zijn niet schadelijk. Ze kunnen andere ziekteverwekkende bacteriën wegconcurreren, en produceren in de
darmen vitamine K.
Er zijn veel verschillende groepen bacteriën. Afankelijk van de groep wordt een bepaald geneesmiddel
gekozen om de bacterie mee te bestrijden. Hieronder worden de groepen kort besproken (celwand,
zuurstofehoefe en vorm).
Classifcate naar celwand
Er zijn twee globale categorieën:
Gcai-positef:
- Bacteriën die kleurstof opnemen.
- De celwand bestaat voornamelijk uit
peptdoglycaan.
o Peptdoglycaan: Complex molecuul dat zorgt
voor een gave, sterke celwand.
Gcai-negatef:
- Bacteriën die kleurstof niet opnemen.
- De celwand bestaat uit een dun laagje peptdoglycaan tussen 2 membranen in.
- Zijn meer resistent tegen antmicrobe middelen, omdat de celwand complex er is (middel kan minder
makkelijk naar binnen).
Tcanspeptdase: Bacterieel enzym die peptdoglycaan produceert. Is het aangrijpingspunt voor o.a. penicillinen
en cefalospocinen.
Classifcate naar zuurstofehoefe
Anaecooe oacteciin: Bacteriën die een zuurstofvrije omgeving nodig hebben.
Facultateve anaecooen: Bacteriën die deels aeroob, en deels anaeroob zijn. Ze kunnen hun metabolisme
omschakelen, afankelijk van de aanwezigheid van zuurstof.
Classifcate naar vorm
De twee grootste groepen:
Kokken: Bolvormig
Streptokokken: Bolvormig in een keten
Stafylokokken: Bolvormig trosvorm
Diplokokken: Bolvormig in paren
Bacillen: Staafvormig
8.2.3 Hoe oacteciin ziekten vecooczaken
- Sommige bacteriën maken tox inen vrij; chemische stofen die de gastheercellen en hun membranen
beschadigen.
- Sommige bacteriën hebben een voor de gastheer tox ische celwand.
- Van sommige bacteriën is niet bekend hoe ze ziekten verwekken.
