Overzicht verschillende
benaderingen
Biologische benadering
Gedrag is genetisch vastgelegd, maar komt niet altijd tot uiting. De twee concepten,
materialisme en erfelijkheid, vormen de basis voor de biologische benadering:
- Materialisme = geest en lichaam vormen een eenheid
- Dualisme = lichaam en geest zijn verschillen, maar kunnen wel met elkaar interageren
De cortex in de hersenen bestaat uit twee symmetrische helften, de hersenhelften. De
verbinding tussen de twee hersenhelften heet de corpus callosum:
- Rechter hersenhelft (visueel) = spraak, schrijven, hoofdtalen, logische wiskunde
- Linker hersenhelft (visueel) = ruimtelijke relaties, eenvoudig taalbegrip, muziek
James-Lange-emotietheorie = een intuïtieve opvatting houdt in dat we bewust een emotie
ervaren die vervolgens tot bepaalde fysiologische reacties leidt
Cannon-Bard-emotietheorie = subjectieve gevoelens en psychologische reacties zijn twee
onafhankelijke componenten van emotie
Cognitieve opwindingstheorie = fysiologische opwinding wordt ervaren als reactie op een
bepaalde omgevingsgebeurtenis. Deze opwinding wordt vervolgens cognitief geïnterpreteerd
door gebruik te maken van de context van de situatie
Darwins idee had veel te maken met evolutie, het proces waarbij erfelijke eigenschappen
binnen de populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van:
- Genetische variatie
- Voorplanting
- Natuurlijke selectie
Genen dragen informatie over erfelijke eigenschappen. Een gen is onderdeel van een
chromosoom, die drager is van DNA. De verzameling eigenschappen van het individu die
geërfd is van beide ouders, is het genotype. Fenotypen zijn alle waarneembare
eigenschappen (genotype + invloeden van buitenaf). Het is mogelijk dat er nieuwe genen
ontstaan, mutaties.
Nativisme = het geloof dat kennis is aangeboren
Empirisme = men gaat ervan uit dat kennis ontstaat uit ervaringen
Persoonlijkheid
Concentreert zich op de aspecten van persoonlijkheid die verband houden met temperament
en fundamentele gedragsneigingen. Natuurlijke invloeden zoals erfelijkheid voeren de
boventoon. Het domein specifieke model (theorie die zich slechts op één functie of domein
richt) geeft de beste ontwikkeling van de mens weer.
Gender rollen
De fysieke verschillen komen door de genen. Door de genen en de hormonen ontwikkel je
verschillende sekse eigenschappen. Wanneer androgenen (mannelijke hormonen) afwezig
zijn, ontwikkelt de foetus vrouwelijke eigenschappen. Ook cultuur en cognitieve processen
beïnvloeden het gedrag, niet alleen biologische verklaringen (het geloof van iemand dat hij
een man of vrouw is).
Agressief gedrag
Agressie is een aangeboren eigenschap van de mens. Mannen zijn over het algemeen
agressiever dan vrouwen. Dit kan verklaard worden door verschillen in de geslacht
gerelateerde fysiologische verschillen (hormonen). Agressie is waarschijnlijk het product van
evolutie.
, Lorenz stelt dat het drift niveau van agressie zich in de loop van tijd opbouwt. Als de
samenleving alle vormen van agressie probeert te onderdrukken, dan zal het ‘reservoir
overstromen’.
Andere theorieën beschouwen agressie als een reactie op bedreigingen voor de overleving
(voortplanting). Er moet gesport worden om agressie te voorkomen en de overheid moet
minimaliseren waar nodig.
Pro sociaal gedrag
Evolutietheoretici beweren dat het tonen van altruïsme een voordeel oplevert in de termen
van natuurlijke selectie. Altruïsme komt bijvoorbeeld alleen voor om reproductief succes te
vergroten en de overdracht van iemands genen te bevorderen (kin altruism). Reciprocal
altruism betekent dat we anderen zullen helpen in de verwachting dat zij ons zullen helpen als
we in nood zijn.
Abnormaal gedrag
- Een medisch model. Stoornissen zijn gebaseerd op fysieke oorzaken, vaak afwijkende
structuur in de hersenen
- Psychofarmacologie. Abnormaal gedrag kan voorkomen worden met medicijnen.
Bestrijd de symptomen niet de oorzaak
- Erfelijke factoren. Als je niet goed wordt behandeld, dan een verhoogd risico
benaderingen
Biologische benadering
Gedrag is genetisch vastgelegd, maar komt niet altijd tot uiting. De twee concepten,
materialisme en erfelijkheid, vormen de basis voor de biologische benadering:
- Materialisme = geest en lichaam vormen een eenheid
- Dualisme = lichaam en geest zijn verschillen, maar kunnen wel met elkaar interageren
De cortex in de hersenen bestaat uit twee symmetrische helften, de hersenhelften. De
verbinding tussen de twee hersenhelften heet de corpus callosum:
- Rechter hersenhelft (visueel) = spraak, schrijven, hoofdtalen, logische wiskunde
- Linker hersenhelft (visueel) = ruimtelijke relaties, eenvoudig taalbegrip, muziek
James-Lange-emotietheorie = een intuïtieve opvatting houdt in dat we bewust een emotie
ervaren die vervolgens tot bepaalde fysiologische reacties leidt
Cannon-Bard-emotietheorie = subjectieve gevoelens en psychologische reacties zijn twee
onafhankelijke componenten van emotie
Cognitieve opwindingstheorie = fysiologische opwinding wordt ervaren als reactie op een
bepaalde omgevingsgebeurtenis. Deze opwinding wordt vervolgens cognitief geïnterpreteerd
door gebruik te maken van de context van de situatie
Darwins idee had veel te maken met evolutie, het proces waarbij erfelijke eigenschappen
binnen de populatie van organismen veranderen in de loop van de generaties als gevolg van:
- Genetische variatie
- Voorplanting
- Natuurlijke selectie
Genen dragen informatie over erfelijke eigenschappen. Een gen is onderdeel van een
chromosoom, die drager is van DNA. De verzameling eigenschappen van het individu die
geërfd is van beide ouders, is het genotype. Fenotypen zijn alle waarneembare
eigenschappen (genotype + invloeden van buitenaf). Het is mogelijk dat er nieuwe genen
ontstaan, mutaties.
Nativisme = het geloof dat kennis is aangeboren
Empirisme = men gaat ervan uit dat kennis ontstaat uit ervaringen
Persoonlijkheid
Concentreert zich op de aspecten van persoonlijkheid die verband houden met temperament
en fundamentele gedragsneigingen. Natuurlijke invloeden zoals erfelijkheid voeren de
boventoon. Het domein specifieke model (theorie die zich slechts op één functie of domein
richt) geeft de beste ontwikkeling van de mens weer.
Gender rollen
De fysieke verschillen komen door de genen. Door de genen en de hormonen ontwikkel je
verschillende sekse eigenschappen. Wanneer androgenen (mannelijke hormonen) afwezig
zijn, ontwikkelt de foetus vrouwelijke eigenschappen. Ook cultuur en cognitieve processen
beïnvloeden het gedrag, niet alleen biologische verklaringen (het geloof van iemand dat hij
een man of vrouw is).
Agressief gedrag
Agressie is een aangeboren eigenschap van de mens. Mannen zijn over het algemeen
agressiever dan vrouwen. Dit kan verklaard worden door verschillen in de geslacht
gerelateerde fysiologische verschillen (hormonen). Agressie is waarschijnlijk het product van
evolutie.
, Lorenz stelt dat het drift niveau van agressie zich in de loop van tijd opbouwt. Als de
samenleving alle vormen van agressie probeert te onderdrukken, dan zal het ‘reservoir
overstromen’.
Andere theorieën beschouwen agressie als een reactie op bedreigingen voor de overleving
(voortplanting). Er moet gesport worden om agressie te voorkomen en de overheid moet
minimaliseren waar nodig.
Pro sociaal gedrag
Evolutietheoretici beweren dat het tonen van altruïsme een voordeel oplevert in de termen
van natuurlijke selectie. Altruïsme komt bijvoorbeeld alleen voor om reproductief succes te
vergroten en de overdracht van iemands genen te bevorderen (kin altruism). Reciprocal
altruism betekent dat we anderen zullen helpen in de verwachting dat zij ons zullen helpen als
we in nood zijn.
Abnormaal gedrag
- Een medisch model. Stoornissen zijn gebaseerd op fysieke oorzaken, vaak afwijkende
structuur in de hersenen
- Psychofarmacologie. Abnormaal gedrag kan voorkomen worden met medicijnen.
Bestrijd de symptomen niet de oorzaak
- Erfelijke factoren. Als je niet goed wordt behandeld, dan een verhoogd risico
