Week 1 Omgevingsrecht: Ruimtelijk bestuursrecht
Instrumentele functie: het ‘recht’ is gericht op een ‘doel’ = inrichting van de ruimte
Met dat instrument kan je dat doel ook bereiken, bijv. met een bestemmingsplan. Zonder dat
instrument is het niet mogelijk om bepaalde ontwikkelingen toe te staan.
Relevante wetten:
- Wet ruimtelijke ordening / Besluit ruimtelijke ordening
Geven regels over de wijze waarop verschillende plannen voor de verdeling
van de ruimte moeten worden vastgesteld.
- Wet algemene bepalingen omgevingsrecht / Besluit omgevingsrecht
- Woningwet, Milieuwetgeving; Algemene wet bestuursrecht;
- Onteigeningswet, Tracéwet, Crisis- en herstelwet, Monumentenwet, etc.
Uitgangspunten van het ruimtelijke ordeningsrecht
o Er wordt een scheiding gemaakt tussen het beleid, de normstelling en de uitvoering
Het strategische ruimtelijke beleid wordt vastgelegd in, niet juridisch bindende
structuurvisies. Juridisch bindende normen voor de uitvoering van dit beleid
worden opgenomen in onder meer bestemmingsplannen, amvb’s en
provinciale verordeningen
o De normstelling dient te geschieden door het meest geschikte overheidsorgaan
Dit is in beginsel het laagste overheidsniveau (gemeente)
Waarborgfunctie: tegenwicht voor de burger tegen de ingrijpende overheid
Vooraf:
- Inspraak – Vaak: § 3.4 Awb (= uov-procedure)
- Bieden van rechtszekerheid – procedure bij de totstandkoming van plannen en
besluiten: Wro / Wabo
Achteraf:
- Toezicht/sancties: Awb
- Rechtsbescherming: Milieu en Wro: ABRvS. Awb
Ruimtelijk bestuursrecht
Spanning tussen instrumentele en waarborgfunctie
• Rechtszekerheid of flexibiliteit?
• Aan de ene kant wil je met de plannen duidelijkheid geven, maar die
plannen zijn voor een langere periode
• Je moet op de een of andere manier anticiperen op de ontwikkelingen
die je niet had kunnen voorzien. MAAR dit doet wel afbreuk aan de
rechtszekerheid.
Spanningsveld decentralisatie - centralisatie
• Decentraal wat kan, centraal wat moet
• Wat moet er dan centraal (regionaal?)
• Er zijn bepaalde zaken die niet zo goed geregeld kunnen worden bij de
gemeente. Een rijksoverheid gaat dan beslissen wat op bepaalde
terreinen gaat gebeuren.
• Alleen als er sprake is van provinciale nationale belangen mogen de
hogere overheidsinstanties ingrijpen.
,Wabo en de Wro:
Wro gerelateerde omgevingsvergunningen
Alle gemeentelijke toestemmingen uit de Wro worden geïntegreerd in de
omgevingsvergunning, o.a.:
1. Aanlegvergunning (2.1 lid 1 sub b Wabo jo 3.3 Wro)
2. Sloopvergunning (2.1 lid 1 sub g Wabo jo 3.3 Wro)
3. Binnenplanse ontheffing van het best. plan
4. Tijdelijke ontheffing
5. (buitenplanse) ontheffing van het bestemmingsplan
6. Ontheffing binnen een beheersverordening
7. Projectbesluit.
NB: omgevingsvergunningen 3 t/m 7 allemaal geregeld in art. 2.12 Wabo
Komen allemaal uitgebreid aan de orde in week 4.
Instrument: plannen
Instrumenten in het bestuursrecht:
a. Wetten
b. Beleidsregels (alleen bindend voor het bestuursorgaan die ze hebben opgesteld)
c. Plannen → definitie: ‘samenhangend geheel van maatregelen om een doel te bereiken‘.
Soorten plannen
- indicatief: Structuurvisie: beleid, niet rechtstreeks bindend
Wordt puur aangegeven wat ze de komende tijd willen, maar dit wordt nog
niet vastgelegd
- normatief: bestemmingsplan, wel bindend
Hierin staan regels in waar we ons allemaal aan moeten houden
Dat wat in de structuurvisie staat qua ontwikkelingen wordt vormgegeven en
definitief vastgelegd in een bestemmingsplan
d. Beschikkingen
3 niveaus van plannen
Structuurvisie – Algemeen
Er moet een structuurvisie op algemeen gebied komen; hierin moet staan wat je wil –dit is
verplicht voor eigen grondgebied
• Hoofdpunten van voorgenomen ontwikkeling en voorstellen over uitvoering
• Verplicht: hele grondgebied; de gemeente is verplicht om voor het gehele
grondgebied een of meer bestemmingsplannen vast te stellen
▪ Hoofdzaken van ruimtelijk beleid is verplicht (moet je ook noemen)
• Facultatief: aspecten van ruimtelijk beleid ze mogen op specifieke terreinen
structuurvisies opstellen bijv. water, natuur of recreatie
▪ Gaat over een klein onderdeel van het gehele ruimtelijke beleid
▪ Gemeentelijk niveau art. 2.1 Wro
▪ Provinciaal niveau art. 2.2 Wro
, ▪ Rijksniveau art. 2.3 Wro
Structuurvisie – procedureel
• In de structuurvisie moet worden aangegeven op welke wijze de voorgenomen
ontwikkelingen zullen worden verwezenlijkt art. 2.1 t/m 2.3 lid 3 Wro)
• In structuurvisie moet worden aangegeven op welke wijze burgers en
maatschappelijke organisaties zijn betrokken bij de voorbereiding van de
structuurvisie. (2.1.1. Bro);
• Kennisgeving voorbereiding structuurvisie in huis- aan huisblad (1.3.1 Bro jo. 3:12
Awb)
• In Bro en Wro zijn verder geen eisen opgenomen over de procedure.
• Vaak wordt e.e.a. wel geregeld in de inspraakverordeningen
Ze mogen daar in hun eigen inspraakverordeningen meerdere mogelijkheden
bieden om de burgers hun zegje te laten doen = beleidsvrijheid
Structuurvisie Rijk
• Voorbereiding
• Met burgers en maatschappelijke organisaties (zie 2.1.1 Bro)
▪ Aangeven hoe je ze erbij hebt betrokken
• Concept moet bekendgemaakt worden art. 1.3.1 Bro verwijzing
naar art. 3:12 lid 1 en 2 Awb
▪ In de kennisgeving wordt vermeld of er gelegenheid wordt
geboden m.b.t. zienswijze art. 1.3.1 lid 2 sub b Bro.
• Vaststelling
• Onze minister ( =I & M) (art. 2.3 lid 1 Wro)
• Ook hier moet de Tweede Kamer over beraadslagen art. 2.3 lid 4 Wro
• Formeel wordt de gemeente dus niet betrokken bij de structuurvisie
van het Rijk, maar dit kan wel. Het is alleen niet verplicht!
• Uitvoering (verwezenlijking)
• Overleg TK en/of EK (art. 2.3 lid 5 Wro)
• Voor zover een structuurvisie ontwikkelingen omvat dan moet er
worden ingegaan op de uitvoering lid 3 van de artikelen Wro
Waarom staat tegen een structuurvisie geen rechtsbescherming open?
Structuurvisie heeft geen rechtsgevolgen, wat is een globaal indicatief plan/ wens voor
ontwikkeling gebied. Geen besluit Awb. Art 8:5 awb jo art 2.1 Wro. De uitgangspunten in
structuurvisie hebben status beleidsregels, geen beroep beleidsregels ogv art 8.3 awb
Je kan alleen tegen een besluit in beroep/bezwaar. Dit kan alleen tegen een besluit, en dat is
het hier niet. Bij een structuurvisie gaat het niet om een publieke rechtshandeling. Art. 7:1 en
8:1 Awb. Structuurvisie is beleid, dit is alleen indicatief. Dat zijn geen burgers bindende
regels die hieruit voortvloeien, de structuurvisie heeft dus geen rechtsgevolg.
Structuurvisie is alleen indicatief en niet normatief – geeft geen regels waar we ons
aan moeten houden
Wro/Bro Wabo/Bor Woningwet Awb
Structuurvisie Omgevingsvergunnin Bouwbesluit 2012, Algemene regels
(inhoud + g Bouwverordening, van bestuursrecht
procedure) Welstandsnota
Bestemmingsplan
(inhoud +
procedure)
Instrumentele functie: het ‘recht’ is gericht op een ‘doel’ = inrichting van de ruimte
Met dat instrument kan je dat doel ook bereiken, bijv. met een bestemmingsplan. Zonder dat
instrument is het niet mogelijk om bepaalde ontwikkelingen toe te staan.
Relevante wetten:
- Wet ruimtelijke ordening / Besluit ruimtelijke ordening
Geven regels over de wijze waarop verschillende plannen voor de verdeling
van de ruimte moeten worden vastgesteld.
- Wet algemene bepalingen omgevingsrecht / Besluit omgevingsrecht
- Woningwet, Milieuwetgeving; Algemene wet bestuursrecht;
- Onteigeningswet, Tracéwet, Crisis- en herstelwet, Monumentenwet, etc.
Uitgangspunten van het ruimtelijke ordeningsrecht
o Er wordt een scheiding gemaakt tussen het beleid, de normstelling en de uitvoering
Het strategische ruimtelijke beleid wordt vastgelegd in, niet juridisch bindende
structuurvisies. Juridisch bindende normen voor de uitvoering van dit beleid
worden opgenomen in onder meer bestemmingsplannen, amvb’s en
provinciale verordeningen
o De normstelling dient te geschieden door het meest geschikte overheidsorgaan
Dit is in beginsel het laagste overheidsniveau (gemeente)
Waarborgfunctie: tegenwicht voor de burger tegen de ingrijpende overheid
Vooraf:
- Inspraak – Vaak: § 3.4 Awb (= uov-procedure)
- Bieden van rechtszekerheid – procedure bij de totstandkoming van plannen en
besluiten: Wro / Wabo
Achteraf:
- Toezicht/sancties: Awb
- Rechtsbescherming: Milieu en Wro: ABRvS. Awb
Ruimtelijk bestuursrecht
Spanning tussen instrumentele en waarborgfunctie
• Rechtszekerheid of flexibiliteit?
• Aan de ene kant wil je met de plannen duidelijkheid geven, maar die
plannen zijn voor een langere periode
• Je moet op de een of andere manier anticiperen op de ontwikkelingen
die je niet had kunnen voorzien. MAAR dit doet wel afbreuk aan de
rechtszekerheid.
Spanningsveld decentralisatie - centralisatie
• Decentraal wat kan, centraal wat moet
• Wat moet er dan centraal (regionaal?)
• Er zijn bepaalde zaken die niet zo goed geregeld kunnen worden bij de
gemeente. Een rijksoverheid gaat dan beslissen wat op bepaalde
terreinen gaat gebeuren.
• Alleen als er sprake is van provinciale nationale belangen mogen de
hogere overheidsinstanties ingrijpen.
,Wabo en de Wro:
Wro gerelateerde omgevingsvergunningen
Alle gemeentelijke toestemmingen uit de Wro worden geïntegreerd in de
omgevingsvergunning, o.a.:
1. Aanlegvergunning (2.1 lid 1 sub b Wabo jo 3.3 Wro)
2. Sloopvergunning (2.1 lid 1 sub g Wabo jo 3.3 Wro)
3. Binnenplanse ontheffing van het best. plan
4. Tijdelijke ontheffing
5. (buitenplanse) ontheffing van het bestemmingsplan
6. Ontheffing binnen een beheersverordening
7. Projectbesluit.
NB: omgevingsvergunningen 3 t/m 7 allemaal geregeld in art. 2.12 Wabo
Komen allemaal uitgebreid aan de orde in week 4.
Instrument: plannen
Instrumenten in het bestuursrecht:
a. Wetten
b. Beleidsregels (alleen bindend voor het bestuursorgaan die ze hebben opgesteld)
c. Plannen → definitie: ‘samenhangend geheel van maatregelen om een doel te bereiken‘.
Soorten plannen
- indicatief: Structuurvisie: beleid, niet rechtstreeks bindend
Wordt puur aangegeven wat ze de komende tijd willen, maar dit wordt nog
niet vastgelegd
- normatief: bestemmingsplan, wel bindend
Hierin staan regels in waar we ons allemaal aan moeten houden
Dat wat in de structuurvisie staat qua ontwikkelingen wordt vormgegeven en
definitief vastgelegd in een bestemmingsplan
d. Beschikkingen
3 niveaus van plannen
Structuurvisie – Algemeen
Er moet een structuurvisie op algemeen gebied komen; hierin moet staan wat je wil –dit is
verplicht voor eigen grondgebied
• Hoofdpunten van voorgenomen ontwikkeling en voorstellen over uitvoering
• Verplicht: hele grondgebied; de gemeente is verplicht om voor het gehele
grondgebied een of meer bestemmingsplannen vast te stellen
▪ Hoofdzaken van ruimtelijk beleid is verplicht (moet je ook noemen)
• Facultatief: aspecten van ruimtelijk beleid ze mogen op specifieke terreinen
structuurvisies opstellen bijv. water, natuur of recreatie
▪ Gaat over een klein onderdeel van het gehele ruimtelijke beleid
▪ Gemeentelijk niveau art. 2.1 Wro
▪ Provinciaal niveau art. 2.2 Wro
, ▪ Rijksniveau art. 2.3 Wro
Structuurvisie – procedureel
• In de structuurvisie moet worden aangegeven op welke wijze de voorgenomen
ontwikkelingen zullen worden verwezenlijkt art. 2.1 t/m 2.3 lid 3 Wro)
• In structuurvisie moet worden aangegeven op welke wijze burgers en
maatschappelijke organisaties zijn betrokken bij de voorbereiding van de
structuurvisie. (2.1.1. Bro);
• Kennisgeving voorbereiding structuurvisie in huis- aan huisblad (1.3.1 Bro jo. 3:12
Awb)
• In Bro en Wro zijn verder geen eisen opgenomen over de procedure.
• Vaak wordt e.e.a. wel geregeld in de inspraakverordeningen
Ze mogen daar in hun eigen inspraakverordeningen meerdere mogelijkheden
bieden om de burgers hun zegje te laten doen = beleidsvrijheid
Structuurvisie Rijk
• Voorbereiding
• Met burgers en maatschappelijke organisaties (zie 2.1.1 Bro)
▪ Aangeven hoe je ze erbij hebt betrokken
• Concept moet bekendgemaakt worden art. 1.3.1 Bro verwijzing
naar art. 3:12 lid 1 en 2 Awb
▪ In de kennisgeving wordt vermeld of er gelegenheid wordt
geboden m.b.t. zienswijze art. 1.3.1 lid 2 sub b Bro.
• Vaststelling
• Onze minister ( =I & M) (art. 2.3 lid 1 Wro)
• Ook hier moet de Tweede Kamer over beraadslagen art. 2.3 lid 4 Wro
• Formeel wordt de gemeente dus niet betrokken bij de structuurvisie
van het Rijk, maar dit kan wel. Het is alleen niet verplicht!
• Uitvoering (verwezenlijking)
• Overleg TK en/of EK (art. 2.3 lid 5 Wro)
• Voor zover een structuurvisie ontwikkelingen omvat dan moet er
worden ingegaan op de uitvoering lid 3 van de artikelen Wro
Waarom staat tegen een structuurvisie geen rechtsbescherming open?
Structuurvisie heeft geen rechtsgevolgen, wat is een globaal indicatief plan/ wens voor
ontwikkeling gebied. Geen besluit Awb. Art 8:5 awb jo art 2.1 Wro. De uitgangspunten in
structuurvisie hebben status beleidsregels, geen beroep beleidsregels ogv art 8.3 awb
Je kan alleen tegen een besluit in beroep/bezwaar. Dit kan alleen tegen een besluit, en dat is
het hier niet. Bij een structuurvisie gaat het niet om een publieke rechtshandeling. Art. 7:1 en
8:1 Awb. Structuurvisie is beleid, dit is alleen indicatief. Dat zijn geen burgers bindende
regels die hieruit voortvloeien, de structuurvisie heeft dus geen rechtsgevolg.
Structuurvisie is alleen indicatief en niet normatief – geeft geen regels waar we ons
aan moeten houden
Wro/Bro Wabo/Bor Woningwet Awb
Structuurvisie Omgevingsvergunnin Bouwbesluit 2012, Algemene regels
(inhoud + g Bouwverordening, van bestuursrecht
procedure) Welstandsnota
Bestemmingsplan
(inhoud +
procedure)
